Tổng thống Ấn Độ là nguyên thủ quốc gia, là đệ nhất công dân của Ấn Độ và là Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ấn Độ. Vai trò của tổng thống phần lớn là mang tính lễ nghi, với quyền hành pháp thực sự được trao cho Hội đồng Bộ trưởng, do thủ tướng đứng đầu. Quyền hạn của tổng thống Ấn Độ có thể so sánh với quyền lực của quốc vương, vua hay nữ hoàng của Anh, Thiên hoàng Nhật Bản. Tổng thống cũng được gọi là Rashtrapati.
Tổng thống Ấn Độ trú ngụ tại một dinh được gọi là Rashtrapati Bhavan, tạm dịch là Nhà Tổng thống. Tổng thống được bầu bởi các thành viên của các Vidhan Sabha, Lok Sabha, và Rajya Sabha, và có nhiệm kỳ cầm quyền 5 năm [mặc dù tổng thống có thể ra tái tranh cử]. Một thể thức được sử dụng để phân bổ phiếu bầu và vì thế có một cách cân bằng giữa dân số của mỗi bang và số lượng phiếu bầu mà các nghị sĩ từ mỗi bang có thể bỏ và đưa ra một cân bằng ngang bằng giữa số lượng nghị sĩ quốc hội bang và Quốc hội Ấn Độ. Nếu không có ứng cử viên nào nhận được đa số phiếu bầu thì có một chế độ mà theo đó các ứng cử viên thất bại được loại trừ khỏi cuộc chạy đua và phiếu bầu bỏ cho những ứng cử viên này được chuyển cho các ứng cử viên khác cho đến khi một người đạt đa số. Phó Tổng thống được bầu chọn bằng cuộc bỏ phiếu trực tiếp của tất cả các nghị sĩ được bầu cử và được chỉ định của Lưỡng viện quốc hội là Lok Sabha và Rajya Sabha.
Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]
Ấn Độ chính thức độc lập từ Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland vào ngày 15 tháng 8 năm 1947. Tuy nhiên, quốc gia này vẫn là một lãnh thổ thuộc Vương quốc Thịnh vượng chung và đã tiếp tục một mối quan hệ liên minh cá nhân với các quốc gia khác mà mỗi quốc gia xem cùng một người là vua và nguyên thủ quốc gia của họ. Quốc vương của Ấn Độ đã được đại diện bởi Toàn quyền Ấn Độ, ngày nay được bổ nhiệm bởi vua Anh quốc theo lời khuyên của Thủ tướng Ấn Độ, thay vì chính phủ Anh quốc.
Tuy nhiên, đã có một biện pháp tạm thời do sự tồn tại tiếp tục của một vị quốc vương chia sẻ ở trong chế độ chính trị Ấn Độ không được xem là phù hợp cho một quốc gia có chủ quyền thật sự. Toàn quyền đầu tiên của Ấn Độ, Lord Mountbatten, cũng là Tổng trấn Anh của Ấn Độ trước khi độc lập. Ông đã sớm giao quyền lực cho C. Rajagopalachari, người đã trở thành toàn quyền người Ấn Độ [và duy nhất]. Trong lúc đó, Quốc hội Lập hiến do B. R. Ambedkar lãnh đạo đã sọan thảo một bản dự thảo hiến pháp Ấn Độ độc lập. Bản dự thảo này đã được hoàn tất vào ngày 26 tháng 11 năm 1949, và Hiến pháp đã được chính thức áp dụng ngày 26 tháng 1 năm 1950—một ngày có tầm quan trọng mang tính biểu tượng vì vào ngày 26 tháng 1 năm 1930, Đảng Quốc đại đã lần đầu phát hành lời kêu gọi độc lập hoàn toàn khỏi Anh quốc. Khi hiến pháp có hiệu lực, Toàn quyền và Quốc vương đã được thay thế bằng một vị tổng thống được bầu cử, với sự kiện Rajendra Prasad làm tổng thống đầu tiên của Ấn Độ. Bước tiến này đã chấm dứt tình trạng của Ấn Độ là một Vương quốc thuộc Khối thịnh vượng chung, nhưng nước cộng hòa này vẫn ở trong Khối thịnh vượng chung Anh [Commonwealth of Nations]. Nehru lập luận rằng một quốc gia nên được cho ở lại trong Khối thịnh vượng chung đơn giản bằng cách xem vua Anh như "Nguyên thủ Khối thịnh vượng chung" nhưng không nhất thiết phải là nguyên thủ quốc gia. Đây đã là một quyết định tiên phong đã đặt ra một tiền lệ trong nửa cuối của thế kỷ 20 cho nhiều thuộc địa Anh ở trong Khối thịnh vượng chung sau khi đã trở thành các nước cộng hòa mới độc lập.
