Bash shell linux cơ bản
Bài viết này giới thiệu các bạn về cách lập trình bash shell siêu cơ bản trên hệ điều hành Linux, giới thiệu với cách bạn về chức năng và cách sử dụng của lập trình bash shell để các bạn có thể tự tìm hiểu và tự học Linux cơ bản dễ dàng hơn. Shell script là một chương trình được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, chẳng hạn như thực thi lệnh shell, chạy nhiều lệnh cùng nhau, tùy chỉnh các tác vụ quản trị, thực hiện tự động hóa,... mà bạn thường xuyên thực hiện trên máy tính của mình. Shell script cho phép chúng ta lập trình các lệnh theo một chuỗi và hệ thống sẽ thực thi chúng. Viết shell script cho phép bạn sử dụng các chức năng lập trình như các vòng lặp for, các câu lệnh if/then/else... Shell script có sẵn trên hầu hết các bản phân phối Linux, trên MacOS và Cygwin trên Windows. Shell script chỉ là các tập tin văn bản đơn giản. Bạn có thể sử dụng bất kỳ trình soạn thảo văn bản để viết như: vim, nano, gedit, emacs, vscode,... Tiện ích của shell script:
2. Các khái niệm cơ bản khi viết bash shellCác tập lệnh được lưu trữ dưới dạng các tập tin chúng ta có thể đặt tên tùy ý cho tập lệnh shell. Nhưng điều quan trọng đầu tiên
là nó cần bắt đầu với một
Tiếp theo thì nó phải là một tập tin thực thi. Để có thể phân quyền cho tập tin là thực thi thì chúng ta sử dụng lệnh
Lệnh trên giúp cho tập tin Bạn có thể thực thi tập lệnh nếu bạn đang ở trong cùng một thư mục bằng cách gọi nó Ngoài cách thực thi trên chúng ta có thể sử dụng lệnh
Ví dụ 1: Sử dụng tính năng chú thích trong bash shell Chú thích là một trong những điều quan trọng nhất khi viết chương trình. Một dòng bắt đầu bằng ký tự
Một bình luận cũng có thể bắt đầu ở cuối dòng:
Ví dụ 2: Biến và toán tử trong bash shell Chúng ta có thể đặt biến bằng cách sử dụng toán tử
Ví dụ:
Sau khi đặt biến chúng ta có thể in một biến bằng cách sử dụng lệnh
Bash shell sử dụng một số toán tử số học thường được dùng trên các ngôn ngữ lập trình:
Chúng ta có thể so sánh các giá trị bằng cách sau:
Ví dụ sử dụng so sánh giá trị trong bash shell:
Toán tử logic:
Ví dụ 3: Các biến đặc biệt trong Linux. Các biến này được dành riêng cho các chức năng cụ thể. Ký tự
Bảng sau đây thống kê một số biến đặc biệt mà bạn có thể sử dụng trong lập trình bash shell:
Ví dụ 1: Sử dụng các biến đặc biệt như
Chạy tập tin bash chúng ta được kết quả như sau:
Ví dụ 2: Kết hợp tham số đặc biệt
Chạy tập lệnh shell chúng ta được kết quả như bên dưới:
Ví dụ 3: Trạng thái thoát của lệnh cuối cùng được thực thi:
Chạy tệp với lệnh bash:
Theo mặc định thì hầu hết các lệnh được thực hiện thành công thì trả về một trạng thái thoát là 0 và 1 nếu chúng không thành công. 3. Sử dụng bash shell3.1. Sử dụng bash shell in ra màn hìnhChạy lệnh sau từ thiết bị đầu cuối để thực hiện một câu lệnh bash rất đơn giản. Đầu ra của lệnh sẽ là
Nhưng khi chúng ta cần thực hiện in ra màn hình nhiều đầu ra và thực hiện thường xuyên thì việc gõ lệnh trên bash rất tốn thời gian vì vậy chúng ta sẽ tạo một bash shell in ra màn hình, khi cần chúng ta chỉ cần chạy file bash shell đó. Các bước như sau: Đầu tiên chúng ta sử dụng trình soạn thảo để tạo một tập tin bash. Ở đây chúng ta dùng trình soạn thảo văn bản vi được để tạo tập tin và tên tập tin được đặt là
Thêm tập lệnh sau vào tập tin test.sh và lưu tập tin:
Để có thể chạy tập tin bash chúng ta có thể chạy bằng 2 cách sau:
Ví dụ 1: Sử dụng chú thích trong bash shell biểu tượng
Chạy tập tin với lệnh
Ví dụ 2: Chúng ta có thể sử dụng chú thích nhiều dòng trong bash theo nhiều cách khác nhau. Tạo một bash mới có tên
Chạy tập tin với lệnh
Ví dụ 3: Bash sử dụng lệnh
Chạy tệp bằng lệnh bash.
