Hiện nay nay, hàng triệu trẻ em trên khắp thế giới – đã nhiễm HIV từ mẹ của chúng, trong hoặc ngay sau khi sinh. Nhưng nhờ các phương pháp điều trị tích cực cho phụ nữ mang thai, số ca mắc AIDS mới ở trẻ em đã giảm. Trẻ em nhiễm HIV sống được bao lâu phụ thuộc sự chăm sóc y tế rộng rãi, bao gồm cả thuốc để tấn công virus và ngăn ngừa các biến chứng. Để bảo vệ trẻ em trong tương lai, phụ nữ nhiễm HIV cần phải làm việc với các bác sĩ để tránh lây truyền vi-rút sang em bé.
Trong số liệu thống kê mới nhất ở Hoa Kỳ, ước tính có 9.525 thanh thiếu niên và người trưởng thành đang sống chung với HIV khi họ vừa sinh ra – may mắn thay là số liệu này không còn tăng nhanh. Năm 2008, ước tính 182 trẻ em dưới 13 tuổi được chẩn đoán nhiễm HIV, dựa trên số liệu từ 34 tiểu bang và năm người bảo hộ của Hoa Kỳ.
Hầu hết tất cả chúng đều nhiễm virut từ mẹ. Virus có thể truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai, sinh con và cho con bú. Một phụ nữ mang thai nghi ngờ mình bị nhiễm HIV nên được xét nghiệm. Xác định và điều trị HIV ở người mẹ khi mang thai là cách tốt nhất để ngăn chặn nó truyền sang em bé.
Nếu không được điều trị, có khả năng bé sẽ bị nhiễm virut. Nhưng nếu một phụ nữ được chăm sóc y tế đúng cách – bao gồm cả thuốc điều trị HIV – trong và sau khi mang thai, tỷ lệ này giảm xuống 1 trên 50.
Chẩn đoán HIV ở trẻ em như thế nào?
Khi em bé được sinh ra bởi một người phụ nữ bị nhiễm HIV, các bác sĩ sẽ muốn biết càng sớm càng tốt em bé có bị nhiễm bệnh không. Chẩn đoán càng sớm, điều trị càng sớm. Nhưng xét nghiệm HIV ở trẻ dưới 18 tháng tuổi có thể khó khăn. Cách tiếp cận thông thường là kiểm tra kháng thể chống lại HIV trong máu, thường không hoàn toàn đáng tin cậy vì em bé nhận được tất cả các kháng thể của mẹ khi sinh. Vì vậy, một em bé có thể có kháng thể với virus mà không hoàn toàn nhiễm bệnh. Nhưng nếu bé có kháng thể, sẽ cần một xét nghiệm khác để xác định xem có thực sự bị nhiễm bệnh hay không.
Trong vài tuần đầu tiên của cuộc đời, một em bé có xét nghiệm kháng thể dương tính nên có một xét nghiệm dứt khoát hơn để phát hiện vật liệu di truyền của virus. Những xét nghiệm này – được gọi là xét nghiệm virus học, cực kỳ chính xác. Nếu xét nghiệm âm tính, em bé sẽ trong sạch, miễn là sau đó bé không nhiễm vi-rút thông qua việc cho con bú. Nếu một đứa trẻ trên 18 tháng tuổi và có xét nghiệm kháng thể HIV dương tính, nó có thể bị nhiễm HIV và sẽ cần phải bắt đầu điều trị kịp thời.
HIV được điều trị ở trẻ em như thế nào?
Trẻ em bị nhiễm HIV cần dùng cùng loại thuốc chống nhiễm trùng ở người lớn được gọi là thuốc kháng retrovirus. Chúng sẽ không loại bỏ hoàn toàn virus, nhưng có thể làm chậm nó. Các bác sĩ phải điều chỉnh liều lượng khi điều trị cho trẻ, nhưng cách tiếp cận cơ bản là như nhau. Giống như người lớn, trẻ em cần uống mọi loại thuốc theo quy định để có cơ hội kiểm soát virus tốt nhất. Lựa chọn tốt nhất cho nhiều trẻ em có thể là sự kết hợp của các loại thuốc mạnh, còn được gọi là liệu pháp kháng retrovirus hoạt tính cao, hay HAART. Một nghiên cứu theo dõi trẻ em và thanh thiếu niên nhiễm HIV trong trung bình sáu năm cho thấy HAART giảm khả năng tử vong trong thời gian nghiên cứu khoảng 75%.
