Chỉ ra những từ diễn tả trực tiếp tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn trích chinh phụ ngâm
|
1. Mở bài Show - Giới thiệu về nhà văn Thanh Tịnh và nhân vật tôi trong truyện ngắn Tôi đi học. - Dẫn dắt đi vào vấn đề 2. Thân bài * Khái quát - Giới thiệu sơ lược nội dung truyện: Câu chuyện là dòng hồi tưởng của nhân vật tôi về buổi đầu tiên tựu trường trong cuộc đời. - Ấn tượng về câu chuyện: Giọng kể chuyện trực tiếp của nhà văn tạo cảm giác gần gũi với người đọc, giúp người đọc có cùng cảm giác với nhà văn . * Cảm nghĩ - Mạch cảm xúc của nhân vật tôi khi nhớ về buổi đầu đi học + Không gian con đường đến trường được cảm nhận có nhiều điều khác lạ Cảm giác thích thú hôm nay tôi đi học → Chất thơ trữ tình lan tỏa mạch văn + Nhân vật tôi có cảm giác trang trọng và đứng đắn: đi học là tiếp xúc với một thế giới lạ , khác hắn với đi chơi, đi thả diều + Không gian ngôi trường tạo ấn tượng lạ lẫm và trang nghiêm…. Và nhân vật tôi trải lòng mình để quan sát xung quanh, cảm nhận về ngôi trường mới. + Buổi đầu đến trường, cũng như bao đứa trẻ khác, nhân vật tôi giật mình và lúng túng khi nghe gọi tên + Khi vào lớp, nhân vật "Tôi" cảm thấy một cách tự nhiên, không khí gần gũi khi được tiếp xúc với bạn bè cùng trang lứa. Bài học đầu đời và buổi học đầu tiên khơi dậy những ước mơ tương lai như cánh chim sẽ được bay vào khoảng trời rộng . - Nhận xét: + Nhân vật tôi đã khơi dậy trong lòng bao người hình dáng ngày đầu đến trường trong kí ức. Những hình ảnh đã trở thành kỉ niệm đẹp, những khoảnh khắc không thể quên… + Những cảm nhận tinh tế, những cảm xúc nhẹ nhàng trong buổi tựu trường của nhân vật tôi như những thước phim chậm nhẹ nhàng lan tỏa vào lòng người. Một đứa trẻ ngày đầu đến trường cũng như bao đứa trẻ khác với những bồi hồi, lo lắng, những mong đợi, và cả hi vọng, niềm tin cho mai sau 3. Kết bài Nêu ấn tượng của bản thân về nhân vật Mở rộng vấn đề bằng liên tưởng của cá nhân Bài viết: Với mỗi chúng ta, ngày đầu tiên đi học có lẽ sẽ mãi là một kỉ niệm khó quên trong kí ức tuổi học trò. Nhân vật Tôi trong tác phẩm Tôi đi học của Thanh Tịnh đã nhớ về ngày khai trường đầu tiên của mình với những kỉ niệm trong sáng và hồn nhiên. Nhân vật nhớ về ngày khai trường là nhớ về khung cảnh thiên nhiên những ngày đầu đến lớp. Đó là khoảng thời gian cuối thu khi các loài cây thay lá, sương và làn gió thu lành lạnh khiến lòng người như bồi hồi hơn khi nhớ về ngày khai trường đầu tiên. Và chính hình ảnh của những em nhỏ rụt rè theo mẹ đến lớp đã tác động trực tiếp, làm sống dậy những kỉ niệm tuổi học trò trong tâm hồn đến nhân vật “tôi”. Con đường làng quen thuộc, gắn bó với cả tuổi thơ sao hôm nay như thay đổi, bởi từ nay đó không chỉ là con đường gắn với những trò chơi nghịch ngợm mà sẽ là con đường đi tới lớp, co đường ấy trở nên khác lại trng mắt trẻ thơ vì lí do vô cùng đơn giản: “Hôm nay tôi đi học”. Nhớ về ngày đến lớp, tác giả nhớ đế những từng cảm nhận về chính bản thân mình, từ bộ quần áo đến quyển vở mới trên tay. Tất cả đều cho thấy sự thay đổi và lớn khôn trong suy nghĩ của một cậu bé về một ngày bắt đầu đến lớp nhưng vẫn toát nên nét hồn nhiên, đáng yêu của một đứa trẻ. Nhớ về ngày khai giảng, tác giả nhớ đến hình ảnh về sân trường. Không gian đầy mới lạ mới cậu học trò lần đầu đến lớp, cậu cảm thấy mình như nhỏ bé trước khung cảnh ngôi trường vừa xinh xắn và có nét oai nghiêm. Rồi khi có tiếng trống tập trung trên sân trường, tất cả đều bỡ ngỡ, cảm thấy chơ vơ vì tất cả đều lạ lẫm với âm thanh ấy. Vì vậy mà không chỉ nhân vật Tôi, các cô cậu học trò mới đều e sợ đứng nép bên người thân, như những con chim non bắt đầu rời tổ nhìn về bầu trời rộng mở phía trước. Hình ảnh so sánh thể hiện sự hồn nhiên, ngây thơ trong tâm hồn cậu bé và tâm trạng lo sợ, hoang mang trong bước đi đầu tiên của cuộc đời. Những suy nghĩ, cảm nhận của cậu bé trước tất cả sự thay đổi, trước bạn bè, trước thầy cô vừa thể hiện sự hồn nhiên, ngây thơ, vừa bộc lộ tâm trạng bối rối, cảm xúc vừa háo hức vừa có chút bơ vơ, lạc lõng bởi đây là lần đầu tiên cậu xa mẹ. Tâm trạng của nhân vật còn thể hiện khi bước vào không gian lớp học – ngôi nhà thứ hai với mỗi đứa trẻ khi đến trường. Lớp học là một thế giới khác biệt, cách biệt với thế giới ở bên ngoài khung cửa. Ngồi trong lớp, cậu bé thấy xốn xang những cảm giác lạ và quen đan xen, trái ngược nhau bởi đó là giây phút sang trang của một tâm hồn trẻ dại, tạm biệt thế giới ấu thơ chỉ biết nô đùa, nghịch ngợm để bước vào thế giới tuổi học trò nghiêm chỉnh đầy khó khăn mà biết bao hấp dẫn. Những diễn biến trong tâm trạng của nhân vật đã để lại nhiều cảm xúc trong lòng người đọc, không chỉ bởi nét hồn nhiên, ngây thơ của những đứa trẻ trong ngày đầu đến lớp mà còn khiến chúng ta như thấy hình ảnh của mình nhiều năm về trước. Chính nhờ nghệ thuật khắc họa nhân vật vô cùng tinh tế và chân thật, lựa chọn những hình ảnh tiêu biểu, đã mang đến những xúc cảm và lay động tâm hồn người đọc về những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc đời của mỗi người. Tôi đi học là câu chuyện tuy không mới nhưng đã để lại trong lòng người đọc những kỉ niệm đẹp đẽ, trong sáng của ngày đầu tựu trường. Qua đó, em như được sống lại với những kí ức của tuổi học trò hồn nhiên, ngây thơ trong ngày đầu tiên đến lớp của mình
Đề bài: Phân tích diễn biến tâm trạng người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ 
Phân tích diễn biến tâm trạng người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ Bạn đang xem: Phân tích diễn biến tâm trạng người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ I. Dàn ý Phân tích diễn biến tâm trạng người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ (Chuẩn)1. Mở bài – Giới thiệu trích đoạn Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ 2. Thân bài – Nỗi cô đơn, lẻ loi của người chinh phụ:+ Không gian: phòng khuê, hiên vắng+ Hành động: “dạo hiên”; “ngồi rèm thưa rủ thác”: hành động lặp đi lặp lại đặc tả nỗi chán chường.+”Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?/ Đèn có biết dường bằng chẳng biết?”: Những câu hỏi tu từ mang tính độc thoại thể hiện nỗi cô đơn của người chinh phụ. + “Bi thiết”, “buồn rầu”, “thương”: tính từ diễn tả nỗi buồn được sử dụng với tần suất dày đặc thể hiện nỗi đau đớn khôn nguôi của người chinh phụ. – Nỗi nhớ da diết, tâm trạng sầu muộn:+ Những tính từ láy chỉ thời gian, không gian và gợi bóng dán cảnh vật như: “óc eo”, “phất phơ”, “đằng đẵng” càng tô đậm lên vẻ ìm lìm, vắng lặng, xa xôi của cảnh vật, tô đậm nỗi buồn tâm cảnh.+ Phép so sánh “Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa”: nỗi sầu mênh mang, thăm thẳm của người chinh phụ.+ Tính từ “gượng” được sử dụng lặp đi lặp lại: nỗi chán ngán trong từng hành động của người chinh phụ.