Chỉ số AST là chỉ số men gan có thể giúp bác sĩ chẩn đoán một số bệnh lý liên quan đến gan như viêm gan, men gan cao,… Từ đó đưa ra biện pháp điều trị kịp thời giúp người bệnh tránh khỏi những ảnh hưởng và biến chứng xấu đối với sức khỏe.
Chỉ số AST là chỉ số men gan dùng để đánh giá tình trạng sức khỏe của gan. Theo các chuyên gia, AST [Aspartate aminotransferase] hay còn gọi với tên gọi khác là SGOT [glutamic-oxaloacetic transaminase] là một loại enzyme được tạo ra bởi gan. Bên cạnh đó, enzyme này cũng được các cơ quan khác tạo ra như tim, não và thận nhưng số lượng nhỏ hơn gan.
Thông thường, nếu gan khỏe, nồng độ AST trong máu thường thấp. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương, chúng sẽ đưa nhiều AST vào trong máu và khiến hoạt chất này tăng cao. Một khi mức enzyme này trong máu cao hơn mức bình thường, khả năng gan bị tổn thương là rất cao.
Thế nhưng, trong một số trường hợp chỉ số AST cao không đồng nghĩa với vấn đề men gan tăng và gan bị chấn thương mà là sự tổn thương ở các cơ quan khác gây nên như:
Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giỏi trong lĩnh vực giúp thăm khám, chẩn bệnh chính xác và kê đơn, bốc thuốc chuẩn bệnh cùng giải pháp đặc trị bệnh gan "có một không hai" từ YHCT, Trung tâm Thuốc dân tộc đã giúp hàng ngàn người thoát khỏi đau đớn, phiền toái, lo lắng biến chứng do bệnh gan gây ra. Bệnh nhân trên khắp cả nước đã có những phản hồi rất tích cực về chất lượng, hiệu quả khám chữa tại đây.
- Bệnh tim
- Thận
- Thai kỳ
- Viêm tụy
- Chấn thương cơ bắp
- Thực hiện các bài tập thể dục cường độ cao
- Mắc bệnh đông kinh
- Phẫu thuật
Ngoài ra, xét nghiệm SGOT đôi khi cho kết quả dương tính giả. Nguyên nhân dẫn đến vấn đề này chủ yếu là do sử dụng thuốc kháng sinh như erythromycin estolate, axit para-aminosalicylic hoặc thuốc Ketoacidosis tiểu đường.
Do đó, để đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác, bác sĩ thường yêu cầu bệnh nhân làm xét nghiệm SGOT để xác định chỉ số AST. Bên cạnh đó, họ còn đề nghị người bệnh thực hiện thêm một vài xét nghiệm liên quan đến men gan khác như xét nghiệm ALT [SGPT], GGT,…
Xét nghiệm SGOT hay AST là xét nghiệm máu nhằm đo lượng nồng độ AST trong máu, từ đó giúp kiểm tra tổn thương gan. Nhân viên y tá hoặc kỹ thuật viên phòng thí nghiệm sẽ dùng kim châm lấy máu ở tĩnh mạch trên cánh tay của người bệnh.
Sau khi lấy máu, họ sẽ cho máu vào một ống hoặc lọ đựng máu chuyên dụng có đầy đủ thông tin của người xét nghiệm rồi chuyển về phòng phân tích. Thông thường, quá trình thực hiện xét nghiệm máu chỉ mất một vài phút và người bệnh sẽ nhân được kết quả trong khoảng một ngày.
Trong quá trình lấy máu xét nghiệm AST có thể sẽ gây ra một vào rủi ro phổ biến. Cụ thể, người bệnh có thể gặp triệu chứng khó chịu khi lấy máu. Hoặc cũng có thể bị đau tại vị trí đâm kim lấy máu.