Trẻ em nhiễm HIV cũng cần điều trị thêm để ngăn ngừa một tình trạng gọi là viêm phổi do pneumocystis jiroveci [PCP]. Bệnh này là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em bị AIDS. Bảo vệ chống lại PCP là một loại thuốc gọi là TMP-SMX. Mỗi em bé sinh ra từ mẹ nhiễm HIV nên bắt đầu dùng thuốc này khi chúng được bốn đến sáu tuần tuổi, ngay cả khi chúng chưa được chẩn đoán nhiễm virut. Nếu em bé không bị nhiễm HIV, việc điều trị có thể dừng lại. Trẻ em bị nhiễm HIV được xác nhận cần dùng thuốc cho đến khi chúng ít nhất một tuổi. Sau đó, các bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ hệ thống miễn dịch của trẻ. Nếu nó dường như trở nên yếu đi, trẻ có thể cần phải bắt đầu dùng lại TMP-SMX như một biện pháp phòng ngừa.
Để đọc hướng dẫn mới nhất về việc sử dụng thuốc kháng retrovirus để chống lại AIDS ở trẻ em, vui lòng xem tại Viện Y tế Quốc gia tại //aidsinfo.nih.gov/guferences/html/2/pedITAL-arv-guferences/0
Làm thế nào để trẻ em được bảo vệ khỏi bị nhiễm HIV?
Cho đến nay, cách duy nhất để ngăn ngừa nhiễm HIV ở trẻ em là đảm bảo rằng tất cả phụ nữ mang thai nhiễm HIV đều dùng thuốc kháng vi-rút trong khi mang thai. Việc một phụ nữ có vấn đề về sức khỏe từ virus HIV sẽ xác định xem cô ấy cần phải bắt đầu ARV một mình hay kết hợp với các loại thuốc khác, hoặc vào thời điểm nào trong thai kỳ, cô ấy bắt đầu dùng thuốc.
Do virut dường như dễ lây lan đặc biệt khi sinh con, nên các bác sĩ có thể đề nghị mổ lấy thai. Trong trường hợp này, em bé cũng không nên được bú sữa mẹ.
Trẻ em nhiễm HIV sống được bao lâu?
Ngay cả khi điều trị, trẻ nhiễm HIV phải đối mặt với nhiều thách thức. Chúng thường phát triển chậm hơn, vì vậy có thể không đi bộ hoặc nói chuyện ngay khi trẻ khỏe mạnh. Khi họ già đi, họ cũng có thể cần vật lý trị liệu và trị liệu ngôn ngữ để theo kịp những đứa trẻ khác. Tuy nhiên, nhiều người sống tương đối khỏe mạnh.
Những người trưởng thành trong cuộc đời của đứa trẻ phải đối mặt với một trách nhiệm to lớn là đưa bé đến bác sĩ ít nhất vài lần một năm để kiểm tra. Họ cũng cần đảm bảo rằng trẻ có chế độ ăn uống lành mạnh. Đặc biệt là trong cuộc chiến chống lại HIV, dinh dưỡng có nghĩa là sức mạnh. Có lẽ quan trọng nhất, người lớn cần đảm bảo rằng trẻ uống thuốc theo quy định. Trẻ em không bao giờ yêu thích việc uống thuốc, vì vậy người lớn có thể phải làm bất cứ điều gì cần thiết để trẻ uống thuốc đúng liều lượng. Điều này có thể có nghĩa là bạn có thể nên sử dụng vài mẹo như bao phủ viên thuốc trong bơ đậu phộng [tất nhiên trừ khi con bạn bị dị ứng hạt] v.v..
Đến một lúc nào đó, người lớn cũng phải có trách nhiệm nói với trẻ về căn bệnh của mình. Như được báo cáo gần đây trên Tạp chí, giả vờ rằng đứa trẻ không bị bệnh dường như không hề tốt và có thể có hại. Khi đủ lớn để hiểu, đứa trẻ cần biết rằng mình đang đối mặt với một căn bệnh nghiêm trọng. Nó có thể giúp bé đánh giá cao tầm quan trọng của việc dùng thuốc.
