Cảnh sát Đức nắm đủ chứng cớ vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh
Slovakia dính líu vào vụ bắt cóc một người Việt ở Đức. Trịnh Xuân Thanh rời châu Âu trong chiếc máy bay của bộ Nội Vụ Slovakia tựa của Le Monde. Nhật báo độc lập mô tả vụ việc này như một tiểu thuyết gián điệp với những nhân vật có thật như [cựu] bộ trưởng Nội Vụ Robert Kalinak, bộ trưởng Công An Tô Lâm, cố vấn thủ tướng Slovakia Lê Hồng Quang và Trịnh Xuân Thanh, một cán bộ cao cấp của đảng Cộng Sản Việt Nam bị thất sủng.
Theo các nhà điều tra Đức, nhờ vào sự giúp đỡ - tự nguyện hay không - của chính quyền Slovakia hồi tháng 07 năm 2017 mà mật vụ Việt Nam đã bắt cóc thành công nhân vật này lúc đó đang tị nạn tại Berlin. Hai tuần sau, Trịnh Xuân Thanh xuất hiện tại Việt Nam và sau đó, lãnh bản án chung thân với tội danh tham nhũng.
Tuy nhiên, cảnh sát Đức không tin vào luận điểm của Hà Nội, theo đó Trịnh Xuân Thanh « tự ý về Việt Nam để được xét xử ». Trong bản báo cáo, cảnh sát Đức ghi rõ « ông Thanh bị cưỡng chế rời không gian Schengen trên một chiếc phi cơ của chính phủ Slovakia ». Ba ngày sau khi mật vụ Việt Nam bắt cóc Trịnh Xuân Thanh ở Berlin, văn phòng bộ Nội Vụ Slovakia chấp thuận một yêu cầu của bộ trưởng Công An Việt Nam Tô Lâm.
Thông tin này, có dính líu đến cựu bộ trưởng Nội Vụ Robert Kalinak, do báo chí Đức loan tải, đã làm Slovakia, quốc gia thành viên của Liên Hiệp Châu Âu từ năm 2004, chới với, kinh ngạc. Bởi vì tai tiếng này xảy ra chỉ 5 tháng sau vụ phóng viên điều tra tham nhũng Jan Kuciak bị bắn chết. Nhà báo Jan Kuciak bị giết trong khi điều tra những mối quan hệ giữa xã hội đen và chính phủ liên minh dân túy cánh tả và cực hữu.
Trước sức ép của công luận qua các cuộc xuống đường trên khắp nước lên án đích danh, bộ trưởng Nội Vụ Robert Kalinak phải từ chức vào ngày 12/03/2018.
Tô Lâm xin Slovakia giúp máy bay ?
Trở lại vụ Trịnh Xuân Thanh vào thời điểm tháng 07 năm 2017, theo lời giải thích của ông Robert Kalinak thì ông được « ông Tô Lâm cho biết đang ở Praha chờ máy bay về Việt Nam nhưng chuyến bay bị hủy nên cần giúp đỡ máy bay để về gấp ». Thế là bộ Nội Vụ Slovakia cấp ngay cho ông Tô Lâm một chiếc phi cơ của bộ, bay đến Praha đón nhóm người Việt rồi bay về Bratislava thủ đô của Slovakia. Sau một cuộc tiếp xúc ngắn giữa Robert Kalinak và đồng nhiệm Tô Lâm tại một khách sạn, chiếc máy bay nói trên cất cánh bay sang Matxcơva. Đó là lời giải thích của cựu bộ trưởng Nội Vụ Slovakia.
Thế nhưng, báo chí Slovakia được một nhân chứng, sĩ quan cảnh sát Slovakia có nhiệm vụ bảo vệ an ninh cho đoàn Việt Nam. Viên cảnh sát này cho biết nhận được lệnh từ vụ trưởng vụ Lễ Tân của bộ Nội Vụ cho một người đàn ông độ 40 tuổi, bước chân loạng choạng, có hai người kèm hai bên, lên xe từ bãi đậu xe của bộ Nội Vụ chở ra phi trường Bratislava, lên máy bay đậu sẵn chở phái đoàn Việt Nam sang Matxcơva.
Thám tử điều tra của Đức gần như chắc chắn người đàn ông này là Trịnh Xuân Thanh, bị đánh ma túy nửa tỉnh nửa mê. Hai người đi kèm dìu hai bên là mật vụ Việt Nam. Chiếc xe « van » của toán đặc nhiệm Việt Nam đậu trước khách sạn Bôrik vào lúc Robert Kalinak và Tô Lâm gặp nhau đã được dữ liệu định vị GPS xác nhận. Chiếc xe này mang biển số Cộng Hoà Séc, trước đó được phát hiện ở Đức và ở nơi xảy ra vụ bắt cóc.
