Văn học dân gian là gì? Văn học dân gian là một trong những thể loại văn học mà hầu hết mọi người đều biết tới nhưng vẫn còn nhiều những khái niệm khác nhau về thể loại văn học này. Vậy khái niệm về văn học dân gian được định nghĩa như thế nào và một số những nét đặc trưng trong thể loại này là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông tin để bạn có thể hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Văn học dân gian là gì?
Văn học dân gian là gì? Những nét đặc trưng cần biêtVăn học dân gian được khái niệm là một sáng tác nghệ thuật truyền miệng của các tầng lớp người dân và được phát sinh từ thời kỳ công xã nguyên thủy, quá trình phát triển qua nhiều thế kỷ, qua nhiều thời kỳ lịch sử cho tới ngày nay.
Bạn đang xem: Văn học dân gian việt nam có những thể loại nào
Ở Việt Nam, có 3 thuật ngữ được xem là tương đương nhau đó là: Văn học dân gian, sáng tác nghệ thuật truyền miệng của nhân dân và Folklore văn học.
Một số ít những khái niệm khác xuất hiện trước những năm 50 như văn học bình dân, văn học truyền miệng, văn học đại chúng. Đến nay, những khái niệm này đã không còn được sử dụng nữa.
Vậy khái niệm về thuật ngữ Folklore là gì? Thuật ngữ này có liên quan gì tới văn học dân gian. Hãy cùng tìm hiểu thêm về thông tin ở nội dung bên dưới.
Thuật ngữ Folklore được biết đến do một nhà nhân chủng học người Anh tên là William Thoms định nghĩa với ý nghĩa là những di tích của nền văn học vật chất và chủ yếu đó là di tích của nền văn học tình thần phải kể đến như: Phong tục, tín ngưỡng, những bài dân ca, đạo đức, những câu chuyện kể của một cộng đồng.
Ở Việt Nam, thuật ngữ Folklore được dịch là văn học dân gian với 3 ý nghĩa bao hàm đó là: Nghĩa rộng, nghĩa hẹp và nghĩa chuyên biệt.
Theo nghĩa rộng: Bao gồm những giá trị vật chất và tinh thần do người dân sáng tạo ra. Theo như cách hiểu này, văn học dân gian là một trong những đối tượng của nhiều ngành khoa học, trong đó bao gồm cả khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, đồng thời đây cũng là đối tượng nghiên cứu của văn hóa học.Theo nghĩa hẹp: Đó là những sáng tạo của dân chúng mang tính nghệ thuật. Trong đó, văn học dân gian bao gồm 3 thành tố là văn học dân gian, nghệ thuật tạo hình dân gian và nghệ thuật diễn xướng dân gian.Theo nghĩa chuyên biệt: Văn học dân gian là gì? Theo thuật ngữ Folklore là hình thức ngôn từ gắn với nhạc, múa, kịch,… do tập thể người dân sáng tạo ra. Cũng có thể sử dụng Folklore để chỉ văn học dân gian đồng thời dùng nó để phân biệt các đối tượng văn học khác.Phân loại văn học dân gian
Phân loại văn học dân gian thường gồm 3 cấp cơ bản đó là: Loại, thể loại, biến thể của thể loại. Ngoài ra việc phân loại giữa các loại và thể loại còn có một cấp trung gian đó là nhóm thể loại.
1. Loại tự sự:
Văn xuôi tự sự bao gồm: Truyền thuyết, thần thoại, sử thi, truyện cổ tích, truyện cười và truyện ngụ ngôn.Thơ ca tự sự bao gồm: Sử thi, truyện thơ và các loại vè.Các câu nói vần bao gồm: Tục ngữ, câu đố, câu phù chú.2. Loại trữ tình
Thơ ca trữ tình nghi lễ bao gồm: Bài ca nghi lễ sinh hoạt, bài ca nghi lễ lao động, bài ca nghi lễ tế thần.Thơ ca trữ tình phi nghi lễ: Bài cao lao động, bài ca sinh hoạt, bài cao giao duyên.3. Loại kịch: Bao gồm các loại hình ca kịch và trò diễn dân gian như chèo sân đình, tuồng, múa rối, những trò diễn có tích truyện.
