Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

“Trong hang Én, hàng vạn con chim én vẫn hồn nhiên cư ngụ và chưa phải biết sợ con người. Bốn vách hang, trần hang – nơi nào cũng dày đặc chim én. Cộng đồng én thoải mái sống “cuộc đời” của chúng, không mảy may để ý đến sự hiện diện của nhóm du khách. Én bố mẹ tấp nập đi, về, mải mốt mớm mồi cho con; én anh chị rập rờn bay đôi; én ra ràng chấp chới vỗ cánh bên rìa hốc đá,... Nhiều bạn én thiếu niên ngủ nướng, say giấc ngay trên những mỏm đá thấp dọc lối đi. Nếu đặt lên vai, bạn sẽ rúc vào tóc hoặc đậu trên đầu mình để... ngủ tiếp!”

Cho đoạn văn: Ai nấy đều chăm chú hết sức và cứ im phăng phắc !Chỉ nghe thấy tiếng ngòi bút sột soạt trên giấy. Có lúc những con bọ dừa bay vào nhưng chẳng ai để ý, ngay cả những trò nhỏ nhất cũng vậy, chúng đang cặm cụi vạch những nét sổ với một tấm lòng, một ý thức, như thể cái đó cũng là tiếng Pháp... Trên mái nhà trường, chim bồ câu gù thật khẽ.

Câu hỏi này nằm trong bộ câu hỏi ôn tập Ngữ văn lớp 6 giúp Giáo viên có thêm tài liệu giảng dạy và giúp học sinh học tốt môn Ngữ văn 6.

Câu hỏi: Ngôi kể thứ nhất là gì? Nêu tác dụng

Quảng cáo

Trả lời:

- Người kể ngôi thứ nhất thường xưng “tôi”, trực tiếp kể lại những gì đã chứng kiến, trải qua thể hiện suy nghĩ tình cảm của mình.

- Tác dụng: Kể theo ngôi 1 có tác dụng làm cho người đọc nắm bắt tâm trạng nhân vật sâu sắc, sinh động, chân thật và gần gũi hơn.

Quảng cáo

Xem thêm các câu hỏi ôn tập Ngữ văn lớp 6 hay, chi tiết khác:

  • Kí là gì?
  • Kí được chia làm mấy loại? Kể tên?
  • Nêu đặc trưng cơ bản của kí.
  • Ngôi kể là gì? Có mấy loại ngôi kể?
  • Ngôi kể thứ 3 là gì? Nêu tác dụng.
  • Từ đa nghĩa là gì? Nêu ví dụ.
  • Tác dụng của từ đa nghĩa
  • Từ đồng âm là gì? Nêu ví dụ.
  • Tác dụng của từ đồng âm
  • Phân biệt từ đồng âm và từ đa nghĩa.
  • Từ mượn là gì? Nêu ví dụ.
  • Khi nào chúng ta sử dụng từ mượn?
  • Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024
    Gói luyện thi online hơn 1 triệu câu hỏi đầy đủ các lớp, các môn, có đáp án chi tiết. Chỉ từ 200k!

Săn SALE shopee Tết:

  • Đồ dùng học tập giá rẻ
  • Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
  • Tsubaki 199k/3 chai
  • L'Oreal mua 1 tặng 3

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, KHÓA HỌC DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 6

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và khóa học dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài soạn văn lớp 6 hay nhất dựa trên đề bài và hình ảnh của sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 Tập 1, Tập 2 bộ sách Cánh diều (NXB Đại học Sư phạm). Bản quyền soạn văn lớp 6 thuộc VietJack, nghiêm cấm mọi hành vi sao chép mà chưa được xin phép.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Dế Mèn đào ổ lớn thành giường ngủ sang trọng, chuẩn bị như các cụ già trong họ hàng. Đào hang sâu, tạo đường tắt, cửa sau, ngách thượng… sự sáng tạo không ngừng.

Bài 2 (trang 98 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Chuyển từ “Thanh” và “chàng” sang “tôi”. Gặp con mèo già, tôi mỉm cười vuốt ve.