Các tư cách cần thiết để trở thành một tổng thống[sửa | sửa mã nguồn]
Một công dân của Ấn Độ từ 35 tuổi hoặc cao hơn có thể thành một ứng cử viên tổng thống. Ứng cử viên tổng thống cần có đủ điều kiện để trở thành một nghị sĩ của Lok Sabha và không được giữ một chức vụ nào hoặc có lợi ích nào dưới chính quyền. Tuy nhiên, một số người giữ một số chức vụ nhất định có thể được phép ra làm ứng cử viên tổng thống, đó là:
- Đương kim Phó Tổng thống.
- Thống đốc của bất kỳ bang nào.
- Là một bộ trưởng của một Liên minh hay bất kỳ bang nào.
Trong trường hợp Phó Tổng thống, một Thống đốc Bang hoặc một bộ trưởng được bầu làm Tổng thống, người đó được xem là đã xin thôi chức vụ trước đó của mình vào ngày người đó bắt đầu nhậm chức tổng thống.
Bầu cử tổng thống[sửa | sửa mã nguồn]
Tổng thống Ấn Độ được bầu cử khi chức vụ này bị khuyết, thông qua một đại cử tri đoàn bao gồm các nghị sĩ thuộc hai viện của Quốc hội và các nghị sĩ được bầu của Các Nghị viện bang [Vidhan Sabha]. Cuộc bầu cử sử dụng phương pháp lá phiếu có thể chuyển cho người ứng cử khác đơn bầu đại biểu tỷ lệ. Bầu cử theo thể thức bỏ phiếu kín.
Mỗi cử tri bỏ một số phiếu bầu khác nhau. Nguyên tắc chung là tổng số phiếu bầu được các nghị sĩ Quốc hội bỏ ngang bằng với tổng số phiếu do các nhà lập pháp các bang bỏ. Ngoài ra, nghị sĩ các Nghị viện bang các bang lớn hơn được nhiều phiếu hơn các bang nhỏ hơn. Cuối cùng, số lượng các nghị sĩ bang trong một bang mới là vấn đề; nếu một bang có ít nghị sĩ hơn, thì mỗi nghị sĩ sẽ có tương đối nhiều phiếu hơn; nếu một bang có nhiều nghị sĩ bang hơn, thì mỗi nghị sĩ bang sẽ có ít phiếu bầu hơn.
Cách tính toán thực tế cho số lượng phiếu bầu mỗi bang riêng biệt được bỏ được tính bằng cách chia dân số bang đó cho 1000, sau đó chia tiếp cho số lượng nghị sĩ lập pháp từ bang đó trong khu vực bầu cử. Tổng thống được bầu một nhiệm kỳ 5 năm. Lương tổng thống là 50.000 Rs/tháng và tiền lương cho người đó không thể giảm trong suốt nhiệm kỳ tổng thống.