+ Đàn cầm, dây uyên, phím loan: hình ảnh tượng trưng cho vẻ đẹp của tình yêu đôi lứa, sự gắn kết của tình nghĩa vợ chồng. + Dây đàn “đứt” và “chùng” đều là dấu hiệu về sự chẳng lành. Nỗi kinh hãi, lo sợ khi “gượng gảy ngón đàn” như một sự mặc cảm, hoang mang trong nỗi lo tình yêu tan vỡ của người chinh phụ. – Những câu thơ cuối đoạn trích đã thể hiện nỗi nhớ nhung, nỗi khát khao gửi trăm ngàn nhớ thương của người chinh phụ đến chồng nơi biên ải xa xôi. 3. Kết bài Suy ngẫm về tâm trạng của người chinh phụ, liên hệ, mở rộng về số phận những người phụ nữ trong xã hội xưa. II. Bài văn mẫu Phân tích diễn biến tâm trạng người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ (Chuẩn)Những năm 30, 40 của thế kỉ XVIII, đất nước ta lâm vào tình trạng loạn lạc, nhiều cuộc nội chiến diễn ra. Các giai cấp phong kiến đấu đá, tranh giành quyền lực, địa vị và dàn đáp các cuộc khởi nghĩa của tầng lớp nông dân. Những cuộc chiến tranh đã gây ra những đau đớn, mất mát về thể xác lẫn tinh thần. “Chinh Phụ Ngâm” dược ra đời trong thời điểm đó, là tiếng nói đầy xót xa của người vợ lính trong chiến tranh. Đoạn trích “Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ” là một đoạn trích hay trong “Chinh phụ ngâm”. Thông qua nghệ thuật miêu tả nội tâm, Đặng Trần Côn đã diễn tả đầy sâu sắc diễn biến tâm trạng của người chinh phụ có chồng ra trận. “Dạo hiên vắng thầm gieo từng bướcNgồi rèm thưa rủ thác đòi phen.Ngoài rèm thước chẳng mách tin,Trong rèm dường đã có đèn biết chăng?Đèn có biết dường bằng chẳng biết?Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương!” Tám câu thơ đầu diễn tả nỗi bồn chồn, bất an “ra ngóng ngoài trông” của người chinh phụ. Những hành động lặp đi lặp lại cùng bước chân dạo hiên nặng nề cho thấy được tâm trạng chán chường, lo lắng không yên. Trong không gian vắng lặng, hiu hắt người chinh phụ ngóng chờ một tin lành từ chim thước nhưng càng ngóng đợi, càng tuyệt vọng. Càng mong chờ lại càng bặt vô âm tín. Những câu hỏi tu từ mang tính độc thoại cùng ngọn đèn khuya của người chinh phụ xuất hiện càng đặc tả nỗi cô đơn chát đắng nơi tâm khảm: “Trong rèm dường đã có đèn biết chăng? Một mình lẻ loi trong đêm vắng, ngóng đợi chồng chẳng chút hồi âm, dưới ánh đèn hiu hắt, nỗi khát khao sẻ chia trào dâng mãnh liệt. Nàng ước ngọn đèn kia có thể thấu hiểu được nỗi lòng của mình nhưng đó chỉ là vật vô tri, vô giác mà thôi, nào có thể hiểu thấu: “Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi.Buồn rầu nói chẳng nên lời, Hoa đèn kia với bóng người khá thương!” Những tính từ diễn tả nỗi buồn thương như “bi thiết”, “buồn rầu”, “thương” được sử dụng với tần suất dày đặc đã thể hiện nỗi đau đớn khôn nguôi của người chinh phụ. Nỗi nhớ của nàng khắc khoải, tha thiết, nàng mong ngóng tin tức từ chiến trường xa xôi nhưng đều bặt vô âm tín. Bị vây hãm trong cảm xúc nhung nhớ cùng nỗi bồn chồn không yên, nàng muốn được giãi bày, tâm sự nhưng không có một ai sẻ chia, không một người bầu bạn, nàng đành ngậm ngùi một nỗi đau riêng, gặm nhấm nỗi cô đơn trong ánh đèn dầu buồn bã. “Gà eo óc gáy sương năm trống,Hòe phất phơ rủ bóng bốn bên.Khắc giờ đằng đẵng như niên, Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa.” Cảnh vật dường như cũng sầu cùng tâm trạng với giai nhân, không gian nhuốm màu tịch liêu, buồn thương đến rợn ngợp. Những tính từ láy chỉ thời gian, không gian và gợi bóng dán cảnh vật như: “óc eo”, “phất phơ”, “đằng đẵng” càng tô đậm lên vẻ ìm lìm, vắng lặng, xa xôi của cảnh vật, tô đậm nỗi buồn tâm cảnh. Thời gian cứ lặp đi lặp lại, mỗi khoảnh khắc trôi qua đều dài đẵng đẵng như một năm, lòng