3.2. Sử dụng cấu trúc điều kiện trong bash shellChúng ta có thể sử dụng cấu trúc điều kiện với một hoặc nhiều điều kiện. Trong đó cấu trúc điều kiện bắt đầu bằng Một số cú pháp thường dùng của cấu trúc điều kiện:
Ví dụ 1: Tạo file có tên
Chạy tệp với lệnh bash.
Ví dụ 2: Sử dụng câu lệnh if với logic AND: Chúng ta có thể xác định nhiều điều kiện trong câu lệnh
Chạy tệp với lệnh bash.
Ví dụ 3: Sử dụng câu lệnh if với logic OR Tạo một file có tên
Chạy tệp với lệnh bash.
Ví dụ 4: Nếu bạn muốn kiểm tra sự tồn tại của thư mục trong vị trí hiện tại trước khi thực hiện lệnh
Chạy tệp bằng lệnh bash.
3.2. Sử dụng cấu trúc vòng lặp trong bash shellMột số cú pháp cấu trúc vòng lặp thường được sử dụng:
Trong các vòng lặp, chúng ta có thể sử dụng các câu lệnh Ví dụ 1: Sử dụng vòng lặp for Tạo một tệp có tên
Chạy tệp với lệnh bash.
Ví dụ 2: Sử dụng vòng lặp while Tạo một tệp có tên
Chạy tệp với lệnh bash.
Ví dụ 3: Sử dụng vòng lặp until Tạo một tệp có tên
3.3. Cấu trúc case trong bash shellCấu trúc của case nó được bắt đầu bằng
Chúng ta cần thêm một dấu chấm phẩy kép (;;) sau mỗi trường hợp. Ví dụ: Tạo một tệp mới có tên
Chạy tệp với lệnh bash.
3.4. Cú pháp lựa chọn trong bash shellCấu trúc
Ví dụ: Tạo tập tin
3.5. Làm việc với các chuỗiCho một chuỗi:
Chúng ta có thể lấy chiều dài của chuỗi bằng cách sử dụng Ngoài ra bạn có thể so sánh 2 chuỗi bằng cách sử dụng toán tử "$strings" = "$anotherstrings" "$strings" == "$anotherstrings" Bạn cũng có thể kiểm tra sự khác nhau giữa hai chuỗi: "$strings" != "$anotherstrings" Ví dụ: Kết hợp các biến chuỗi trong bash. Tạo một tập tin có tên string.sh và thêm đoạn mã sau để
có thể kết hợp các biến chuỗi trong bash sử dụng toán tử
Chạy tệp với lệnh bash.
3.6. Sử dụng mảngMảng là một danh sách các mục, được khai báo bên trong dấu ngoặc đơn như sau:
Bạn có thể tham chiếu bất kỳ mục nào trong một mảng bằng dấu ngoặc vuông:
Bạn có thể nhận được tổng số mục trong một mảng bằng cú pháp này:
3.7. Sử dụng functionCũng giống như javascript hay ngôn ngữ lập trình nào khác, chúng ta có thể tạo ra các đoạn mã nhỏ để có thể sử dụng lại khi cần thiết, bằng cách đặt tên cho chúng và gọi chúng khi cần. Cú pháp của một hàm như sau:
Trong đó Ví dụ 1: Tạo một hàm đơn giản và gọi hàm được hiển thị trong đoạn script sau. Tạo một tập tin có tên
Chạy tệp với lệnh bash.
Ví dụ 2: Bash không thể khai báo tham số tại thời điểm khai báo hàm. Nhưng chúng ta có thể sử dụng các tham số trong hàm bằng cách sử dụng biến khác. Tạo một tập tin có tên
Chạy tệp bằng lệnh bash.
4. Lời kếtQua bài trên, giúp cho chúng ta biết cách sử dụng lập trình bash shell trên hệ điều hành Linux. Qua các ví dụ cơ bản bên trên giúp chúng ta có viết các script phục vụ công việc hằng ngày của chúng ta một cách tiện lợi nhất. |