Các mô hình bãi đỗ xe thông minh đã được sử dụng khá lâu tại Nhật Bản và giải quyết được rất nhiều vấn đề liên quan đến đỗ xe. Cùng với những chính sách hợp lý, Nhật Bản đã vượt qua được cơn khủng hoảng thiếu bãi đỗ xe do tốc độ phát triển quá nhanh.
Trong bối cảnh phí đỗ xe do thị trường quyết định, đồng thời tính đến các yếu tố như quy định về cho thuê nhà, thuế kinh doanh, thừa kế nhà đất rất cao…, nhiều mảnh đất mặt tiền nhỏ, còn trống tại Thủ đô Tokyo của Nhật Bản đã được chủ nhân của chúng lựa chọn khai thác kinh doanh các bãi đỗ xe thông minh, mà theo họ là vừa kiếm lời vừa sử dụng đất an tâm nhất.
Cùng với đó là sự phát triển nhanh của những mô hình bãi đỗ xe thông minh ngầm hoặc mô hình bãi đỗ xe thông minh cao tầng, được áp dụng công nghệ hiện đại trong vận hành trên diện tích đất xây dựng eo hẹp tại Nhật Bản
Bãi đỗ xe thông minh tại Nhật bản hoạt động như thế nào?
Trên nhiều đường phố, con ngõ ở thủ đô Tokyo Nhật Bản dễ dàng bắt gặp các bãi đỗ xe tự phục vụ loại nhỏ, chỉ có vài chỗ đỗ, thanh toán tự động bằng máy theo thời gian đỗ, không có người túc trực trông coi, thường được gọi là các bãi đỗ xe thông minh tiền xu hay 100 yên [coin-parking hoặc 100-yen parking].
Mỗi bãi đỗ xe thông minh như vậy gồm có những chỗ đỗ được đánh số, cùng một hệ thống thanh khóa xe gắn với hộp điều khiển và kết nối với một máy tính tiền tự động được đặt trong khu vực bãi đỗ này.
Các bãi đỗ xe tự phục vụ
Sau khi xe được đỗ vào một chỗ đỗ trên bãi đỗ xe, qua hệ thống cảm biến, thanh khóa xe nằm sát mặt đất sẽ dựng lên dưới gầm xe. Nếu bạn muốn lái xe đi, bạn phải đến máy thanh toán tiền, nhập số thứ tự chỗ đỗ xe của bạn, rồi tiến hành thủ tục thanh toán theo chỉ dẫn trên máy, sau đó thanh khóa bên dưới gầm xe của bạn sẽ tự động hạ xuống.
Những bãi đỗ xe thông minh tự phục vụ ở Nhật Bản này thường hoạt động 24 giờ mỗi ngày. Phí đỗ xe ở Nhật Bản rất cao và tùy thuộc vào vị trí của bãi đỗ gần hay xa các khu vực trung tâm. Phí đỗ xe từ thấp nhất là 100 yên [hơn 21.000 đồng] cho 10 - 15 phút đỗ, tới mức phí tính theo 30 phút, một giờ và cả ngày. Phí đỗ xe cả ngày thường là hơn 1.000 yên, không ít nơi là 1.600 yên. Còn phí đỗ xe theo tháng dao động trong khoảng 30.000 tới 50.000 yên tại các khu vực trung tâm Tokyo.
Ở Tokyo - Nhật Bản cũng có nhiều mô hình bãi đỗ xe thông minh hiện đại, tự động, nhiều tầng, được phát triển dựa trên nền tảng của hệ thống bệ đỡ chuyển động theo ba chiều do máy vi tính điều khiển để đưa ô-tô tới vị trí đỗ. Dựa trên nguyên lý nền tảng này, với việc áp dụng công nghệ hiện đại, đã có nhiều loại bãi đỗ xe ngầm và cao tầng được xây dựng nhằm tối đa hóa số chỗ đỗ xe trên diện tích đất xây dựng nhỏ ở vùng đô thị chật hẹp, đông dân cư.
Những bãi đỗ xe này sử dụng máy vi tính để xác định đường đi ngắn nhất từ khi xe vào vị trí trên bệ đỡ tới chỗ đỗ, hoặc từ chỗ đỗ tới vị trí trả xe cho khách dựa trên việc tính toán kích cỡ xe, các vị trí đỗ xe còn trống…, rồi dịch chuyển xe nọ sau xe kia trong bãi đỗ giống như giải một bài toán. Một số bãi đỗ xe thông minh ở Nhật Bản có thể giữ tới 100 chiếc xe trở lên.