người chinh phụ cứ thao thức, nhớ thương, mong ngóng. Tâm trạng cô đơn và nỗi thương nhớ chồng nơi xa được thể hiện qua phép so sánh: “Mối sầu dằng dặc tựa miền biển xa.” Bốn câu thơ mở ra cả chiều kích về không gian tâm lý, thời gian tâm lý và nỗi đau tâm trạng của lòng người. Trong nỗi cô đơn rợn ngợp, nàng tìm đến những thú vui tao nhã để khuây khỏa nỗi lòng: “Hương gượng đốt hồn đà mê mảiGương gượng soi lệ lại châu chan.Sắt cầm gượng gảy ngón đàn, Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng.” Tính từ “gượng” được sử dụng lặp đi lặp lại cho thấy sự gắng gượng, miễn cưỡng trong từng hành động của người chinh phụ. Gượng đốt hương với mong muốn xóa tan ưu phiền nhưng lòng lại chìm đắm trong nỗi nhớ nhung. Mùi hương trầm đã đưa nàng trở về với những kí ức ngày thề hẹn tươi đẹp, với niềm hạnh phúc được cùng chồng nên duyên đôi lứa, nỗi cô đơn thực tại càng thấm dần trong cảnh chia ly, chờ đợi. Người ta thường đốt hương để tìm niềm thanh thản nhưng với người chinh phụ kia lại càng thêm mệt mỏi, thống khổ đến đáng thương. Tìm đến gương cầm trong gượng gạo, nàng chinh phụ càng thêm xót xa cho chính mình, thanh xuân ngắn ngủi, dung nhan ngày một già đi trong nỗi u sầu, thương nhớ. Lệ ngấn trong đôi mắt chứa chan u sầu, nàng khóc cho chính mình, cho tình cảnh thương tâm nơi lầu son gác tía. Đàn cầm, dây uyên, phím loan là những hình ảnh tượng trưng cho vẻ đẹp của tình yêu đôi lứa, sự gắn kết của tình nghĩa vợ chồng. Nay tìm đến với đàn cầm, dây đàn “đứt” và “chùng” đều là dấu hiệu về sự chẳng lành. Nỗi kinh hãi, lo sợ khi “gượng gảy ngón đàn” như một sự mặc cảm, hoang mang trong nỗi lo tình yêu tan vỡ của người chinh phụ. Những câu thơ cuối đoạn trích đã thể hiện nỗi nhớ nhung, nỗi khát khao gửi trăm ngàn nhớ thương của người chinh phụ đến chồng nơi biên ải xa xôi: “Lòng này gửi gió đông có tiện?Nghìn vàng xin gửi đến non YênNon Yên dù chẳng tới miền, Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời.” Nỗi nhớ thương không thể nào đong đếm, tự “nghìn vàng” bởi chữ tình sâu nặng. Nàng mong ngọn gió đông mang thương nhớ đến chồng nơi non Yên xa thẳm, chốn vô định. Tính từ láy “thăm thẳm” cùng phép so sánh “đường lên bằng trời” một lần nữa bộc lộ nỗi nhớ chồng da diết của người chinh phụ, nỗi nhớ trong tuyệt vọng, trong những xót xa, cay đắng, trong nỗi cô đơn cùng cực, tất cả tạo nên cái “thăm thẳm’ của lòng người. Dường như, trong mỗi tứ thơ đều thấm đẫm nỗi nhớ nhung khôn nguôi, nỗi cô đơn đến tột độ của người chinh phụ. Có thể nói tâm trạng của người chinh phụ trong đoạn trích là không chỉ là nỗi buồn riêng mà còn là nỗi niềm chung của biết bao người phụ nữ lúc bấy giờ. Họ khát khao hạnh phúc lứa đôi, khát khao hạnh phúc gia đình nhưng chính những cuộc chiến tranh phi nghĩa đã đẩy họ vào bi kịch của cuộc đời, phải sống trong lẻ loi, cô đơn, đau khổ. —————–HẾT——————– Bên cạnh bài Phân tích diễn biến tâm trạng người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ, các em có thể tham khảo thêm một số bài viết cùng chủ đề khác như: Phân tích giá trị nhân đạo của đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ, Phân tích 8 câu đầu bài Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ, Thuyết minh về Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ, Cảm nhận đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ để đúc rút cho em những kinh nghiệm làm văn nghị luận văn học nhé! Đăng bởi: THPT Sóc Trăng Chuyên mục: Giáo Dục |
