Chỉ số hồng cầu trong cơ thể một người bình thường nằm trong khoảng 4.0 đến 5.9 triệu tế bào/L [T/L]. Vậy nguyên nhân hồng cầu tụt giảm do đâu? Hồng cầu thấp có nguy hiểm không và điều trị thế nào? Mời bạn theo dõi bài viết dưới đây.
Hồng cầu trong máu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến tất cả các tế bào trong cơ thể và vận chuyển CO2 từ các mô lên đào thải ở phổi. Vì vậy hồng cầu đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động sống hàng ngày của cơ thể. Ở một người bình thường, chỉ số hồng cầu nằm trong khoảng từ 4.0 đến 5.9 triệu tế bào/cm3, tương đương 4.0 đến 5.9 tế bào/l [T/L]. Chỉ số hồng cầu ở Nam thường cao hơn nữ [Nam: 4.20-5.80 [T/L]; Nữ: 4.00-5.40 [T/L]].
Hồng cầu thấp gây thiếu máu mạn tính rất nguy hiểm
Khi số lượng hồng cầu ít hơn mức bình thường thể hiện những bất ổn về sức khỏe mà bạn cần đặc biệt quan tâm. Hồng cầu tụt giảm rất nguy hiểm vì có thể dẫn đến bệnh thiếu máu. Khi đó, cơ thể sẽ phải đối mặt với những vấn đề sau:
– Cơ thể thường xuyên rơi vào trạng thái mệt mỏi nặng
– Làm gia tăng các bệnh tim mạch, rồi loạn nhịp tim, tim đập nhanh hơn so với người khỏe mạnh bình thường.
– Khiến tim phải làm việc vất vả hơn vì phải bơm máu nhiều hơn do phải bù đắp sự thiếu oxy trong máu.
2. Các biểu hiện của bệnh hồng cầu thấp
Ở giai đoạn đầu, bệnh hồng cầu thấp [giảm hồng cầu] rất khó nhận biết, bởi các triệu chứng của chúng khá giống với trạng thái mệt mỏi thông thường của cơ thể chúng ta như:
– Thường xuyên cảm thấy khó chịu, gắt gỏng, bực tức trong người
– Người bệnh mệt mỏi hơn bình thường, hoặc so với khi tập thể dục
– Đau, nhức đầu
– Hay bị khó tập trung suy nghĩ
Hồng cầu thấp khiến người bệnh thiếu máu, cơ thể xanh xao, mệt mỏi, … [ảnh minh họa]
3. Nguyên nhân gây bệnh hồng cầu thấp
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng giảm hồng cầu đó là:
– Thói quen ăn uống không đầy đủ, ăn uống thất thường [đặc biệt phổ biến ở các bạn trẻ tuổi hiện nay].
– Do bị mất máu từ từ: đối với nữ thường do hiện tượng kinh nguyệt, hoặc các bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày, loét dạ dày.
– Bệnh nhân vừa mới trải qua cuộc phẫu thuật loại bỏ một phần của ruột hoặc dạ dày.
– Do yếu tố di truyền trong gia đình.
4. Điều trị bệnh hồng cầu giảm
Rất khó để xác định được sự suy giảm hồng cầu nếu chỉ căn cứ vào các yếu tố bên ngoài. Xét nghiệm công thức máu sẽ cho biết điều này và số lượng hồng cầu trong máu chính là chỉ số RBC có ghi trong các xét nghiệm huyết học của bạn.
Xét nghiệm máu sẽ phản ánh mức độ hồng cầu trong cơ thể, từ đó việc điều trị bệnh tùy thuộc vào mức độ thiếu hồng cầu để bổ sung cho hợp lý.
Bác sĩ sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ giảm hồng cầu để chỉ định một hoặc một số phương pháp điều trị phù hợp như sau:
– Chỉ truyền máu trong trường hợp thiếu máu nặng
– Thiếu máu do thiếu dưỡng chất sẽ dùng các loại thuốc bổ sung sắt, acid folic, vitamin B12, và một số vitamin hay khoáng chất khác.
– Thuốc ức chế miễn dịch
– Thuốc điều trị các bệnh mắc kèm khác như thuốc điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, thuốc tẩy giun,…
– Sử dụng thuốc kích thích tạo máu ở tủy xương.
Bên cạnh việc điều trị với thuốc, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý. Điều này giúp cho quá trình tạo máu của người bệnh được tăng cường,giảm các triệu chứng mệt mỏi do hồng cầu giảm gây nên. Tập thể dục thường xuyên, bạn nên chọn những bài tập thể dục vừa phù hợp với sức khỏe của mình. Tránh các bài tập quá nặng. Việc tập thể dục sẽ khiến quá trình chuyển hóa và tạo máu của cơ thể dễ dàng hơn, giúp cải thiện tình trạng tốt hơn.