Danh sách các tổng thống Ấn Độ [1950 đến nay][sửa | sửa mã nguồn]
Ghi chú
Tổng thống Ấn Độ
№ Tên [Năm sinh–Năm mất] Chân dung Đắc cử Bắt đầu nhiệm kỳ Kết thúc nhiệm kỳ Phó Tổng thống 1 Rajendra Prasad [1884–1963]
Muhammad Hidayatullah
N.S. Reddy là Thủ hiến đầu tiên của bang Andhra Pradesh. Reddy là Thành viên duy nhất của Quốc hội từ Đảng Janata để được bầu từAndhra Pradesh. Ông được nhất trí bầu làm Chủ tịch của Lok Sabha vào ngày 26 tháng 3 năm 1977 và từ bỏ chức vụ này vào ngày 13 tháng 7 năm 1977 để trở thành Tổng thống thứ sáu của Ấn Độ. 7 Giani Zail Singh [1916–1994]
Ramaswamy Venkataraman
Tháng 3 năm 1972, Singh đảm nhiệm vị trí của Bộ trưởng Punjab, và năm 1980, ông trở thành Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Ông cũng là thư ký của Phong trào Không liên kết [NAM] từ năm 1983 đến năm 1986 8 Ramaswamy Venkataraman [1910–2009]
Bhairon Singh Shekhawat
Kalam là một nhà khoa học đóng vai trò dẫn đầu trong việc phát triển các chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Ấn Độ. Ông cũng nhận được Bharat Ratna. Kalam được gọi một cách trìu mến là Tổng thống Nhân dân , do các hoạt động của ông. Ông là tổng thống cử nhân đầu tiên của Ấn Độ, và là Tổng thống Hồi giáo đầu tiên đã hoàn thành nhiệm kỳ của mình. Kalam chết sau một cơn đau tim trong khi đưa ra một bài phát biểu tại Shillong. 12 Pratibha Patil [1934–]
Quyền hạn[sửa | sửa mã nguồn]
- Tổng thống được bầu cử bởi một đại cử tri đoàn gồm các thành viên của hai viện Quốc hội và các nghị viện tiểu bang.
- Tổng thống có quyền bổ nhiệm thủ tướng, các bộ trưởng, các giám khảo của Tòa án Tối cao và các Tòa án Cấp cao, cũng như các chức vụ khác như tổng kiểm toán, tổng thư ký, tổng thống ủy ban quốc gia về nhân quyền, v.v.
- Tổng thống có quyền ban hành sắc lệnh khi Quốc hội không họp hoặc khi có tình trạng khẩn cấp. Sắc lệnh có hiệu lực như luật pháp nhưng phải được thông qua bởi Quốc hội trong vòng sáu tuần kể từ khi họp lại.
- Tổng thống có quyền ban hành ân xá hoặc giảm án cho những người bị kết án theo luật liên bang hoặc tiểu bang.
- Tổng thống có quyền tuyên bố tình trạng khẩn cấp theo ba loại: chiến tranh, nổi loạn hoặc đe dọa ngoại bang; sự thiếu ổn định tại một tiểu bang hoặc một số tiểu bang; hoặc sự suy thoái của tài chính công. Trong tình trạng khẩn cấp, tổng thống có thể tạm ngừng hoặc hạn chế một số quyền và tự do của công dân và các tiểu bang.
- Tổng thống có quyền giải tán hay hoãn lại Hạ viện theo đề nghị của thủ tướng hoặc khi không có ai được tin cậy để thành lập chính phủ.
- Tổng thống có quyền thông qua hay từ chối các dự luật do Quốc hội thông qua. Nếu từ chối, dự luật sẽ được gửi lại Quốc hội để xem xét lại. Nếu Quốc hội thông qua dự luật lần hai với đa số hai phần ba, tổng thống phải thông qua dự luật đó.
- Tổng thống có quyền triệu tập, giải tán hoặc hoãn lại các phiên họp của Quốc hội hoặc một trong hai viện của nó.
- Tổng thống có quyền tư vấn, yêu cầu thông tin hoặc cảnh báo thủ tướng và các bộ trưởng về các vấn đề liên quan đến chính sách và quản lý nước.