Dưới đây là một số rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra do rút máu xét nghiệm như:
- Người xét nghiệm bị ngất xỉu do kim đâm
- Tại vị trí châm kim có thể gây chảy máu nhiều
- Khó lấy máu dẫn đến việc đâm kim nhiều lần gây đau nhức
- Tích tục máu dưới da hoặc nhiễm trùng tại vị trí lấy máu
Theo các chuyên gia về gan cho biết, chỉ số AST ở người có sức khỏe gan bình thường thường là 20 – 40 UI/L. Chỉ số này ở nữ và nam thường thể hiện khác nhau. Cụ thể, chỉ số AST bình thường ở nữ giới là 9 – 32 UI/L, còn nam là 10 – 40 UI/L.
Tuy nhiên, trong trường hợp chỉ số AST tăng nhẹ 40 – 80 UI/L, tăng trung bình 80 – 200 UI/L, người bệnh có thể gặp phải các vấn đề về gan sau:
- Viêm gan mạn tính [bệnh đang diễn ra]
- Xơ gan do sẹo gan hoặc do tổn thương lâu dài ở gan
- Sự tắc nghẽn trong các ống mật mang chất lỏng tiêu hóa từ gan đến ruột và túi mật
- Bệnh ung thư gan
Trong trường hợp, chỉ số AST tăng cao so với mức bình thường nhiều lần [AST > 200 UI/L], người bệnh có thể bị:
- Viêm gan siêu vi cấp tính
- Tổn thương gan do các chất độc hại gây ra, trong đó có khói thuốc và thuốc tân dược
- Tắc nghẽn lưu lượng máu đến gan
Ngoài việc dựa vào chỉ số AST để chẩn đoán, bác sĩ cũng có thể so sánh giữa AST và ALT. Nếu người bệnh bị bệnh gan, chỉ số ALT thường sẽ cao hơn chỉ số AST.
Như đã đề cập ở trên, chỉ số AST là trị số giúp chẩn đoán mức độ tổn thương ở gan. Nếu chỉ số này tăng nhẹ ở mức 40 – 80 UI/L, khi đó men gan tăng nhẹ và mức đổ tổn thương ở gan còn thấp. Tuy nhiên, với chỉ số men gan này sẽ làm tăng nguy cơ tử vong ở bệnh nhân lên đến 32%.
Nếu chỉ số AST tăng ở mức trung bình 80 – 200 UI/L hoặc cao > 200 UI/L, nguy cơ tử vong sẽ tăng lên 78%. Điều này đồng nghĩa với việc chỉ số men gan càng cao thì khả năng gan bị tổn thương càng lớn. Khi đó, nếu người bệnh không phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ khiến gan bị hoại tử và đe dọa đến tính mạng.
Chỉ số AST giúp chẩn các vấn đề sức khỏe liên quan đến gan, từ đó giúp người bệnh có biện pháp phòng ngừa và khắc phục bệnh hiệu quả. Lời khuyên dành cho bệnh nhân là nên thăm khám và kiểm tra men gan định kỳ 6 tháng 1 lần để bác sĩ giúp theo dõi nồng độ AST trong máu. Đồng thời đưa ra biện pháp xử lý kịp thời, giúp ngăn điều trị bệnh và ngăn ngừa biến chứng.
Có thể bạn quan tâm
Gan là bộ phận của cơ thể có hệ thống enzyme [hay còn gọi là men gan] rất hoàn chỉnh , chúng thực hiện hoạt động tổng hợp và chuyển hóa chất. SGOT là một trong những loại men gan trên, sự tăng giảm của nó mang nhiều ý nghĩa, phản ánh tình trạng bệnh lý và các tổn thương về gan mà người bệnh có thể đang gặp phải. Cùng bài viết tìm hiểu loại men gan SGOT là gì và các chỉ số của nó đang nói lên tình trạng gan của bạn như thế nào nhé!
SGOT là gì?
SGOT [Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase] hay còn gọi là AST [Aspartate Aminotransferase] là một men gan thuộc nhóm Transamine [có nhiệm vụ xúc tác cho phản ứng trao đổi gốc NH2 giữa các amin với nhau]. Ngoài ALT thì AST là hai loại men gan đặc trưng cho gan.
