Nấm ảo giác là gì

Thế hệ ma túy mới đang “lên ngôi”, tình trạng ngộ độc ma túy mới xuất hiện rất nhiều. Các loại ma tuý mới đã và đang xuất hiện được giới trẻ chuyển "gu".

Nấm ma thuật gây ảo giác đang được cảnh báo tại Việt Nam

Thêm một cách chơi ma tuý nguy hại

Thay thế cho heroin là những loại ma túy mới như: Amphetamin và các chất cùng loại, lá khát, cần sa, ma túy dạng thấm (LSD). Gần đây, loại ma túy mới xuất hiện tại Việt Nam, đang được một bộ phận giới trẻ ưa chuộng gọi là "nấm thần" hay nấm ma thuật.

Đó là một loại nấm mọc trong tự nhiên nhưng chứa chất ma túy nằm trong danh mục tuyệt đối cấm sử dụng. 

Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC47, Công an Hải Phòng) thời gian qua đã bắt giữ một số vụ mua bán, vận chuyển “nấm thần” (còn gọi là nấm ảo giác, nấm ma thuật, nấm thức thần) vào Việt Nam.

Các mẫu được xét nghiệm tại Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) cho thấy nấm này có chứa psilocybine và psilocine, chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội.

 Nấm ma thuật có khả năng đổi màu.

Loài nấm này có tên khoa học là Psilocybe pelliculosa, mọc phổ biến tại nhiều nơi trên thế giới như Bắc Mỹ, Mexico, Nam Mỹ, bán đảo Scandinavia và vài vùng ở Châu Á. 

Trong thành phần của nấm có một hoạt chất gây ảo giác mạnh là psilocybin. Người sử dụng sẽ bị ảo giác và các trạng thái thức thần khác, thậm chí buồn nôn, nôn và nôn khan... Mỗi cây nấm được cắt ra làm 2-3 phần, chân nấm dài có thể được cắt nhiều phần hơn. Mỗi miếng nhỏ (hàng loại 1) có giá khoảng 500.000 đồng.

Nấm ma thuật có mọc ở Việt Nam

PGS.TS Trần Hồng Côn (giảng viên khoa Hóa, ĐH Tự nhiên, ĐH Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: Đây là loại nấm mọc tự nhiên, khá phổ biến tại nhiều nơi trên thế giới, phổ biến tại nhiều nơi trên thế giới như Bắc Mỹ, Mexico, Nam Mỹ, bán đảo Scandinavia và vài vùng tại châu Á. Loại nấm này có thể mọc dại ở Việt Nam, được xếp vào nấm độc. Trước đây, có thể nhiều người chỉ xác định là nấm độc không sử dụng nhưng gần đây khi biết thành phần của nấm có chất gây ảo giác thì đã dùng thử. Từ đó, nấm này được chú ý hơn.

Nấm ma thuật một loài nấm biến đổi màu sắc kỳ ảo, khi thì màu nâu vàng có khi lại chuyển sang xanh lục hay lam hoặc đỏ. Bởi tính chất thay đổi sắc màu đó mà loại nấm này được mệnh danh là “Nấm ma thuật”.

Cũng theo PGS.TS Trần Hồng Côn, đáng lo ngại là thành phần phổ biến của chúng là psilocybin. Psilocybin tác động vào thần kinh bằng cách phá vỡ mạng lưới thông tin liên lạc bình thường của não, cho phép kết nối các vùng não vốn không tương tác với nhau. Điều này có thể dẫn đến hưng phấn, ảo giác, và thay đổi nhận thức. Nó cũng có thể gây buồn nôn và tấn công hoảng loạn.

Khi sử dụng nấm psilocybin người dùng có thể thấy những màu sắc, âm thanh, mùi vị và kết cấu của vật thể xung quanh bị biến dạng, song song với điều này là cảm nhận và cảm xúc tăng mạnh. 

Mặc dù các nghiên cứu về nấm ảo giác tại Việt Nam chưa nhiều, song những tác hại của nó đã khá rõ rệt. 

Tâm lý tò mò, coi thường, cùng với sự thiếu hiểu biết, không ít thanh thiếu niên Việt Nam đã sử dụng loại nấm này và coi là vô hại. Việc đặt mua dễ dàng trên các trang mạng online cũng là một trong những nguyên nhân khiến giới trẻ coi thường mối nguy hại từ loài thực vật hiền lành này.

"Nấm thức thần" - một loại ma túy mới được một sinh viên nghiên cứu trồng ở Hà Nôi vừa bị phát hiện - Ảnh: CACC

Đáng chú ý đã ghi nhận một số ca dương tính với cocain - một loại ma túy phổ biến ở châu Mỹ rất độc với tim mạch. Điều đó cho thấy thị trường ma túy tại Việt Nam đang diễn biến rất phức tạp.

Nhiều ca là học sinh

Một trong số những bệnh nhân mới là nam 41 tuổi (ở Hà Nội), vào viện trong tình trạng kích thích, co giật, hôn mê, tụt huyết áp, hạ nhịp tim, tăng thân nhiệt... Theo thông tin từ người nhà bệnh nhân, sau khi hút "thuốc lào" tại quán nước vỉa hè, bệnh nhân bỗng co giật, bất tỉnh, tăng tiết nước bọt, tím tái, được người dân phát hiện đưa đến Trung tâm chống độc. 

