Xét nghiệm nước tiểu 24h ở đầu

Xét nghiệm nước tiểu 24h là phương pháp quan trọng trong chẩn đoán các bệnh thận. Mỗi bệnh nhân phải tự lấy mẫu nước tiểu 24h và việc thông hiểu quy trình là yêu cầu bắt buộc.

1. Chuẩn bị dụng cụ

1.1. Acid Clohydric (HCl) 1% thể tích 10ml (phòng khám hoặc bệnh viện sẽ cung cấp miễn phí).

1.2. Bô sạch có nắp đậy.

1.3. Ống nghiệm hoặc chai nhựa nhỏ sạch. Dụng cụ này mang mẫu nước tiểu sau khi đã tích trữ nước tiểu đủ 24h đến phòng khám xét nghiệm. Dụng cụ hay được sử dụng phổ biến là các chai nước khoáng/nước lọc nhỏ như chai Lavie, Aquafina.

2. Các bước tiến hành

2.1. Các bước chuẩn bị.

– Lấy bô ở bước 1.2 rửa sạch, tráng lại bằng nước sạch, đã để khô ráo hoặc lau thật khô.

– Lấy toàn bộ lượng acid ở bước 1.1 đổ vào bô, lắc bô nhẹ nhàng để dịch acid láng đều bề mặt bô (khoảng 2/3 bề mặt bô kể từ đáy).

– Nếu ngày mai đi khám thì quá trình lấy nước tiểu sẽ bắt đầu từ sáng hôm nay.

2.2. Quá trình lấy nước tiểu.

– Khi vừa ngủ dậy (khoảng 6-7h sáng) không lấy  bãi nước tiểu đầu tiên (bỏ lần đi tiểu đầu tiên).

– Rửa sạch bộ phận sinh dục.

– Bắt đầu từ lần đi tiểu thứ hai (bãi nước tiểu thứ 2) nước tiểu được tích trữ vào bô (đã chuẩn bị ở bước 2.1)

– Toàn bộ nước tiểu thải ra phải được tích trữ lại, bao gồm cả lúc đi đại tiện (đi ngoài).

– Lượng nước uống bình thường như mọi ngày. Nếu có phù thì lượng nước uống vào bằng lượng nước tiểu ngày hôm trước. Nếu không phù, chức năng thận bình thường thì lượng nước phổ biến ở nhiều người là 1.5 – 2 lít /ngày. Chi tiết lượng nước uống xin tư vấn bác sĩ đang điều trị.

2.3. Kết thúc quá trình lấy nước tiểu.

– 6-7h sáng ngày hôm sau (vào ngày đi khám) ngủ dậy, vệ sinh bộ phận sinh dục, lấy nước tiểu lần cuối (bãi cuối) vào bô đang trữ nước tiểu ở trên.

– Đo thể tích nước tiểu trữ được và ghi lại.

– Khuấy đều nước tiểu trữ được và lấy một mẫu vào chai đã chuẩn bị ở bước 1.3. Thể tích tối thiểu phải lấy là 30ml. Số nước tiểu còn lại có thể bỏ đi.

Biên soạn: BS. Đoàn Thoại
Nguồn ảnh: pink-rs.com

Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ là phương pháp dùng làm xét nghiệm định lượng nước tiểu của người bệnh trong 24 giờ, khác với xét nghiệm thông thường là chỉ lấy mẫu của một lần đi tiểu. Kỹ thuật này giúp chẩn đoán các bệnh thận hoặc đa niệu (xuất hiện trong trường hợp người bệnh bị đái tháo nhạt - là một căn bệnh mãn tính xảy ra do sự suy giảm hormone ADH trong quá trình chuyển hóa nước của cơ thể, gây rối loạn cân bằng nước.). 