Bài 3 (trang 90 sgk ngữ văn 6 tập 1)

“Cây bút thần” kể theo ngôi thứ ba, với từng nhân vật và sự việc rõ ràng.

Dùng ngôi thứ ba để:

+ Tạo chân thực khách quan sự việc.

+ Bộc lộ thái độ của mình đối với nhân vật, sự việc.

Bài 4 (trang 91 skg ngữ văn 6 tập 1)

Truyện cổ tích thường kể theo ngôi thứ ba vì nhiều nhân vật, nhiều không gian, và thời gian lâu dài.

Bài 5 (Trang 90 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Viết thư thường sử dụng ngôi thứ nhất, xưng cháu, em, mình tùy quan hệ.

Bài 6 (trang 90 sgk ngữ văn 6 tập 1)

Khi kể:

- Sử dụng ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.

- Kể theo trình tự hợp lí: nhận quà (quà gì, ai tặng) → niềm vui.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Hình ảnh minh họa (Nguồn từ internet)

3. Bài soạn 'Ngôi kể trong văn tự sự' số 2

  1. Sự Quan Trọng của Ngôi Kể trong Văn Tự Sự

Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi trang 87, 88 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Đoạn 1

Vua và đình thần nhận ra thằng bé rất thông minh. Tuy nhiên, vua vẫn muốn thử thách thêm. Ngày sau, khi hai cha con đang ăn trưa ở công quán, bất ngờ có sứ giả của vua mang đến một con chim sẻ, yêu cầu họ phải chuẩn bị ba bữa ăn. Thằng bé nhờ cha lấy một cái kim may và đưa cho sứ giả, nói:

– Ông hãy mang cái này về tới thợ rèn của vua để rèn thành một con dao, tôi sẽ dùng nó để xẻ thịt con chim.

Vua nghe tin, từ đó ông mới thật sự kính trọng.

(Câu chuyện về đứa trẻ thông minh)

Đoạn 2

Với lối sống ổn định và lành mạnh, tôi phát triển nhanh chóng. Đâu đâu, tôi tạo nên một chàng dế trẻ khỏe mạnh. Đôi càng tôi mẫm mê bóng. Những chiếc vuốt ở chân và khoeo trở nên cứng cáp và nhọn như dao. Đôi cánh ngày càng mở rộng, biến thành bộ áo dài tôi mặc. Mỗi lần tôi bay lên, âm thanh phát ra như tiếng dao chém rách không gian.

(Tô Hoài, Hành Trình Phiêu Lưu của Dế Mèn)

  1. Đoạn 1 được kể theo ngôi nào? Làm thế nào để nhận diện?
  1. Đoạn 2 được kể theo ngôi nào? Cách nhận diện là gì?
  1. 'Tôi' trong đoạn 2 là nhân vật Dế Mèn hay là tác giả Tô Hoài?
  1. So sánh giữa ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất trong hai đoạn trên. Đôi ngôi kể nào cho phép kể tự do, không bị giới hạn, và ngôi kể nào chỉ kể những gì đã trải qua và biết?

đ) Hãy thay đổi ngôi kể trong đoạn 2 sang ngôi thứ ba, thay 'tôi' bằng 'Dế Mèn'. Điều này sẽ làm thay đổi đoạn văn như thế nào?

  1. Có thể thay đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 sang ngôi kể thứ nhất được không? Vì sao?

Trả lời

  1. Đoạn 1 được kể theo ngôi thứ ba. Người kể sử dụng tên các nhân vật, giấu mình trong câu chuyện.
  1. Đoạn 2 được kể theo ngôi thứ nhất. Nhận diện bằng việc người kể xưng 'tôi' – nhân vật Dế Mèn.
  1. 'Tôi' trong đoạn 2 là nhân vật Dế Mèn, không phải tác giả Tô Hoài, mặc dù để kể câu chuyện, tác giả phải đóng vai nhân vật 'tôi' – Dế Mèn.
  1. Ngôi kể thứ ba ở đoạn 1 cho phép tự do hơn trong việc quan sát, biết và kể lại mọi chuyện. Ngôi kể thứ nhất (tôi) trong đoạn 2 chỉ có thể kể những gì Dế Mèn biết và trải qua.