Mặc dù không thừa nhận (hay do vô ý) sử dụng ma túy đá, song các biểu hiện của bệnh nhân khá rõ ràng với ngộ độc ma túy cấp nên được chẩn đoán theo dõi ngộ độc cỏ Mỹ (một loại ma túy mới được sử dụng nhiều ở Việt Nam).

Theo BS Nguyên, hiện có rất nhiều loại ma túy, mỗi nhóm ma túy lại có hàng chục chất khác nhau nên việc chẩn đoán, phát hiện chất ma túy rất khó khăn. Các ca ngộ độc những loại ma túy mới, ma túy tổng hợp (amphetamin và các chất cùng loại, cỏ Mỹ, lá khat, cần sa, ma túy dạng thấm (LSD)...) ở nhiều độ tuổi khác nhau, nhưng chủ yếu là người trẻ, thậm chí có nhiều bệnh nhân còn đang là học sinh THPT.

"Ở góc độ y tế, ma túy gây ra những hậu quả nặng nề đối với sức khỏe. Mặc dù ngộ độc ma túy xảy ra với người trẻ song biểu hiện tổn thương cơ tim, suy tim cấp, nhồi máu cơ tim nặng nề, giống hệt như tình trạng sức khỏe của một cụ già. Ngoài ra, chất ma túy cũng tấn công lên hệ thần kinh, làm người chơi ma túy bị sa sút trí tuệ, kích thích, lơ mơ, lẫn lộn, tâm thần hoang tưởng, ảo giác, có những hành vi, ý tưởng nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh" - ông Nguyên nói.

Thậm chí có bệnh nhân đã nhảy lầu vì bị các triệu chứng ảo giác, hoang tưởng. Các bác sĩ của Trung tâm chống độc phải phối hợp chặt chẽ với các bác sĩ tim mạch, thần kinh, Viện Sức khỏe tâm thần để hội chẩn, đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Gây bệnh nặng hơn

"Trước đây các ca nhập viện vì ma túy biểu hiện chủ yếu là loạn thần, ảo giác, không ghi nhận tử vong, nhưng giờ đây bệnh nhân nặng hơn có thể bị đe dọa tính mạng. Có một đặc điểm chung của các ca ngộ độc ma túy thế hệ mới khi vào viện là hầu như họ đều bị ngộ độc nặng kèm ảo giác, nhiều người trong số này không hợp tác với nhân viên y tế, thậm chí có trường hợp còn mang theo hung khí, đe dọa nhân viên y tế và mọi người xung quanh" - BS Nguyên nhấn mạnh.

Trong khi đó, các chất ma túy mới quá đa dạng, nhiều chất, thay đổi liên tục nên các xét nghiệm chẩn đoán không "chạy" theo kịp. Có những bệnh nhân biểu hiện mười mươi nhưng xét nghiệm âm tính với ma túy. "Xét nghiệm âm tính không phải vì bệnh nhân không dùng ma túy, mà do chất ma túy mới này hệ thống xét nghiệm không phát hiện ra. Các loại ma túy mới cũng đã xuất hiện, núp bóng dưới hình thức thuốc, trò chơi rất khó nhận biết. Phụ huynh nên để mắt nhiều hơn đến con trẻ" - BS Nguyên chia sẻ.

Ma túy gây ảo giác mạnh xuất hiện ở Hà Nội

P. cùng loại nấm thức thần bị bắt giữ - ẢNH: CACC

Mới đây, ma túy nấm thức thần - chất gây ảo giác mạnh - bị công an phát hiện bắt giữ tại Hà Nội. Đại tá Nguyễn Văn Viện, cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04), Bộ Công an, cho biết nghi phạm bị Công an quận Cầu Giấy, TP Hà Nội bắt giữ là một nam thanh niên 19 tuổi tên N.T.T.P. (trú tại tập thể Học viện Ngân hàng, Quang Trung, Đống Đa). P. lên mạng Internet học công thức, pha chế, cấy phôi để tự trồng nấm ma túy trong nhà, sau đó rao bán trên mạng xã hội.

P. bị công an tạm giữ để điều tra hành vi mua bán trái phép chất ma túy. Loại ma túy mà P. bán được gọi là nấm thức thần. Qua giám định số cây nấm khô thu được là ma túy loại Psilocine có khối lượng 26,458 gam.

Theo lãnh đạo C04, đây cũng là loại ma túy mới lần đầu bị Công an TP Hải Phòng triệt phá vào năm 2018. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên cơ quan công an phát hiện nấm thức thần tại Hà Nội. Loại nấm này còn được gọi với những tên khác nhau như nấm thần, nấm ảo giác, nấm ma thuật, nấm thức thần. Nấm có chứa psilocybine, psilocine... là chất gây ảo giác mạnh.

"Những tác dụng phụ khác bao gồm các trạng thái thức thần, buồn nôn, nôn. Đây là chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội, khi người dân sử dụng nấm này sẽ bị tác động đến hệ thần kinh, gây ra trạng thái hưng phấn, kích động, thậm chí ảo giác như có kẻ thù trước mặt đang cầm dao đe dọa... Điều này đã dẫn đến nhiều vụ án hình sự nghiêm trọng" - lãnh đạo C04 cho biết.

Theo C04, ngày càng có nhiều loại ma túy mới được tội phạm điều chế ra qua mỗi năm. Từ năm 2013 chỉ có 230 chất, đến nay đã tăng lên gần 550 chất và hàng trăm tiền chất khác.

THÂN HOÀNG