Việc xác định sớm và sử dụng các loại thuốc tiên tiến đã giúp ngăn ngừa tần suất và cường độ của các triệu chứng mà trẻ bị nhiễm HIV. Do hệ thống miễn dịch dễ bị tổn thương hơn, trẻ em nhiễm HIV cũng bị các bệnh nhiễm trùng ở trẻ em thông thường như cảm lạnh và cúm thường xuyên hơn và nghiêm trọng hơn so với trẻ em không bị nhiễm bệnh, và thậm chí có thể phải nhập viện vì những căn bệnh như vậy. Thuốc HIV có thể gây ra một số tác dụng phụ như phát ban da, xương giòn và lượng đường trong máu cao.
Tương lai lâu dài của trẻ nhiễm HIV là không chắc chắn. Tuổi thọ trung bình hiện tại là khoảng 10 năm kể từ thời điểm chẩn đoán, nhưng phương pháp điều trị mới đang được cải thiện mọi lúc. Nếu được chăm sóc tốt, trẻ em nhiễm HIV ngày nay có cơ hội sống lâu như bất kỳ ai mắc bệnh, và đó có thể là hàng chục năm sau đó.
=> Xem thêm nhật ký HIV
Liên hệ tư vấn về HIV miễn phí - Bảo mật thông tin 0886006167
Trả lời:
Gọi điện Tư vấn và Hẹn khám Bác sĩ: 19001246
Tư vấn qua CHAT FACEBOOK
Bảo mật danh tính hoàn toàn!
Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Chúng tôi hiểu bạn và em gái bạn hiện đang rất lo lắng cho cháu bé sắp sinh ra. Sau đây tôi sẽ cung cấp thông tin về HIV ở trẻ em, cũng như giải đáp các thắc mắc của bạn.
HIV là loại virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. Giai đoạn đầu khi vừa nhiễm virus, người bệnh thường có những triệu chứng giống bệnh cúm trong một thời gian ngắn. Sau đó, bệnh nhân không có dấu hiệu gì trong một thời gian dài. Khi bệnh tiến triển, nó gây ảnh hưởng ngày càng nhiều đến hệ miễn dịch, làm cho bệnh nhân dễ mắc phải các nhiễm trùng. Nếu không được chữa trị, bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn AIDS. Người bệnh thường chết do nhiễm trùng cơ hội hoặc do các bệnh ác tính liên quan đến sự giảm sút của hệ thống miễn dịch. Để hiểu rõ hơn về bệnh HIV, bạn có thể xem thêm tại Bệnh HIV là gì.
HIV lây nhiễm qua 3 con đường:
- Quan hệ tình dục
- Qua máu
- Từ mẹ sang con
Xem đầy đủ về các con đường lây nhiễm HIV Tại đây.
Điều lưu ý đối với bà mẹ bị nhiễm HIV sau khi sinh con: HIV từ sữa mẹ có thể xâm nhập qua niêm mạc miệng, lưỡi, lợi của đứa trẻ và lây nhiễm cho trẻ này, nhất là trong trường hợp trẻ có các viêm nhiễm trong khoang miệng. Hoặc trong trường hợp vú mẹ có viêm nhiễm, có vết nứt hay khi trẻ mọc răng cắn gây chảy máu thì HIV còn có thể theo máu vào miệng trẻ, xâm nhập qua niêm mạc trong khoang miệng và gây nhiễm HIV cho bé.
1. Mẹ bị nhiễm HIV, con sinh ra có chắc chắn bị nhiễm HIV?
Việc lây truyền HIV từ mẹ sang con có thể diễn ra ở cả 3 giai đoạn: mang thai, chuyển dạ và cho con bú. Trong đó, con đường truyền bệnh qua chuyển dạ chiếm nhiều nhất [khoảng 50- 60% số trẻ em bị lây truyền HIV trong giai đoạn này].