đ) Việc thay đổi ngôi kể trong đoạn 2 thành ngôi thứ ba sẽ làm mất đi tính cá nhân, chân thực của câu chuyện. Đoạn văn sẽ trở nên mờ nhạt và mất đi màu sắc độc đáo của Dế Mèn.

  1. Không thể thay đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 thành ngôi kể thứ nhất được vì ngôi kể thứ ba mang lại sự tự do lớn hơn, có thể quan sát và kể chuyện từ nhiều góc độ.

II. Bài Tập

Bài 1 trang 89 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ ba và nhận xét về sự mới mẻ của đoạn văn:

Mỗi ngày, tôi âm thầm đào đất trong hang, tận hưởng việc tạo ra một ổ lớn, biến nó thành chiếc giường ngủ thoải mái. Tôi còn lắp đặt những con đường ngắn, những cửa sau, và những kẽ hở trên trần hang để đảm bảo an toàn khi cần thoát hiểm.

(Tô Hoài, Dế Mèn Phiêu Lưu Kí)

Bài 2 trang 89 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét về sự khác biệt:

Một bóng đen nhẹ bất ngờ nảy ra từ đâu đó và rơi xuống bàn. Mắt tôi chăm chú nhìn thấy: con mèo già của bà, người bạn đồng hành lâu năm, vẫn giữ nguyên độ trẻ trung. Nó nhẹ nhàng vặn đuôi và đưa mắt ngọc thạch xanh lên nhìn tôi. Tôi mỉm cười và đến gần vuốt ve nó.

(Thạch Lam, Dưới Bóng Hoàng Lan)

Bài 3 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Truyện Cây Bút Thần được kể theo ngôi nào? Vì sao lại như vậy?

Bài 4 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Tại sao trong truyện cổ tích và truyền thuyết, thường kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không sử dụng ngôi thứ nhất?

Bài 5 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Khi viết thư, bạn thường sử dụng ngôi kể nào?

Bài 6 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Hãy sử dụng ngôi thứ nhất để kể về cảm xúc của bạn khi nhận được một món quà từ người thân.

Tóm Tắt Lí Thuyết về Ngôi Kể

1. Định Nghĩa

- Ngôi kể là vị trí người kể sử dụng khi kể chuyện.

- Có hai loại ngôi kể chính:

+ Ngôi kể thứ ba

Người kể gọi tên các nhân vật và tự giấu mình, có mặt ở mọi nơi trong câu chuyện. Kể linh hoạt, tự do với những diễn biến của nhân vật.

+ Ngôi kể thứ nhất

Người kể sử dụng từ 'tôi'. Có thể trực tiếp kể về những gì người kể nghe, thấy, trải qua, cũng như nói ra cảm xúc và ý nghĩ của mình.

2. Vai Trò của Ngôi Kể trong Văn Tự Sự

- Người kể có quyền tự do chọn lựa ngôi kể.

- Khi chọn ngôi kể thứ nhất, 'tôi' có thể là tác giả hoặc nhân vật trong câu chuyện, mang tính chủ quan. Người kể có thể mô tả trực tiếp mọi thứ, thể hiện cảm xúc và ý nghĩ cá nhân.

- Khi gọi tên các nhân vật, người kể sử dụng ngôi thứ ba, giấu mình để kể câu chuyện một cách khách quan, tự do với diễn biến của nhân vật.

- Người kể có thể thay đổi ngôi kể từ thứ nhất sang thứ ba, nhưng thay đổi từ thứ ba sang thứ nhất thì khó khả thi.

