Giếng thu và hố ga khác nhau như thế nào

1.500 hố ga thu nước ngăn mùi chống muỗi đã được lắp đặt ở nhiều tỉnh thành trên cả nước như Bà Rịa Vũng Tàu, Phú Yên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Lào Cai…

Mùi hôi người dân phải tránh xa.

Từ nhu cầu “ngăn mùi, chống muỗi” cho gia đình “Ban đầu, từ nhu cầu chống mùi hôi từ hố ga trước nhà, nên tôi mày mò nghiên cứu một loại hố ga có thể thu nước, ngăn mùi cho chính bản thân gia đình mình. Sau dần, nghiên cứu của tôi được mở rộng hướng tới bảo vệ môi trường giúp ngăn mùi hôi, giảm thiểu ngập đường phố. Ngoài ra còn giúp bảo vệ sức khỏe khi tăng cường triệt tiêu môi trường sinh trưởng phát triển của muỗi và các loại côn trùng có hại dưới hố ga,” ông Hồ Viết Vẻ chia sẻ về khởi nguồn ý tưởng dự án “Hệ thống hố ga thu nước ngăn mùi, chống muỗi”. Hiện nay ở Việt Nam, các hố ga thu nước mưa (giếng thu nước mưa) được thiết kế theo nhiều định dạng khác nhau về vật liệu, cách bố trí các bộ phận thu nước và lưới chắn rác, nhưng có chung một cơ chế hoạt động là ngăn mùi bằng nước hay khóa thủy lực.

Đọng nước ở hố gas kiểu cũ.

Hố ga mà chúng ta đang sử dụng hiện nay và phổ biến trên cả nước, đó là hố ga kiểu hàm ếch. Hố ga kiểu hàm ếch thoát nước chậm, đáy hố ga cạn, sau một thời gian các chất thải rắn, đất cát... theo nước mưa đổ dồn về, tích tụ tại đây làm hố ga nhanh chóng bị tắc nghẽn. Khi mưa, nước không chảy được, góp phần đáng kể gây ngập úng giả tạo. Nước giữ lại dưới hố ga để ngăn mùi lâu ngày làm cho chất hữu cơ bị phân hủy gây ra mùi hôi thối. Dưới nhiệt độ cao, nắng nóng kéo dài, đặt biệt là trong 6 tháng mùa khô lượng nước trong hố ga bay hơi hết không còn khả năng ngăn mùi, làm ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người dân. Bên cạnh đó, vào những tháng mùa mưa, nước trong hố ga luôn tồn đọng, là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn, muỗi và các loại côn trùng có hại sinh trưởng, phát triển đặc biệt là muỗi sốt xuất huyết. Hiện nay trên cả nước có hàng vạn hố ga chứa nước dẫn đến ô nhiễm môi trường và muỗi trong hố ga. Qua một số khảo sát của Viện Pasteur TP. HCM và Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, hố ga là nơi trú ngụ lý tưởng của ấu trùng muỗi sốt xuất huyết. Đô thị ngày càng văn minh hiện đại, mật dộ dân cư đô thị ngày càng đông, đường phố ngày càng bị ngập nặng, dịch bệnh ngày càng nhiều nên hệ thống hố ga cũ không còn phù hợp với hệ thống thoát nước hiện nay. Nước trong hố ga gây khó khăn trong nạo vét và xử lý chất thải... Loại hố ga hàm ếch này từ năm 2008 không còn được đưa vào TCVN 7957:2008 mạng lưới và công trình bên ngoài - Tiêu chuẩn thiết kế. Bên cạnh đó, một số loại hố ga thường không đạt quy chuẩn Việt Nam, QCVN 07-2:2016/BXD Các công trình hạ tầng kỹ thuật - Công trình thoát nước, nên thoát nước không kịp. “Để khắc phục những nhược điểm trên, chúng tôi đã nghiên cứu và đưa ra giải pháp hệ thống hố ga của hệ thống thoát nước thải (Hệ thống hố ga thu nước ngăn mùi, chống muỗi). Ưu điểm của loại hố ga này là thoát nước nhanh, đáp ứng các tiêu chuẩn và quy chuẩn Việt Nam với giếng thu nước mưa hiện nay. Bên cạnh đó giúp hạn chế tối đa sự phân hủy chất hữu cơ và ngăn mùi hôi dưới lòng cống bay lên trong mọi điều kiện thời tiết”, ông Hồ Viết Vẻ, người nghiên cứu ra hệ thống hố ga thu nước ngăn mùi, chống muỗi cho biết.

