Cách đây 6 tháng, người phụ nữ 56 tuổi tại Đà Nẵng thực hiện phẫu thuật đoạn nhũ, cắt bỏ hai bên vú.
"Một thời gian dài tôi nghĩ mình đồng tính nữ. Cách đây hai năm tôi mới nhận thức được mình là người chuyển giới, ao ước sống với thân thể người đàn ông", bà nói.
Hạnh phúc khi phần nào sống gần với giới tính, bà từ Đà Nẵng tìm đến Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men's Health tại TP HCM. Do đã mãn kinh, bà không có dự định phẫu thuật chuyển giới toàn diện mà chỉ muốnliệu trình tiêm hormone chuyển giới suốt đời.
Bác sĩ Võ Duy Tâm cho biết trường hợp này sử dụngliệu pháp testosterone cho người chuyển giới nữ thành nam.
Người tiêm hormone chuyển giới có thể đối diện với nhiều nguy cơ về sức khoẻ. Ảnh: AFP
Theo bác sĩ Tâm, quá trình tham vấn và điều trị cho một người chuyển giới nữ thành nam trải qua ba giai đoạn. Bước đầu là các buổi điều trị tâm lý, trò chuyện cùng bác sĩ tâm lý để xác định đólà người chuyển giới chứ không phải do các tác động bên ngoài.
Sau đó các bác sĩ cho sử dụng liệu pháp testosterone thay thế ít nhất 2 năm. Đây như một phép thử lần cuối để người chuyển giới có được những đặc tính của nam giới, qua đó xác định họ có thật sự hài lòng và mong muốn các đặc tính này.
Giai đoạn thứ ba là phẫu thuật chuyển giới.Người chuyển giới nữ thành nam sẽ cắt bỏ tuyến vú, tử cung, buồng trứng và nỗ lực thực hiện các phẫu thuật tạo hình cơ quan sinh dục ngoài để chuyển giới hoàn toàn.
Cơ thể người nữ với thành phần nội tiết chủ yếu là estrogen. Do đó khi chuyển giới, việc tiêm hormone nam testosterone phải được duy trì suốt đời.
Khi phải thích nghi với sự có mặt với nồng độ cao của testosterone trong máu, cơ thể sẽ nảy sinh nhiều vấn đề như tổn thương gan thận do quá trình chuyển hóa, đào thải thuốc.Nguy cơ cô đặc máu do tăng tạo tế bào máu, có thể dẫn đến nghẽn mạch máu gây tai biến, nhồi máu tim, não cũng như bất kỳ vị trí nào.
Thay đổi hormone cũng ảnhhưởng chuyển hóa đường trong máu, thay đổi đặc điểm da, tăng tiết bã nhờn gây mụn trứng cá, thay đổi tính tình, dễ cáu gắt, khó chịu và có xu hướng bạo lực hơn, có thể dẫn đến loạn thần cũng như những hành vi phạm pháp.
Để đánh đổi với những nguy cơ trên, người chuyển giới nữ thành nam có được điều họ mong muốn, chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt, giọng nói ngày càng trầm ấm.Phát triển lông, tóc theo hướng nam.Tái phân bố mỡ và tăng phát triển cơ xương, tăng khối cơ và sức mạnh cơ bắp.Âm vật to ra và âm đạo teo dần sẵn sàng cho phẫu thuật chuyển giới.
Bác sĩ Tâm khuyến cáo, tiêm hormone chuyển giới cần được xem xét là một chỉ định y khoa và có sự theo dõi thăm khám của các bác sĩ để đảm bảo những lợi ích tối đa, hạn chế các nguy cơ, ảnh hưởng sức khoẻ.
Lê Phương
Theo bác sĩ Trà Anh Duy, có hai bước cơ bản trong quá trình chuyển đổi giới tính của một người, bao gồm sử dụng liệu pháp hormone và phẫu thuật. Chi phí phẫu thuật chuyển giới thường trên 100 triệu đồng nên không phải người chuyển giới nào cũng có điều kiện kinh tế để thực hiện. Bởi vậy, nhiều người chỉ sử dụng liệu pháp tiêm hormone để có được những biểu hiện giới tính như mình mong muốn. Khi sử dụng liệu pháp này, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, di truyền, điều kiện y tế, cơ thể người chuyển giới có biến đổi khác nhau.
Nam giới tiêm hormone nữ vào cơ thể sẽ trở nên nữ tính hơn. Ảnh minh họa.