Nhớ Rõ

Ngôi kể là vị trí mà người kể sử dụng khi kể chuyện. Khi gọi tên các nhân vật và giấu mình, người kể sử dụng ngôi thứ ba, có tự do và linh hoạt trong cách kể chuyện. Khi sử dụng từ 'tôi' và xưng 'tôi', người kể đang sử dụng ngôi thứ nhất, có thể mô tả trực tiếp cảm xúc và ý nghĩ cá nhân. Để câu chuyện trở nên linh hoạt và thú vị, người kể có thể lựa chọn ngôi kể phù hợp với nội dung. Người kể xưng 'tôi' không nhất thiết là tác giả của câu chuyện.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Hình minh họa (Nguồn: Internet)

3. Soạn thảo 'Ngôi kể trong văn tự sự' số 2

  1. TÍNH QUAN TRỌNG CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

Đọc những đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:

Đoạn 1

Vua và thần trí nhận thấy đứa trẻ có trí tuệ đặc biệt. Nhưng vua muốn thử thách nó một lần nữa. Ngày hôm sau, khi cha con đang ăn tại quán công, đột nhiên có sứ giả của vua mang con chim sẻ đến, yêu cầu họ chuẩn bị ba bữa ăn. Đứa bé nhờ cha lấy một cái kim may đưa cho sứ giả và nói:

- Ông hãy mang cái này đến thợ rèn của vua để rèn thành một cây dao, tôi sẽ dùng nó để chia thịt con chim.

Vua nghe tin, từ đó mới thực sự kính trọng.

(Đứa trẻ thông minh)

Đoạn 2

Với lối sống ổn định và khỏe mạnh, tôi phát triển nhanh chóng. Khắp nơi, tôi tạo ra một chú dế trẻ mạnh mẽ. Càng tôi lớn, những cái vuốt ở chân và khoeo trở nên cứng cáp và nhọn như chiếc dao. Cánh tôi mở rộng, biến thành chiếc áo dài tôi mặc. Mỗi khi tôi bay lên, âm thanh phát ra giống như tiếng dao chém vụt không gian.

(Tô Hoài, Hành trình phiêu lưu của Dế Mèn)

  1. Đoạn 1 được kể theo ngôi nào? Làm thế nào để nhận diện điều đó?
  1. Đoạn 2 được kể theo ngôi nào? Cách nhận diện là gì?
  1. 'Tôi' trong đoạn trích là nhân vật (Dế Mèn) hay là tác giả (Tô Hoài)?
  1. So sánh giữa ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất trong hai đoạn trên. Ngôi kể nào cho phép kể tự do, không bị giới hạn, và ngôi kể nào chỉ kể những gì đã trải qua và biết?

đ) Hãy thử đổi ngôi kể trong đoạn 2 thành ngôi thứ ba, thay 'tôi' bằng 'Dế Mèn'. Kết quả sẽ thế nào?

  1. Có thể đổi ngôi trong đoạn 1 thành ngôi kể thứ nhất được không? Vì sao?

Trả lời:

  1. Đoạn 1 được kể theo ngôi thứ ba. Dấu hiệu: người kể giấu mình đi, không biết ai kể, nhưng người kể có mặt khắp nơi, kể như người ta kể.
  1. Đoạn 2 được kể theo ngôi thứ nhất. Người kể hiện diện, xưng 'tôi'.
  1. Trong đoạn văn 2 người xưng 'tôi' là Dế Mèn, không phải là tác giả.
  1. Ngôi kể thứ ba ở đoạn 1 cho phép tự do lớn hơn. Ngôi kể thứ nhất (tôi) trong đoạn 2 chỉ có thể kể những gì Dế Mèn biết và trải qua.

đ) Việc thay đổi ngôi kể trong đoạn 2 thành ngôi thứ ba sẽ làm mất đi tính cá nhân, chân thực của câu chuyện. Đoạn văn sẽ trở nên mờ nhạt và mất đi màu sắc độc đáo của Dế Mèn.

  1. Không thể đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 thành ngôi kể thứ nhất xưng 'tôi' bởi nếu xưng 'tôi' kể chuyện, câu chuyện sẽ bị hạn định điểm nhìn.

II. BÀI TẬP

Bài 1 trang 89 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ ba và nhận xét về sự mới mẻ của đoạn văn:

Mỗi ngày, tôi âm thầm đào đất trong hang, tận hưởng việc tạo ra một ổ lớn, biến nó thành chiếc giường ngủ thoải mái. Tôi cũng như các cụ già dế khác trong gia tộc, tạo ra đường hầm liên thông, những cửa sau, và những kẽ hở trên trần hang để đảm bảo an toàn khi cần thoát hiểm.

