Dân cư ở mỗi nước thường bao gồm nhiều tộc người với những đặc điểm khác nhau về sinh hoạt, phong tục, tập quán, ngôn ngữ… Cơ cấu dân số theo thành phần dân tộc là sự tập hợp những bộ phận hợp thành dân số của một nước được phân chia theo thành phần dân tộc [hoặc theo quốc tịch].
Cơ cấu dân số theo dân tộc
Cùng với sự phát triển chung của xã hội, sự hình thành nhà nước [quốc gia] đã chấm dứt việc phân biệt dân cư theo bộ lạc mà chuyển sang việc phân biệt theo lãnh thổ cư trú. Những người sống trên cùng một lãnh thổ và có cùng một ngôn ngữ, có quan hệ với nhau trong đời sống chính trị, kinh tế thường hợp lại thành một dân tộc. Dân tộc là khối cộng đồng dân cư hình thành trong quá trình lịch sử. Những người cùng dân tộc là những người cùng sống với nhau lâu đời, cùng chung một lịch sử, còn những người cùng một chủng lộc chỉ là những người có cùng đặc điểm về mặt sinh học.
Trên thế giới có rất nhiều tộc người. Số dân của mỗi tộc người dao động rất lớn: từ hàng trăm triệu người [thí dụ, người Hán vài trăm triệu, người Hindu 200 triệu, người Mỹ 178 triệu, người Bengan 158 triệu, người Nga 143 triệu, người Braxin 126 triệu, người Nhật 120 triệu] cho đến vài trăm, thậm chí vài chục người [Toala ở Indonesia, Botocu ở Braxin, Alacalu ở Argentina…]. Riêng 295 tộc người có số dân từ 1 triệu trở lên [trong số hơn 3000 tộc người] đã chiếm tới 96.3% tổng số dân trên trái đất. 71 tộc người lớn nhất [với số dân trên 10 triệu người] chiếm hơn 80% dân số thế giới.
Phần lớn các nước đều có nhiều tộc người, từ vài chục đến hàng trăm [Liên bang Nga, Ấn Độ, Indonesia, Pakistan, Iran…]. Các quốc gia chỉ có một tộc người tương đối hiếm hơn [Nhật, Triều Tiên, Bangladesh, một vài nước ở châu Âu và trên báo đảo Ả Rập]. Trong khi đó, lại cũng có nhiều tộc người sống trong hai hay nhiều quốc gia.
Trong cơ cấu dân số theo dân tộc của một nước bao giờ cũng có một [hoặc một số] tộc người chiếm ưu thế. Ngôn ngữ của họ thường được coi là ngôn ngữ chính của nước đó.
Hiện nay trên thế giới có khoảng 2500 tiếng nói [ngôn ngữ] khác nhau. Mỗi dân tộc, mỗi quốc gia có một ngôn ngữ chính thức. Nhưng ở một số nước lại sử dụng nhiều ngôn ngữ và các ngôn ngữ được xem ngang hàng như nhau [tiếng Đức, tiếng Pháp và tiếng Italia ở Thụy Sĩ, tiếng Pháp và tiếng Flaming ở Bỉ]. Có những thứ tiếng không chỉ thông dụng trong một nước mà còn phổ biến ở nhiều nước, được dùng làm ngôn ngữ chính của nhiều dân tộc. Phổ biến nhất trên thế giới là tiếng Trung Quốc [hơn 1,2 tỉ người], tiếng Tây Ban Nha [527 triệu], tiếng Anh [371 triệu], tiếng Ả Rập [291 triệu], tiếng Nga [267 triệu]….
Cơ cấu dân số theo quốc tịch
Trong quá trinh giao lưu quốc tế, việc di chuyển dân cư ngày càng nhiều, dẫn tới tình hình trong một nước có thể có nhiều người từ các nước khác đến sinh sống và làm việc. Họ có thể được công nhận quốc tịch như người dân chính thức của nước đó, hoặc được hưởng quy chế người nước ngoài.