Các thiết kế bãi đỗ xe thông minh ở Nhật Bản
Học hỏi gì từ mô hình bãi đỗ xe thông minh từ Nhật Bản
Tại Việt Nam hiện nay vấn đề thiếu chỗ để xe ô tô hiện nay cũng đang trở thành vấn đề cực kỳ nhức nhối, đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng…Sự gia tăng quá nhanh của các phương tiện cá nhân nhất là ôtô kết hợp với sự phát triển các khu đô thị, các tòa cao ốc đang gây áp lực cực lớn lên hệ thống giao thông của các thành phố này.
Tình trạng tắc đường, kẹt xe diễn ra triền miên hàng ngày, cùng với đó là sự khan hiếm chỗ đậu xe ở các khu trung tâm thành phố.
Tình trạng tắc đường, kẹt xe ở Hà Nội
Việc học hỏi kinh nghiệm sử dụng đất làm bãi đỗ xe thông minh từ các nước phát triển như Nhật Bản để giải quyết bài toán chỗ đậu xe là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên để thực hiện được việc này chúng ta sẽ cần phải thay đổi khá nhiều chính sách về xây dựng bãi đỗ xe, nhất là các chính sách khuyến khích các cá nhân, tổ chức tham gia đầu tư vào lĩnh vực khai thác bãi đỗ xe.
Mới đây Thành phố Hà Nội đã thông qua chủ trương khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới. Theo đó một loạt các chính sách khuyến khích bao gồm hỗ trợ tiền thuê đất, hỗ trợ thuế nhập khẩu thiết bị dùng lắp đặt các bãi đỗ xe thông minh, bãi đỗ xe cao tầng…
Hy vọng trong thời gian tới các chính sách này sẽ sớm có hiệu lực và đưa vào thực tế để góp phần giải quyết vấn đề ách tắc giao thông cũng như mang lại một điểm nhấn về đô thị hiện đại cho các thành phố.
Ngày xưa mỗi cần tìm dịch vụ rất khó khăn mà không biết nơi nào uy tín, từ khi biết website tôi rất yên tâm khi được tư vấn, sẽ giới thiệu cho bạn bè biết.
Kỳ 2: Bãi đỗ xe hiện đại và các dịch vụ chia sẻ tại Nhật Bản
Những bãi đỗ xe tự phục vụ
Trên nhiều đường phố, con ngõ ở Tokyo dễ dàng bắt gặp các bãi đỗ xe nhỏ, chỉ có vài chỗ đỗ, thanh toán tự động bằng máy theo thời gian đỗ, không có người túc trực trông coi, thường được gọi là các bãi đỗ xe tiền xu hay 100 yên [coin-parking hoặc 100-yen parking]. Mỗi bãi đỗ xe như vậy gồm có những chỗ đỗ được đánh số, cùng một hệ thống thanh khóa xe gắn với hộp điều khiển và kết nối với một máy tính tiền tự động được đặt trong khu vực bãi đỗ này.
Sau khi xe được đỗ vào một chỗ đỗ trên bãi đỗ xe, qua hệ thống cảm biến, thanh khóa xe nằm sát mặt đất sẽ dựng lên dưới gầm xe. Nếu bạn muốn lái xe đi, bạn phải đến máy thanh toán tiền, nhập số thứ tự chỗ đỗ xe của bạn, rồi tiến hành thủ tục thanh toán theo chỉ dẫn trên máy, sau đó thanh khóa bên dưới gầm xe của bạn sẽ tự động hạ xuống.
Những bãi đỗ xe tự phục vụ này thường hoạt động 24 giờ mỗi ngày. Phí đỗ xe ở Tokyo rất cao và tùy thuộc vào vị trí của bãi đỗ gần hay xa các khu vực trung tâm. Phí đỗ xe từ thấp nhất là 100 yên [hơn 21.000 đồng] cho 10 - 15 phút đỗ, tới mức phí tính theo 30 phút, một giờ và cả ngày. Phí đỗ xe cả ngày thường là hơn 1.000 yên, không ít nơi là 1.600 yên. Còn phí đỗ xe theo tháng dao động trong khoảng 30.000 tới 50.000 yên tại các khu vực trung tâm Tokyo.
Ở Thủ đô Tokyo cũng có nhiều bãi đỗ xe hiện đại, tự động, nhiều tầng, được phát triển dựa trên nền tảng của hệ thống bệ đỡ chuyển động theo ba chiều do máy vi tính điều khiển để đưa ô-tô tới vị trí đỗ. Dựa trên nguyên lý nền tảng này, với việc áp dụng công nghệ hiện đại, đã có nhiều loại bãi đỗ xe ngầm và cao tầng được xây dựng nhằm tối đa hóa số chỗ đỗ xe trên diện tích đất xây dựng nhỏ ở vùng đô thị chật hẹp, đông dân cư. Những bãi đỗ xe này sử dụng máy vi tính để xác định đường đi ngắn nhất từ khi xe vào vị trí trên bệ đỡ tới chỗ đỗ, hoặc từ chỗ đỗ tới vị trí trả xe cho khách dựa trên việc tính toán kích cỡ xe, các vị trí đỗ xe còn trống…, rồi dịch chuyển xe nọ sau xe kia trong bãi đỗ giống như giải một bài toán. Một số bãi đỗ xe có thể giữ tới 100 chiếc xe trở lên.