(Dế Mèn, Hành Trình Phiêu Lưu)

Bài 2 trang 89 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét về sự khác biệt:

Một bóng đen nhẹ bất ngờ nảy ra từ đâu đó và rơi xuống bàn. Mắt tôi chăm chú nhìn thấy: con mèo già của bà, người bạn đồng hành lâu năm, vẫn giữ nguyên độ trẻ trung. Nó nhẹ nhàng vặn đuôi và đưa mắt ngọc thạch xanh lên nhìn tôi. Tôi mỉm cười và đến gần vuốt ve nó.

(Thạch Lam, Dưới Bóng Hoàng Lan)

Bài 3 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Truyện Cây Bút Thần được kể theo ngôi nào? Vì sao lại như vậy?

Bài 4 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Tại sao trong truyện cổ tích và truyền thuyết, thường kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không sử dụng ngôi thứ nhất?

Bài 5 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Khi viết thư, bạn thường sử dụng ngôi kể nào?

Bài 6 trang 90 SGK Ngữ Văn 6 Tập 1

Hãy sử dụng ngôi thứ nhất để kể về cảm xúc của bạn khi nhận được một món quà từ người thân.

Tóm Tắt Lí Thuyết về Ngôi Kể

1. Định Nghĩa

- Ngôi kể là vị trí người kể sử dụng khi kể chuyện.

- Có hai loại ngôi kể chính:

+ Ngôi kể thứ ba

Người kể gọi tên các nhân vật và tự giấu mình, có mặt ở mọi nơi trong câu chuyện. Kể linh hoạt, tự do với những diễn biến của nhân vật.

+ Ngôi kể thứ nhất

Người kể sử dụng từ 'tôi'. Có thể trực tiếp kể về những gì người kể nghe, thấy, trải qua, cũng như nói ra cảm xúc và ý nghĩ của mình.

2. Vai Trò của Ngôi Kể trong Văn Tự Sự

- Người kể có quyền tự do chọn lựa ngôi kể.

- Khi chọn ngôi kể thứ nhất, 'tôi' có thể là tác giả hoặc nhân vật trong câu chuyện, mang tính chủ quan. Người kể có thể mô tả trực tiếp mọi thứ, thể hiện cảm xúc và ý nghĩ cá nhân.

- Khi gọi tên các nhân vật, người kể sử dụng ngôi thứ ba, giấu mình để kể câu chuyện một cách khách quan, tự do với diễn biến của nhân vật.

- Người kể có thể thay đổi ngôi kể từ thứ nhất sang thứ ba, nhưng thay đổi từ thứ ba sang thứ nhất thì khó khả thi.

Nhớ Rõ

Ngôi kể là vị trí mà người kể sử dụng khi kể chuyện. Khi gọi tên các nhân vật và giấu mình, người kể sử dụng ngôi thứ ba, có tự do và linh hoạt trong cách kể chuyện. Khi sử dụng từ 'tôi' và xưng 'tôi', người kể đang sử dụng ngôi thứ nhất, có thể mô tả trực tiếp cảm xúc và ý nghĩ cá nhân. Để câu chuyện trở nên linh hoạt và thú vị, người kể có thể lựa chọn ngôi kể phù hợp với nội dung. Người kể xưng 'tôi' không nhất thiết là tác giả của câu chuyện.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Hình minh họa (Nguồn: Internet)

4. Bài soạn 'Ngôi kể trong văn tự sự' số 5

I- Tác Động Của Ngôi Kể trong Văn Tự Sự

Bài soạn này sẽ tập trung đánh giá ảnh hưởng của ngôi kể trong văn tự sự qua các đoạn văn thực tế. Hãy cùng nhau khám phá nhé!

