Sau 5 năm bỏ phố về rừng, chị Mai Hương chia sẻ lựa chọn này không dẫn tới cuộc sống như mơ mà mọi người vẫn tưởng nếu vướng bận gia đình hay không có nguồn lực kinh tế.
“5 sào cà phê đã phá để trồng cây theo thời vụ; một vườn rau nhỏ; 1 ha hiện trồng bắp trên đất mượn; đồi keo 25 ha và gần 2 ha bỏ trống tính trồng cây ăn trái; tự cung tự cấp một số loại thực phẩm như rau, trái, gà, vịt; bán ngũ cốc do vườn mình tạo ra”.
30 tuổi, bỏ phố về vườn được 5 năm, đó là những gì chị Đinh Thị Mai Hương, sống ở huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk, tự tổng kết.
Chia sẻ với Zing, chị tự nhận bản thân là người về rừng theo khía cạnh thực tế, đi lên dần dần từ hai bàn tay trắng.
“Với mình, mọi thứ hiện tại vẫn ngổn ngang, không thơ mộng được như nhiều người bỏ phố về rừng khi có sẵn tiền hay chưa vướng mắc gia đình. Đó là hành trình dài khó khăn, lo lắng, sợ hãi, chán chường và cô độc”, chị nói.
Không thơ mộng
Sinh ra trong gia đình làm nông ở Đắk Lắk nhưng chị Hương được bố mẹ bao bọc từ nhỏ, cho ăn học, không phải động tay vào việc nhà hay nương rẫy vì họ mong con gái lớn lên thoát cảnh chân lấm tay bùn.
Chị Hương tự nhận bản thân có nhiều thay đổi trước [ảnh trái] và sau khi bỏ phố về rừng. |
Năm 2013, sau khi tốt nghiệp Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Đắk Lắk, chị ở lại TP Buôn Ma Thuột, xin làm nhiều công việc bán thời gian như nhân viên quán cà phê, phục vụ nhà hàng, chạy tiệc cưới, nhân viên shop thời trang.
Chị cũng ấp ủ mong ước mở tiệm cà phê cho riêng mình.
Tuy nhiên, sau gần 2 năm trụ lại phố thị, chị Hương cảm thấy cơ thể mệt nhoài, đầu óc căng thẳng vì áp lực công việc.
Muốn làm chủ thời gian của bản thân, chị nhen nhóm ý định bỏ phố về rừng, dù điều này đi ngược lại mong mỏi của bố mẹ.
Năm 2015, chị Hương về quê khi chưa vạch ra định hướng cho tương lai, cũng không có khoản tiết kiệm. Sau đó, chị lập gia đình và ra ở riêng khi bố mẹ cho 5 sào đất trồng cà phê.
Ban đầu, chị Hương gặp rất nhiều khó khăn, từ việc phải đối mặt với những con vật bản thân sợ hãi nhất, nỗi lo tài chính cho gia đình đến băn khoăn con còn nhỏ làm sao đưa đi rẫy cùng.
“Rồi mình nhận ra làm nông sẽ không thể thơ mộng, an nhàn cũng như làm chủ thời gian của mình được. Không phải lúc nào thích mới đi làm mà bắt buộc cả hôm trời mưa vì làm nông, công việc tồn lại sẽ rất khó xử lý. Phải làm theo thời gian, thời vụ, chậm là hỏng hết. Cây trồng phụ thuộc rất nhiều yếu tố để ra thành phẩm chứ không phải cứ đặt xuống đất là xong”, chị nhớ lại.
Từ không quen công việc tay chân, chị Hương trồng trọt, chăn nuôi đủ thứ để tự cung tự cấp và bán để có thu nhập lo cho gia đình. |
Bên cạnh đó, nhiều điều trong thực tế cũng khác xa viễn cảnh thơ mộng về làm nông mà chị Hương từng nghĩ tới.