Bệnh hồng cầu thấp gây ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của người bệnh. Do đó, nếu mắc phải chứng bệnh này, bạn cần đi khám ngay để được xác định, chẩn đoán và có hướng điều trị tốt nhất để làm tăng lượng hồng cầu đi nuôi cơ thể.
Cần làm các xét nghiệm: tiêu bản máu ngoại vi, sức bền hồng cầu, nghiệm pháp hồng cầu tự tan, test Coombs trực tiếp.
Cần nghĩ đến bệnh hồng cầu hình cầu hoặc hình bầu dục di truyền ở những bệnh nhân bị tan máu không rõ nguyên nhân, đặc biệt nếu có hiện tượng lách to, tiền sử gia đình có các biểu hiện tương tự, hoặc chỉ số hồng cầu có gợi ý.
Ở bệnh hồng cầu hình cầu di truyền, vì các hồng cầu có hình cầu và MCV bình thường, đường kính trung bình thấp hơn bình thường, và các hồng cầu giống các hình cầu nhỏ. Nồng độ hemoglobin trung bình hồng cầu [MCHC] tăng. Tăng hồng cầu lưới từ 15 đến 30% và bạch cầu tăng là phổ biến.
Trong bệnh hồng cầu hình bầu dục di truyền, các hồng cầu thường có hình bâu dục hoặc hình xì gà; tuy nhiên, các triệu chứng lâm sàng đa dạng. Chẩn đoán xác định khi ít nhất có 60% hồng cầu hình cầu trên tiêu bản máu ngoại vi và có tiền sử gia đình.
Nếu nghi ngờ cần thực hiện các xét nghiệm sau:
Sức bền hồng cầu giảm là dấu hiệu đặc trưng tuy nhiên có thể bình thường trong trường hợp nhẹ, trừ khi ủ ở 37° C trong 24 giờ. Sự tự tan hồng cầu tăng lên và có thể được điều chỉnh bằng cách bổ sung glucose. Test Coombs trực tiếp âm tính.
Sản xuất hồng cầu [sinh hồng cầu] diễn ra trong tủy xương dưới sự kiểm soát của erythropoietin [EPO]. Tế bào Juxtaglomerular trong thận sản xuất erythropoietin để đáp ứng với việc giảm phân phối oxy [như trong bệnh thiếu máu và thiếu oxy] và tăng nồng độ nội tiết tố androgen. Ngoài erythropoietin, sản xuất hồng cầu cần cung cấp đầy đủ các chất nền, chủ yếu là sắt Sự thiếu hụt sắt Sắt [Fe] là một thành phần của hemoglobin, myoglobin, và nhiều enzyme trong cơ thể. Sắt Heme, chủ yếu chứa trong các sản phẩm động vật, được hấp thụ tốt hơn sắt không heme [ví dụ như ở thực... đọc thêm , vitamin B12 Thiếu Vitamin B12 Thiếu vitamin B12 trong chế độ ăn thường là do hấp thụ không đầy đủ, nhưng sự thiếu hụt có thể phát triển ở những người ăn chay không được bổ sung vitamin. Sự thiếu hụt gây ra thiếu máu hồng... đọc thêm , folate Thiếu folate Sự thiếu hụt folate là phổ biến. Nó có thể là kết quả của việc ăn không đầy đủ, hấp thu kém hoặc sử dụng các loại thuốc khác nhau. Sự thiếu hụt gây ra thiếu máu hồng cầu khổng lồ [không thể... đọc thêm , và heme Tổng quan của Porphyrias Porphyrias là những rối loạn hiếm gặp trong đó hemoglobin được chuyển hóa một cách bất thường do sự thiếu hụt di truyền hoặc mắc phải của các enzym của con đường sinh tổng hợp heme. Những thiếu... đọc thêm .
Đời sống hồng cầu khoảng 120 ngày. Sau đó, chúng mất màng tế bào và bị các tế bào thực bào của lá lách và gan loại bỏ phần lớn khỏi hệ tuần hoàn. Hemoglobin bị phân hủy chủ yếu bởi hệ thống oxygenase heme với sự bảo tồn [và tái sử dụng sau đó] sắt, thoái hóa heme thành bilirubin thông qua một loạt các bước enzym và tái sử dụng các axit amin. Để duy trì số lượng hồng cầu ổn định, cần có các hồng cầu được sinh ra hàng ngày chiếm 1/120 tế bào, các hồng cầu lưới [hồng cầu chưa trưởng thành] được giải phóng liên lục ra máu ngoại vi chiếm 0,5-1,5%số lượng hồng cầu.
Ở người lớn tuổi, hemoglobin và hematocrit [Hct] giảm nhẹ, nhưng không thấp hơn các giá trị bình thường. Ở phụ nữ có kinh nguyệt, nguyên nhân phổ biến nhất của hồng cầu thấp là thiếu sắt do mất máu kinh niên.