Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.
Create an account
Phong trào Cần Vương nổ ra vào cuối thế kỷ XIX do đại thần nhà Nguyễn là Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi đề xướng trước cuộc xâm lược của thực dân Pháp. Ý nghĩa lịch sử của phong trào cần vương là câu hỏi được nhiều độc giả quan tâm theo dõi.
Nguyên nhân bùng nổ phong trào Cần Vương
Tại triều đình Huế, sau khi vua Tự Đức mất [tháng 7 năm 1883] thì sự phân hóa trong nội bộ đình thần, quan lại nhà Nguyễn càng sâu sắc. Bấy giờ tại triều đình phân hóa thành 2 phe rõ rệt – phe chủ chiến và phe chủ hòa. Trong khi phía phe chủ chiến kiên quyết không khuất phục thực dân Pháp, muốn cứu lấy sự tồn tại của đất nước, của triều đình thì phe chủ hòa sẵn sàng quy thuận và hợp tác với Pháp để bảo vệ quyền lợi giai cấp.
Vào năm 1884, thực dân Pháp chính thức xác lập ách thống trị đô hộ trên toàn Việt Nam. Dưới sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân, phe chủ chiến đã sẵn sàng hành động. Đứng đầu phe chủ chiến là Tôn Thất Thuyết. Tôn Thất Thuyết lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi phản đối việc 300 quân Pháp kéo vào Huế lập căn cứ Mang Cá ngay trong Hoàng thành. Đáp lại Pháp cho tăng thêm số quân đóng ở Mang Cá lên hàng ngàn tên. Tôn Thất Thuyết huy động số quân còn lại ở các địa phương tập trung về Huế, bí mật tổ chức một cuộc phản công.
Cuộc phản công dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Thất Thuyết vào rạng sáng ngày mồng 05 tháng 07 năm 1885. Cuộc phản công của phái chủ chiến thất bại, khiến vua Hàm Nghi buộc phải chạy. Tôn Thất Thuyết đã đưa vua Hàm Nghi cùng đoàn tùy tùng đời kinh đô Huế chạy ra sơn phòng Tân Sở [Quảng Trị]. Tại đây, ngày 13 tháng 7 năm 1885, Tôn Thất Thuyết, lấy danh nghĩa vua Hàm Nghi, đã hạ chiếu Cần Vương lần thứ nhất. Ở Quảng Trị một thời gian, để tránh sự truy lùng gắt gao của quân Pháp, Tôn Thất Thuyết lại đưa Hàm Nghi vượt qua đất Lào đến sơn phòng Ấu Sơn [Hương Khê, Hà Tĩnh]. Tại đây, Hàm Nghi lại xuống chiếu Cần Vương lần hai ngày 20 tháng 9 năm 1885.
Nội dung cơ bản của chiếu Cần Vương
Một số nội dung cơ bản của chiếu Cần Vương là:
Thứ nhất, chiếu Cần Vương đã tố cáo tội ác xâm lược của thực dân Pháp.
Thứ hai, chiếu Cần Vương lên án tính bất hợp pháp của triều đình do Pháp dựng lên, tố cáo sự phản bội của một số quan lại bấy giờ.
Thứ ba, chiếu Cần Vương khẳng định quyết tâm kháng chiến của triều đình mà đứng đầu là vua Hàm Nghi. Thứ tư, thôi thúc, kêu gọi và khích lệ sĩ phu, văn thân cũng như nhân dân cả nước cùng tham gia cuộc chiến giúp vua khôi phục quốc gia phong kiến độc lập.
Phong trào Cần vương
Phong trào Cần vương được chia thành 2 giai đoạn:
– Giai đoạn 1: 1885 – 1888, phong trào bùng nổ khắp cả nước nhất là Trung Kỳ, Bắc Kỳ. Trong giai đoạn này là các hoạt động chỉ dừng lại ở phạm vi nhất định, còn lẻ tẻ riêng rẽ.
Rất nhiều văn thân sĩ phu và nhân dân yêu nước đã hưởng ứng qua việc tập hợp các nghĩa binh, xây dựng lên căn cứ để cùng nhau đấu tranh mạnh mẽ đầy quyết liệt trước thực dân Pháp cùng bè lũ tay sai trên đại bàn rộng lớn thuộc Bắc và Trung Bộ.
