Khái niệm lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa
Trước hết, chúng ta cần tìm hiểu về khái niệm của lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực.
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ biểu thị sự gia tăng của tiền sau một thời gian nhất định [thường là 1 năm] nhưng chưa tính tới sự thay đổi sức mua của loại tiền đó. Và đây cũng là mức lãi suất mà bạn kiếm được từ tiền của mình nếu có tài khoản tiết kiệm hoặc là mức lãi suất bạn phải khi vay tiền.
Ví dụ: Bạn vay tiền trả góp tại ngân hàng, mức lãi suất áp dụng cho khoản vay là 10%/năm, điều này có nghĩa là lãi suất danh nghĩa của bạn là 10%.
Lãi suất thực là gì?
Lãi suất thực tế [lãi suất hiệu quả] là lãi suất mà bạn thực sự thu được từ khoản đầu tư hay phải trả cho một khoản vay khi tính đến tác động của lãi suất ghép. Bởi có một thực tế luôn xảy ra với nền kinh tế là lạm phát, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến lãi suất. Và lãi suất sau cùng sau khi dùng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỉ lệ lạm phát thì chính là lãi suất thực tế.
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ biểu thị sự gia tăng của tiền sau một thời gian đầu tư hay vay vốn nhất định [thường là 1 năm] mà chưa tính đến sự thay đổi sức mua của đồng tiền trong khoảng thời gian đó. Hay nói cách khác là chưa đề cập đến vấn đề lạm phát của thị trường trong thời gian đó.
Như vậy, lãi suất danh nghĩa chính là mức lãi suất mà khách hàng kiếm được từ tiền của mình nếu có tài khoản tiết kiệm hoặc là mức lãi suất mà khách hàng phải trả khi vay tiền.
Ví dụ: Khách hàng vay vốn tại ngân hàng, mức lãi suất áp dụng cho khoản vay được thỏa thuận rõ ràng trên hợp đồng vay là 11%/năm, Như vậy, lãi suất danh nghĩa trong trường hợp này là 11%.
Những điều khác nhau cơ bản giữa lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa
Những điều khác nhau cơ bản giữa lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa
Muốn tìm được sự khác biệt thì ta phải thực hiện phương pháp so sánh. Và so sánh muốn dễ hiểu, dễ hình dung nhất phải áp dụng hình thức kẻ bảng. Chính vì lý do đó, TheBankVN xin được kẻ bảng phân tích chi tiết lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa để mọi người cùng tham khảo:
| Lãi suất thực tế | Lãi suất danh nghĩa | |
| Khái niệm | Lãi suất thực tế là lãi thực cuối cùng mà nhà đầu tư sẽ nhận được cho khoản đầu tư hoặc tiền vay của mình sau khi đã trừ đi lạm phát. Lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa thường chênh lệch nhau, mức độ tùy thuộc vào thời điểm và tỷ lệ lạm phát. | Là một thuật ngữ tài chính nhằm chỉ tỷ lệ lãi suất dựa trên giá trị danh nghĩa của một khoản đầu tư hoặc tiền vay… ý muốn nói đến tỷ lệ lãi khi chưa được điều chỉnh do ảnh hưởng của lạm phát hoặc việc tính lãi kép của các nhà băng, tổ chức tín dụng. |
| Đặc điểm | Đo lường sức mua của biên lai tiền lãi. Tính bằng cách điều chỉnh lãi suất danh nghĩa được tính để đưa lạm phát vào hạch toán. | Được coi như số lượng, tỷ lệ % của tiền lãi phải trả. Lãi suất danh nghĩa mang tính chất tham khảo nhiều hơn là nhận được. |
| Cách tính | Nếu bạn vay 10 triệu đồng từ ngân hàng với mức lãi suất là 10%/năm thì lãi suất danh nghĩa ở đây chính là 10%/năm. | Cùng ví dụ trên, nếu năm đó, lạm phát là 2% thì lãi suất thực tế sẽ được tính chỉ còn 8% vì [kết quả của 10% – 2%]. Công thức tính lãi suất thực tế là: 1+i=[1+r][1+E[I]] Trong đó: i : lãi suất danh nghĩa. |
[Bảng so sánh lãi suất thực tế và lãi suất danh nghĩa]
LÃI SUẤT DANH NGHĨA VÀ LÃI SUẤT THỰC LÀ GÌ?
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ biểu hiện cho sự gia tăng của tiền sau một thời gian nhất định. Bỏ qua sự thay đổi sức mua của đồng tiền trong khoảng thời gian này – thường là trong 1 năm.
Trong thực tế, lãi suất danh nghĩa bạn thường gặp là mức lãi suất mà bạn kiếm được từ tiền của mình. Khoản tiền này từ tài khoản tiết kiệm, hoặc cũng là mức lãi suất mà bạn phải trả khi bạn vay tiền.
Nếu lãi suất danh nghĩa là tỷ lệ biểu hiện cho sự gia tăng của tiền thì lãi suất thực biểu hiện cho sự gia tăng vật sau một khoảng thời gian nhất định. Khoảng thời gian để xem sự thay đổi này cũng thường là 1 năm.
Lãi suất thực là gì?
Lãi suất thực trong thực tế là lãi suất mà bạn thực sự thu được từ khoản đầu tư. Hoặc trả cho một khoản vay, sau khi lãi suất ghép được tính.
Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tếSửa đổi
Lãi suất danh nghĩa [với hàm ý chưa điều chỉnh ảnh hưởng của lạm phát] là lãi suất đã bao gồm cả những tổn thất do lạm phát gây ra do sự gia tăng của mức giá chung. Quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tế được biểu thị bằng các công thức sau:
- [1 + r][1 + i] = [1 + R] trong đó: r là lãi suất thực tế, i là tỷ lệ lạm phát và R là lãi suất danh nghĩa.
- Lãi suất thực tế = Lãi suất danh nghĩa - Tỷ lệ lạm phát dự kiến
Trên thực tế, tỷ lệ lạm phát sau đó có thể khác với tỷ lệ lạm phát dự kiến nên không thể biết trước một cách chắc chắn được lãi suất thực tế còn lãi suất danh nghĩa thì có thể biết trước được một cách chắc chắn khi công bố.