Hệ thống đỗ xe thông minh giúp giải bài toán về diện tích chật hẹp.
Dịch vụ chia sẻ ô-tô và chỗ đỗ
Với sự phát triển nhanh của các bãi đỗ xe do tư nhân đầu tư như các bãi đỗ xe coin-parking, các bãi đỗ xe hiện đại và các bãi đỗ xe bắt buộc phải xây dựng khi muốn xây những tòa nhà có diện tích từ 2.000 m2 trở lên, đến nay, các bãi đỗ xe do chính phủ và chính quyền địa phương đầu tư chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng số bãi đỗ xe tại Nhật Bản.
Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi để Nhật Bản tập trung vốn vào phát triển giao thông công cộng như xe điện ngầm và đường sắt trên cao. Việc Nhật Bản ưu tiên đẩy nhanh phát triển giao thông công cộng trước, đặc biệt ở khu vực trung tâm đô thị là rất hợp lý và hiệu quả trong việc giải quyết tắc đường, giảm nhu cầu sử dụng xe ô-tô tư nhân, qua đó cũng giảm nhu cầu về bãi đỗ xe. Đến nay, ở những khu vực trung tâm Tokyo có một mạng lưới giao thông công cộng dày đặc, chạy rất chuẩn giờ, giúp cho việc đi lại của người dân hết sức thuận tiện.
Theo bà Minako Tabaka, Phó Trưởng phòng Phương tiện giao thông đô thị thuộc Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông & Du lịch Nhật Bản, trong bối cảnh phí đỗ xe cao, những năm gần đây, giới trẻ ở Tokyo có xu hướng không muốn mua ô-tô mà ngày càng sử dụng nhiều về dịch vụ chia sẻ ô-tô, nhất là những người sống tại khu vực có giao thông công cộng tiện lợi và họ chẳng cần sử dụng ô-tô để đi làm hằng ngày.
Việc sử dụng dịch vụ này không chỉ giúp tiết kiệm phí đỗ xe mà còn cả phí bảo hiểm xe và các loại thuế và phí khác có liên quan ô-tô. Bất cứ khi nào họ muốn sử dụng ô-tô, họ chỉ đơn giản đặt xe qua internet rồi tới trạm chia sẻ xe gần nhất để lấy xe sử dụng. Người nào muốn sử dụng dịch vụ này phải trả phí đăng ký hằng tháng [hơn 1.000 yên], và phí sử dụng xe [cứ 15 phút phải trả 200 - 300 yên, bao gồm tiền xăng xe và phí bảo hiểm]. Dịch vụ chia sẻ xe là hiệu quả nhất cho việc sử dụng xe ô-tô trong thời gian ngắn, còn dịch vụ thuê xe thì phù hợp những ai có nhu cầu sử dụng xe trong thời gian dài hơn, như cả ngày hoặc vài ngày.
Một loại dịch vụ nữa liên quan chỗ đỗ xe đang phát triển tại Nhật Bản là dịch vụ chia sẻ chỗ đỗ. Đây cũng là một cách để tối ưu hóa việc sử dụng các bãi đỗ xe ở những khu vực đô thị. Qua các ứng dụng chia sẻ bãi đỗ xe, internet và những ứng dụng công nghệ thông tin, người lái xe có thể dễ dàng tìm thấy bãi đỗ xe vẫn có chỗ trống, qua đó giúp lái xe có thể tránh việc đi lòng vòng, mất thời gian để tìm chỗ đỗ và như vậy sẽ ít gây tắc đường hơn.
Nhờ có hệ thống giao thông công cộng dày đặc, đúng giờ, sự phát triển nhanh các bãi đỗ xe, nhất là các bãi xe tư nhân trong nhiều thập kỷ qua và sự phát triển gần đây của dịch vụ chia sẻ xe, dịch vụ chia sẻ bãi đỗ, nhìn chung, hiện nay ở nhiều khu vực của Tokyo có hiện tượng… dư cung chỗ đỗ ô-tô, bà Minako Tabaka nhận định và cho biết thêm, Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông & Du lịch Nhật Bản đang tìm giải pháp quản lý bãi đỗ xe hiệu quả theo định hướng, chuyển từ tập trung vào số lượng sang nâng cao chất lượng để khắc phục tình hình dư cung bãi đỗ xe ô-tô tại nhiều nơi ở Nhật Bản nhằm tăng hiệu quả sử dụng đất.