Một chi tiết khác, Lê Hồng Quang, một doanh nhân Việt mang quốc tịch Slovakia, cố vấn thủ tướng thời đó là Robert Fico, cũng có mặt trong chuyến bay từ Praha về Bratislava cùng với bộ trưởng Công An Việt Nam Tô Lâm. Lê Hồng Quang khi đó đang là đại biện ngoại giao sứ quán Slovakia tại Hà Nội.
Ẩn số
Câu hỏi đặt ra là vì sao vào thời điểm diễn ra vụ bắt cóc, bộ trưởng Robert Kalinak không chút thận trọng trước yêu cầu xin máy bay « trên trời rơi xuống » của đồng nhiệm Tô Lâm ?
Chính phủ Đức đã thông báo cho tất cả các nước thành viên trong không gian Schengen, trong đó có Slovakia, vụ Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc. Đã thế, chuyến thăm của Tô Lâm được tổ chức vào giờ chót, ba người đi hạng doanh nhân, một người đi hạng phổ thông vì hết chỗ. Bốn vé máy bay của phái đoàn được đặt mua vào ngày hôm trước ở Cộng hoà Séc, theo báo Dennik N.
Cứu danh dự Slovakia
Tổng thống Andrej Kiska, độc lập, cố gắng làm trong sạch hóa chế độ, yêu cầu điều tra đến nơi đến chốn và thúc giục đương kim bộ trưởng Nội Vụ từ chức vì bà này bị nghi ngờ cản trở điều tra để bao che cho người tiền nhiệm. Tai tiếng vụ Trịnh Xuân Thanh làm cho tổng thống Kiska lo âu cho danh tiếng của Slovakia trên trường ngoại giao châu Âu.
Trung Quốc gì cũng mua để phục hồi sinh lý : Sau tê giác đến da lừa
"Da lừa của Kenya giao cho yêu tinh Trung Quốc", đó là tựa bài phóng sự của Le Monde kèm theo bài xã luận tố cáo Bắc Kinh hủy diệt sinh thái châu Phi.
Sau khi sát hại gần hết giống lừa tại Hoa lục, từ 11 triệu con xuống còn 5 triệu, Trung Quốc tấn công vào Kenya. Quốc gia này là nước cuối cùng tại châu Phi còn bán da lừa cho Bắc Kinh mà hệ quả là chỉ trong vòng 8 năm, động vật kéo xe của dân nghèo đã giảm 50% từ 1,8 triệu xuống 900 ngàn. Trung Quốc mua da lừa để cà thành bột trị bệnh thiếu máu và tăng cường sinh lực tình dục.
Thấy đoàn động vật của mình sắp bị diệt chủng, nhiều nước châu Phi như Niger,Burkina Faso và Botswana cấm xuất khẩu sang Trung Quốc. Theo Le Monde, trong thế cờ kinh tế và đại chính trị, vụ da lừa chỉ là một chuyện nhỏ mà nạn nhân là loài gia súc bị hy sinh làm thần dược nhưng trên thực tế cho thấy châu Phi đã thành « vùng đất hứa » : "Trung Quốc khai thác tài nguyên thiên nhiên, dầu hỏa, uranium, kim loại tối cần để phát triển kinh tế mà còn biến châu lục da đen này thành thị trường tiêu thụ hàng biến chế của Trung Quốc. Trong vòng không đầy 20 năm, trao đổi thương mại giữa Trung Quốc và châu Phi đã từ 10 tỷ đôla lên 200 tỷ".
Trước những mối lợi trước mắt, liệu Kenya có đủ sức khước từ để bảo vệ đoàn gia súc của mình hay không ? Từ hai thập niên nay, Trung Quốc là thị trường số một tiêu thụ ngà voi châu Phi cho dù từ 1989, cộng đồng quốc tế ngăn cấm. Đến năm 2015, Tập Cận Bình, cảm thấy cần phải đánh bóng thể diện quốc gia, đã ra lệnh cấm bán ngà voi. Thế nhưng lừa thì sao ?
