So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024

Hiện nay, lượng xe 4 kỳ trên thị trường tiêu thụ mạnh hơn nhiều xe 2 kỳ. Người tiêu dùng cho rằng xe 2 kỳ chạy hao xăng hơn và máy không bền như 4 kỳ, chỉ có thanh niên mới "chơi" loại xe này.

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024

Xe 2 kỳ bốc hơn nhưng không bền bằng xe 4 kỳ .

Cấu tạo động cơ 4 kỳ phức tạp hơn nhiều động cơ 2 kỳ, động cơ 4 kỳ phải dùng cơ cấu súp-páp (giống như nút chai) đóng mở để hòa khí và thoát khí cháy. Sự đóng mở của súp-páp liên quan đến nhiều bộ phận khác trong máy như sên cam, cam, cốt cam, cò mổ. Trong quá trình hoạt động, các cơ phận này va đập, mài mòn ở nhiệt độ cao. Do đó việc toả nhiệt phải được đặc biệt chú trọng.

Ở động cơ 2 kỳ, việc hút và thoát khí cháy nhờ vào pít-tông và các lỗ hút, lỗ thoát nằm ngay tại xilanh máy. Cơ cấu động cơ đơn giản hơn. Việc sửa chữa xe 2 kỳ cũng đơn giản hơn. Tuy nhiên nếu cứ sử dụng lâu ngày, pít-tông, bạc bị lỏng, thì một phần hòa khí bị thất thoát qua khe hở giữa pít-tông và xilanh. Điều này làm xe bị hao xăng hơn so với động cơ 4 kỳ cùng tình trạng.

Động cơ 2 kỳ có hành trình máy ngắn hơn nên xe bốc hơn nhưng cũng chính vì vậy mà các linh kiện động cơ phải chịu nhiều lực hơn, khiến tuổi thọ không thể cao bằng xe 4 kỳ. Hơn nữa, lực hút nhiên liệu ở động cơ 2 kỳ phụ thuộc trực tiếp vào lực nén của pít-tông, nên với những xe đã bị dão thường là rất khó nổ, nhất là vào buổi sáng.

Tuy nhiên độ bền của xe còn tùy thuộc vào người sử dụng. Ở xe 4 kỳ, chạy khoảng 1.500 km, nên thay nhớt và nên dùng nhớt có cấp chất lượng API SE hoặc SF, SG.

Với xe 2 kỳ, phải pha nhớt với xăng đúng liều lượng, khoảng 4-5% để việc bôi trơn dàn đầu của máy được tốt. Pha nhớt quá ít, việc tản nhiệt và bôi trơn máy kém. Pha nhiều quá, việc đốt cháy hỗn hợp khí không tốt, cũng làm ảnh hưởng đến hoạt động của máy. Một số loại xe 2 kỳ đời mới có chế độ tự pha dầu bằng bơm, tuy nhiên cần cảnh giác với loại bơm này vì bơm hỏng đồng nghĩa với việc phá tan luôn động cơ. Hơn nữa không nên ép ga, côn quá mạnh bởi điều này làm các linh kiện phải chịu lực quá lớn khiến chúng bị mòn nhanh. Khi đã không chuẩn, động cơ 2 kỳ dão rất nhanh.

Động cơ 4 kỳ chạy đầm hơn, bền hơn nhưng cũng cần để ý đến chế độ dầu bởi nếu độ nhớt kém sẽ làm linh kiện nhanh mòn và do cấu tạo phức tạp nên việc sửa chữa cũng rất khó khăn.

Trong chuyến đi Thái Lan và ghé thăm bảo tàng xe máy cổ LHM vừa qua, mình nhận ra là trước đây nhiều dòng xe máy sử dụng động cơ 2 thì, đặc biệt là các dòng xe underbone thiên về tốc độ. Nhưng về sau này, nhất là khoảng từ 15 năm trở lại đây thì các nhà sản xuất đã dần chuyển sang sử dụng hoàn toàn động cơ 4 thì, ngay cả với các dòng côn tay thể thao. Vậy tại sao lại có sự chuyển dịch này, do động cơ 4 thì dần ưu việt hơn hay do động cơ 2 thì không đủ tốt nữa?

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024

Trước hết, mình sẽ nói nhanh về nguyên lý hoạt động của hai loại động cơ này. Sự khác biệt chính như sau:

  • Động cơ 2 thì hay còn gọi là 2 kỳ (two-stroke engine), một chu trình sinh công của nó gồm 2 chu kỳ nhỏ: Nổ - Xả và Hút - Nén. Tức chỉ cần piston lên và xuống là hoàn tất một lần sinh công.

