là ai

Đau bụng dưới bên phải là bệnh gì

Bạn hay bị đau bụng bên phải, lo lắng không biết đau bụng bên phải có phải là triệu chứng của những bệnh lý nguy hiểm nào không và muốn tìm cách điều trị khi bị đau bụng bên phải. Để giải đáp những thắc mắc về đau bụng bên phải mời bạn tham khảo bài viết sau

1. Đau bụng bên phải là bệnh gì?

Tùy vào vị trí đau bụng mà biểu hiện những bệnh lý khác nhau [ảnh minh họa]

Đau bụng bên phải do nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu do một số nguyên nhân sau:

1.1. Đau ở bụng trên bên phải có thể do

Do đau gan, viêm gan, thậm chí là ung thư gan: Biểu hiện là những cơn đau nhẹ, âm ỉ ở ổ bụng phải, kèm theo vàng da, vàng mắt, sụt cân, kém ăn hay mệt mỏi.

Do tắc/ nhiễm trùng ống mật, túi mật, giun chui ống mật: Triệu chứng là đau bụng phải, tái phát thành từng đợt dữ dội.

Viêm bể thận của thận bên phải: Đau ở lưng phải rồi lan đến vùng bụng bên phải.

Do viêm màng phổi bên phải hoặc do đau ruột già.

…

1.2. Đau ở bụng dưới bên phải có thể do

Do đau ruột thừa hoặc viêm ruột thừa cấp tính: Đau thường bắt đầu từ vùng rốn, sau đó di chuyển tới nửa phần dưới của bụng phải, người bệnh cảm thấy khó chịu khi ngồi hoặc nằm. Người bệnh cần tới ngay bệnh viện để điều trị khi có dấu hiệu đau bụng do viêm ruột thừa tránh gây nguy hiểm đến tính mạng.

Đau bụng kinh: đau bụng dưới bên phải kèm theo hiện tượng ra máu kinh, đây là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể.

Viêm bàng quang: Thông thường người bệnh sẽ có triệu chứng đau dữ dội vùng xương mu, cảm giác nóng rát khi đi tiểu, tiểu nhiều kèm theo những cơn đau khi đi vệ sinh, nước tiểu đục kèm theo mủ, máu và có mùi hôi.

Mang thai ngoài tử cung: Thường gặp ở phụ nữ đang trong độ tuổi sinh sản, đau bụng kèm theo chảy máu ở ruột non hoặc buồng trứng, cơn đau dữ dội, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người bệnh.

U nang buồng trứng: Khi khối u nang nằm ở buồng trứng bên phải sẽ gây ra đau bụng bên phải. Khi cơn đau ngày càng nặng, kèm theo sốt, nôn mửa thì cần tới ngay bệnh viện để đề phòng nguy hiểm tới tính mạng.

Ngoài ra đau bụng bên phải còn có thể do lao ruột, bệnh do kí sinh trùng a-míp, do các bệnh tim mạch, tổn thương khi phẫu thuật, buồng trứng xung huyết khung chậu,… gây ra.

….

Đau bụng bên phải cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm không nên xem nhẹ [ảnh minh họa]

2. Cách xử trí khi bị đau bụng bên phải

Chính vì đau bụng bên phải có thể là triệu chứng của rất nhiều bệnh, nên khi đau bụng chưa rõ nguyên nhân tạm thời không cho người bệnh uống thuốc, không tự ý dùng thuốc hay dùng thuốc theo sự mách bảo của những người không phải thầy thuốc. Cần đưa bệnh nhân đi khám ở các cơ sở y tế để tiến hành các xét nghiệm cần thiết nhằm phát hiện chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Đi khám để tìm ra nguyên nhân gây nên đau bụng bên phải

Ngoài ra để giảm đau bụng bạn có thể sử dụng các cách đơn giản như tránh hoạt động mạnh, nên nằm im hoặc có thể xoa bụng, chườm nóng để giảm bớt cơn đau. Uống đủ nước để đảm bảo cơ thể không bị thiếu nước gây ảnh hưởng tới chức năng của nhiều bộ phận trong cơ thể, trường hợp đang điều trị một số bệnh lý khác yêu cầu đòi hỏi hạn chế lượng nước thì cần xin ý kiến của bác sĩ.

Lưu ý, các thông tin trên chỉ dành cho mục đích tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý thực hiện theo nội dung bài viết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Người bệnh có thể áp dụng một số cách chữa đau bụng bên phải tại nhà với các trường hợp thường gặp như chướng bụng, đầy hơi, táo bón… Đối với những tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn, biện pháp tốt nhất là nên thăm khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm.

Đau bụng bên phải là bị gì?

