Người ta vẫn nói, con người có thể nhịn ăn 3 tuần và nhịn uống 3 ngày mà vẫn sống. Nhưng thực sự, khả năng ấy rất hiếm. Hãy tự kiểm nghiệm bản thân, một hôm bạn không ăn sáng, chỉ đến 11 giờ trưa là bạn đã cảm thấy đói run, chân tay rã rời, mệt mỏi và đói khát. Tất nhiên, thời gian chịu đựng khác nhau ở từng người và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó, yếu tố ý chí đóng vai trò chủ đạo. Ý chí giúp con người thực hiện được rất nhiều kỳ tích trong lịch sử. Thế nên, ngồi ở nhà với chiếc tủ lạnh đầy thức ăn chắc chắn không phải là môi trường tốt cho cuộc thử nghiệm như thế này. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khả năng sống sót của con người khi thiếu thức ăn hay nước uống.
1. Thiếu thức ăn
Ý chí và quyết tâm đóng vai trò quan trọng trong khả năng nhịn ăn của con người. Những người chịu đói lâu nhất là những chính trị gia tuyệt thực hoặc những người nhịn ăn theo nghi lễ của một vài tôn giáo, những người bị lạc giữa thiên nhiên cũng sống sót sau những thời gian nhịn ăn dài.
Theo nghiên cứu, con người có thể sống đến 8 tuần chỉ cần uống nước mà không cần ăn, tuy nhiên, cũng có những người vượt quá mốc 8 tuần, cũng có người chỉ vài ngày sau đã bỏ mạng. Điều này phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của bạn. Những người khỏe mạnh, những người béo có khả năng chịu đựng tốt hơn nên khả năng sống sót cao hơn. Khi bị đói, chúng ta tự sử dụng nguồn năng lượng dự trữ trong cơ thể để sống sót. Quá trình sử dụng năng lượng dự trữ bắt đầu bằng việc đốt cháy carbonhydrate, được tích lũy ở gan và cơ, sau đó là chất béo và cuối cùng là protein trong cơ thể. Nếu bạn bị đói đến mức phải sử dụng protein, khi ấy tình hình sức khỏe của bạn chắc chắn là đã trở nên rất xấu.
Khả năng trao đổi chất của cơ thể cũng góp phần quyết định khả năng chịu đói. Nếu khả năng trao đổi chất tốt, cơ thể có thể hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn. Tuy nhiên, nếu rơi vào hoàn cảnh không có gì để ăn, bạn sẽ mong điều ngược lại. Khả năng trao đổi chất cũng quyết định tốc độ sử dụng năng lượng tích lũy trong cơ thể. Do đó, khả năng trao đổi chất càng chậm thì năng lượng tiêu hao cũng càng chậm, điều này sẽ giúp cho bạn có khả năng sống sót cao hơn một chút. Khi bị đói, cơ chế trao đổi chất của cơ thể sẽ tự động chậm lại, đây là một trong những bản năng sinh tồn tự nhiên của con người.
Nhiệt độ môi trường cũng ảnh hưởng đến khả năng sống sót của bạn. Nếu môi trường quá nóng, cơ thể chúng ta sẽ mất nước nhanh hơn, khi trời quá lạnh, chúng ta sẽ phải tiêu tốn nhiều năng lượng của cơ thể hơn và do đó, khả năng sống sót thấp hơn. Tuy nhiên, thường thì khi thời tiết quá nóng hay quá lạnh, sẽ có rất nhiều yếu tố khác khiến chúng ta gục ngã trước khi chết đói.
Khi bắt đầu cơn đói, những dấu hiệu mà cơ thể bạn cảm thấy là: mệt mỏi, hốt hoảng, run tay, bực bội… Sau những phản ứng ban đầu này, các giác quan bắt đầu bị đình trệ, sau đó bắt đầu gặp ảo giác, co thắt ruột, co thắt các cơ bắp rồi đến nhịp tim bất thường.
Một trong những trường hợp nhịn ăn nổi tiếng là nhà lãnh đạo Ấn Độ Mohandas K. Gandhi. Ông đã nhịn ăn trong vòng 21 ngày. Tuy nhiên, đây không phải là kỷ lục nhịn ăn của các chính trị gia. Năm 1981, những thành viên của Quân đội Cộng hòa Ireland khi bị bắt giam tại Anh đã tổ chức tuyệt thực để phản đối, họ chỉ uống một chút nước mỗi ngày chứ không đụng đến thức ăn. Phó thủ tướng Anh khi ấy là Margaret Thatcher đã quyết tâm không nhượng bộ những người tù chính trị này. Kết quả là 10 người đã tuyệt thực cho đến chết, trong số đó, Kieran Doherty là người có thời gian tuyệt thực lâu nhất, ông đã nhịn ăn 73 ngày trước khi chết.