Nước tiểu là dịch bài tiết quan trọng của cơ thể, có nhiệm vụ đào thải ra bên ngoài những chất độc hại, chất cặn bã sản sinh ra trong quá trình chuyển hóa các chất. Sự thay đổi tính vật lý hóa học, thành phần của nước tiểu phản ánh rõ sự rối loạn chuyển hóa các chất và hoạt động của các cơ quan nội tạng như gan, thận, tuyến nội tiết.
Chính vì vậy, qua kết quả thu được, Bác sĩ chuyên khoa có thể xác định được:

• Việc làm xét nghiệm nước tiểu 24h giúp chẩn đoán, theo dõi quá trình điều trị bệnh của các cơ quan nói trên.
• Cơ thể người bệnh lọc được bao nhiêu nước tiểu hay bài tiết bao nhiêu chất trong một ngày (protein, natri, kali,…). 
• Định lượng glucose niệu, protein niệu, ure niệu,… trong 24h. 

Quy trình lấy mẫu
Đối với người bệnh nặng, không thể tự lấy nước tiểu và khó cử động thì nhân viên y tế sẽ dùng một ống sonde nhỏ xuyên qua niệu đạo đi vào bàng quang. Và phương thức lấy mẫu vẫn giống với những người bệnh thường nhưng cần có sự hỗ trợ của Điều dưỡng và người nhà. 
Dụng cụ 
Thường dùng bô có nắp đậy. Bô đựng nước tiểu phải rửa sạch, không lẫn chất tẩy rửa, dùng nước sôi để tiệt khuẩn kể cả nắp đậy.
Cách bảo quản 
Để tránh lên men làm hư hại tế bào và ngăn chặn sự phát triển của tạp khuẩn, Kỹ thuật viên Xét nghiệm sẽ dùng các chất chống thối như: Thymol pha trong cồn tạo dung dịch 10% cho từ 5 – 10ml/ nước tiểu 24 h. Chú ý không dùng thymol khi làm xét nghiệm liên quan đến protein, bilirubin, glucose vì thymol sẽ làm sai kết quả, thay vào đó có thể là: 

• Acid HCl 5ml cho nước tiểu 24h.
• Acid boric 0.8% ít ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Các bước lấy mẫu nước tiểu 24h
Bước 1: Người bệnh sẽ được phát một bình nhựa đựng nước tiểu có thể tích xác định và lọ đựng nước tiểu đã dán mã vạch có thông tin cá nhân (Họ tên, tuổi, ID).
Bước 2: Cho dung dịch bảo quản vào bình nhựa và hướng dẫn khách hàng cách lấy nước tiểu 24 giờ như sau:

• Sáng sớm thức dậy đi tiểu bỏ hết nước tiểu trong đêm. Ghi nhận giờ bắt đầu lấy nước tiểu. (ví dụ: 6 giờ sáng bắt đầu lấy nước tiểu).
• Tất cả những lần đi tiểu sau đó (bao gồm cả nước tiểu lúc đi đại tiện và đi tắm): Nước tiểu đều phải cho vào bình chứa.
• Trong đêm nếu có đi tiểu: Nước tiểu cũng cần cho vào bình chứa.
• Sáng hôm sau thức dậy (ví dụ 6 giờ sáng hôm sau), đi tiểu lần cuối và cho nước tiểu vào bình chứa.

Bước 3: Ghi nhận chính xác thể tích nước tiểu (lít hoặc ml) thu thập được trong 24 giờ.
Bước 4: Lắc đều nước tiểu trong bình chứa chiết ra 1⁄2 lọ chứa (15 – 20ml).
Bước 5: Mang lọ nước tiểu và thông tin về tổng thể tích nước tiểu trong 24 giờ đến phòng xét nghiệm.
Xét nghiệm nước tiểu 24h là xét nghiệm an toàn và dễ dàng, người bệnh chỉ cần lắng nghe chính xác và làm theo đúng với chỉ dẫn của nhân viên y tế là có thể tự thu thập mẫu nước tiểu tại nhà một cách đơn giản. 

-------------

Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ:

•    Bệnh viện Quốc tế Vinh

•    Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An

•    Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73