Bệnh thoái hóa đốt sống cổ là gì
Đốt sống cổ là trạm “trung chuyển” dẫn truyền những thông điệp của não giúp kiểm soát các hoạt động của phần dưới cơ thể. Chính vì lẽ đó, khi bị thoái hóa đốt sống cổ, không chỉ gây đau mỏi vùng cổ mà còn làm giảm khả năng vận động của hệ xương khớp, đặc biệt là vai, cánh tay và bàn tay. Show
Thoái hóa đốt sống cổ giảm chức năng vận động, gián đoạn lưu thông máu não Cấu tạo và chức năng của cột sống cổChúng ta có thể dễ dàng quay trái quay phải, nhìn trước nhìn sau là nhờ sự linh hoạt của các đốt sống cổ (1). Vậy, bộ phận này có cấu trúc ra sao và đảm nhiệm những nhiệm vụ gì? Tất cả sẽ được giải đáp cụ thể ngay sau đây. Cấu tạo của cột sống cổCột sống cổ được tạo thành bởi 7 đốt sống (đánh dấu từ C1 đến C7) kết nối gốc hộp sọ với đỉnh của vai. Các đốt sống ở gần hộp sọ có xu hướng nhỏ và di động hơn các đốt sống gần đỉnh vai. Khi nhìn ngang, cột sống cổ có hình dáng của một đường cong nhẹ hướng về phía trước của cơ thể. Mỗi đốt sống cổ liên kết với cơ, dây chằng, gân và khớp để thực hiện các cử động một cách nhịp nhàng và linh hoạt. Chức năng của đốt sống cổKhông chỉ điều khiển các hoạt động của phần đầu, cột sống cổ còn giữ những vai trò vô cùng quan trọng đó là:
Tủy sống là một bó dây thần kinh kéo dài từ não và chạy qua cột sống để truyền tín hiệu đi khắp cơ thể. Cũng như cột sống ngực và cột sống thắt lưng, ở mỗi đốt sống cổ sẽ có một lỗ lớn để tủy đi qua (tủy ở đây không phải “tủy xương” là phần rỗng trong xương ống). Có thể nói, các đốt sống cổ là một phần của đường hầm cột sống chạy dọc cơ thể với nhiệm vụ chính là bảo vệ và che chắn cho tủy sống.
Các lỗ nhỏ trong cột sống cổ là lối đi cho động mạch thuận lợi đưa máu lên não. Điều đặc biệt là những lỗ nhỏ chứa mạch máu chỉ hiện diện ở các đốt sống cổ từ C1 xuống đến C6 (từ đốt sống C7 trở xuống không có lỗ nhỏ này). Với rất nhiều dây thần kinh quan trọng, mạch máu và khớp cùng tồn tại trong một không gian tương đối nhỏ, cột sống cổ được đánh giá là một trong những vùng phức tạp nhất của cơ thể. Thoái hóa đốt sống cổ và các triệu chứng thường gặpThoái hóa đốt sống cổ hay thoái hóa cột sống cổ là khái niệm dùng để chỉ sự hao mòn sụn và xương dưới sụn gây đau nhức vùng cổ. Đây là bệnh lý phổ biến, chiếm tỉ lệ cao ở người lớn tuổi (hơn 85% người trên 60 tuổi bị ảnh hưởng bởi bệnh thoái hóa đốt sống cổ). Thoái hóa đốt sống cổ gây đau nhức và hạn chế chuyển động cổ, vai, cánh tay Bệnh có thể biến chứng thành mạn tính gây cứng khớp làm suy giảm khả năng vận động. Tuy nhiên, nếu được điều trị theo phác đồ Y khoa ngay khi nhận thấy các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ dưới đây sẽ không làm ảnh hưởng nhiều đến hoạt động hàng ngày của bạn:
Cơn đau xuất hiện quanh bả vai, dọc cánh tay và ngón tay. Mức độ đau nhức sẽ gia tăng khi chúng ta hắt xì, ho, nghiêng cổ ra sau hay ngửa cổ lên cao…
Một triệu chứng cơ bản khác của thoái hóa cột sống cổ đó là yếu cơ. Yếu cơ khiến bạn gặp khó khăn trong việc nâng cánh tay hoặc nắm giữ đồ vật. Bên cạnh đó, khi bị thoái hóa đốt sống cổ, bạn có thể nhận thấy những dấu hiệu và triệu chứng (những triệu chứng này không xảy ra thường xuyên hơn) như:
Các triệu chứng này sẽ gia tăng từ nhẹ đến nặng. Nhưng không phải ai cũng cảm nhận rõ rệt tất cả các dấu hiệu của bệnh lý, thế nên để biết chính xác mình có bị thoái hóa cột sống cổ hay không, bạn nên đến bệnh viện kiểm tra ngay khi nhận thấy vùng cổ có biểu hiện đau nhức liên tục trong nhiều ngày. Xem thêm: Thoái hóa đốt sống cổ C3 đến C7 Nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổBản chất của thoái hóa cột sống cổ là sự hao mòn cũng như bất thường của xương và sụn ở các đốt sống cổ. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng phải kể đến là: 1. Thoái hóa tự nhiên theo tuổiViệc tăng sinh xương là cơ chế hoàn toàn bình thường nhằm củng cố cột sống chắc khỏe hơn, nhất là khi bị thoái hóa đĩa đệm. Tuy nhiên, đôi khi sự gia tăng xương quá mức tạo ra các gai xương và phần xương thừa này thường đè lên cả tủy sống lẫn dây thần kinh cột sống cổ dẫn đến đau nhức. 2. Đĩa đệm mất nướcĐĩa đệm giống như những lớp nệm dày đặt giữa các đốt sống giúp giảm sốc và lực ma sát khi cổ cử động. Theo thời gian (bắt đầu từ sau 30 tuổi), đĩa đệm dần bị khô đi do mất nước và chất nhầy khiến các đốt sống của cột sống cổ cọ xát với nhau gây đau. 3. Thoát vị đĩa đệmĐĩa đệm cột sống có thể xuất hiện các vết nứt, khiến chất nhầy chảy ra bên ngoài, tràn lên tủy sống và dây thần kinh gây ra hiện tượng tê mỏi cũng như đau nhức vai rồi lan dần xuống cánh tay. 4. Chấn thương cột sống cổNếu cột sống cổ của bạn bị tổn thương do gặp sự cố trước đó (ví dụ như tai nạn xe cộ hoặc té ngã), vi chấn thương liên tục (đi xe hai bánh) quá trình lão hóa sẽ diễn ra nhanh hơn. Đốt sống cổ bị chấn thương có thể gây thoái hóa cột sống cổ 5. Độ cứng dây chằng giảmDây chằng kết nối các đốt sống theo thời gian bị suy giảm tính đàn hồi khiến cột sống cổ căng cứng và đau khi cử động. 6. Nguyên nhân khácCùng với những nguyên nhân chủ đạo trên, nhóm nguy cơ dưới đây cũng là yếu tố khiến cột sống cổ bị thoái hóa:
Hệ thống miễn dịch rối loạn là nguyên nhân gây ra các bệnh xương khớp nói chung và thoái hóa đốt sống cổ nói riêng Xương khớp nhanh bị thoái hóa và gây đau nhức không chỉ là hậu quả của tuổi tác, cân nặng, môi trường sống, vận động sai cách, mà nguyên nhân chính là do cơ thể phản ứng quá mức với các tác nhân gây hại, từ đó tạo ra quá trình viêm, tấn công phá hủy xương khớp của chính mình. Khi có các vi chấn thương được tạo ra trong quá trình vận động, các mảnh sụn khớp nhỏ sẽ phóng thích vào hệ thống bạch mạch, tuần hoàn và khiến hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện đây là kháng nguyên lạ, từ đó sản sinh ra các tự kháng thể kháng sụn khớp. Lâu dần gây viêm và thoái hóa hệ thống xương khớp, trong đó có khớp cổ với các biểu hiện như đau mỏi, nhức, khó vận động ở vùng cổ… Từ đây, chúng ta nhận thấy rằng, nguyên nhân gây thoái hóa cột sống nói chung và thoái hóa cột sống cổ nói riêng đến từ nhiều hướng khác nhau (bao gồm yếu tố nội sinh và ngoại sinh). Do đó, rủi ro mắc phải căn bệnh này vô cùng cao và trải đều cho tất cả mọi người, thậm chí ngay cả khi đốt sống cổ vẫn hoạt động bình thường thì nguy cơ thoái hóa có thể đang âm thầm diễn ra. Đối tượng dễ bị thoái hóa đốt sống cổMột số nhóm người có nguy cơ cao hơn bị thoái hóa đốt sống cổ bao gồm:
Tuy nhiên, những nhóm người trên chỉ là những nhóm người có nguy cơ cao hơn, và bệnh thoái hóa đốt sống cổ cũng có thể xảy ra ở bất kỳ ai, bất kể tuổi và tình trạng sức khỏe ban đầu. Biến chứng nguy hiểm của thoái hóa cột sống cổKhi bị thoái hóa, mọi cử động ở đốt sống cổ đều gây đau nhức và khó khăn hơn bình thường. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nguy hiểm hơn, nếu tủy sống và rễ thần kinh bị đè nén quá lâu (trong trường hợp thoái hóa cột sống cổ do thoát vị đĩa đệm và gia tăng xương quá mức) sẽ gây ra tổn thương vĩnh viễn. Biến chứng thoái hóa đốt sống cổ này là không thể khôi phục và hoạt động vùng cổ của bạn gần như bị “đóng băng” hoàn toàn. Chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổDù triệu chứng đã rõ ràng, chúng ta vẫn cần thực hiện các bước chẩn đoán để xác định chính xác nguyên nhân gây thoái hóa cột sống cổ là gì? Mức độ tổn hại sụn và xương dưới sụn như thế nào? Từ đó, bác sĩ mới có thể xây dựng phác đồ điều trị thích hợp, mang lại hiệu quả cao nhất.
|