Đề bài
Hãy nêu những điểm giống và khác nhau giữa bộ máy quan lại và hệ thống hành chính các cấp thời Lý và thời Trần.
- Giống nhau:
- Khác nhau:
Lời giải chi tiết
- Giống nhau: Bộ máy quan lại thời Lý - Trần được tổ chức theo mô hình quân chủ trung ương tập quyền, gồm 3 cấp:
+ Đứng đầu là vua: nắm mọi quyền hành, quản lý mọi việc của đất nước.
+ Giúp việc cho vua là các quan đại thần và quan lại trong triều đình.
+ Bộ máy quan lại ở địa phương, gồm: tri phủ, tri châu, tri huyện,...
- Khác nhau: thời Trần được tổ chức có quy củ, đầy đủ hơn, có chế độ Thái thượng hoàng.
Loigiaihay.com
Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần
Giải thích và nhận xét bộ máy nhà nước thời Trần
So sánh bộ máy nhà nước thời Trần và bộ máy nhà nước thời Lý
Bộ máy nhà nước thời Trần có điểm gì giống nhau và khác so với bộ máy nhà nước thời Lý.
Hay nhất
Giống:
_ Giúp việc cho vua là đại thần, quan văn và quan võ.
_ Bộ máy nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ do vua đứng đầu.
*Khác:
| Thời Trần | Thời Lý |
| _ Đất nước chia làm 12 lộ | _Đất nước chia làm 24 lộ |
| _ Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng | _ Không thực hiện chế độ Thái thượng hoàng |
| _Đặt thêm 1 số chức quan như Thái y viện, Hà đê sứ, Đồn điền sứ, Khuyến nông sứ,.... | _Không có các chức quan như Thái y viện, Hà đê sứ, Đồn điền sứ, Khuyến nông sứ,.... |
Câu hỏi: So sánh bộ máy nhà nước thời Lý và thời Trần
Lời giải:
Sự giống nhau của hai bộ máy nhà nước
– Vua là người đứng đầu đất nước, nắm giữ mọi quyền hành. Giúp việc cho vua gồm có các quan văn, quan võ.
– Tổ chức nhà nước theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền.
– Các vị trí cấp trung ương quan trọng đều do người thân cận, cùng dòng máu nắm giữ.
– Tổ chức quản lý bộ máy nhà nước phân chia các cấp giống nhau.
Sự khác nhau của hai bộ máy nhà nước
– Nhà Trần thực hiện chế độ Thái thượng hoàng, cha cùng con cai trị đất nước. Nhưng nhà Lý chỉ có Vua là người đứng đầu.
– Ở thời Lý, đất nước chia làm 24 Lộ, còn thời Trần thu hẹp trong 12 Lộ để dễ dàng quản lý.
– Thời Trần có cử thêm một số quan lại để trông coi việc sản xuất.
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về bộ máy nhà nước thời Lý và Trần nhé:
1. Bộ máy nhà nước thời Trần
Nhận xét: Tổ chức bộ máy nhà nước rất chặt chẽ,cụ thể, quyền lực của vua càng mạnh, dễ điều khiển cấp dưới.
Ở thời Trần, Vua là người nắm giữ mọi quyền hành nhưng trên vua còn có Thái Thượng hoàng – chế độ lưỡng đầu, hoàn toàn thừa nhận sự tồn tại của hai Vua, phân chia quyền lực để điều hành đất nước. Trong thời Trần, tất cả các chức vụ quan trọng trong triều cũng đều giao cho vương hầu quý tộc nhà Trần nắm giữ. Bởi vậy nhà Trần nắm khá chắc toàn bộ công việc chủ chốt trong triều, quyền lực tập trung trong tay nhà nước trung ương; chế độ quân chủ trung ương tập quyền được củng cố thêm một bước.
Bộ máy địa phương: Sau khi trải qua hai lần cải cách, bộ máy chính quyền nhà Trần được chia làm 5 cấp: lộ – phủ – châu – huyện – xã. Thời Trần người tôn thất được phong tước vương hoặc tước quận vương còn phong cho các quan văn võ thì có các thứ bậc như quốc công, thượng hầu,..
Chế độ tuyển chọnbinh línhcũng được các vua nhà Trần đặc biệt quan tâm chú ý. Các cuộc tuyển chọn dành cho trai tráng trên 18 tuổi được tổ chức thường niên.
Các đơn vị hành chính từ cấp lộ đến cấp xã ở thời Trần có điểm khác so với thời Lý:
Thời Lý |
Thời Trần |
|
- Chia cả nước làm 24 lộ, phủ, ở miền núi gọi là châu. - Đứng đầu là các chức tri phủ, tri châu giao cho con cháu nhà vua hoặc các đại thần cai quản. |
- Chia cả nước thành 12 lộ - Đứng đầu lộ là các chức chánh, phó An phủ sứ. Từ châu đến huyện, xã đều có người đứng đầu [tri phủ, tri châu, tri huyện, xã quan]. |
2. Bộ máy nhà nước thời Lý
Nhận xét:Tổ chức bộ máy nhà nước ngày càng chặt chẽ, mọi quyền lực của Vua càng ngày lớn mạnh.
Thể chế chính trị của nhà Lý được hoàn thiện trong các thế kỷ XI – XIII [từ 1010 – 1225] là một chế độ chính trị ổn định và thống nhất, trên có vua, dưới vua là hệ thống chính quyền nhà nước thống nhất từtrung ươngtớiđịa phương. Điều hành hệ thống chính quyền nhà nước thống nhất của nhà Lý là đội ngũ quan chức đông đảo được tuyển chọn bằng nhiều hình thức khác nhau. Quá trình tuyển chọn được quản lý vô cùnggắt gao.
Bộ máy trung ương: Đứng đầu là Vua chuyên chế, quan trong triều đình được chia làm hai ngạch: quan văn và quan võ. Quan văn giữ trọng trách về hành pháp, đứng đầu là Thái Thư, quan võ nắm giữ tề binh, đứng đầu là Tể Tướng.
Bộ máy cấp địa phương: Dưới thời Lý, chính quyền địa phương bao gồm 3 cấp: “lộ – trại” [đứng đầu là Thông phán – Chủ trại]; “phủ – châu” [Tri phủ – Tri châu] và hương, xã, sách. Nhìn chung dưới thời Lý, các cấp cơ sở chưa thực sự được quan tâm, đốc thúc.
Tổ chức quân đội được đặc biệt quan tâm, các cuộc tuyển chọn được diễn ra hằng năm với chính sách chính sách “ngụ binh ư nông” nhằm tìm ra những thanh niên trai tráng bảo vệ kinh thành.