Đó là sân vườn không thể trồng hoa hay làm nơi an dưỡng vì phải nhường chỗ cho nông sản được làm ra. Cơ thể không thể toát ra mùi hương nước hoa mà thay vào đó là mùi mồ hôi. Trang phục hàng ngày đa phần là đồ lao động, rộng rãi hay lê la đôi dép tổ ong đi khắp nơi.
Giấc ngủ có thể bị làm phiền bởi tiếng côn trùng, rắn, chuột. Giờ nghỉ trưa cũng không yên ả khi đám gà làm loạn, trèo cửa sổ hay rượt nhau quanh vườn.
Để nuôi sống bản thân và gia đình, người nông dân phải làm mọi thứ có thể, như chị Hương là bán mọi thứ mình làm ra từ gà, vịt, trứng, chuối, sầu riêng, rau, ngũ cốc, cà phê, sữa hạt đến áo quần cũ dọc đường, hoa Tết, cây giống… dù thu nhập không nhiều.
“Hiện tại, mình trở thành nông dân thực thụ. Đến nỗi mỗi lần gặp, bạn bè đều không nhận ra từ một cô gái trắng trẻo, tiểu thư thành đen đúa, ăn mặc xuề xòa. Mình nghĩ đối với những ai được làm nông từ nhỏ, hầu hết sẽ không bao giờ bỏ phố về, mà chọn hướng thoát quê lên phố”, chị chia sẻ.
| |
| Sau 5 năm bỏ phố về rừng, chị Hương tự nhận mình vẫn trắng tay, chỉ có đất đai luôn sẵn và mênh mông. |
Cân nhắc kỹ
Khi vấp phải khó khăn, chán nản hay gặp lại bạn bè, chị Hương từng có lần hối hận vì lựa chọn bỏ phố về quê.
“Mình từng muốn vào TP.HCM làm công nhân vì thấy cuộc sống làm nông khó trang trải quá. Nhưng nhìn vào hiện thực của gia đình, vướng bận con cái, mình nhận ra ở nông thôn thì con sẽ có tuổi thơ giữa thiên nhiên và sức khỏe tốt hơn”, chị kể.
Nhờ tâm sự với chuyên gia tâm lý, chị Hương học cách chấp con đường mình chọn và suy nghĩ theo hướng tích cực. Chị dần tìm ra một vài điều tươi đẹp trong cuộc sống ở rừng để làm đam mê.
“Mình cứ phiêu theo cuộc sống để giảm bớt tiêu cực”, chị nói.
Hiện tại, chị Hương vẫn chủ yếu làm rẫy, chăn nuôi và thêm một vài công việc phụ trong khả năng để có thu nhập nuôi gia đình.
Ngoài căn nhà cấp 4 ở làng đông dân là nơi ở chính, chị khoe chốn bình yên của mình là lán nhỏ bằng gỗ dưới chân đồi keo, cách bản nhỏ của người dân tộc Mông vài trăm m.
“Tất cả được khép kín sau những dãy đồi xanh. Không điện, không Wi-Fi, mùa mưa vẫn phải chở từng can nước về dùng, nấu nướng chắc chắn bằng bếp củi, món ăn thì đa phần tự kiếm như bẻ măng, câu cá, hái nấm, rau rừng. Vào mùa làm nhiều, mình ở suốt 2-3 tháng, chủ yếu là mùa mưa vì đi đường rất khó. Dù đôi khi cũng buồn, mình thấy thoải mái vì được sống tách biệt với ồn ào và xả stress”.
| |
| Chốn bình yên của chị Hương là lán nhỏ dưới chân đồi, nơi thiếu thốn tiện nghi sinh hoạt nhưng đem lại cảm giác thoải mái. |
Từ những trải nghiệm của bản thân, chị Hương mong các bạn trẻ nhìn nhận vào thực tế trước khi bỏ phố về rừng.