  1. Đoạn 1: Ngôi kể thứ ba được sử dụng, điều này thể hiện sự linh hoạt và tự do trong việc phát triển câu chuyện. Người kể giấu mình, tạo nên sự huyền bí.
  1. Đoạn 2: Ngôi kể thứ nhất xuất hiện với sự hiện diện của nhân vật Dế Mèn. Bằng cách này, chúng ta có cái nhìn chân thực và tận thấy thế giới từ góc độ của nhân vật.
  1. 'Tôi' trong đoạn 2 là Dế Mèn, mang lại góc nhìn cá nhân và độc đáo cho câu chuyện.
  1. Ngôi thứ nhất mở ra không gian tự do, không bị giới hạn. Ngược lại, ngôi thứ ba hạn chế bởi những gì người kể biết và trải qua.

đ. Nếu thay đổi thành ngôi thứ ba, thay 'tôi' bằng Dế Mèn, câu chuyện sẽ trở nên mất đi sự chân thực và độc đáo.

  1. Không thể chuyển từ ngôi kể thứ ba sang thứ nhất, vì sẽ làm mất đi tính khách quan và độ linh hoạt của câu chuyện.

II- Bài Tập Thực Hành

Câu 1 trang 89 SGK văn 6 tập 1:

Nếu chuyển ngôi kể thành thứ ba:

Đoạn văn mới sẽ trở nên khách quan, như đang diễn ra ngay trước mắt độc giả, tăng tính hiện thực.

Câu 2 trang 89 SGK văn 6 tập 1:

Nếu sử dụng ngôi kể thứ nhất:

Đoạn văn sẽ trở thành câu chuyện do Thanh kể, nhấn mạnh thêm cảm xúc và tình cảm.

Câu 3 trang 90 SGK văn 6 tập 1:

Truyện Cây Bút Thần được kể theo ngôi thứ ba vì:

Không có nhân vật nào xưng 'tôi' khi kể, tạo ra tính linh hoạt và tự do cho người kể.

Câu 4 trang 90 SGK văn 6 tập 1:

Trong truyền thuyết và cổ tích, thường sử dụng ngôi thứ ba vì:

Giữ không khí truyền thuyết, cổ tích, và tạo khoảng cách giữa người kể và nhân vật.

Câu 5 trang 90 SGK văn 6 tập 1:

Khi viết thư, người ta thường sử dụng ngôi kể thứ nhất, có thể xưng 'tôi, em, con, cháu...'

Câu 6 trang 90 SGK văn 6 tập 1:

Nhìn thấy món quà sinh nhật, lòng tôi tràn đầy niềm vui và biết ơn. Đó là cuốn sách mà tôi mong đợi từ lâu. Sẽ cố gắng học tập chăm chỉ để làm hài lòng mẹ.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Hình minh họa (Nguồn: Internet)

5. Bài soạn 'Ngôi kể trong văn tự sự' số 4

  1. TƯ DUY CHÍNH XÁC

Ngôi kể đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt câu chuyện. Khi gọi tên nhân vật, người kể ẩn mình, kể theo ngôi thứ ba, mở ra sự linh hoạt và tự do trong diễn biến sự kiện. Ngược lại, khi tự xưng là 'tôi', ngôi thứ nhất mở ra khả năng trực tiếp chia sẻ trải nghiệm, cảm nhận.

Để câu chuyện trở nên hấp dẫn, người kể có thể lựa chọn ngôi kể phù hợp. Thậm chí, người kể không nhất thiết phải là tác giả.

  1. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN

Câu 1: (Trang 89 - SGK Ngữ văn 6) Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ ba và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì mới cho đoạn văn:

Ngày nào cũng vậy, suốt buổi tôi chui vào trong hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, tôi đào hang sâu sang hai ngả làm những con dường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được.

(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)

Bài làm: Có thể chuyển từ ngôi thứ nhất sang thứ ba bằng cách thay từ “tôi” thành “Dế mèn”: Ngày nào cũng vậy, suốt buổi Dế mèn chui vào trong hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng. Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế, Dế mèn đào hang sâu sang hai ngả làm những con dường tắt, những cửa sau, những ngách thượng, phòng khi gặp nguy hiểm, có thể thoát thân ra lối khác được. Cách kể bằng ngôi thứ ba làm cho câu chuyện trở nên khách quan hơn, như đang diễn ra ngay trước mắt độc giả, tăng tính hiện thực.