Các bệnh lý về đường tiêu hóa là nguyên nhân chủ yếu gây đau bụng bên phải. Triệu chứng này có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Trong đó, trường hợp cấp cứu ngoại khoa phổ biến nhất gây đau bụng bên phải là viêm ruột thừa. Cơn đau thường sẽ bắt đầu ở vùng thượng vị hoặc quanh rốn, sau đó lan dần về phía bụng dưới bên phải. Một số biểu hiện đi kèm bao gồm:

Đầy bụng, ăn không ngon
Buồn nôn, nôn ói
Sốt, lạnh run
Tiêu chảy

Một số vấn đề bệnh lý khác cũng có thể gây đau bụng bên phải, chẳng hạn như:

Sỏi thận phải
Viêm loét dạ dày – tá tràng
Viêm ruột
Sỏi mật
Viêm túi mật
Viêm tụy cấp
Viêm gan cấp
Thuyên tắc mạch máu ổ bụng
Viêm phúc mạc
Tắc ruột

Nguyên nhân gây đau bụng bên phải có thể gặp ở nữ giới:

U nang buồng trứng
Lạc nội mạc tử cung
Đau trong kỳ hành kinh
Viêm nhiễm vùng chậu
Thai ngoài tử cung

Nguyên nhân gây đau bụng bên phải có thể gặp ở nam giới:

Xoắn tinh hoàn
Thoát vị bẹn
Triệu chứng đau bụng bên phải có thể cảnh báo nhiều vấn đề bệnh lý khác nhau

Phương pháp chẩn đoán đau bụng bên phải

Đối với tình trạng đau bụng bên phải, trước khi chẩn đoán, người bệnh cần cung cấp cho bác sĩ các thông tin quan trọng sau:

Hoàn cảnh khởi phát cơn đau
Cường độ cơn đau: nhẹ, trung bình, nặng…
Đặc điểm cơn đau: âm ỉ, dữ dội, đột ngột…
Vị trí đau: đau bụng trên bên phải, đau bụng dưới bên phải…
Hướng lan: lan lên vai, lan ra sau lưng, lan xuống bìu, đùi…
Thời gian cơn đau kéo dài
Tư thế giảm đau [nếu có]
Các triệu chứng bất thường đi kèm: sốt, vàng da, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón…

Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số phương pháp chẩn đoán sau để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng bệnh lý gặp phải:[1]

Xét nghiệm máu: Xét nghiệm phân tích tế bào máu ngoại vi [đếm số lượng tế bào bạch cầu, hồng cầu, tiểu cầu], xét nghiệm sinh hóa máu, và xét nghiệm sinh học phân tử…
Xét nghiệm nước tiểu
Xét nghiệm phân
Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm ổ bụng, Chụp X-quang bụng không sửa soạn, chụp cắt lớp vi tính ổ bụng [CT-scan], chụp cộng hưởng từ [MRI]…
Nội soi: Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng, Nội soi đại trực tràng toàn bộ, Nội soi mật tụy ngược dòng [ERCP], siêu âm qua nội soi [EUS], nội soi viên nang…
Siêu âm chẩn đoán nguyên nhân gây ra cơn đau bụng bên phải

Cách chữa đau bụng bên phải

Bác sĩ sẽ chỉ định cách chữa đau bụng bên phải dựa vào nguyên nhân được chẩn đoán. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:[2]

1. Uống thuốc điều trị

1.1 Dùng thuốc kháng axit

Thuốc kháng axit có tác dụng trung hòa axit trong dạ dày, làm tăng pH của dạ dày, giảm các triệu chứng khó chịu hoặc đau bụng, thường được chỉ định sử dụng trong điều trị các rối loạn về dạ dày – thực quản. Tác dụng phụ phổ biến nhất là gây ra rối loạn tiêu chảy hoặc táo bón. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh gặp phải tác dụng phụ không mong muốn.

1.2 Men tiêu hóa

Đối với tình trạng đau bụng do khó tiêu, bác sĩ có thể chỉ định dùng men tiêu hóa. Tác dụng chính là giúp phân hủy các chất khó tiêu hóa trong một số loại thực phẩm [đậu, mỡ, sữa…] để cải thiện triệu chứng bệnh.

Hầu hết người bệnh đều cảm thấy dễ chịu hơn sau khi uống men tiêu hóa. Biện pháp tốt nhất để khắc phục tình trạng đầy bụng, khó tiêu tái phát là thay đổi chế độ ăn uống và lối sống hợp lý. Nếu triệu chứng ngày càng nghiêm trọng, không có dấu hiệu cải thiện, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm.