“Đừng nên chỉ nhìn qua những trang thơ mộng của một số người an dưỡng mà đưa ra lựa chọn. Cũng đừng vội quyết định trong lúc tâm trạng chán nản phố thị hay theo phong trào bộc phát, nhất thời. Mọi người nên nhìn và cả mặt tiêu cực và tích cực của việc về rừng để đưa ra suy nghĩ đúng nhất”, chị nói.
Theo chị Hương, một số điều nên chuẩn bị khi bỏ phố về rừng là: sự kiên nhẫn; chấp nhận đánh đổi nhan sắc, mất dần mối quan hệ bạn bè, đôi khi cả người thân; tài chính; không nhất thời; sẵn sàng tâm lý gặp khó khăn vật chất bất cứ lúc nào; vượt qua chính mình.
“Mình thấy câu nói này rất hay: ‘Ai cũng muốn bỏ phố về rừng khi gặp chút áp lực công việc ở phố thị để an dưỡng, sống chậm thì liệu nền công nghiệp của đất nước có đi lên?’. Theo mình, bỏ phố về rừng để phát triển nông nghiệp thì được, còn chỉ muốn ở ẩn để sống ảo, màu mè thì nên cân nhắc”, chị nhắn nhủ.
Phóng viên - 31/01/2022 | 18:31 [GTM + 7]
>>> Thiên lý hữu tình 2022 - Chương trình phát thanh đầu tiên tại Việt Nam phát sóng trực tiếp đa nền tảng chào năm mới 2022
Và họ đã chọn lựa một lối sống khác, đi ngược dòng chảy nhập cư đô thị chủ đạo lâu nay, dám nghĩ dám làm, dám trải nghiệm và đối mặt với thất bại. Liệu họ có thể khởi đầu một lối sống tích cực mới, đóng góp xây dựng lại sự cân bằng cho hệ sinh thái và các cộng đồng người?
Nghe nội dung chi tiết tại đây:
Một năm nay Đà Lạt trở thành nơi sinh sống và làm việc của Nguyễn Viết Đăng Trình chứ không chỉ là địa điểm du lịch của người trẻ thích xê dịch. Với công việc nhiếp ảnh gia tự do chuyên chụp cho các cặp đôi, Trình có thể tự kiếm thu nhập mỗi tháng từ 10-15 triệu, số tiền đủ để chàng niên 28 tuổi có được cuộc sống thoải mái hơn so với cuộc sống đắt đỏ ở TP.HCM:
“Một năm ở đây rất xứng đáng. Mình vẫn đang cảm thấy rất yêu thích công việc đang làm và thích môi trường mình đang sống. Mình được sống gần đồi núi thiên nhiên, và cái ko khí rất là trong lành, mình được ngắm hoàng hôn bình minh rất trọn vẹn mỗi ngày. Mình cảm giác rất thoải mái với cuộc sống hiện tại”, Trình chia sẻ.
Dịch bệnh COVID-19 là một trong những lý do chị Hoàng Thị Khánh Huyền rời Hà Nội về quê nhà Nghệ An. Chị là nhân viên đại lý bán vé máy bay nên công việc dừng lại vì dịch.
Vừa ngoài 30 tuổi, vật lộn một mình ngoài thủ đô với 2 cậu con trai, chị Huyền càng muốn trở về quê nương náu. Chỉ mới năm ngoái, khi mới trở về chị loay hoay với rất nhiều câu hỏi: 200m2 đất ở quê làm được gì? Không có vốn đầu tư từ đâu? Nhưng tới hôm nay, người phụ nữ ấy đã vượt qua thử thách, thêm vững vàng với cuộc sống mới:
“Ở ngoài thành phố không có không gian để trẻ con chơi. Nhân tiện dịch bệnh bùng phát thì mình có chỗ nhà trong quê, cho bạn về quê bạn ý ăn uống rất đúng giờ. Về đây sức khoẻ tốt hơn bao nhiêu. Nuôi gà nuôi vịt, đi củi, trôngg rau cuốc đất, làm cỏ này. Đi làm chung với mọi người đến nỗi ai cũng ngạc nhiên vì không nghĩ mình ở ngoài phố về lại làm được nhiều như thế”, chị Huyền nói.
