Kangaroo nuôi con như thế nào
Kangaroo là một nhóm các loài thú có túi thuộc họ Macropodidae. Chúng thường tập trung sinh sống tại các vùng Trung và Tây Úc trong môi trường sống yêu thích là sa mạc, đồng cỏ và vùng nhiều cây bụi.
Thức ăn của chúng chủ yếu là nấm, các loài cây, sâu bọ... Kangaroo chủ yếu hoạt động vào ban đêm nhưng vào những tháng thời tiết mát mẻ, chúng có thể kiếm ăn cả ngày. Mỗi điều nhỏ nhặt về loài động vật này đều vô cùng thú vị, nhưng có một đặc điểm khiến cho chúng khác biệt so với số đông, đó là quá trình sinh sản và nuôi con chẳng giống ai. Chúng để con của mình trong chiếc túi trước bụng. Nhưng tại sao lại như thế? Để lí giải được tập tính này, ta phải hiểu về những chú kangaroo con Thú con mới chào đời thường chỉ bé bằng… một hạt đậu đen. Thậm chí, người ta đã từng ghi nhận những trường hợp em bé kangaroo nhỏ đến mức khó tin với kích thước tương đương một hạt gạo! Do kích cỡ vô cùng khiêm tốn này, nếu kangaroo mẹ cũng chăm sóc con mình theo cách những loài thú khác vẫn làm, nó sẽ gặp phải vô số khó khăn. Kangaroo con khi mới sinh có kích thước vô cùng nhỏ, chỉ bằng hạt đậu Kích thước của thú mẹ so với con non là vô cùng lớn, chúng lại khá vụng về, nên việc cho con ăn đương nhiên là một thách thức đáng ngại. Nếu như em bé vô tình bị rơi ra ngoài, kangaroo mẹ sẽ phải bỏ rơi nó vì một lẽ rất dễ hiểu: chúng không thể nhặt con lên được và cho lại vào trong túi được. Thêm vào đó, con non được sinh ra trước khi cơ thể kịp phát triển đầy đủ nên vô cùng yếu ớt, và gần như không có khả năng tồn tại được ở môi trường bên ngoài. Những bộ phận duy nhất đã hoàn thiện là các chi. Điều đó giúp ích cho kangaroo con rất nhiều bởi ngay sau khi chào đời chúng sẽ phải bò vào trong chiếc túi của mẹ, và dành trọn những tháng tiếp theo ở nơi ấm áp này. Nhờ bản năng sẵn có, tuy chưa có mắt nhưng phần lớn đều có thể tự tìm đường đi – chỉ một số ít kangaroo con phải nhờ tới sự giúp đỡ của mẹ Tại đây, chúng bám vào các núm vú phía bên trong túi và lớn lên nhờ sữa. Các cơ của chúng chưa đủ khỏe để làm bất cứ việc gì – kể cả việc bú mẹ. Chính vì thế, đầu vú của kangaroo mẹ có phần cơ chuyên hóa đảm nhận nhiệm vụ bơm thức ăn một cách tự động. Các em bé sẽ ăn, ngủ và bài tiết ngay trong chiếc túi này. Những chất thải có thể được lớp lót trong túi hấp thụ luôn hoặc được kangaroo mẹ dọn đi một cách khéo bằng miệng. Trung bình sau 4 tháng, con non đã có một cơ thể đầy đủ các bộ phận và một lớp lông mềm. Khi đó chúng đã có thể ló đầu ra ngoài túi để ngắm nhìn thế giới. Nhưng phải cần đến 20 tháng (với con cái) và 2 – 4 năm (với con đực), kangaroo con mới thực sự đủ lớn để ra khỏi chiếc túi của mẹ. Ngay cả khi đã có thể sống độc lập, kangaroo con đôi khi vẫn quay lại để bú sữa mẹ Nguồn: National Geographic, Ted-Ed, The Star, LiveScience Nội dung chính: 1/ Tư thế kangaroo: da kề da liên tục 24/24 giờ và càng kéo dài càng tốt. 1/ Đối với trẻ: 2/
