Liều colistin suy thận

1. Vì sao phải điều chỉnh liều khi suy thận ?

Thận là cơ quan thải trừ thuốc quan trọng của cơ thể, phần lớn các thuốc được đào thải ở thận ở dạng không đổi hoặc dạng đã chuyển hóa. Suy giảm chức năng thận không chỉ làm thay đổi sự bài xuất thuốc qua thận mà còn ảnh hưởng đến cả quá trình hấp thu, phân bố và chuyển hóa thuốc trong cơ thể. Do đó, nhiễm khuẩn trên bệnh nhân có tổn thương thận được điều trị bằng kháng sinh nếu không được hiểu chỉnh liều phù hợp có thể gây ra độc tính hoặc giảm hiệu quả điều trị.

2. Ước tính Độ thanh thải creatinin [CrCl]

Liều của thuốc được thải trừ qua thận nên được điều chỉnh theo mức lọc cầu thận [GFR] hay độ thanh thải creatinin [CrCl]. Bài trình bày dưới đây được tính toán dựa trên Độ thanh thải Creatinin [CrCl]

Người trưởng thành

Ở người trưởng thành CrCl [ml/phút] công thức: Cockcroft-Gaut

CrCl = [[140 tuổi] x cân nặng x [0,85 nếu là nữ]]/[72xSCr] [1]

Điều kiện áp dụng

Chú ý là với những công thức này, độ thanh thải ước tính được chuẩn hóa cho 1,73 m2 là diện tích bề mặt cơ thể ở người trưởng thành nam với khoảng 1,78 m chiều cao và 70 kg cân nặng.

Một số đối tượng đặc biệt

Trẻ em

0-1 tuổi: CrCl [mL/phút/1,73m2] = [0,45.Chiều cao]/Scr

1-20 tuổi: CrCl [mL/phút/1,73m2] = [0,55.Chiều cao]/Scr

Người béo phì

Khi cân nặng của bệnh nhân vượt quá 30% cân nặng cơ thể lý tưởng thì độ thanh thải creatinin nên được ước tính bằng phương pháp khác.

Cách 1: Lúc này thay cho cân nặng cơ thể thực tế [Actual body weight - ABW] thường được dùng trong công thức Cockcroft-Gault thì trị số được dùng đó là cân nặng cơ thể lý tưởng [Ideal body weight - IBW] hoặc cân nặng cơ thể hiệu chỉnh [Adjusted body weight]. Trị số độ thanh thải creatinin thu được trên bệnh nhân béo phì sẽ chính xác hơn.

• Cân nặng cơ thể hiệu chỉnh = IBW + 0,4[ABW IBW]

• IBW = chiều cao [cm] 100 [nếu là nam]

IBW = chiều cao [cm] 105 [nếu là nữ]

Nếu creatinin huyết thanh không ổn định

Khi giá trị creatinin huyết thanh không ổn định mà dao động trên một bệnh nhân, công thức Cockcroft-Gault không thể được dùng để ước lượng độ thanh thải creatinin. Trong trường hợp này phải dùng một phương pháp ước lượng khác khác, đó là phương pháp được đề xuất bởi Jelliffe và Jelliffe.

3. Chỉnh liều thuốc:

Đầu tiên, lưu ý rằng cần bắt đầu hiệu chỉnh liều lượng của thuốc khi độ thanh thải creatinin dưới 50 ml/phút. Có 3 cách thức hiệu chỉnh liều thuốc trên bệnh nhân suy thận:

- Giảm liều

- Tăng khoảng cách giữa các lần đưa thuốc

- Hoặc vừa giảm liều vừa tăng khoảng cách giữa các lần đưa thuốc.

Việc lựa chọn cách thức nào phụ thuộc vào đặc điểm của thuốc

4. Các nguồn tài liệu tham khảo tra điều chỉnh liều khi suy thận ?

5. Một số kháng sinh cần điều chỉnh liều trên bệnh nhân suy thận do tổ dược lâm sàng Bệnh viện 19-8 tra cứu tổng hợp [2],[3][4]