AST của người bình thường sẽ vào khoảng từ 20 – 40 UI/L [20-40 đơn vị trên 1 lít huyết thanh]. Khi có nhiều tế bào trong gan bị tổn thương, hoại tử, cả hai loại men này sẽ được đào thải vào máu. Nếu chỉ số AST cao hơn giới hạn đó thì được xem như là cảnh báo về sự tổn thương gan.
Xét nghiệm SGOT
Thực hiện xét nghiệm SGOT thường được chỉ định để đánh giá chính xác mức độ tổn thương gan ở bệnh nhân có triệu chứng rối loạn chức năng gan. Xét nghiệm SGOT thường được thực hiện cùng xét nghiệm SGPT [ALT].
Chỉ số của người bình thường [người có lá gan khỏe mạnh] thường là:
- Chỉ số SGOT [AST]: 20 – 40 UI/L
- Chỉ số SGPT [ALT]: 20 – 40 UI/L
- Chỉ số GGT: 5 – 65 UI/L
- Chỉ số Phosphatase kiềm: 30 – 110 UI/L
Xét nghiệm SGOT có thể được chỉ định thực hiện khi khám sức khỏe định kỳ. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể chỉ định thực hiện thêm một số xét nghiệm khác khi xuất hiện một số biểu hiện của triệu chứng suy giảm chức năng gan như:
- Mệt mỏi
- Ăn uống kém ngon
- Buồn nôn
- Đầy chướng bụng, đau tức hạ sườn phải
- Vàng mắt, vàng da
- Nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu
- Có xu hướng dễ bầm tím
[Xem thêm: Dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh viêm gan B]
Chẩn đoán kết quả xét nghiệm SGOT
Chỉ số SGOT tăng nhẹ: mức độ tổn thương gan còn thấp. Lúc này gan của người bệnh có khả năng viêm, xơ gan, di căn gan, hay viêm gan vùng mạn, hoặc có thể do tắc mật. Chỉ số SGOT cũng có thể tăng lên nhẹ do cơn đau tim hoặc chấn thương cơ.
Chỉ số SGOT tăng vừa: cao hơn mức giới hạn trung bình từ 2 đến 8 lần, thường gặp ở những người viêm gan do uống quá nhiều rượu bia.
Chỉ số SGOT tăng cao: tế bào gan có thể đã bị hoại tử do viêm gan do virus cấp tính, mãn tính, trụy mạch kéo dài, gan bị tổn thương do hóa chất, thuốc độc..
Khi tăng men gan cần lưu ý gì?
Nếu sau khi xét nghiệm và phát hiện men gan AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT trong máu gia tăng, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh thực hiện các bước tiếp theo để xác định chính xác bệnh lý và có phác đồ điều trị thích hợp. Tuy nhiên, trong quá trình này, bệnh nhân cũng phải cần lưu ý những vấn đề sinh hoạt thường ngày như:
- Cần kiêng rượu, bia và các loại thức uống có cồn
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ để được chuyên gia theo dõi và đánh giá tiến triển của bệnh
- Không ăn mỡ động vật, các loại thức ăn chiên, xào nhiều dầu mỡ
- Không vận động mạnh, quá sức
- Không tự ý mua, sử dụng các loại thuốc dân gian lan truyền không có sự cho phép của bác sĩ điều trị. Các loại thuốc chưa được kiểm chứng có khả năng làm bệnh tình của bệnh nhân càng thêm trầm trọng
- Có chế độ ăn uống dinh dưỡng khoa học hàng ngày.
Như vậy, SGOT hay còn gọi là AST là một trong những men gan thể hiện tình trạng của gan. Bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân xét nghiệm SGOT khi người bệnh có các triệu chứng suy giảm chức năng gan. Khi xét nghiệm và phát hiện men gan tăng, bạn cần thực hiện chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý. Lá gan là một bộ phận có vai trò quan trọng, hãy bảo vệ chúng thật tốt nhé!
Tham khảo: //www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/xet-nghiem-sgot-co-muc-dich-gi/