Sắp xếp lại lượng mỡ trên cơ thể
Khi tiêm hormone sẽ xảy ra quá trình sắp xếp lại lượng mỡ trong cơ thể. Với người chuyển giới thành nữ, mỡ sẽ tập trung nhiều hơn vào hông, ngực và đôi má. Còn người chuyển giới thành nam khi tiêm testosterone sẽ mất đi những đường cong nữ tính của cơ thể, đồng thời giảm kích cỡ ngực.
Phân bổ lại cơ bắp
Nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến hệ cơ nhưng không tác động đến xương. Sử dụng hormone nữ dẫn đến giảm khối lượng cơ theo thời gian, đồng thời giảm sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là vùng ngực và vai. Trong khi đó người chuyển giới từ nữ sang nam mà sử dụng hormone testosterone sẽ làm cho cơ bắp mạnh mẽ hơn. Kết quả này còn phụ thuộc rất nhiều vào cường độ tập thể dục của họ.
Thay đổi về lông và tóc
Người chuyển giới nam tiêm hormone testosterone thì mọc lông rậm rạp hơn khắp cơ thể, nhất là ở mặt, râu và mái tóc, thậm chí có thể hình thành mảng đầu hói. Trong khi đó, người chuyển giới nữ dùng hormone estrogen thường bị rụng lông. Lông ở người sử dụng hormone nữ sẽ thưa dần nhưng không bị hói đầu. Dù vậy, lượng lông trên cơ thể còn phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Người có gen mọc lông dày thì tình trạng này có thể không thay đổi khi dùng hormone nữ.
Cơ quan sinh dục
Người chuyển giới thành nữ, sau một thời gian sử dụng nội tiết tố nữ, thể tích tinh hoàn sẽ giảm khoảng 25%, giảm khả năng cương dương, dương vật mềm nhưng không ngắn lại được. Ngực sẽ lớn ra, nhưng không được như một người phụ nữ bình thường.
Ở người chuyển giới thành nam, kinh nguyệt sẽ mất dần, âm vật nở to và dài ra nhưng không thể to giống dương vật được. Bộ ngực sẽ teo và xẹp bớt, nhưng không thể giống nam giới hoàn toàn.
Cảm xúc
Hormone chuyển giới có thể ảnh hưởng đến tâm trạng người dùng. Nhiều người chuyển giới nam cảm thấy thiếu bình tĩnh, thiếu kiên nhẫn, tăng ham muốn hoạt động xã hội và tình dục hơn. Trong khi đó người chuyển giới nữ trở nên dịu dàng, hài hòa và hạnh phúc hơn.
Giảm khả năng sinh sản
Sử dụng các hormone lâu dài có thể gây vô sinh ở cả nam và nữ. Do vậy nhiều người chuyển giới muốn sinh con theo cách tự nhiên phải gửi tinh trùng hoặc trứng vào ngân hàng dự trữ.
Biến đổi về da
Làn da của người chuyển giới nữ thường trở nên mịn màng, mềm mại hơn và sáng màu hơn. Còn ở người chuyển giới nam, da sẽ nhờn hơn và nổi nhiều mụn trứng cá. Tình trạng này có thể được cải thiện nếu biết cách chăm sóc da phù hợp và điều trị da liễu.
Giọng nói
Các hormone thường không ảnh hưởng đến tiếng nói của người chuyển giới nữ, do đó họ thường phải trải qua quá trình trị liệu tập luyện giọng nói. Người chuyển giới nam có xu hướng hình thành giọng nói trầm hơn sau vài tuần sử dụng hormone testosterone.
Về góc độ an toàn trong sử dụng hormone chuyển giới, bác sĩ Trà Anh Duy khuyến cáo nguy cơ tiềm tàng của liệu pháp nội tiết nếu tự ý sử dụng mà không được bác sĩ theo dõi định lượng nội tiết tố trong cơ thể.
Với người chuyển giới nam thành nữ, tăng nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng và gây bệnh lý về gan, ngủ gật, đái tháo đường. Ngoài ra còn làm tăng khả năng hình thành cục máu đông gây thuyên tắc tĩnh mạch, đột quỵ, thuyên tắc phổi, u lành tuyến yên, vô sinh, tăng cân nhiều, tình cảm không ổn định.
Ở người chuyển giới nữ thành nam sử dụng hormone testosterone thường có những tác dụng không mong muốn như mụn trứng cá, vô sinh, tình cảm không ổn định, tăng ham muốn tình dục. Liệu pháp này có thể làm gia tăng rối loạn chức năng gan thận, rối loạn mỡ máu, dễ mắc các bệnh về tim mạch.
Phẫu thuật chuyển giới từ nam sang nữ như thế nào
[Phẫu thuật mô phỏng cơ quan sinh dục nam và nữ, độc giả cân nhắc khi xem]
Phẫu thuật chuyển giới từ nữ sang nam
Thi Trân