Một số nét đặc trưng của văn học dân gian
Tính tập thể – Một nét đặc trưng trong văn học dân gianVăn học dân gian thường có 3 nét đặc trưng cơ bản bao gồm: Tính nguyên hợp, tính tập thể và văn học dân gian gắn liền với sinh hoạt của nhân dân.
Xem thêm: Hướng Dẫn Cách Dòng Trong Word 2003, 2007, 2010
1. Tính nguyên hợp của văn học dân gian
Văn học dân gian thường được biểu hiện bởi sự hòa hợp của nhiều những hình thức khác nhau của ý thức xã hội trong nhiều các thể loại.
Có thể nói, văn học dân gian là một bộ bách khoa toàn thư của nhân dân. Tính nguyên hợp của văn học dân gian phản ánh tình trạng về ý thức xã hội thời kỳ nguyên thủy, khi mà các lĩnh vực sản xuất tinh thần chưa được gọi là chuyên môn hóa.
Trong các thời kỳ xã hội về sau thì tính nguyên hợp của văn học dân gian vẫn được phát huy về mặt nội dung để có thể phản ánh thực trạng của xã hội hiện tại. Bởi vì, đại đa số bộ phận người dân đều là tác giả của văn học dân gian.
Văn học dân gian là gì? Văn học dân gian thường có 3 dạng tồn tại: Tồn tại trong chính trí nhớ của tác giả dân gian, tồn tại bằng văn tự, tồn tại thông qua diễn xướng.
Sự tồn tại thông qua diễn xướng là một trong những dạng tồn tại đích thực của nền văn học dân gian. Tuy nhiên, vấn đề là cũng không thể phủ nhận hoàn toàn 2 dạng tồn tại còn lại.
2. Tính tập thể trong văn học dân gian
Văn học dân gian là gì? Văn học dân gian là sự sáng tạo của người dân, nhưng không phải toàn bộ những tác phẩm của sáng tác ra đều là của người dân. Một số điều cần chú ý tới cá nhân và mối quan hệ giữa một cá nhân với một tập thể trong các quá trình biểu diễn.
Tính tập thể trong văn học dân gian thường được nhiều bộ phận người dân biết đến qua quá trình sử dụng tác phẩm. Vấn đề quan trọng nhất đó là tác phẩm đó có được mọi người biểu diễn, thưởng thức hay không và có đạt được những thành tựu trong cộng đồng người dân hay không.
Cái gọi là truyền thống của nghệ thuật dân gian được biết đến là sự sáng tác một cách chớp nhoáng mà không cần phải chuẩn bị trước, một mặt là sự quy định về khuôn khổ cho việc sáng tác.
3. Văn học dân gian – Một loại hình nghệ thuật gắn liền với quần chúng
Văn học dân gian là gì? Đó là sự nảy sinh và tồn tại như một phần hợp thành không thể thiếu trong sinh hoạt của nhân dân. Sinh hoạt của nhân dân chính là một trong những môi trường sống và phát triển của những tác phẩm văn học dân gian.
Những tác phẩm văn học, những bài hát ru gắn liền với cuộc sống sinh hoạt của gia đình và đại bộ phận người dân. Việc đưa con vào trong giấc ngủ cho đến ngày nay cũng không thể thiểu.
Tương tự đó là những bài dân ca, những nghi lễ, các truyền thuyết gắn liền với tín ngưỡng tôn giáo, lễ hội,… Từ những đặc tính trên thì văn học dân gian được biết đến là một loại hình nghệ thuật đa chức năng và nó cũng là một phần không thể thiếu trong sinh hoạt hằng ngày.
