Trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây, trận đánh diễn ra qua những chặng nào

Câu hỏi bài Chiến thắng Mtao Mxây

Câu hỏi Ngữ văn 10: Chiến thắng Mtao Mxây được VnDoc sưu tầm và đăng tải. Gồm 11 câu hỏi kèm lời giải chi tiết cho các bạn đánh giá so sánh, hy vọng tài liệu này sẽ giúp ích cho các bạn học tốt môn Ngữ văn lớp 10 này. Mời các bạn cùng tham khảo

• Kể lại trận đánh Mtao Mxây trong vai người kể là Đăm Săn

Ngoài ra, VnDoc.com đã thành lập group chia sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 10. Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu mới nhất.

Câu 1: Trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây”, trận đánh diễn ra qua những chặng nào?

Trả lời:

Trận đánh diễn ra qua 4 hiệp đấu.

Tham khảo thêm: Phân tích nhân vật Đăm Săn trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây

Câu 2: Trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây”, tại sao Đăm Săn lại khiêu chiến? Thái độ của hai bên như thế nào?

Trả lời:

- Cuộc chiến xảy ra do Mtao – Mxây cướp vợ của Đăm Săn đó là Hơ Nhị.

- Người Ê-Đê lại tôn thờ chế độ mẫu hệ, cho nên việc bị cướp vợ không còn là nỗi đau của cá nhân, của gia đình mà nó trở thành nỗi sỉ nhục lớn của cộng đồng. Vì thế cuộc chiến của Đăm Săn và Mtao Mxây không chỉ là cuộc chiến là cuộc chiến để giành lại vợ mà còn là cuộc quyết đấu để bảo vệ danh dự cộng đồng.

- Đăm Săn khiêu chiến và thái độ của Mtao-Mxây.

+ Lời khiêu chiến của Đăm Săn: “Ta thách nhà ngươi”, ta sẽ “bổ đôi” sàn hiên, “chẻ ra kéo lửa” cầu thang, “hun” nhà, ví Mtao Mxây như lợn nái, trâu.

⇒Thái độ quyết liệt, tự tin.

+ Thái độ của Mtao- Mxây: “Không xuống vì bận ôm vợ hai chúng ta”, sợ bị đâm khi đang đi, không dám múa khiên trước.

⇒Thái độ từ chọc tức đến sợ hãi, tần ngần do dự.

Tham khảo thêm: Tóm tắt Chiến thắng Mtao Mxây

Câu 3: Sự đối lập giữa Đăm Săn và Mtao Mxây được thể hiện như thế nào trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây”?

Trả lời:

Câu 4: Trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây”, em có suy nghĩ gì về vai trò của thần linh trong cuộc chiến?

Trả lời:

- Vai trò của thần linh đối với cuộc chiến đấu và chiến thắng của Đăm Săn:

+ Quan hệ giữa thần linh và con người rất gần gũi, mật thiết, thậm chí bình đẳng, thân tình.

+ Tuy có tham gia vào việc của con người, nhưng thần linh chỉ đóng vai trò “gợi ý”, “cố vấn” chứ không phải là người quyết định kết quả của cuộc chiến. Còn việc giết Mtao-Mxây là do tài trí của Đăm Săn.

Tham khảo: Cảm nhận về nhân vật Đăm Săn

Câu 5: Em hãy nêu nhận xét về hình tượng Đăm Săn qua cuộc đọ sức trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây”.

Trả lời:

- Với lối mô tả song hành, lối so sánh phóng đại, Đăm Săn hơn hẳn Mtao Mxây về cả tài năng, sức lực, phẩm chất và phong độ. Đòi vợ chỉ là cái cớ, cao hơn chính là mở mang bờ cõi, làm nổi uy danh cộng đồng.

- Đăm Săn là một nhân vật anh hùng sử thi đích thực.

Câu 6: Lời đáp của dân làng trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây” gợi cho em suy nghĩ gì?