Về phía bà mẹ và gia đình: Cách đặt trẻ vào túi kangaroo Bế trẻ bằng một bàn tay nâng dưới cổ và lưng trẻ, tay kia bế nâng phần mông của trẻ
Một tay giữ đầu, tay kia đưa hai bàn chân trẻ ra khỏi phần dưới áo
kangaroo, rồi kéo phần trên
Đổi tay giữ đầu, kéo áo cho hoàn chỉnh. Sau cùng kéo phần dưới áo phủ xuống hai bàn chân trẻ. Với tư thế kangaroo: Người mẹ có thể đi lại cùng với con trong túi kangaroo và làm một số việc nhẹ nhàng. Người mẹ trở thành một lồng ấp tự nhiên cho con 24/24 giờDinh dưỡng cho trẻ kangaroo: Cho đến thời điểm này thì sữa mẹ vẫn là thức ăn hoàn hảo nhất
cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhất Những trường hợp mẹ không đủ sữa nên cho trẻ ăn thêm sữa bột dành cho trẻ non tháng, lượng sữa Cách tính lượng sữa cho trẻ ăn hàng ngày: Khi trẻ được 8 ngày tuổi sẽ có lượng sữa tăng thêm là 70ml/kilo: (70ml thêm + 80ml ngày đầu = 150ml), ta tính theo công thức sau: 1. Lợi ích đối với con: Nhiều chất dinh dưỡng hoàn hảo. 2. Lợi ích đối với mẹ: Giúp mẹ chậm có thai. 3. Những nguy hiểm của việc nuôi con bằng sữa nhân tạo (sữa bột) Ngăn cản sự gắn bó mẹ - con Giữ đầu và thân trẻ phải cùng nằm trên một đường thẳng Cách cho ăn bằng bơm tiêm Tư thế mẹ ngồi, một chân nâng cao hơn chân kia làm điểm tựa. Hướng dẫn cho ăn qua ống thông dạ dày 1. Chuẩn bị dụng cụ: 2. Đặt ống thông dạ dày: Đo chiều dài ống thông cần đặt sao cho chiều dài của ống thông bằng với khoảng cách từ sống mũi Kiểm tra vị trí của ống thông bằng cách rút khí và dịch trong dạ dày xem có dễ dàng không, và 3. Cho ăn qua ống thông: Chú ý trước khi cho bé ăn nên kiểm tra
lượng sữa tồn dư trong dạ dày của bé bằng cách rút dịch như hướng dẫn trên, thường sữa dư chỉ khỏang 1-3ml tùy cân nặng trẻ. Nên tính trừ bớt lượng sữa dư khi cho ăn. Thí dụ: mỗi cữ trẻ ăn 10ml, sữa dư rút được 3ml thì chỉ cho thêm 7ml nữa là đủ. Tùy theo chất liệu ống thông dạ dày, có thể lưu ống thông trong 24 giờ (nếu ống thông làm bằng polyvinyl chloride) hoặc đến 72 giờ (nếu ống thông bằng polyurethane). 1. Chuẩn bị dụng cụ vắt sữa: Chọn một chiếc cốc, ly, lọ hoặc bình có miệng rộng bằng nhựa, tránh dùng dụng cụ bằng thủy tinh 2. Kỹ thuật vắt sữa: Rửa tay thật kỹ. Các vấn đề cần theo dõi 1. Theo dõi nhiệt độ: Đo bằng nhiệt kế trong những ngày đầu, mỗi 6-8 giờ hoặc khi nhiệt độ phòng thay đổi. Sau đó đo khi nghi ngờ nhiệt độ bé thay đổi. Bình thường nhiệt độ cơ thể có thể dao động từ 36 đến 370C. Cách đo nhiệt độ phổ biến tại nhà là đo nhiệt độ ở nách trẻ Đọc và xử trí kết quả: 2. Theo dõi nhịp thở, cơn ngừng thở. Bình thường trẻ sơ sinh ở trạng thái yên tĩnh thở 30- 60 lần / phút, cơn ngừng thở >15 giây là bất thường. 3. Theo dõi màu sắc da: hồng, vàng hay tím tái + Tím nhẹ: bé có biểu hiện thay đổi màu da quanh hốc mắt hoặc quanh môi: kiểm tra lại tư thế của bé có bị gập cổ, gập bụng không, đầu bé có được nâng cao chưa, có nghẹt đàm hay sữa trong miệng không, nếu có phải lấy sạch phần dịch trong miệng cho bé, xem