Từ xưa văn học dân gian là một bộ phận quan trọng, không thể tách rời của văn học nghệ thuật. Tuy nhiên, để hiểu văn học dân gian là gì hay văn học dân gian bao gồm những thể loại nào thì không phải ai cũng biết. Trong bài viết này, hatienvenicevillas xin chia sẻ những thông tin hữu ích để các bạn hiểu thêm về văn học dân gian trong văn học Việt Nam.
12 thể loại văn học dân gianVăn học dân gian là một bộ phận không thể thiếu trong chương trình văn học phổ thông. Văn học dân gian là di sản nghệ thuật được lưu truyền qua nhiều thế hệ của dân tộc. Dưới đây là một số thông tin hữu ích để tìm hiểu về văn học dân gian.
Văn học dân gian là gì? Văn học dân gian là tác phẩm nghệ thuật truyền khẩu do một tập thể sáng tạo ra nhằm phục vụ trực tiếp các hoạt động khác nhau trong đời sống cộng đồng. Đối với người Việt Nam, văn học dân gian là nguồn sữa tươi nuôi dưỡng bao thế hệ trẻ lớn lên trong nôi tre Việt Nam, trong lời ru dân tộc. Văn học dân gian không chỉ góp phần thể hiện cuộc sống, tâm hồn lao động của những con người bình dị mà còn là mảnh đất màu mỡ để vườn hoa tình yêu đua nở. Qua văn học dân gian, chúng ta cảm nhận rõ hơn sự kì diệu của ngôn ngữ tình yêu, thấy thương gốc lúa, vườn rau, thêm yêu cuộc sống xung quanh mình.
Văn học dân gian là gì? 12 thể loại văn học dân gianĐặc trưng văn học dân gian có 3 nét đặc trưng cơ bản bao gồm: tính nguyên hợp, tính tập thể và gắn liền với sinh hoạt của nhân dân.
Tính nguyên hợp của văn học dân gian. Văn học dân gian thường được thể hiện bằng sự hòa hợp của nhiều hình thái ý thức xã hội ở trong nhiều thể loại.
Có thể nói, văn học dân gian là một bộ bách khoa toàn thư về nhân dân. Tính nguyên bản của văn học dân gian phản ánh trạng thái ý thức xã hội sơ khai, khi mà các lĩnh vực sản xuất tinh thần chưa được gọi là chuyên môn hoá.
Trong các giai đoạn xã hội sau này, tính nguyên bản của văn học dân gian vẫn được phát huy về mặt nội dung phản ánh hiện trạng xã hội. Bởi vì, đại đa số mọi người đều là tác giả của văn học dân gian.
Văn học dân gian là gì? Văn học dân gian thường có ba dạng tồn tại: Tồn tại trong trí nhớ của tác giả dân gian, tồn tại bằng văn bản và tồn tại thông qua diễn xướng.
Tồn tại thông qua diễn xướng là một trong những hình thức văn hóa dân gian đích thực. Tuy nhiên, vấn đề là không thể phủ nhận hoàn toàn 2 dạng tồn tại còn lại.
Tính nguyên hợp của văn học dân gian, tác phẩm văn học dân gian 12 thể loại văn học dân gianVăn học dân gian là gì? Văn học dân gian là sự sáng tạo của nhân dân, nhưng không phải tất cả các tác phẩm của nhân dân đều do nhân dân sáng tạo ra. Một số điều cần chú ý đối với cá nhân và mối quan hệ giữa cá nhân với tập thể trong quá trình biểu diễn.
Tính tập thể trong văn học dân gian thường được nhiều bộ phận người dân biết đến qua quá trình sử dụng tác phẩm. Vấn đề quan trọng nhất là liệu tác phẩm có thể được thực hiện và được mọi người yêu thích hay không và nó có đạt được thành tựu trong cộng đồng hay không.
Cái gọi là truyền thống nghệ thuật dân gian được biết là được sáng tác chớp nhoáng mà không có sự chuẩn bị trước, một mặt là quy định về khuôn khổ sáng tác.