Trả lời:

- Ba lần Đăm Săn kêu gọi thì cả ba lần mọi người đều hưởng ứng [số 3 tượng trưng cho số nhiều]: “Không đi sao được, tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai”.

⇒ Họ nhất trí xem Đăm Săn là tù trưởng, là anh hùng của họ.

- Mỗi lần đối đáp có sự khác nhau, biến đổi, phát triển.

⇒ Qua ba lần hỏi – đáp, lòng trung thành tuyệt đối của mọi nô lệ đối với Đăm Săn ngày càng được tô đậm.

Câu 7: Cảnh mọi người theo Đăm Săn trở về trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây” thể hiện quan niệm gì của người dân Ê-đê về người anh hùng?

Trả lời:

Ý nghĩa:

+ Thể hiện sự thống nhất cao độ giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng đối với cộng đồng, bộ tộc.

+ Thể hiện lòng yêu mến, sự tuân phục của tập thể cộng đồng đối cá nhân anh hùng. Đây cũng là biểu hiện của ý thức dân tộc.

Câu 8: Trong văn bản “Chiến thắng Mtao- Mxây”, khi Đăm Săn trở về, dân làng có thái độ như thế nào?

Trả lời:

- Hân hoan chào đón người anh hùng chiến thắng trở về

- Đồng lòng hưởng ứng lời kêu gọi của tù trưởng: mở tiệc ăn mừng chiến thắng

⇒ Phấn khởi, vui mừng, tự hào

Câu 9: Vì sao đoạn cuối tác phẩm “Chiến thắng Mtao- Mxây”, tác giả dân gian không miêu tả cảnh chết chóc mà miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng?

Trả lời:

- Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng với ý nghĩa:

+ Người anh hùng sử thi được toàn thể cộng đồng suy tôn tuyệt đối. Qua chiến thắng của cá nhân anh hùng, sử thi cho thấy sự vận động lịch sử của cả một cộng đồng tộc người.

+ Cuộc chiến tranh bộ tộc cho thấy bước đi của lịch sử vận động phát triển, mở rộng lãnh thổ, đất đai của các bộ tộc Ê –đê.

+ Là cách để dân gian ngợi ca tầm vóc và sứ mệnh lịch sử của người anh hùng ưu tú đã đứng lên thống nhất các thị tộc nhỏ lẻ lại với nhau, gom lại thành một cộng đồng lớn mạnh và giàu có.

Câu 10: Nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm “Chiến thắng Mtao- Mxây” là gì?

Trả lời:

- Nghệ thuật so sánh, phóng đại:

+ So sánh tương đồng: như lốc gào, như những vệt sao băng...

+ So sánh tăng cấp:

+ Đoạn tả cảnh Đăm Săn múa khiên.

+ Đoạn tả cảnh đoàn người đông đảo: “Tôi tớ … cõng nước”

+ Đoạn mô tả thân hình lực lưỡng của Đăm Săn: “Bắp chân xà dọc”

+ So sánh tương phản: tả cảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây.

- Các hình ảnh, sự vật được đem ra làm chuẩn so sánh được lấy từ thế giới thiên nhiên, từ vũ trụ bao la. Đề cao tầm vóc lớn lao của người anh hùng, khát vọng không có giới hạn của cộng đồng Ê-đê về một tương lai hùng mạnh, thịnh vượng.

Câu 11: Bài học được rút ra sau khi học xong đoạn trích “Chiến thắng Mtao- Mxây” là gì?

Trả lời:

Bài học: Đề cao hạnh phúc gia đình, sự tha thiết với cuộc sống phồn vinh, bình yên của cộng đồng người anh hùng Đăm Săn, qua đó làm nổi bật phẩm chất, khát vọng cao đẹp của người xưa.