bụng bé có căng trướng không? 4. Theo dõi phân: có màu hay có mùi gì khác thường không, số lần? Bình thường bé đi tiêu 1-2 lần, đôi khi bé có thể đi 5-7 lần trong ngày. Tính chất phân: vàng sệt, có lẫn nước, đôi khi có mùi hơi chua khi trẻ bú mẹ. Số lượng phân hàng ngày nhiều hay ít, nếu số lần và số lượng phân giảm so với những ngày trước phải massage bụng cho bé trước mỗi cữ bú để tránh tình trạng tắc phân trong ruột rất nguy hiểm. Nếu trẻ có dấu hiệu lừ đừ hoặc ăn ít hơn bình thường phải báo cho nhân viên y tế. 5. Theo dõi nước tiểu: nước tiểu thường trong hay vàng nhạt, bé tiểu 8 - 10 lần trong ngày. 6. Theo dõi cân nặng: hằng ngày ghi vào bảng theo dõi cân nặng để nhận biết trẻ tăng cân hay giảm cân. 7. Theo dõi chiều dài, vòng đầu mỗi tuần. Chiều dài: tăng 0,7cm / tuần, vòng đầu tăng 0,5cm/tuần Cách cho bé uống thuốc
Hướng dẫn massage cho trẻ non tháng Cải thiện tuần hoàn và hô hấp 2. Một số lưu ý khi massage: Luôn nhìn vào mắt trẻ. Khi mới bắt đầu, massage từ từ, nhẹ nhàng sau đó mạnh dần và kéo dài hơn. Massage bụng khi cuống rốn chưa rụng 4. Các động tác massage: 4.1 Bắt đầu với trẻ trong tư thế nằm sấp Đầu:
Dùng lòng bàn tay vuốt từ trán xuống cổ về phía sau gáy rồi ngược lên trán. Lặp lại động tác 6 lần trong khoảng thời gian 1 phút (10 giây cho một lần vuốt). 4.2 Đặt bé nằm ngửa lại: làm động tác thư giãn chân tay Tay: Giữ cổ tay trẻ trong những ngón tay, nhẹ nhàng mở ra rồi uồn từ khuỷu
tay gập lại sao cho bàn tay vừa chạm cổ và ngược lại. Lặp lại 6 lần. Đối với trẻ sinh non khi còn ở tư thế kangaroo tức chưa đủ chín tháng mười ngày thì không
nên tắm cho trẻ, chỉ nên lau ướt nhằm mục đích bảo vệ da, chống nhiễm khuẩn cho trẻ. 1. Lau phần đầu: Nhúng 1 khăn vào nước và lau đầu cho trẻ, dùng khăn khô sạch lau khô tóc trẻ. 2. Lau phần mặt: Mắt: Làm sạch mắt bằng nước muối sinh lý, dùng 2 miếng bông gòn lau từ khóe mắt ra ngoài đuôi mắt. 3. Lau phần thân: Dùng 1 khăn mềm khác lau bé theo thứ tự: chú ý các nếp gấp và các hốc tự nhiên 4. Vệ sinh bộ phận sinh dục Lau theo một chiều từ bộ phận sinh dục ra phía sau vùng hậu môn của trẻ. Có thể dùng nước rữa nếu thấy bẩn. 5. Cho trẻ sang khăn sạch, mặc áo, tã, giữ ấm cho trẻ. 6. Một số chú ý đặc biệt Không nên nhúng các khăn đã dùng rồi vào thau nước đang sạch do vậy nên chuẩn bị đủ các khăn mềm lau các phần cơ thể bé Sau khi vệ sinh bé, ấp trẻ vào tư thế kangaroo và theo dõi màu sắc da (hồng hay tím), nhiệt độ, hô hấp trẻ xem trẻ có thở đều không. Khi nào thì bé Kangaroo có thể xuất việnBé hết các bệnh lý cấp tính đi kèm Em bé vẫn phải được giữ ở tư thế kangaroo khi ở nhà cũng như khi di chuyển từ nhà đến bệnh viện và ngược lại từ bệnh viện về nhà cho đến khi bé được ít nhất 40 tuần tuổi thai (tức khi bé được 9 tháng 10 ngày) Lưu ý: gia đình phải đưa bé đến khám đúng hẹn để bé được theo dõi về sự phát triển chiều dài, cân nặng, phát triển về thần kinh, về tâm thần vận động. Các bất
thường sẽ được phát hiện sớm nhằm can thiệp kịp thời Các bé dưới 40 tuần tuổi được tái khám mỗi tuần một lần |