Ở Bắc Kì có nhiều cuộc khởi nghĩa được biết đến như cuộc khởi nghĩa Cai Kinh ở Bắc Giang, khởi nghĩa Đốc Tít ở Đông Triều, khởi nghĩa Nguyễn Quang Bích, khởi nghĩa Tạ Hiện ở Thái Bình và Nam Định, khởi nghĩa Nguyễn Thiện Thuận ở Hưng Yên và Hải Dương, khởi nghĩa Đinh Công Tráng và Phạm Bành ở Thanh Hóa, khởi nghĩa của Phan Đình Phùng và Lê Ninh ở Hương Khê – Hà Tĩnh…
Khu vực Trung Kỳ là khởi nghĩa của Lê Trực và Nguyễn Phạm Tuân ở Quảng Bình, khởi nghĩa của Trần Quang Dự, Nguyễn Duy Hiệu và Nguyễn Hàm ở Quảng Nam, khởi nghĩa của Lê Trung Đình ở Quảng Ngãi, khởi nghĩa Mai Xuân Thưởng ở Bình Định….
Đến cuối năm 1888, do sự phản bội của Trương Quang Ngọc nên vua Hàm Nghi bị bắt và đày đi Angieri, giai đoạn thứ nhất của khởi nghĩa Cần Vương kết thúc.
– Giai đoạn 2: 1888 – 1896, sau khi vua Hàm Nghi bị bắt, phong trào quy tụ thành những cuộc khởi nghĩa lớn có quy mô và trình độ tổ chức cao hơn, tiêu biểu nhất là khởi nghĩa Hương Khê [1885 – 1896].
Thực dân Pháp ra sức tăng cường càn quét các phong trào của ta khi đó, do đó các nghĩa quân đều di chuyển hoạt động ở nhiều vùng khác nhau, từ đồng bằng lên trung du và miền núi.
Phong trào Cần Vương chưa có tính liên kết và thiếu đi sự lãnh đạo thống nhất, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến sự thất bại do sự đàn áp của thực dân Pháp mạnh mẽ. Cho đến năm 1896, phong trào Cần Vương kết thúc.
Phong trào Cần Vương nổ ra vào cuối thế kỷ 19 do đại thần nhà Nguyễn là Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi đề xướng trước cuộc xâm lược của thực dân Pháp có ý nghĩa lịch sử quan trọng. Có thể thấy một số ý nghĩa lịch sử của phong trào cần vương là:
Cần vương mang nghĩa “giúp vua”. Chiếu Cần Vương kêu gọi nhân dân cùng tham gia chống Pháp, khôi phục nền độc lập, khôi phục chế độ phong kiến có vua là người tài giỏi.
Phong trào Cần Vương thể hiện tinh thần anh dũng, bất khuất của dân tộc, phong trào thôi thúc ngon lửa của tình yêu quê hương đất nước, quyết tâm đấu tranh chống giặc xâm lược.
Thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của nhân dân. Một phong trào vũ trang chống thực dân Pháp diễn ra sôi nổi và kéo dài hơn 12 năm.
Phong trào Cần Vương cũng để lại nhiều bài học quý báu cho dân tộc ta trong quá trình đấu tranh chống thực dân Pháp.
Không chỉ vậy phong trào Cần Vương cũng góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp ở nước ta.
Trên đây là nội dung đến phong trào Cần Vương cũng như ý nghĩa lịch sử của phong trào cần vương được chúng tôi tìm hiểu và chia sẻ đến độc giả quan tâm và tìm hiểu.
Skip to content
Trang chủ Tin tức
Với các em học sinh đang trong chương trình học lớp 8, chắc hẳn sẽ học qua và cần trả lời các câu hỏi Phong trào cần vương nổ ra và phát triển như thế nào? trong sách giáo khoa lịch sử 8. Cùng chongiadung.net tìm hiểu câu trả lời Phong trào cần vương nổ ra và phát triển như thế nào Lịch sử lớp 8 trong bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu về phong trào Cần Vương
Phong trào Cần Vương là gì?
- Phong trào Cần Vương nổ ra vào cuối thế kỷ 19 do đại thần nhà Nguyễn là Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi khởi xướng, trước sự xâm lược của thực dân Pháp.
Ý nghĩa của phong trào Cần Vương
- Cần Vương nghĩa mang nghĩa là “phò vua”, “giúp vua”. Trong lịch sử Việt Nam, trước nhà Nguyễn, đã có những thế lực nhân danh vua giúp vua như thời Lê sơ, nghĩa quân hưởng ứng lời kêu gọi của vua Lê Chiêu Tông chống lại gian thần Mạc Đăng Dung. Tuy nhiên, phong trào này không để lại nhiều ấn tượng và khi nhắc đến Cần Vương, người ta thường hiểu là phong trào chống thực dân Pháp xâm lược.