3 giai đoạn lây nhiễm HIV từ mẹ sang con
Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới, cứ 100 trẻ sinh ra từ các bà mẹ bị nhiễm HIV nếu không được chăm sóc điều trị thích hợp, không được dùng thuốc kháng HIV để phòng HIV lây truyền từ mẹ sang con thì trung bình có 30-35 trẻ sinh ra bị lây nhiễm HIV từ mẹ. Trong khi đó nếu được phát hiện sớm và điều trị thích hợp, tỷ lệ này giảm xuống còn dưới 5% [100 trẻ sinh ra có thể chỉ có 3-5 trẻ nhiễm HIV từ mẹ hoặc thậm chí còn ít hơn nữa].
Vì thế, nếu bà mẹ được chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả thì tỉ lệ lây truyền từ mẹ sang con chỉ còn 2-6%, thậm chí là 0%.
_____________________________
HELLO DOCTOR - MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG
TƯ VẤN MIỄN PHÍ: 19001246
[Liên lạc qua điện thoại, trước khi đến trực cơ quan y tế, để tránh lây nhiễm Covid-19]
_____________________________
2. HIV ở trẻ em khác gì ở người lớn?
Do hệ miễn dịch ở trẻ em chưa hoàn thiện nên khi nhiễm HIV, trẻ có xu hướng dễ mắc các bệnh cơ hội hơn. Vì thế, HIV có thể diễn tiến rất nhanh nếu việc điều trị bị trì hoãn. Trẻ em nhiễm HIV tiến triển đến AIDS nhanh hơn người lớn.
Không phải tất cả trẻ nhiễm HIV đều xuất hiện triệu chứng. Những bé không may bị nhiễm HIV thường không có những triệu chứng giống nhau, vì các triệu chứng thay đổi theo độ tuổi. Những triệu chứng thường gặp là:
- Biểu hiện trên toàn cơ thể: trẻ bị sụt cân, chậm lớn [chậm đạt được hoặc mất các mốc phát triển cơ bản] hoặc suy dinh dưỡng, tiêu chảy kéo dài [biểu hiện lâm sàng thường gặp trong nhiễm HIV và có thể tiến triển nặng khi tình trạng miễn dịch suy giảm], gan lách to.
- Bệnh lý ở phổi: bệnh lý liên quan đến đường hô hấp kéo dài, tay dùi trống không giải thích được, lao phổi.
- Vùng đầu mặt cổ: não nhỏ không rõ nguyên nhân, viêm lợi mãn tính thứ phát sau nhiễm vi rút herpes, viêm tai giữa hoặc viêm xoang nặng.
- Bệnh về da: nhiễm vi-rút u nhú lan tỏa, u nhầy lây lan tỏa, viêm nang lông tái phát, chàm hoặc viêm da bã nhờn nặng, ban sẩn ngứa.
- Thần kinh: chậm phát triển trí tuệ hoặc mất các mốc phát triển, tình trạng co cứng không rõ nguyên nhân.
Ngoài ra, trẻ còn có biểu hiện bị nhiễm trùng nặng hoặc thường xuyên [như viêm phổi nặng, viêm tai giữa…]; tiêu chảy kéo dài - sự tiến triển đến tiêu chảy mạn là một yếu tố quan trọng gợi ý cho các bậc phụ huynh: nhiều khả năng trẻ đã bị nhiễm HIV.
3. Phòng ngừa lây nhiễm HIV cho trẻ và người chăm sóc
Đối với trẻ có mẹ bị nhiễm HIV:
- Phụ nữ mang thai nhiễm HIV phải được điều trị trong quá trình mang thai và sinh con.
HIV từ mẹ có thể phòng ngừa lây nhiễm cho con nếu được điều trị
- Trẻ có mẹ bị nhiễm HIV sau khi sinh ra được điều trị thuốc từ 4 đến 6 tuần sau sinh. Thuốc giúp giảm nguy cơ trẻ bị nhiễm HIV có thể xảy ra trong quá trình chuyển dạ.
- Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm đã đưa ra khuyến cáo người mẹ nhiễm HIV không nên cho con bú vì HIV có trong sữa mẹ và có thể truyền sang con khi cho bú. Vì vậy, phụ nữ nhiễm HIV nên nuôi con bằng sữa thay thế. Nếu không có đủ điều kiện để cho em bé bú sữa ngoài hoàn toàn thì chỉ nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong vài tháng đầu và cai sữa cho em bé càng sớm càng tốt, cai sữa chậm nhất là khi em bé được 6 tháng tuổi. Sau đó tiếp tục nuôi em bé bằng sữa ngoài. Tuyệt đối không nuôi trẻ phối hợp giữa bú mẹ và nuôi sữa thay thế vì tăng nguy cơ lây truyền cho trẻ, tăng nguy cơ tử vong gấp 6 lần do mắc các bệnh nhiễm trùng của trẻ.
- Không để trẻ tiếp xúc với máu, dịch tiết của người nhiễm HIV.
Đối với người chăm sóc:
Nếu chẳng may trẻ bị nhiễm HIV, người chăm sóc trẻ có thể bị lây nhiễm HIV qua các con đường lây của HIV, nhất là lây truyền qua đường máu.Người nhà cần tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch cơ thể của người nhiễm HIV, dùng riêng đồ dùng cá nhân: dao cạo, bàn chải răng, bấm móng tay,...
Xem thêm Hướng dẫn lập kế hoạch chăm sóc bệnh nhân HIV AIDS
_____________________________
HELLO DOCTOR - MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG
TƯ VẤN MIỄN PHÍ: 19001246
[Liên lạc qua điện thoại, trước khi đến trực cơ quan y tế, để tránh lây nhiễm Covid-19]
_____________________________
4. Bệnh nhân HIV sống được bao lâu?
Hiện nay chưa có câu trả lời chính xác cho câu hỏi này, vì bệnh tiến triển khác nhau tùy theo từng trường hợp. Theo một số nghiên cứu, nếu không được điều trị, thời gian sống trung bình của một người bị nhiễm HIV là khoảng 10 năm. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp ngoại lệ:
- Có những người chỉ sống được 4 -5 năm do sự phát triển bệnh nhanh và thể trạng người bệnh yếu. Độ tuổi mắc bệnh cũng ảnh hưởng tới thời gian sống của người nhiễm HIV.
- Có trường hợp sống được hơn 10 năm nếu được phát hiện, kiểm soát bệnh hiệu quả.
- Nếu được chăm sóc tốt, sống lành mạnh có thể kéo dài được 15 -20 năm hoặc hơn thế nữa.
Em gái bạn cần tuân thủ điều trị, sống lành mạnh, theo dõi và tái khám định kỳ để kéo dài đời sống. Đối với cháu bạn, nếu không bị lây nhiễm HIV và được phòng ngừa lây nhiễm sau này thì vẫn sống khỏe mạnh và phát triển như đứa trẻ bình thường.
Tóm lại: HIV có thể lây truyền từ mẹ sang con, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển dạ. Việc phát hiện sớm và điều trị thích hợp cho người mẹ khi mang thai và sinh con, tỷ lệ này giảm xuống còn dưới 5%. Do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện nên khi bị lây nhiễm, HIV sẽ tiến triển nhanh chóng sang giai đoạn AIDS. Việc điều trị cho mẹ và bé sau khi sinh, thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất cần thiết để phòng chống lây nhiễm HIV từ mẹ sang con cũng như cho những người chăm sóc.
Lời khuyên của chúng tôi: Trường hợp của em gái bạn, cần tiếp tục theo dõi và điều trị HIV đến suốt đời. Trong giai đoạn mang thai, sanh con và nuôi con, em gái bạn cần nghiêm ngặt đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám, theo dõi, điều trị cho cả mẹ và con sau khi sinh để có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ lây bệnh cho con. Cháu bé sau khi sinh và trong khi chăm nuôi cần được lưu ý để trẻ tránh tiếp xúc với máu, dịch tiết, vết thương của mẹ. Nếu trẻ không may bị lây nhiễm, người chăm sóc hạn chế tiếp xúc với máu, dịch cơ thể, vết thương của trẻ. Bạn và gia đình có thể đến cơ sở y tế có chuyên môn để được tư vấn và hỗ trợ thêm.
Nếu bạn cần tư vấn thêm hãy liên hệ đến phòng khám chuyên khoa truyền nhiễm chúng tôi theo số 1900 1246