2.Thiếu nước uống
Con người có thể sống sót trong một khoảng thời gian dài mà không có thức ăn, nhưng nếu không có nước uống thì bạn sẽ bị đánh gục nhanh chóng. Trẻ em, nếu bị để một mình trong những chiếc ô tô ngoài trời hoặc những người lao động nặng dưới trời nóng có thể bị chết trong vòng vài giờ nếu không có nước.
Con người sử dụng nước trong cơ thể vào rất nhiều việc như giữ ẩm cho miệng và mắt, đưa các chất dinh dưỡng và oxy đi quanh cơ thể… Và chúng ta cũng có rất nhiều cơ chế làm mất nước như đại – tiểu tiện, toát mồ hôi, khóc và thậm chí là cả hít thở cũng khiến cơ thể chúng ta mất nước. Dưới thời tiết ở nhiệt độ cao, chúng ta có thể mất đến 1,5 lít nước qua tuyến mồ hôi. Việc mất nước trong thời tiết nắng nóng có thể khiến chúng ta bị sốc nhiệt, điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Khi bị mất nước nhẹ, bạn sẽ giảm tiết nước bọt hơn đồng thời cũng giảm lượng nước tiểu thải ra cũng như nước tiểu lúc này có màu sắc kì lạ, mùi khó chịu do bị cô đặc. Khi bị mất nước nặng hơn, miệng bạn sẽ bị khô, khó đi tiểu hơn, mắt cũng khô và trũng sâu xuống và nhịp tim bạn đập nhanh bất thường. Khi đã bị mất nước nặng, bạn không thể đi tiểu được nữa [vô niệu], ảo giác, bực tức, nôn mửa và tiêu chảy. Giai đoạn cuối cùng của thiếu nước là shock giảm thể tích tuần hoàn, da nhợt lạnh.
Con người bình thường chỉ có thể sống sót từ 3 đến 5 ngày nếu không có nước uống, cũng giống như khi không có thức ăn, những người khỏe mạnh hơn có thể sống sót lâu hơn. Trường hợp sống sót mà không có nước uống lâu nhất là của Mitsutaka Uchikoshi người Nhật Bản khi anh gặp tai nạn ở núi Rokko vào tháng 10 năm 2006. Uchikoshi đã bị trượt chân ngã đập đầu và bị bất tỉnh trong 24 ngày trước khi được đội giải cứu tìm thấy. Khi được phát hiện, cơ thể anh ta chỉ còn 22 oC, nhịp tim yếu và các cơ quan trên cơ thể đã dừng hoạt động. Các bác sỹ khám cho Uchikoshi sau đó đã không phát hiện thấy tổn thương nào trong não của anh, theo các bác sỹ, đây là trường hợp hiếm gặp mà con người xuất hiện trạng thái ngủ đông. Chính điều này đã giúp Mitsutaka Uchikoshi may mắn thoát chết.
Đôi khi mọi người muốn nhịn ăn để giảm cân hoặc đối với các tôn giáo, việc nhịn ăn còn là để tẩy rửa cơ thể, làm con người trong sạch hơn. Nhưng bạn lại tuyệt đối không bao giờ được thử nghiệm việc chịu khát, vì điều này có thể gây những tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể. Theo nghiên cứu, một ngày bạn nên uống từ 2 đến 3 lít nước.
Con người vẫn có thể sống nếu nhịn ăn tối đa khoảng ba tuần và nhịn uống ba ngày nhưng khả năng này rất hiếm. Cùng với đó, thời gian chịu đựng việc nhịn ăn ở từng người là khác nhau và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thực tế, hiện nay vẫn có nhiều người nhịn ăn, tức là ăn ít hoặc không ăn nhằm giảm cân. Tuy nhiên, đó chỉ là hình thức nhịn ăn trong một khoảng thời gian nhất định hoặc là một kiểu "bỏ bữa" chứ chưa phải là nhịn ăn liên tục trong thời gian dài. Vậy câu hỏi đặt ra là: cơ thể con người nhịn ăn được bao lâu? Bạn đã bao giờ tìm hiểu chi tiết vấn đề này hoặc tự mình thử nghiệm hay chưa?