Khi được công nhận quốc tịch của nước sở tại, họ được coi như một cư dân trong một tộc người của chính quốc gia đó.
Còn những người sống theo quy chế người nước ngoài thì có phần phức tạp hơn, nhất là ở những nước công nghiệp phát triển có tỷ lệ người nước ngoài cao. Trong nhiều trường hợp, những người nước ngoài vẫn góp phần quan trọng vào việc tăng hay giảm dân số của nước sở tại.
Nước Indonesia, tên đầy đủ là Cộng hòa Indonesia [tiếng Indonesia là Republik Indonesia] có thủ đô là Jakarta. Quốc khánh là ngày 17/8/1945. Chữ Indonesia xuất phát từ từ Indus trong tiếng Latinh, có nghĩa "Ấn Độ", và từ nesos trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa "hòn đảo".
Thông tin chung
Bản đồ Indonesia
Nước Indonesia, tên đầy đủ là Cộng hòa Indonesia [tiếng Indonesia là Republik Indonesia] có thủ đô là Jakarta. Quốc khánh là ngày 17/8/1945.
Chữ Indonesia xuất phát từ từ Indus trong tiếng Latinh, có nghĩa "Ấn Độ", và từ nesos trong tiếng Hy Lạp, có nghĩa "hòn đảo". Tên gọi này đã có từ thế kỷ 18, rất lâu trước khi nhà nước Indonesia độc lập hình thành. Đây là quốc gia quần đảo lớn nhất thế giới, gồm trên 17.500 hòn đảo lớn nhỏ nằm giữa lục địa Châu Á và Châu Đại Dương, nối liền Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương, phía Bắc giáp với Malaysia, Singapore, Philipine và Biển Đông; phía Nam giáp với Australia và Ấn Độ Dương; phía Tây giáp với Ấn Độ Dương; phía Đông giáo với Papa New Guinea, Timo Leste và Thái Bình Dương. Diện tích phần đất liền rộng 1,9 triệu km2 [thứ 15 thế giới], phần nước rộng 9,9 triệu km2. Quốc gia được phân chia thành 33 tỉnh và đặc khu, 243 huyện và 3481 tiểu khu.
Dân số khoảng 251 triệu người với hơn 300 sắc tộc trong đó người Java là nhóm sắc tộc đông đúc và có vị thế chính trị lớn nhất. Do có nhiều sắc tộc nên ngoài ngôn ngữ chính là tiến Indonesia còn có khoảng 583 ngôn ngữ và thổ ngữ được sử dụng ở Indonesia. Tôn giáo chủ yêu là đạo Hồi [trên 86%], cùng các đạo Thiên chúa, Tin lành, Hinđu và đạo Phật. Tuy nhiên theo Hiến pháp của Indonesia, Hồi giáo không phải là quốc đạo của nước này. Đồng tiền là Rupiah.
Vị trí địa lý khiến Quần đảo Indonesia đã từng là một vùng thương mại quan trọng của Châu Á, đồng thời là vùng tiếp thu văn hóa, tôn giáo và các mô hình chính trị Ấn Độ. Diện tích, khí hậu nhiệt đới cùng với hình thế địa lý quần đảo của Indonesia khiến nước này có mức độ đa dạng sinh học đứng thứ hai thế giới, hệ động - thực vật có sự pha trộn của các giống loài châu Á và Australia. Đặc biệt ở Indonesia có loài Rồng komodo [Varanus komodoensis] là loài thằn lằn lớn nhất thế giới, chiều dài con lớn trung bình 2–3 m
Thể chế chính trị
Về chế độ chính trị: Indonesia theo chế độ cộng hòa, lấy Pancasila - 5 nguyên tắc làm nền tảng tư tưởng quốc gia. Đó là: [1] Tin vào một và chỉ một chúa trời; [2] Nhân đạo, công bằng và văn minh; [3] Sự thống nhất Indonesia; [4] Nền dân chủ được lãnh đạo bởi sự sáng suốt trong sự nhất trí thông qua bàn bạc giữa những người đại diện; [5] Công bằng xã hội cho toàn thể nhân dân Indonesia.