- Phong trào thu hút một số quan lại triều đình và văn thân tham gia. Ngoài ra, phong trào còn thu hút được đông đảo các tầng lớp sĩ phu yêu nước lúc bấy giờ tham gia. Phong trào Cần Vương thực sự trở thành một hệ thống các cuộc khởi nghĩa vũ trang trên cả nước, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi, kéo dài từ năm 1885 đến năm 1896.
Phong trào cần vương nổ ra và phát triển như thế nào
Phong trào Cần Vương nổ ra
- Phe chủ chiến trong triều đình Huế do Tôn Thất Thuyết đại diện đã ra tay, thủ tiêu các vua thân Pháp và tiến hành các cuộc phản công.
- Cuộc phản công ở kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi chạy về căn cứ Tân Sở [Quảng Trị].
- Ngày 13/7/1885, ông ban hành “Chiếu Cần Vương” nhân danh vua Hàm Nghi, kêu gọi quân dân đứng lên phò vua cứu nước.
=> Một phong trào yêu nước chống ngoại xâm nổi lên, kéo dài đến cuối thế kỷ XIX, được gọi là Phong trào Cần Vương.
Các giai đoạn phát triển của phong trào Cần vương
Phong trào Cần Vương diễn ra sôi nổi từ năm 1885 đến cuối thế kỷ 19. Chia làm 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1 từ giữa năm 1885 đến tháng 11 năm 1888
- Sau khi chiếu Cần Vương ra đời, nhiều văn thân, sĩ phu yêu nước nhiệt liệt hưởng ứng. Họ đã tập hợp nghĩa quân, xây dựng căn cứ, chiến đấu quyết liệt với thực dân Pháp và tay sai trên một địa bàn rộng lớn, tại các tỉnh Miền Bắc và Trung Kỳ.
- Có nhiều văn thân, người cùng chí hướng tham gia như Trần Xuân Soạn, Mai Xuân Thưởng, Phan Đình Phùng, Phạm Bành.
- Đặc điểm của phong trào thời kỳ này là trong những hoàn cảnh nhất định, phong trào đặt dưới sự chỉ huy thống nhất của triều đình kháng chiến do vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết đứng đầu.
- Cuối năm 1888, vua Hàm Nghi bị bắt, giai đoạn đầu kết thúc.
+ Giai đoạn 2 từ cuối năm 1888 đến năm 1896
- Tuy không còn sự lãnh đạo thống nhất của triều đình nhưng các phong trào Cần Vương vẫn tiếp tục phát triển và quy tụ thành những cuộc nổi dậy rộng lớn, có trình độ tổ chức cao hơn và duy trì được cuộc kháng chiến chống Pháp trong nhiều năm như: Khởi nghĩa Hùng Lĩnh do Tống Duy Tân, khởi nghĩa Bãi Sậy do Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo, khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng và Cao Thắng lãnh đạo.
- Tuy nhiên, phong trào phản vua thời kỳ này không thể khắc phục được tình trạng hy sinh, thiếu sự phối hợp, chỉ đạo thống nhất của địa phương Các cuộc nổi dậy lần lượt thất bại, năm 1896 phong trào Cần Vương chấm dứt. .
Khởi nghĩa Hương Khê được coi là cuộc khởi nghĩa cao nhất trong phong trào Cần Vương vì:
- Cuộc khởi nghĩa kéo dài 10 năm, từ 1885 đến 1996.
- Phạm vi hoạt động rộng khắp 4 tỉnh Bắc Trung Kì [Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình].
- Lực lượng tham gia thu hút đông đảo lực lượng nhân dân khắp 4 tỉnh Bắc Trung Bộ.
- Tổ chức trận không chiến: Nghĩa quân có tổ chức tương đối chặt chẽ, sử dụng linh hoạt, chủ động, sáng tạo phương thức tác chiến trong quá trình chuẩn bị lực lượng cũng như khi chiến đấu với quân Pháp. Những người nổi dậy đã chế tạo và sử dụng một khẩu súng trường tương tự như của người Pháp
- Nghĩa quân đã tổ chức nhiều trận đánh lớn, gây cho quân Pháp nhiều tổn thất nặng nề. Thực dân Pháp và bè lũ tay sai đã phải tốn nhiều công sức để bao vây, dập tắt.
>>Đọc thêm: Chứng minh câu tục ngữ có công mài sắt có ngày nên kimĐọc thêm: Sông và hồ khác nhau như thế nào bài tập địa lý 6