Trên đây VnDoc đã chia sẻ Câu hỏi Ngữ văn 10: Chiến thắng Mtao Mxây. Hy vọng với tài liệu này các bạn sẽ nắm chắc kiến thức, hiểu được ý nghĩa Chiến thắng Mtao- Mxây đem lại bình yên cho bến nước, chứa đựng những giá trị nhân văn đặc trưng của sử thi. Chúc các bạn học tốt và các bạn nhớ thường xuyên tương tác với VnDoc để nhận được nhiều tài liệu hay bổ ích nhé

• Tả quang cảnh nhà tù trưởng Đăm Săn sau khi chiến thắng Mtao Mxây

-----------------------------

Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Câu hỏi Ngữ văn 10: Chiến thắng Mtao Mxây. Để học tốt môn Ngữ văn lớp 10. Cùng chủ đề này, VnDoc.com mời bạn đọc tham khảo bài soạn bài lớp 10: Chiến thắng Mtao-Mxây và bài văn mẫu lớp 10: Phân tích nhân vật người anh hùng Đăm Săn trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây mà VnDoc.com đã sưu tầm, tổng hợp.

Giải bài tập bài Chiến thắng Mtao Mxây trang 30 SGK Ngữ văn 10. Câu 1. Tóm tắt diễn biến trận đánh theo đúng trật tự của các tình tiết và sự kiện

Câu 2

Câu 2 [trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1]

Phân tích những câu nói và hành động của đông đảo dân làng đối với việc thắng thua của hai tù trưởng để chỉ ra thái độ tình cảm của cộng đồng Ê đê đối với mục đích của cuộc chiến nói chung, đối với người anh hùng sử thi nói riêng.

Lời giải chi tiết:

Cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây là cuộc chiến tranh mang tính chất thống nhất cộng đồng. Nó không phải là một cuộc chiến tranh xâm lược nhằm mục đích tàn sát, cướp bóc và chiếm giữ. Chính vì thế mà thái độ của dân làng ở cả hai phía đối với việc thắng thua của hai tù trưởng cũng có những nét riêng:

- Ở phía Mtao Mxây: Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo nô lệ đều tâm phục và nghe theo lời vị tù trưởng mạnh hơn [“không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”]. Thái độ và hành động của đoàn người này chứng tỏ họ luôn mơ ước được trở thành một tập thể giàu có và hùng mạnh. Họ luôn mơ ước có được một người lãnh đạo dũng cảm, tài ba.

- Ở phía Đăm Săn: Dân làng tưng bừng náo nhiệt chào đón vị anh hùng của mình mới chiến thắng trở về. Họ đi lại sửa soạn vui mừng tấp nập không chỉ để mừng buôn sóc được mở mang, được hùng mạnh và giàu có mà còn để tiếp đón những người dân mới bằng sự chân thành và hoà hợp [“… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế!”].

Câu 3

Câu 3 [trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1]

Phần cuối đoạn trích chú ý nhiều đến việc miêu tả cảnh chết chóc hay cảnh ăn mừng chiến thắng? Hãy phân tích ý nghĩa của sự lựa chọn ấy để làm rõ thái độ, cách nhìn nhận của tác giả về ý nghĩa thời đại của cuộc chiến tranh bộ tộc về tầm vóc lịch sử của người anh hùng trong sự phát triển của cộng đồng.

Lời giải chi tiết:

- Đoạn trích tuy miêu tả cuộc chiến tranh giữa các thị tộc trong thời nguyên thuỷ, thế nhưng lại không chú trọng miêu tả cảnh chết chóc đau thương. Trái lại, tác giả dân gian chủ yếu miêu tả cảnh chiến thắng tưng bừng của phía Đăm Săn.

- Ý nghĩa:

+ Cuộc chiến dừng lại khi Mtao Mxây thất bại. Thế nhưng sự thất bại của Mtao Mxây không làm cho dân làng lo sợ, hoang mang. Họ ngay lập tức theo về phía Đăm Săn, hoà nhập với cuộc đồng mới một cách rất tự nhiên. Dân làng của Đăm Săn cũng vậy, họ đón tiếp những ng­ười bạn mới rất chân tình. Không khí của buổi tiệc sau chiến thắng từng bừng náo nhiệt vui say không hề có một chút gợn nào.