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024
Cấu tạo, hoạt động của động cơ xăng 2 thì

  • Động cơ 4 thì, hay còn gọi là 4 kỳ (four-stroke engine) tách biệt một chu trình sinh công thành 4 chu kỳ nhỏ: Hút, Nén, Nổ và Xả. Tức piston cần 2 lần lên và 2 lần xuống để hoàn tất một lần sinh công. Khác với động cơ 2 thì, động cơ 4 thì có van nạp - xả được đóng mở bởi xúc-pắp, cũng như có buồng nhớt (cạc-te) bôi trơn riêng biệt.

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024

Cấu tạo, hoạt động của động cơ xăng 4 thì có bộ chế hòa khí, làm mát bằng dung dịch​

Chính vì chu trình sinh công ngắn hơn, nên cùng một dung tích thì động cơ 2 thì sẽ mạnh hơn hẳn động cơ 4 thì. Theo lý thuyết, cùng kích thước xi-lanh và hành trình piston thì động cơ 2 thì có thể cho công suất cao gấp đôi. Đây có thể xem là điểm vượt trội nhất của động cơ 2 thì, đặc biệt là khi lắp trên những dòng xe hyper underbone hay underbone trứ danh thời trước. Tuy nhiên, việc sử dụng xe 2 thì là không hề đơn giản và có nhiều điểm hạn chế.

Nếu anh em đã từng chơi xe 2 thì đều phải chịu khó pha nhớt và xăng đúng tỉ lệ (nhớt chiếm khoảng 4-5%) để dàn đầu được bôi trơn, làm mát tốt. Tránh việc động cơ bị hao mòn nhanh hoặc quá nóng, dẫn đến bó máy. Một số loại xe 2 thì sau này có thêm bơm để tự pha nhớt vào xăng khi vận hành, chẳng hạn như Nova Dash. Tuy nhiên, nếu chẳng may bơm nhớt bị nghẹt khi xe đang chạy thì nguy cơ vứt luôn động cơ là rất cao.

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024
Honda Nova Dash dùng động cơ 2 thì 125cc​

Bên cạnh đó, dù cấu tạo không có cam và xúc-pắp (van nạp xả) nhưng công việc bảo dưỡng, sửa chữa cho động cơ 2 thì cũng không đơn giản hơn là bao so với động cơ 4 thì. Do thường xuyên phải làm việc ở cường độ cao, cũng như các chi tiết động cơ bôi trơn ít hơn nên động cơ 2 thì có độ bền không bằng động cơ 4 thì. Hiện tượng thiếu hơi (mất áp suất) do bạc lót (xéc-măng) mòn cũng rất thường gặp, dẫn đến giảm công suất.

Vì sử dụng xăng pha nhớt mà xe 2 thì nhả khói trắng rất nhiều. Từng có một câu nói "đầy mùi khói" cho thấy sức hút của xe 2 thì lớn tới chừng nào: Vạn lời nói không bằng làn khói 'xì-po'. Nhưng không phải ai cũng chấp nhận việc bị phụt khói vào người khi đi đường. Sau này, các yêu cầu khí thải nghiêm ngặt hơn cũng góp phần khiến các hãng xe không mặn mà động cơ 2 thì nữa.

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024
Những năm 1990 từng là thời kì hoàng kim của xe hyper underbone dùng động cơ 2 thì​

Còn vấn đề quan trọng nhất khiến động cơ 2 thì dần bị cho ra rìa chính là tiêu hao nhiên liệu. Do kết cấu đặc trưng của đường thải nằm phía trên cao, không có xúc-pắp nên sẽ luôn có 1 lượng hòa khí bị lãng phí ra bên ngoài trước khi buồng cháy được đóng kín. Các tính toán đã chỉ ra một động cơ 4 thì vận hành ổn định cần khoảng 0,2 kg nhiên liệu để tạo ra 1 mã lực trong 1 giờ, còn một động cơ 2 thì hoạt động tốt (không bị thiếu hơi) cần đến khoảng 0,3 kg cho công việc tương tự.