Đến nay, mặc dù chưa có một con số thống kê chính thức về số lượng những người di dân ngược chiều này, nhưng có thể tạm chia thành 2 nhóm chủ đạo là: bỏ phố về rừng để giải toả tâm lý và bỏ phố về rừng để kinh doanh cùng lối sống hoà hợp với thiên nhiên.
Bên cạnh điểm cộng như được sống trong môi trường thực sự trong lành, ăn món ngon do chính tay mình trồng ra, ở ngôi nhà do chính mình dựng xây thì khi về rừng, rất nhiều điểm trừ xuất hiện. Để rồi, khi miền quê không còn như mộng ảo, nhiều người đành phải quay trở lại thành phố và đối mặt với rất nhiều khó khăn.
Đó là câu chuyện của Tống Công Tuấn, sau một năm bỏ phố về rừng ở Đà Lạt, anh đã trở lại TP.HCM với công việc mưu sinh mà đời sống cao nguyên không đáp ứng được:
“Mặc dù thời điểm đầu mình thấy rất là thích nhưng sau đấy nhìn những người bạn xung quanh mình. Mọi người có một cái gì đấy để họ làm, là cái tài sản công việc và đam mê của họ. Còn mình thì suốt ngày chỉ có lãng đãng, làm việc rồi chơi xong nghe nhạc, đọc sách.
Nghe thì lúc đầu có vẻ như rất là thích nhưng mình nghĩ nếu mình cứ dành hết tất cả thời gian tuổi trẻ của mình làm cái việc đấy thì nó hơi uổng phí. Mình thấy chắc là đến lúc mình quay về TP.HCM để mình tập trung phát triển công việc của mình lựa chọn”.
Còn với Hoàng Quân hành trình về với thiên nhiên được chuẩn bị kỹ lưỡng sau nhiều lần đi về giữa Đà Lạt và TP. HCM để tìm hiểu văn hoá con người và cả những khó khăn ở vùng đất mới. Một homestay được ra đời như cách mà nhiều người trẻ khởi nghiệp ở Đà Lạt, với cả tiền của, mồ hôi và lòng tin tưởng.
Tuy vậy chỉ sau 2 năm bám trụ Quân đã phải từ bỏ căn nhà mình tạo dựng cùng món nợ lên tới nửa tỷ đồng, trở về thành phố kiếm việc lại từ đầu. Chưa kể một năm qua anh phải điều trị trầm cảm vì những sang chấn tâm lý vỡ mộng khi bỏ phố về rừng:
“Con đường bỏ phố về rừng chưa bao giờ là con đường dễ dàng. Đừng đi vì ai cũng đi, đừng đến đó vì ai cũng đến đó, đừng ở lại vì ai cũng ở lại hoặc là bạn đang muốn chạy trốn. Bạn cần có bước chuẩn bị rõ ràng về tài chính và kỹ năng để tạo dựng một sự nghiệp mới”, Quân tâm sự.
Bỏ phố về rừng không phải là sự lựa chọn ngắn hạn, thích thì làm, không thì bỏ. Đó là câu chuyện của ý chí lập nghiệp, có sinh kế bền vững, biến việc về quê thành một xu hướng chọn việc làm của một thế hệ, khi Việt Nam có đến hơn 65% dân số ở khu vực nông thôn.
Theo Thạc sĩ tâm lý Tô Nhi A, nếu như vì áp lực mà chọn cách bỏ phố về rừng như một kiểu ở ẩn và từ chối những tác động mà bản thân mình không tải nổi thì đây là giải pháp chưa hẳn là tốt:
“Bởi áp lực cuộc sống nơi nào cũng có, để có thể sống tốt thì ở rừng hay ở phố đều đòi hỏi những nhóm năng lực nhất định. Nếu từ bỏ một nơi đến một nơi khác bởi sự trốn tránh, không chuẩn bị tâm thế cho nơi mình sắp đến, sự thất bại có thể xảy đến bất cứ lúc nào”.
