Các lĩnh vực của khoa học tự nhiên

Tùy vào đối tượng nghiên cứu mà khoa học tự nhiên được chia thành một số lĩnh vực khác nhau. Em đã biết những lĩnh vực khoa học tự nhiên nào?

1. Lĩnh vực chủ yếu của khoa học tự nhiên

Khoa học tự nhiên bao gồm một số lĩnh vực chính như:

• Vật lí học nghiên cứu về vật chất, quy luật vận động, lực, năng lượng và sự biến đổi năng lượng.
• Hoá học nghiên cứu về chất và sự biến đổi của chúng.
• Sinh học hay sinh vật học nghiên cứu về các vật sống, mối quan hệ giữa chúng với nhau và với môi trường.
• Khoa học Trái Đất nghiên cứu về Trái Đất và bầu khí quyển của nó.
• Thiên văn học nghiên cứu về quy luật vận động và biến đổi của các vật thể trên bầu trời.

​@1680855@

Một số dấu hiệu đặc trưng cho vật sống:

+ Trao đổi chất và sự chuyển hoá năng lượng: Sinh vật lấy thức ăn, chất dinh dưỡng, nước từ môi trường để tích luỹ và chuyển hoá năng lượng nuôi sống cơ thể đồng thời thải chất thải ra môi trường.

+ Sinh trưởng, phát triển: Sinh vật lớn lên, tăng trưởng về kích thước và hình thành các bộ phận mới.

+ Vận động: Sinh vật di chuyển [động vật], trao đổi chất giữa cơ thể sống với môi trường,... để sinh trưởng và phát triển.

+ Cảm ứng: Sinh vật phản ứng lại tác động của môi trường.

+ Sinh sản: Sinh vật sinh sản để duy trì nòi giống.

Vật sống là vật có các biểu hiện sống như trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng, sinh trưởng, phát triển, vận động, cảm ứng, sinh sản.

Vật không sống là vật không có biểu hiện sống.

@1680947@

• A. LÝ THUYẾT TRỌNG TÂM
• B. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
• C. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
  • Bài 1. Giới thiệu về khoa học tự nhiên [Sách Chân trời sáng tạo]
  • Bài 2. các lĩnh vực chủ yếu của khoa học tự nhiên [Sách Chân trời sáng tạo]

Ibaitap: Qua Bài 2: Các lĩnh vực chủ yếu của khoa học tự nhiên thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo cùng tổng hợp lại các kiến thức của bài 2 và hướng dẫn lời giải chi tiết bài tập áp dụng.

• Thí nghiệm 1: Cẩm một tờ giấy giơ lên cao và buông tay. Quan sát tờ giấy rơi.
• Thí nghiệm 2: Sục khí carbon dioxide vào cốc chứa nước vôi trong. Quan sát hiện tượng xảy ra.
• Thí nghiệm 3: Quan sát quá trình nảy mầm của hạt đậu.
• Thí nghiệm 4: Một học sinh chiếu đèn pin vào quả địa cầu, một học sinh khác cho quả địa cầu quay. Mô tả hiện tượng ngày và đêm qua việc quan sát vùng được chiếu sáng trên quả địa cầu.

Lời giải tham khảo:

Các thí nghiệm 1, 2, 3, 4 thuộc lĩnh vực khoa học sau:

• Thí nghiệm 1: Lĩnh vực Vật lý học.
• Thí nghiệm 2: Lĩnh vực Hóa học.
• Thí nghiệm 3: Lĩnh vực Sinh học.
• Thí nghiệm 4: Lĩnh vực Khoa học Trái Đất.

Câu hỏi 2: Các ứng dụng trong hình 2.3 đến 2.8 liên quan đến những lĩnh vực nào của khoa học tự nhiên

Lời giải tham khảo:

Các ứng dụng trong hình từ 2.3 đến 2.8 liên quan đến những lĩnh vực của khoa học tự nhiên sau:

• Hình 2.3: Lĩnh vực Sinh học.
• Hình 2.4: Lĩnh vực Khoa học Trái Đất.
• Hình 2.5: Lĩnh vực Sinh học.
• Hình 2.6: Lĩnh vực Hóa học.
• Hình 2.7: Lĩnh vực Vật lý học.
• Hình 2.8: Lĩnh vực Thiên văn học.

II. VẬT SỐNG VÀ VẬT KHÔNG SỐNG

Câu hỏi 1: Quan sát hình 2.9 đến 2.12, em hãy cho biết các vật trong hình có đặc điểm gì khác nhau [sự trao đổi chất, khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản]? Vật nào là vật sống, vật nào là vật không sống trong hình 2.9 đến 2.12?

Lời giải tham khảo:

Quan sát từ hình 2.9 đến 2.12, các vật trong hình có đặc điểm:

• Hình 2.9. Con gà: có sự trao đổi chất, có khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản.
• Hình 2.10. Cây cà chua: có sự trao đổi chất, có khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản.
• Hình 2.11. Đá sỏi: không có sự trao đổi chất, không có khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản.
  Hình 2.12. Máy tính: không có sự trao đổi chất, không có khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản.

Quan sát từ hình 2.9 đến 2.12, vật sống, vật không sống là:

• Vật sống: Hình 2.9 [Con gà], hình 2.10 [Cây cà chua].
• Vật không sống: Hình 2.11 [Đá sỏi], hình 2.12 [Máy tính].

Câu hỏi 2: Một chú robot có thể cười, nói và hành động như một con người. Vậy robot là vật sống hay vật không sống?

Lời giải tham khảo:

Robot là vật không sống vì robot tuy có thể cười, nói và hành động như một con người nhưng không có những biểu hiện sống như trao đổi chất hay chuyển hóa năng lượng, sinh trưởng, phát triển, vận động, cảm ứng, sinh sản.

III. BÀI TẬP

Câu hỏi 1: Em hãy kể tên một số hoạt động trong thực tế liên quan chủ yếu đến lĩnh vực khoa học tự nhiên:

a] Vật lý học.    

b] Hóa học.      

c] Sinh học.    

d] Khoa học Trái Đất.    

e] Thiên văn học.

Lời giải tham khảo:

Một số hoạt động trong thực tế liên quan chủ yếu đến lĩnh vực khoa học tự nhiên:

a] Vật lý học: Nhiệt kế bằng thủy ngân được dùng để đo nhiệt độ hay thân nhiệt cơ thể.

b] Hóa học: Bình cứu hỏa dùng bột hóa học để chữa cháy.

c] Sinh học: Con gà đẻ trứng, quả trứng nở thành gà con, gà con lớn lên lại đẻ trứng, thành một vòng tuần hoàn.

d] Khoa học Trái đất: Dự báo thời tiết.

e] Thiên văn học: Dùng kính thiên văn quan sát sự chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời.

Câu hỏi 2: Vật nào sau đây gọi là vật không sống?  

A. Con ong.          

B. Vi khuẩn.

C. Than củi.       

D. Cây cam.

Lời giải tham khảo:

Vật không sống trong các đáp án đã cho là: đáp án C. Than củi.

Câu hỏi 3: Em có thể phân biệt khoa học về vật chất [vật lí, hóa học,...] và khoa học về sự sống [sinh học] dựa vào sự khác biệt nào?

Lời giải tham khảo:

Có thể phân biệt khoa học về vật chất [vật lí, hóa học,...] và khoa học về sự sống [sinh học] dựa vào sự khác biệt sau:

• Khoa học vật chất  [vật lí, hóa học,...] nghiên cứu về các vật không sống.
• Khoa học sự sống [sinh học] nghiên cứu về các vật sống.