Vẫn có cách khắc phục nhược điểm này, đó là phun nhiên liệu trực tiếp DFI (Direct Fuel Injection) hoặc phu nhiên liệu gián tiếp IFI (Indirect Fuel Injection). Với động cơ 2 thì có DFI, nhiên liệu sẽ chỉ được phun sau khi ống xả của xi-lanh đã đóng. Còn phun gián tiếp IFI, nhiên liệu được phun ngược dòng trước khi cổng xả đóng. Cả hai cách giúp cắt giảm lượng khí thải, cải thiệu hiệu suất nhiên liệu, đồng thời khắc phục hiện tượng khó khởi động lúc trời sáng đặc trưng của động cơ 2 thì.

So sánh xe 2 thì và 4 thì năm 2024
Động cơ 2 thì dần bị loại bỏ vì hao xăng, ô nhiễm dù nhỉnh hơn về hiệu năng so với động cơ 4 thì​

Tuy nhiên, sau cùng các hãng vẫn quyết định chọn cách đơn giản hơn, là chuyển sang tập trung phát triển cho động cơ 4 thì. Động cơ 4 thì dần dà được cải tiến, hiệu năng gia tăng hơn trước, đủ đáp ứng nhu cầu đi lại của đại đa số người dùng. Ngoài ra, động cơ 4 thì có thể vận hành ở vòng tua cao dài hơi hơn so với so với động cơ 2 thì. Đi cùng đó là các ưu điểm sẵn có về độ bền, tiết kiệm nhiên liệu và ít gây ô nhiễm hơn.

Hiện nay, các dòng côn tay đang được ưa chuộng đều đã chuyển sang dùng động cơ 4 thì. Trong khi đó, động cơ xăng 2 thì chỉ còn phổ biến trên máy cắt cỏ, máy cưa. Còn động cơ diesel 2 thì được sử dụng trong tàu thủy, tàu hỏa và máy phát điện.

Tóm lại, so sánh động cơ 2 thì và 4 thì ta có các ưu nhược điểm chính sau:

Động cơ 2 thì

  • Ưu điểm: Cùng dung tích xi-lanh cho công suất gấp đôi. Cấu tạo đơn giản hơn.
  • Nhược điểm: Kém bền hơn. Gây ô nhiễm hơn. Hao nhiên liệu hơn.

Động cơ 4 thì

  • Ưu điểm: Tiết kiệm nhiên liệu hơn. Ít gây ô nhiễm hơn. Bền và lành tính hơn.
  • Nhược điểm: Công suất không cao bằng. Cấu tạo phức tạp hơn.

Hy vọng các kiến thức xe cơ bản trên đã phần nào giúp anh em hiểu hơn về động cơ 2 thì và 4 thì. Còn giả sử nếu được lựa chọn, anh em có muốn xe côn tay ngày nay dùng động cơ 2 thì hay không?!

Thế nào là xe 2 thì và 4 thì?

1 Sự khác biệt giữa động cơ 2 thì và động cơ xe máy 4 thì Một chu trình hoàn chỉnh trong động cơ 2 thì yêu cầu một vòng quay hoàn toàn của trục khuỷu hoặc hai vòng quay piston. Trong khi ở động cơ 4 thì, piston phải hoàn thành bốn vòng quay hoặc hai vòng quay hoàn toàn của trục khuỷu.

Tại sao động cơ 2 thì mạnh hơn 4 thì?

Chính nhờ quá trình sinh công ngắn hơn mà động cơ 2 thì cùng dung tích chắc chắn sẽ có nước đề pa nhanh hơn hẳn so với động cơ 4 thì. Ngoài khác biệt về 'độ bốc' thì công suất tối đa của hai động cơ này cũng có sự khác nhau rõ rệt, ví dụ : Honda NSR 150 RR mang công suất tối đa lên tới 40 HP tại 10.500 vòng/phút.

Xe máy 4 thì là xe gì?

Một động cơ bốn thì, như tên gọi, có một pít-tông trải qua bốn kỳ (hoặc hai vòng quay trục khuỷu) để hoàn thành một chu kỳ đầy đủ; hành trình nạp, nén, công suất và xả. Điều này có nghĩa là khi piston chuyển động từ đỉnh xy lanh xuống đáy sẽ làm giảm áp suất bên trong xy lanh.

Xe tay ga 4 thì là gì?

Động cơ 4 thì là gì? Động cơ 4 thì thường thấy là các xe số, xe tay côn, xe ga và xe phân khối lớn. động cơ 4 thì có cấu tạo phức tạp hơn động cơ 2 thì và ngày nay do hạn chế về khí thải nên động cơ 2 thì chỉ còn được dùng cho các máy nông nghiệp nhỏ gọn.