Đoàn khảo sát hố ga SiGen được lặp đặt tại đường Lê Hồng Phong, TP. Vũng Tàu.

Theo đó, hệ thống hố ga của hệ thống thoát nước thải được thiết kế bao gồm 3 bộ phận chính: Hố ga cho hệ thống thoát nước thải (Hố thu nước đường phố), được đặt sát mép vỉa hè hoặc dưới lòng đường; cơ cấu ngăn mùi cho hố ga; tấm lọc nước. Từ đó giúp triệt tiêu hoàn toàn môi trường sinh trưởng và phát triển của muỗi và các loại côn trùng có hại sống dưới hố ga. Ông Hồ Viết Vẻ, chủ nhiệm đề tài, cho biết thêm, giải pháp này giúp giải quyết tất cả các vấn đề còn tồn tại trong các hố ga thu nước hiện nay nhằm góp phần xây dựng môi trường đô thị trong lành và bảo vệ sức khỏe người dân. Hệ thống hố ga của hệ thống thoát nước thải có thể áp dụng đối với các tuyến đường đô thị, khu dân cư mới, nơi hạ tầng kỹ thuật có hệ thống thoát nước mưa, nước thải và một số nhu cầu sử dụng khác có liên quan.

Đối với một số hố ga kiểu cũ, khi đo đạc, kết quả cho thấy lượng khí H2S tăng gấp 55 lần, khí Amoniac tăng gấp 1,8 lần so với Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về một số chất độc hại trong không khí xung quanh. Người dân đã dùng mọi loại vật liệu có sẵn đậy nắp hố ga lại, thậm chí đổ bê-tông, để ngăn mùi, dẫn đến khi mưa, nước không còn đường thoát, gây ngập.

Một hệ thống hố ga có 15 bằng sáng chế, giải pháp hữu ích và kiểu dáng công nghiệp Mới đây, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP.HCM phối hợp với Hội Sở hữu Trí tuệ TP.HCM tổ chức hội thảo “Ứng dụng giải pháp công nghệ hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi.” Đổi mới sáng tạo, đổi mới công nghệ, tăng cường nghiên cứu, phát triển các công nghệ mới, thông qua đó, chủ trương chính sách, đặc biệt trong đổi mới sáng tạo, của Nhà nước sẽ lan tỏa đến các tỉnh thành phố, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.

Thuyết trình về hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi tại cuộc thi doanh nhân cộng đồng Blue Venture Awards 2019, top 5 Việt Nam.

Theo GS.TS Nguyễn Văn Phước, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP.HCM, hệ thống Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nói chung và các tỉnh thành nói riêng, tập hợp và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, khoa học công nghệ. Một trong những hoạt động trọng tâm là phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật.

GS.TS. Nguyễn Văn Phước.

“Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP.HCM thông qua các hội nghị, hội thảo, như hội thảo về ứng dụng giải pháp công nghệ hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi, đã tập hợp các nhà làm khoa học công nghệ giàu kinh nghiệm, nhằm phổ biến kiến thức khoa học công nghệ đến cho người dân. Kết quả góp phần vào giáo dục, đào tạo, xóa đói giảm nghèo, bảo vệ sức khỏe cho người dân. Hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi là một sản phẩm khoa học công nghệ. Theo kết quả đánh giá ban đầu, hệ thống hố ga này phù hợp với các quy chuẩn, tiêu chuẩn Việt Nam hiện hành và có những điểm nổi trội,” GS.TS Nguyễn Văn Phước cho biết. Ông mong rằng những thành tựu, kết quả đạt được từ hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi của Sigen sẽ được phân tích, tìm hiểu rõ và nếu có những kết quả tốt, sẽ góp phần phổ biến để cho sản phẩm có thể đi vào thực tiễn cuộc sống, góp phần thoát nước đô thị. Vấn đề thoát nước ở tất cả đô thị là một điều cần thiết kèm theo các phát sinh như mùi hôi từ nước cống thoát ra, vệ sinh môi trường, điều kiện thuận lợi sinh sản muỗi gây bệnh… ảnh hưởng đến sức khỏe, làm giảm đi giá trị du lịch. Thoát nước tốt rõ ràng có một phần quan trọng của vai trò hố ga.

Ông Hồ Viết Vẻ đang giới thiệu hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi tại hội thảo “Ứng dụng giải pháp công nghệ hệ thống hố ga thu nước, ngăn mùi, chống muỗi.”