Nguyên thủ của Cộng hòa Indonesia là Tổng thống [đồng thời là người đứng đầu Chính phủ]. Quốc hội tức Hội đồng Hiệp thương Nhân dân [MPR] là cơ quan quyền lực cao nhất của Indonesia, có quyền luận tội và phế truất Tổng thống. MPR bao gồm 688 đại biểu trong đó 560 là đại biểu Hội đồng Đại biểu Nhân dân [DPR] tức Hạ viện và 128 đại biểu Hội đồng Đại biểu Địa phương [DPD] tức Thượng viện. Các đại biểu MPR, Tổng thống và Phó Tổng thống được bầu trực tiếp 5 năm một lần; bầu các thành viên MPR trước, sau đó bầu Tổng thống và Phó Tổng thống. Dự kiến tại Tổng tuyển cử 2019 sẽ sáp nhập hai cuộc bầu cử cùng thời gian. Hệ thống tư pháp bao gồm Toà án [bao gồm cả Tòa án Hiến pháp], công tố, kiểm sát theo mô hình Nhà nước Cộng hoà.
Lịch sử
Các di tích hoá thạch của người Java cho thấy quần đảo Indonesia đã có người ở từ hai triệu năm tới 500.000 năm trước. Người Nam Đảo, cộng đồng dân cư đa số hiện tại, đã di cư tới Đông Nam Á từ khoảng năm 2000 trước Công Nguyên, và đẩy người bản xứ về các vùng xa xôi phía đông.
Sản xuất nông nghiệp, và văn minh lúa nước xuất hiện từ thế kỷ thứ 8 trước Công nguyên, cho phép các làng mạc, thị trấn và các vương quốc nhỏ dần phát triển từ thế kỷ thứ nhất. Vị trí đường biển chiến lược của Indonesia giúp thương mại nội địa và với nước ngoài phát triển, tuyến đường thương mại nối với vương quốc Ấn Độ và Trung Quốc đã được thiết lập từ nhiều thế kỷ trước Công nguyên. Từ thế kỷ thứ bảy, các ảnh hưởng của Hindu giáo cùng Phật giáo được du nhập vào cùng thương mại. Từ thế kỷ thứ 8 tới thế kỷ thứ 10, các triều đại nông nghiệp Phật giáo và Hindu giáo phát triển và để lại các công trình tôn giáo lớn như Borobudur của Sailendra vàPrambanan của Medang. Vương quốc Hindu Majapahit được thành lập ở phía đông Java hồi cuối thế kỷ 13, ảnh hưởng của nó đã lan rộng tới hầu hết Indonesia; giai đoạn này thường được coi là một "Thời kỳ Huy hoàng" trong lịch sử Indonesia.
Những người châu Âu đầu tiên tới Indonesia năm 1512 là các thương gia Bồ Đào Nha. Các thương gia Hà Lan và Anh nhanh chóng theo chân. Trong hầu hết , Hà Lan chỉ kiểm soát vùng đất này lỏng lẻo; chỉ tới đầu thế kỷ 20 Hà Lan mới thực sự kiểm soát toàn bộ vùng đất lãnh thổ Indonesia hiện tại. trong Chiến tranh thế giới thứ hai Nhật Bản xâm lược và chiếm đóng Indonesia. Hai ngày sau khi Nhật Bản đầu hàng tháng 8 năm 1945, Sukarno, một lãnh đạo ảnh hưởng theo chủ nghĩa quốc gia, tuyên bố độc lập và được chỉ định làm tổng thống. Người Hà Lan đã tìm cách tái lập quyền cai trị, và cuộc tranh giành ngoại giao và vũ trang đã chấm dứt vào tháng 12 năm 1949, khi đối mặt với sức ép quốc tế, Hà Lan chính thức công nhận nền độc lập của Indonesia.