Câu 2: (Trang 89 - SGK Ngữ văn 6) Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi thứ nhất và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì khác cho đoạn văn:

Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Thanh định thần nhìn rõ: con mèo già cua bà chàng, con meo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình khẽ phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Thanh mún cười lại gần vuốt ve con mèo. (Thạch Lam, Dưới bóng hoàng lan) Bài làm: Có thể chuyển từ ngôi thứ ba sang thứ nhất bằng cách thay “Thanh” bằng từ “tôi”: Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra, rơi xuống mặt bàn. Tôi định thần nhìn rõ: con mèo già cua bà chàng, con meo già vẫn chơi đùa với chàng ngày trước. Con vật nép chân vào mình khẽ phe phẩy cái đuôi, rồi hai mắt ngọc thạch xanh giương lên nhìn người. Tôi mún cười lại gần vuốt ve con mèo. Cách kể bằng ngôi thứ nhất làm cho nhân vật có thể trực tiếp thể hiện tình cảm của mình, mang tính cảm xúc chủ quan hơn.

Câu 3: (Trang 89 - SGK Ngữ văn 6) Truyện Cây bút thần kể theo ngôi nào? Vì sao như vậy? Bài làm: Truyện Cây bút thần được kể dưới hình thức ngôi thứ ba, kể như 'Người ta kể lại' câu chuyện về em bé tên là Mã Lương. Ngôi kể này phù hợp với đặc trưng của thể loại truyện dân gian ở tính chất truyền miệng tập thể, cộng đồng. Đồng thời, cách kể này có thể tự do thoải mái, không hạn định thời gian địa điểm và nới rộng được các quan hệ giữa Mã Lương với các sự kiện.

Câu 4: (Trang 89 - SGK Ngữ văn 6) Vì sao trong các truyện cố tích, truyền thuyết người ta hay kế chuyện theo ngôi thứ ba mà không kể theo ngôi thứ nhất? Bài làm: Người kể là tập thể nhân dân sáng tác truyền từ đời này sang đời khác. Ngôi thứ ba khiến câu chuyện trở nên khách quan hơn về cuộc đời và những hành động của nhân vật, không mang màu sắc chủ quan hay cảm giác riêng lẻ.

Câu 5: (Trang 89 - SGK Ngữ văn 6) Khi viết thư, em sử dụng ngôi kể nào? Bài làm: Khi viết thư, em thường sử dụng ngôi kể thứ nhất để truyền đạt những tình cảm riêng tư của mình cho người nhận.

Câu 6: (Trang 89 - SGK Ngữ văn 6) Dùng ngôi kể thứ nhất kể miệng về cảm xúc của em khi nhận được quà tặng của người thân. Bài làm: Bữa qua, khi chú bưu tá đến nhà và giao cho tôi một hộp quà. Tôi đã rất ngạc nhiên khi biết đó là món quà của bố gửi về cho tôi. Bố đi công tác đã lâu, tôi và mẹ nhớ bố rất nhiều. Hộp quà được thắt chiếc nơ màu xanh là màu tôi yêu thích. Bố gửi về cho một bộ xếp hình và một con búp bê bằng gỗ bạch dương của nước Nga. Tôi tự hứa sẽ cố gắng học tập để đạt kết quả cao hơn nữa, để xứng đáng với niềm tin và tình yêu thương bố đã dành cho tôi.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Hình minh họa (Nguồn: Internet)

6. Bài tập 'Ngôi kể trong văn tự sự' số 6

1. Bài tập 1, trang 89, SGK. 2. Bài tập 2, trang 89, SGK. 3. Bài tập 3, trang 90, SGK. 4. Bài tập 4, trang 90, SGK. 5. Bài tập 5, trang 90, SGK. 6. Bài tập 6, trang 90, SGK. 7. Viết tiếp các câu sau :