+ Lựa chọn cách thể hiện nghệ thuật này, tác giả dân gian đã nhận ra tính tất yếu của cuộc chiến tranh thị tộc – đó là cuộc chiến tranh không kìm hãm sự phát triển của xã hội Ê-đê, mà trái lại, nó giúp những tập thể lẻ tẻ, rời rạc tập hợp thành những tập thể lớn hơn, mạnh hơn. Và cũng chỉ nh­ư vậy, họ mới trở thành một dân tộc trư­ởng thành thực sự. Cách lựa chọn để hiện nghệ thuật ấy cũng là cách để dân gian ngợi ca tâm vóc và sứ mệnh lịch sử của ngư­ời anh hùng. Chỉ có những con ngư­ời ­ưu tú của thời đại như­ vậy mới đủ sức đứng lên thống nhất các thị tộc nhỏ lẻ lại với nhau, gom những thị tộc ấy lại thành một cộng đồng lớn mạnh và giàu có.

Câu 4

Câu 4 [trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1]

Hãy phân tích giá trị miêu tả, biểu cảm của câu văn có dùng lối so sánh, phóng đại khi miêu tả nhân vật, khung cảnh diễn ra sự việc.

Lời giải chi tiết:

- Trong đoạn trích này, kiểu câu được dùng nhiều nhất là kiểu câu có sử dụng biện pháp so sánh, ví von

+ Những câu chứa biện pháp so sánh kiểu tương đồng ["'chàng múa trên cao, gió như bão; chàng múa dưới thấp, gió như lốc; đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối…], 

+ So sánh kiểu tăng cấp [Đăm Săn múa khiên],

+ So sánh kiểu tương phản [đối lập giữa cảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây].

=> Những câu văn theo kiểu đòn bẩy này có giá trị rất lớn trong việc miêu tả nhân vật người anh hùng. Nó khẳng định và nâng bổng lên tài năng, sức mạnh của Đăm Săn – người anh hùng uy danh lừng lẫy làm mờ đi cả sự giàu có và sức mạnh của kẻ thù.

- Các hình ảnh, sự vật được đem ra để so sánh ở đây đều lấy ra từ thế giới tự nhiên, từ vũ trụ. Như thế hàm ý của tác giả là muốn lấy vũ trụ để “đo” kích cỡ, tầm vóc của nhân vật anh hùng. Thủ pháp nghệ thuật này là một thủ pháp quen thuộc của sử thi. Nó giúp mang lại những giá trị thẩm mỹ rất đặc trưng cho thể loại này: đặc trưng về sự trang trọng, hoành tráng và dữ dội.

Tóm tắt

Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây là đoạn giữa của tác phẩm kể chuyện Đăm Săn đánh thắng tù trưởng Mtao Mxây, cứu được vợ về.

- Sau khi bị Mtao Mxây cướp mất vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn vô cùng tức giận. Chàng cầm khiên đến nhà Mtao Mxây để khiêu chiến và thách đấu.

- Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn một miếng trầu. Nhưng Đăm Săn đã đớp được miếng trầu đó. Chàng nhai trầu và sức mạnh tăng lên gấp bội. Chàng lại tiếp tục múa khiên và rượt đuổi Mtao Mxây với sức mạnh phi thường.

- Ông Trời đã chỉ cho Đăm Săn biết cách đánh thắng Mtao Mxây: lấy cái chày mòn ném trúng vành tai của Mtao Mxây. Hắn van xin Đăm Săn tha chết. Nhưng Đăm Săn đã đâm chết Mtao Mxây và cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường.

- Sau khi Mtao Mxây chết, Đăm Săn giành lại được vợ, tôi tớ, thu của cải và danh tiếng vang lừng khắp nơi, đến tai các thần. Chàng mở tiệc linh đình để ăn mừng thắng lợi.