1.3 Thuốc kháng sinh

Một số loại kháng sinh như Ciprofloxacin, Metronidazole và Azithromycin… có tác dụng diệt khuẩn, làm cải thiện triệu chứng viêm nhiễm đường tiêu hóa, giảm triệu chứng đau bụng. Tuy nhiên, người bệnh cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

1.4 Thuốc chống tiêu chảy

Nếu người bệnh bị đau bụng bên phải kèm với tiêu chảy, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc chống tiêu chảy để kiểm soát triệu chứng, chẳng hạn như: Loperamid, Bismuth, Diosmectit…

1.5 Thuốc chống co thắt

Trong một vài trường hợp đau quặn bụng bên phải, bệnh nhân có thể sử dụng các thuốc kháng Muscarinic, thuốc chống co thắt cơ trơn hoặc thuốc thư giãn cơ trơn để có thể điều trị triệu chứng đau: Hyoscine, Mebeverine, Trimebutine, Otilonium… Trong trường hợp đau dữ dội hoặc có kèm các triệu chứng bất thường thì nên được thăm khám bởi bác sỹ chuyên khoa.

Tuy nhiên, bác sỹ khuyến cáo trong mọi trường hợp, trước khi xác định được nguyên nhân chính xác gây đau bụng bên phải, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc hoặc tự chịu đựng ở nhà. Việc uống sai thuốc và trì hoãn sự can thiệp y tế có thể khiến tình trạng bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.

Uống thuốc điều trị cơn đau bụng bên phải

2. Chăm sóc tại nhà

Người bệnh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý để hỗ trợ cải thiện triệu chứng đau bụng bên phải. Một số biện pháp hữu ích có thể tham khảo như:

Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày
Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ, bao gồm: trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu…
Tránh ăn thực phẩm gây đầy hơi như: bông cải xanh, bắp cải, đồ uống có gas…
Người bệnh bị tiêu chảy, đầy bụng không nên dùng các loại thức ăn chua, cay, sữa, các sản phẩm được chế biến từ sữa…
Không ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ như: đồ chiên rán, xúc xích…
Uống nhiều nước để tránh cơ thể mất nước do tiêu chảy hoặc nôn ói
Hạn chế các loại đồ uống có chứa caffeine, hoặc chất kích thích như rượu bia, thuốc lá…

Bên cạnh chế độ ăn uống, người bệnh cũng nên cân nhắc một số yếu tố quan trọng sau đây:

Ghi chú thông tin về cơn đau bụng, bao gồm: thời điểm cơn đau xảy ra, thời gian kéo dài, tính chất cơn đau cụ thể, triệu chứng đi kèm với cơn đau…
Chườm ấm vùng bụng trong vòng 20 – 30 phút sau mỗi 2 giờ, thực hiện liên tục trong nhiều ngày để làm giảm nhẹ triệu chứng đau bụng
Kiểm soát căng thẳng bằng cách thực hiện các bài tập thư giãn, tập hít thở sâu, ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục thể thao đều đặn…
Từ bỏ thói quen hút thuốc lá để tránh yếu tố nguy cơ tim mạch và ung thư.
Thay đổi lối sống, tránh stress, tập luyện thể thao, thư giãn cơ bắp và giảm bớt cảm giác khó chịu do đau bụng.

Bị đau bụng bên phải có sao không?

Cơn đau bụng bên phải do các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, táo bón…, có thể cải thiện hiệu quả sau khi dùng thuốc và chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, triệu chứng này cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý cần phải can thiệp y tế sớm. Những bệnh lý nghiêm trọng thường gây ra cơn đau bụng đột ngột và nghiêm trọng. Một số triệu chứng nguy hiểm cần cấp cứu kịp thời bao gồm:

Đau bụng dữ dội
Tim đập nhanh
Đổ mồ hôi
Tụt huyết áp
Cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn khi chạm vào bụng
Có khối nổi gồ lên thành bụng, bẹn.
Nôn ra máu hoặc chất nôn có màu như bã cà phê
Nước tiểu có lẫn máu
Chảy máu âm đạo không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt [đối với nữ giới]
Không thể đi tiểu, trung tiện hoặc đại tiện
Sốt từ 38.5 độ C trở lên
Cơn đau nghiêm trọng ở vùng bụng bên phải là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm

Có nên chữa đau bụng bên phải tại nhà không?

Các cách chữa đau bụng bên phải tại nhà chỉ áp dụng hiệu quả với các trường hợp nhẹ như: đầy bụng, táo bón, khó tiêu… Nếu đau bụng do các bệnh lý nghiêm trọng khác, người bệnh cần thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Một số trường hợp có thể phải nhập viện để sử dụng kháng sinh, phẫu thuật…

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa [BVĐK Tâm Anh TP.HCM] và Khoa Ngoại Tổng hợp [BVĐK Tâm Anh Hà Nội] là những chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về gan từ nhẹ đến nặng [gan nhiễm mỡ, viêm gan cấp tính, mạn tính, xơ gan, ung thư gan…]. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh về gan với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp một số cách chữa đau bụng bên phải mang lại hiệu quả cao. Đối với các trường hợp nghiêm trọng, người bệnh nên đi khám bác sĩ ngay từ sớm để được chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, tránh xảy ra biến chứng nguy hiểm về sau.