Xu hướng bỏ phố về rừng hay về quê mùa dịch diễn ra ở khắp trên thế giới, không chỉ riêng ở nước ta. Sự dịch chuyển này cũng mang tới nhiều cơ hội cùng thách thức mới. Các bạn trẻ có lối sống đô thị, tiếp nhận những tiến bộ khoa học - kỹ thuật có thể mang những điều học được khai thác tiềm năng, thế mạnh của vùng nông thôn.
Ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định: “Ta cứ nhìn nông thôn toàn khó khăn nghèo đói mọi thứ điều kiện không đủ. Chính lớp trẻ quay về nông thôn thì mới làm cho nông thôn phát triển. Chương trình nông thôn mới chỉ tạo điều nhất định về hạ tầng. Nông thôn phải có con người có năng lực tái cân bằng lại làm cho vùng nông thôn hấp dẫn hơn”.
Và quan trọng nhất, những người trẻ bỏ phố về rừng không chỉ để thỏa mãn sở thích nhất thời mà hãy cùng cộng đồng dân cư bản địa tạo ra một môi trường sống lý tưởng.
Như câu chuyện của Võ Thành Luân [sinh năm 1987] với dự án Thời thanh xuân triển khai từ năm 2016, giúp cho những người trẻ không nghe nói được có thể trải nghiệm về nghề nghiệp, tích luỹ vốn để sống tự lập.
Không chỉ tạo công ăn việc làm cho người yếu thế, dự án Thời thanh xuân còn theo đuổi sản xuất các dòng sản phẩm tự nhiên từ chính cây cỏ vùng đất Đà Lạt với phương pháp sản xuất không gây hại hay tàn phá thiên nhiên:
Theo Võ Thành Luân: “Cái quan trọng nhất khi làm kết hợp du lịch bền vững thì mình không nên phá vỡ những cái tự nhiên vốn có của người địa phương. Và mình cũng không muốn mọi người làm cho miếng đất này sốt lên. Mà hãy làm cho miếng đất này giàu hơn về giá trị văn hoá”.
Dự án Thời thanh xuân thu hút được rất nhiều tình nguyện viên. Họ là những người trẻ đang loay hoay với hành trình tìm lý tưởng sống một thanh xuân đẹp đẽ. Nhiều người đơn giản đến nhà của thời thanh xuân để bỏ qua bộn bề cuộc sống bon chen đố kỵ. Họ cùng làm việc chung sống, học ngôn ngữ ký hiệu để có thể giao tiếp với các bạn khiếm thính, sống chan hoà với cỏ cây của Đà Lạt:
“Tất cả dự án của mình có một thước đo. Thước đo thứ nhất là mình có bảo vệ thiên nhiên không? Thước đo thứ hai là các bạn khiếm thính có hạnh phúc hay không? Những cái gì nó thuộc về Đà Lạt, mọi người tới sống và trải nghiệm mọi người sẽ cảm giác rất là hạnh phúc. Thì đấy là mục đích cuối cùng của mình. Mình cảm giác như là việc mình đang chia sẻ với mọi người nhiều hơn thì mọi người sẽ thấy những điều tốt đẹp”.
Cùng với “Thời thanh xuân”, nhiều dự án khác của các bạn trẻ lựa chọn bỏ phố về rừng cũng đang dần khẳng định mình mong muốn một lối sống mới tích cực, chứ không chỉ là trào lưu nhất thời.
Thế nhưng, trước khi hái được trái ngọt, bạn hãy tự ngẫm về bức tranh hiện thực sẽ phải trải qua. Dù ở phố hay về rừng, chúng ta vẫn cần nỗ lực hết mình để “sống một cuộc đời đáng sống”.