Văn học dân gian là gì? Đó là sự ra đời và tồn tại như một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhân dân. Sinh hoạt của nhân dân là một trong những môi trường sống và phát triển của các tác phẩm văn học dân gian.
Những tác phẩm văn học, những bài hát ru gắn liền với đời sống sinh hoạt của gia đình và đại bộ phận nhân dân. Việc đưa trẻ vào giấc ngủ ngày nayy cũng là điều tất yếu.
Tương tự, dân ca, nghi lễ, truyền thuyết gắn với tín ngưỡng tôn giáo, lễ hội,… Từ những đặc điểm trên, văn học dân gian được biết đến như một loại hình nghệ thuật đa chức năng. Nó cũng là một phần không thể thiếu trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.
tác phẩm văn học dân gian 12 thể loại văn học dân gian- Về chức năng nhận thức: Văn học dân gian được xem như “bộ bách khoa toàn thư về kiến thức, tôn giáo, triết học” của nhân dân. Văn học dân gian gìn giữ và lưu truyền hệ thống tri thức về tự nhiên, xã hội, tâm linh, kinh nghiệm sống, ứng xử… Văn học dân gian là người thầy lớn đem lại cho nhân loại những bài học sinh động, gần gũi và sâu sắc về mọi phương diện của đời sống.
- Về chức năng giáo dục: Văn học dân gian có khả năng định hướng đạo đức, luân lí cho con người trong đời sống xã hội. Chức năng này gần gũi và có sự giao thoa với phương diện xã hội của chức năng nhận thức. Tuy nhiên, nếu chức năng nhận thức là sự phản ánh các hiện tượng xã hội một cách khách quan thì chức năng giáo dục lại là sự tác động, ảnh hưởng, chi phối cả trực tiếp lẫn gián tiếp đến cộng đồng. Có những tác phẩm, nhiều nhất thuộc thể loại hát nói, mang ý nghĩa giáo dục trực tiếp, tức ý nghĩa giáo dục được thể hiện một cách tường minh. Song, phần lớn các sáng tác dân gian chứa đựng ý nghĩa giáo dục hàm ẩn, tức ý nghĩa giáo dục gián tiếp.
- Về chức năng thẩm mĩ: Văn học dân gian là nghệ thuật, là quan niệm thẩm mĩ của cộng đồng, nó mang vẻ đẹp hồn hậu, giản mộc của nhân dân. Mang bản chất nguyên hợp, văn học dân gian chỉ thực sự phô diễn vẻ đẹp của mình khi sống trong môi trường nảy sinh và tồn tại, tức thành phần nghệ thuật ngôn từ phải được kết nối với thành phần nghệ thuật âm nhạc, vũ đạo trong môi trường diễn xướng.
- Về chức năng sinh hoạt: Khác với văn học viết, văn học dân gian ra đời và trở thành một bộ phận hữu cơ trong môi trường sinh hoạt và lao động của nhân dân. Văn học dân gian gắn bó mật thiết với cuộc đời mỗi người xuyên suốt “từ chiếc nôi ra tới nấm mồ”. Môi trường và thói quen sinh hoạt của nhân dân là điều kiện quan trọng cho văn học dân gian hình thành và phát triển.
Văn học dân gian có bao nhiêu thể loại?
Văn học dân gian thường được chia thành 3 cấp cơ bản là: Loại; thể loại; biến thể của thể loại.
Thể loại tự sự
- Văn xuôi tự sự: Truyền thuyết, thần thoại, sử thi, truyện cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn. Thơ ca tự sự: Sử thi và truyện thơ, văn vần các loại.
Các câu nói vần: Tục ngữ, câu đố, câu thần chú.
Thể loại trữ tình
- Thơ ca trữ tình nghi lễ: Bài ca nghi lễ sinh hoạt, bài ca nghi lễ tế thân.