Iran dưới sức ép của Donald Trump
Trong bài xã luận « đánh cược Ba Tư », Le Figaro đặt câu hỏi « liệu trừng phạt có làm chế độ lung lay hay không ? ». Theo nhật báo cánh hữu, khác với Bắc Triều Tiên khép kín, Iran là một cường quốc cấp vùng, có quan hệ khắp Trung Cận đông do vậy ván cờ áp lực của Donald Trump có nhiều rủi ro. Tuy nhiên, không ai rõ là tổng thống thứ 45 của Mỹ tính gì. Ông đe dọa rồi lại mở cánh cửa đối thoại khi lệnh trừng phạt có hiệu lực. Điều rõ ràng duy nhất là Donald Trump nhắc nhở thế giới ai là « chủ nhân » và đẩy châu Âu vào thế phản đối vô vọng. Còn theo đặc phái viên ở Teheran, Iran đang « sắp chết ngạt ». Một trường hợp cụ thể là dưới sức ép của Mỹ, các ngân hàng nước ngoài từ chối tài trợ nhập khẩu, ngân hàng trung ương không có tiền mặt. Đồng tiền mất giá làm một doanh nhân bị lỗ 2 triệu đôla sau khi bán ra 200 thùng hàng mới nhập từ châu Á.
Châu Âu trả đũa yếu ớt
Tin bi quan thứ nhất tràn ngập báo chí Pháp là nhập siêu tăng kinh khủng : 33 tỷ euro trong sáu tháng đầu năm.
Tin bi quan thứ hai là trước lệnh trừng phạt Iran của Mỹ, Bruxelles gần như vô kế khả thi để bảo vệ doanh nghiệp châu Âu.
Iran : Liên Hiệp Châu Âu cố gắng chận lệnh trừng phạt của Mỹ, La Croix loan tin nhưng không mấy tin tưởng với tiểu tựa : Giới doanh nghiệp hoài nghi hiệu năng của luật châu Âu.
Les Echos cũng đưa tựa : Trả đũa yếu xìu của Bruxelles. Tại sao ? Bởi vì « luật ngăn chận trừng phạt » ban hành năm 1996 chưa bao giờ được sử dụng. Nguyên tắc là bảo vệ các công ty châu Âu bị Mỹ trừng phạt nhưng lại có điều khoản trừng phạt công ty tuân thủ lệnh cấm vận.
Về thời sự châu Á, Le Monde trở lại số phận của sắc tộc Rohingya - Miến Điện. Trong số hơn nửa triệu người tị nạn tại Bangladesh, có thể 100 ngàn người sẽ bị đưa ra một hải đảo trong vịnh Bengal. Tuy nhiên, Liên Hiệp Quốc kêu gọi Dacca suy xét lại bởi vì đây là nơi thường xuyên bị lũ lụt.
Trung Đông, ngoài Iran, vụ ám sát tiến sĩ vật lý người Syria tên Aziz Asber được Le Monde chú ý. Nhà khoa học này ít được biết đến nhưng là cột trụ của chương trình vũ khí chiến lược của Damas. Một nhóm thánh chiến tự nhận là thủ phạm gài mìn ám sát tối thứ Bảy nhưng theo Le Monde « đây là lần đầu tiên một chuyên gia vũ khí Syria bị thanh toán theo cách thức gần giống như chiến thuật của tình báo Israel ». Trái lại, đối lập Syria cho rằng giám đốc cơ quan nghiên cứu khoa học Syria bị chế độ thanh toán.
Các tài liệu mật của Pháp cho rằng chính cơ quan nghiên cứu khoa học này đóng vai trò then chốt trong việc chế tạo vũ khí hóa học mà quân đội Syria sử dụng tấn công đối lập võ trang và thường dân trong những vùng do đối lập kiểm sóat.
Châu chấu đá xe Monsanto
Liberation giới thiệu chân dung của một người Mỹ da đen, thợ làm vườn, đang làm rung chuyển tập đoàn hóa chất Mỹ Monsanto. Dewayne Johnson, 46 tuổi, bị ung thư sau ba năm sử dụng thuốc diệt cỏ, kiện tập đoàn hóa chất ra toà. Sau một tháng xét xử, toà án Caliornia sắp công bố phán quyết. Luật sư Brent Wisner của nguyên đơn có lập luận vững như bê tông :" tập đoàn hóa chất này chống lại khoa học và chỉ lưu tâm đến lợi nhuận kinh tế mà thôi". Luật sư cho biết là Monsanto có trong tay 3,1 tỷ đôla tiền mặt. Do vậy, ông sẽ hỏi thẩm phán « làm cách nào để trừng phạt một tập đoàn có nhiều tiền như thế ? Phạt bao nhiêu thì tập đoàn giàu có như thế xem là không đáng kể ? » Vị luật sư này cho biết tại Mỹ hiện có 4000 đơn kiện đang được thụ lý.