  1. Kể chuyện theo ngôi thứ ba mang lại những lợi thế như /.../ Tuy nhiên, nó cũng có nhược điểm như / .../
  2. Kể chuyện theo ngôi thứ nhất có ưu điểm là /.../ Nhưng nó cũng có hạn chế như/.../

Gợi ý làm bài

Câu 1. Thay đổi ngôi kể : Nếu thay từ 'tôi' (ngôi thứ nhất) trong đoạn văn này thành từ 'nó' hay 'Dế Mèn' (ngôi thứ ba), thì tuy câu chuyện vẫn hiểu được, nhưng lời kể sẽ trở thành trừu tượng hơn, không biết là ai kể, không còn cái ý vị cụ thể, xác thực của con Dế Mèn tự kể về mình nữa. Như vậy, ở đây kể theo ngôi thứ nhất là thích hợp nhất.

Câu 2

. HS thử thay đổi ngôi kể trong đoạn văn, sau đó so sánh với đoạn văn gốc mà trả lời. Đoạn văn trong SGK kể theo ngôi thứ ba, giống như ai đó đang kể về Thanh, chứ không phải là Thanh tự kể. Nhưng xưng là 'Thanh' bằng một tên riêng, nghe có cảm giác như Thanh tự kể. Nếu thay 'Thanh' thành 'tôi' thì đoạn văn sẽ gần với đoạn văn trữ tình.

Câu 3

. Xác định ngôi kể không khó. Em hãy tự đánh dấu những từ ngữ thể hiện ngôi kể trong truyện Cây bút thần như 'người ta kể', tức là kể như mọi người kể, họ kể. Đó là ngôi kể có thể có mặt ở khắp nơi, ở mọi lúc, không bị hạn chế nào cả. Vì sao người ta lại sử dụng ngôi kể đó ? Em hãy suy nghĩ xem ngôi kể đó tự do như thế nào, nó đem lại các điều kiện thuận lợi cho việc kể chuyện ra sao.

Câu 4.

Từ câu trả lời ở bài tập 3, ta có thể trả lời câu hỏi này. Em thử tưởng tượng, trong các truyện dân gian, người ta có thể sử dụng ngôi thứ nhât để kể chuyện hay không. Nếu sử dụng ngôi kể ấy thì sẽ gặp những khó khăn không thể khắc phục được, bởi vì người kể xưng 'tôi' chỉ kể được những gì mà 'tôi' thấy và chứng kiến. Những gì không thấy thì 'tôi' không có quyền kể, như thế việc kể chuyện sẽ gặp bế tắc.

Câu 5.

Câu này nên trả lời sau khi xem lại các bức thư mình đã viết. Hãy suy nghĩ, khi viết thư cho bạn, ví dụ viết Lan thân mến, còn viết thư cho mẹ thì viết: Kính thưa mẹ, thì đó là sử dụng ngôi thứ mấy. Và khi viết, ví dụ Mình đã nhận được thư của cậu, nhớ cậu quá... là sử dụng ngôi thứ mấy ?

Câu 6

. Kể miệng cảm xúc của tôi khi nhận được quà tặng của người thân. Em đã có nhiều dịp nhận được quà tặng của những người thân. Quà đó có thể là con dế, con chim, con cá vàng để em nuôi chơi, có thể lả quyển sách, quyển vở, có thể là quá bóng, cây vợt, có thể là bộ áo quần hay một thứ đồ chơi đắt tiền,... Món quà khác nhau tuỳ trường hợp cụ thể. Em hãy cho biết, em được nhận quà vào dịp nào, em có thích nó không. Em nghĩ thế nào về tấm lòng, tình cảm của người cho quà đối với em ?

Câu 7.

Đọc lại phần Ghi nhớ, trang 89, SGK, suy nghĩ mà điền vào bài tập. Em cần hiểu rằng một ngôi kể có những thuận lợi này thì sẽ có những hạn chế khác. Không có ngôi kể nào hoàn toàn thuận lợi cả.

Ngôi kể thứ nhất và thứ ba là gì năm 2024

Hình minh họa (Nguồn: Internet)

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc và tăng trải nghiệm khách hàng.