Thơ ca trữ tình phi nghi lễ: Bài ca lao động, bài ca sinh hoạt, bài ca giao duyên.
Thể loại kịch
- Bao gồm các loại hình ca kịch và trò diễn dân gian như chèo sân đình, tuồng, múa rối,…
Các thể loại văn học dân gian có 12 thể loại: thần thoại, sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, vè, truyện thơ, chèo.
- Thần thoại: Nhằm kể lại sự tích các vị thần sáng tạo thế giới tự nhiên và văn hóa, phản ánh nhận thức của con người thời cổ đại về nguồn gốc của thế giới và đời sống con người.
- Truyền thuyết: là những truyện kể truyền miệng kể lại truyện tích các nhân vật lịch sử hoặc giải thích nguồn gốc các phong vật địa phương theo quan điểm của nhân dân, biện pháp nghệ thuật phổ biến của nó là khoa trương, phóng đại, đồng thời nó cũng sử dụng yếu tố hư ảo, thần kỳ như cổ tích và thần thoại.
- Sử thi: chỉ những tác phẩm theo thể tự sự, có nội dung hàm chứa những bức tranh rộng và hoàn chỉnh về đời sống nhân dân với nhân vật trung tâm là những anh hùng, dũng sĩ đại diện cho một thế giới nào đó.
- Truyện cổ tích: là một thể loại văn học được tự sự dân gian sáng tác có xu thế hư cấu, bao gồm cổ tích thần kỳ, cổ tích thế sự, cổ tích phiêu lưu và cổ tích loài vật. Đây là loại truyện ngắn, chủ yếu kể về các nhân vật dân gian hư cấu, như tiên, yêu tinh, thần tiên… và thường là có phép thuật, hay bùa mê.
- Truyện ngụ ngôn: là truyện kể dân gian bằng văn xuôi hay bằng thơ, mượn chuyện về loài vật, đồ vật, cây cỏ… làm ẩn dụ, hoặc chính chuyện con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện đời, chuyện người, nhằm nêu lên bài học luân lý.
- Truyện cười: là một lĩnh vực truyện kể dân gian rộng lớn, đa dạng, phức tạp bao gồm những hình thức được gọi bằng những danh từ khác nhau có tác dụng gây cười, lấy tiếng cười để khen chê và mua vui, giải trí.
- Tục ngữ: là thể loại văn học dân gian nhằm đúc kết kinh nghiệm, tri thức của nhân dân dưới hình thức những câu nói ngắn gọn, súc tích, có nhịp điệu, dễ nhớ, dễ truyền…
- Câu đố: là thể loại văn học dân gian phản ánh sự vật hiện tượng theo lối nói chệch. Khi sáng tạo câu đố, người ta tìm đặc trưng và chức năng của từng vật cá biệt và sau đó phản ánh thông qua sự so sánh, hình tượng hóa.
- Ca dao: là thơ ca dân gian Việt Nam được truyền miệng dưới dạng những câu hát không theo một điệu nhất định, thường phổ biến theo thể thơ lục bát cho dễ nhớ, dễ thuộc.
- Vè: Vè là thể loại tự sự dân gian, có hình thức văn vần, giàu tính thời sự, phản ánh kịp thời các sự kiện xảy ra trong làng, trong nước, qua đó thể hiện thái độ khen chê của dân gian đối với các sự kiện đó.
- Truyện thơ: được sáng tác bằng chữ Nôm và phần lớn được viết theo thể lục bát- thể thơ quen thuộc nhất với quần chúng.
- Chèo: là một loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền Việt Nam. Chèo phát triển mạnh ở phía bắc Việt Nam.
Các thể loại văn học dân giang gồm 12 thể loại đã nêu trên,hy vọng các thể loại văn học dân giang trên các bạn cần nắm vững và học thuộc. Chúc các bạn thành công
Có thể bạn quan tâm:
- Các tác phẩm văn học lớp 12
- Khái quát văn học trung đại