- Thứ ba, 28/05/2019 21:13 [GMT+7]
Tại sao Trịnh Xuân Thanh hay ông chủ Nhật Cường bỏ trốn được?
Đây là câu hỏi mà đại biểu Nguyễn Văn Hiển - Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đặt ra khi thảo luận vào chiều 28.5.
Dẫn quy định trong dự thảo Luật về các trường hợp bị hoãn xuất cảnh: “Bị can, bị cáo; người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố mà qua kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự”, ông Hiển nhận xét “vừa thừa, vừa thiếu”.
“Vừa qua dư luận nói rất nhiều và rất bức xúc với nhiều trường hợp không nằm trong trường hợp này. Ví dụ, có những vụ án vừa rồi xảy ra như Trịnh Xuân Thanh hay vụ Nhật Cường Mobile, rõ ràng những trường hợp này họ chưa bị khởi tố vụ án, chưa bị bắt, chưa bị tạm giữ và cũng chưa có đơn tố giác. Nhưng đây là những vụ việc rất nghiêm trọng, vậy tại sao người ta vẫn xuất cảnh, vẫn trốn đi được”, ông Hiển dẫn chứng.
Ông Hiển đề nghị luật này phải xử lý được những trường hợp mà dư luận rất quan tâm. Trong rất nhiều trường hợp, dù không có đơn tố giác nhưng trong quá trình điều tra, xác minh, các cơ quan tố tụng làm chính xác, biết được đối tượng đang vào vòng tình nghi, cơ quan có thẩm quyền phải có biện pháp hạn chế xuất cảnh với những trường hợp này.
Đồng quan điểm, đại biểu Tạ Văn Hạ - Thường trực Uỷ ban Văn hoá Giáo dục Thanh niên Thiếu niên và Nhi đồng cũng - cho rằng, quy định về những trường hợp tạm hoãn xuất cảnh chưa chặt chẽ. Với những nghi phạm liên quan đến tham nhũng hoặc các vụ nghiêm trọng khác, khi có dấu hiệu phạm tội nhưng chưa khởi tố mà đang trong quá trình theo dõi, thì cần có quy định về giải pháp ngăn chặn.
"Ví dụ như trường hợp Vũ Đình Duy [cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần hoá dầu và xơ sợi dầu khí] trốn ra nước ngoài; hay mới đây cơ quan chức năng đã phải truy nã ông chủ Nhật Cường Mobile. Tôi biết khi chưa khởi tố thì họ có quyền công dân. Nhưng với Luật xuất nhập cảnh này, chúng ta phải có quy định để phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm bỏ trốn và nhất là trốn ra nước ngoài", ông Hạ nói.
Cần gắn chip điện tử trong hộ chiếu
Cũng đề cập đến các trường hợp bỏ trốn trên, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng [Bến Tre] cho rằng với những trường hợp đã nằm trong chuyên án, đưa vào diện điều tra thì không thể thả lỏng. Cơ quan chức năng phải có trinh sát nội ngoại tuyến, dự phòng trường hợp cấm xuất nhập cảnh với những đối tượng này.
Chung quan điểm, đại biểu Trần Văn Quý - Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên, Ủy viên Ủy ban Pháp luật - cũng cho rằng, từ những trường hợp dư luận bức xúc như Trịnh Xuân Thanh, Vũ Đình Duy, hay ông chủ Nhật Cường Mobile bỏ trốn đã cho thấy đang thiếu những chế tài, không có quy định của luật để giải quyết vấn đề trong thực tiễn.
Ông kiến nghị, hiện nay Chính phủ đang tiến hành cải cách hành chính, giảm giấy tờ công dân gắn với mã số định danh cá nhân. Ban soạn thảo cần nghiên cứu, gắn cấp hộ chiếu với số định danh của công dân.
Về điều này, đại biểu Tạ Văn Hạ cho rằng, cùng với việc triển khai gắn chip điện tử trong hộ chiếu, các cơ quan chức năng cần sớm liên thông quản lý giấy tờ công dân thông qua mã số cấp cho mỗi người, để khi cần có thể áp dụng biện pháp theo Luật định, kịp thời ngăn chặn các đối tượng liên quan đến những vụ việc nghiêm trọng bỏ trốn ra nước ngoài.