Năm 1999, Đông Timor bỏ phiếu ly khai khỏi Indonesia, thành lập nước Cộng hòa Đông Timor [Timor Lester].
Văn hóa
Indonesia có khoảng 300 nhóm sắc tộc, mỗi nhóm có văn hóa khác biệt và đã phát triển qua nhiều thế kỷ, với ảnh hưởng từ Ấn Độ, Ả Rập, Trung Quốc, Malaysia và châu Âu. Sự ảnh hưởng của các nền văn hóa tới văn hóa Indonesia được thể hiện trong kiến trúc, âm nhạc, ẩm thực…
Đặc trưng văn hóa của Indonesia là văn hoá tôn giáo. Nền văn hoá của Indonesia là sự hoà hợp đa dạng giữa các nền văn hoá và phong tục của nhiều tôn giáo. Trong đó, Hồi giáo có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân Indonesia [khoảng 86% dân số là người hồi giáo]. Mỗi lễ hội là đặc trưng cho mỗi nền tôn giáo khác nhau. Indonesia có khoảng 300 nhóm sắc tộc cho nên mỗi nhóm sẽ có nét văn hóa khác biệt. Dù đã trải qua nhiều thế kỷ tồn tại và phát triển cùng với ảnh hưởng từ các nước như Ấn Độ, Ả Rập, Trung Quốc, Malaysia và Châu Âu nhưng nét văn hóa của Indonesia lại có sự phân hóa sâu sắc. Đất nước Indonesia là đất nước của những lễ hội. Hàng năm có rất nhiều lễ hội được tổ chức tại đây. Người dân Indonesia tham gia lễ hội với tinh thần dân tộc nồng nhiệt, thân tình.
Một đặc trưng trong văn hóa ở Indonesia đó là người dân nơi đây rất coi trọng việc giữ thể diện và họ rất lịch sự. Trong xưng hô, chào hỏi, người Indonesia thích sử dụng sử dụng chức vụ và tên để thể hiện sự lịch sự. Người Indonesia không phê bình trực tiếp một người nào đó và thường tán thành, khen ngợi người khác, không thích sự chê bai, mỉa mai. Người Indonesia thích các trang phục kín đáo. Việc mặc quần soóc, áo dây bị coi là không lịch sự, có thể chấp nhận quần lửng,nhưng phải rộng và ít nhất là đến gối. Đặc biệt phải ăn mạc chỉnh tề khi tới các địa điểm thờ tự. Khi cào các nhà thờ Hồi giáo nhất thiết phải cởi giầy.
Kinh tế
Kinh tế Indonesia là một nền kinh tế thị trường trong đó chính phủ đóng vai trò chủ đạo. Các công ty sở hữu quốc doanh, hoạt động kinh doanh các mặt hàng cơ bản như dầu mỏ, gạo, và điện lực.
Theo số liệu thống kê năm 2015, GDP của nước này đạt 895,677 tỉ USD, GDP đầu người đạt 11.135 USD, GDP chia theo lĩnh vực là nông nghiệp: 13.7%, công nghiệp: 42.9%, dịch vụ: 43.3%. Các n gành sản xuất chính của Indonesia là: Dầu và khí tự nhiên; sợi dệt, quần áo, giầy dép; mỏ, xi măng, phân bón hóa chất, gỗ dán; cao su; thục phẩm; du lịch.
Thị trường xuất khẩu chính của Indonesia là Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore, Hoa Kỳ với các mặt hàng xuất khẩu là Dầu thô và khí gas, xi măng, thực phẩm, thiết bị điện, xây dựng, ván ép, dệt may, cao su. Giá trị xuất khẩu năm 2012 đạt 199,1 tỉ USD.
Đối tác nhập khẩu chính của Indonesia là Trung Quốc, Singapore, Nhật Bản, Malaysia với các mặt hàng máy móc và thiết bị, hóa học,nhiên liệu, thực phẩm. Giá trị nhập khẩu năm 2012 là 185 tỷ USD.