1. Nhịn ăn dài ngày là gì?
Hiện nay, nhịn ăn có thể chia thành hai trường hợp là nhịn ăn theo buổi [nhằm mục đích ăn kiêng, giảm cân,...] và nhịn ăn nhiều ngày hoặc dài ngày. Nhịn ăn trong khoảng 1 - 2 buổi có thể sẽ không ảnh hưởng đến phần lớn những người khỏe mạnh, miễn là họ được cung cấp đủ nước. Tuy nhiên, việc nhịn ăn hoàn toàn trong thời gian dài [trên ba ngày] hoặc nhịn ăn liên tục có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ và tính mạng của bản thân vì cơ thể cần được cung cấp vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng từ thực phẩm để duy trì sự sống. Việc nhịn ăn quá lâu hoặc nhịn ăn thường xuyên sẽ làm cho cơ thể thiếu dinh dưỡng trong một thời gian dài gây đau ốm, bệnh tật thậm chí tử vong.
2. Vì sao thời gian nhịn ăn của mỗi người khác nhau?
Cơ thể người có thể sống trong nhiều ngày mà không cần thức ăn và nước uống. Tuy nhiên, nếu việc nhịn ăn kéo dài hàng giờ, một ngày hoặc thậm chí nhiều ngày liên tục sẽ làm cho chúng ta dần bị thiếu năng lượng. Tuy nhiên, cơ thể sẽ tự điều chỉnh nếu bạn nhịn ăn trong thời gian ngắn hoặc không thể tiếp cận thức ăn thời gian rất dài.
Bình thường, cơ thể mỗi người tự phân hủy thức ăn thành glucose. Đường glucose cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi cơ thể nhịn ăn từ 8 - 12 tiếng đồng hồ, lượng đường dự trữ của bạn sẽ cạn kiệt, glycogen từ gan và cơ chuyển hóa thành glucose. Sau khi hết glucose và glycogen, cơ thể bạn sẽ bắt đầu sử dụng các axit amin để cung cấp năng lượng. Để ngăn ngừa mất cơ quá mức, cơ thể bắt đầu dựa vào nguồn dự trữ chất béo để tạo ra xeton cho năng lượng, quá trình này được gọi là ketosis. Bạn sẽ giảm cân đáng kể trong khoảng thời gian này.
Một trong những lý do khiến phụ nữ có thể nhịn đói lâu hơn nam giới là cơ thể của họ có thành phần chất béo cao hơn. Phụ nữ cũng có khả năng giữ protein và mô cơ nạc tốt hơn nam khi đói. Nếu một người có nhiều chất béo dự trữ thì khả năng sống sót trong thời gian đói càng lâu. Khi lượng chất béo dự trữ đã được chuyển hóa hoàn toàn, cơ thể sẽ quay trở lại quá trình phân hủy cơ bắp để lấy năng lượng do đây là nguồn nhiên liệu duy nhất còn lại trong cơ thể.
Bạn sẽ bắt đầu gặp phải các triệu chứng bất lợi nghiêm trọng trong giai đoạn đói khi cơ thể đang sử dụng cơ bắp dự trữ để lấy năng lượng. Một nghiên cứu trên tạp chí British Medical Journal Trusted Source cho rằng những người đang tuyệt thực nên được theo dõi chặt chẽ về các tác dụng phụ nghiêm trọng của việc bỏ đói sau khi giảm 10% trọng lượng cơ thể. Và các tác dụng phụ nghiêm trọng sẽ xảy ra khi trọng lượng cơ thể của họ giảm 18%.
3. Tại sao lượng nước ảnh hưởng đến vấn đề nhịn ăn?
Bạn có khả năng sống sót trong tình trạng nhịn đói nhiều tuần nếu được cung cấp đầy đủ lượng nước. Cơ thể bạn có nhiều nguồn dự trữ để thay thế thức ăn hơn là chất lỏng. Chức năng thận của bạn sẽ suy giảm trong vòng vài ngày nếu không được cung cấp đủ nước. Theo nghiên cứu cho rằng một người cần uống ít nhất 1,5 - 2 lít nước / ngày để có thể sống sót trong tình trạng nhịn đói thời gian dài hơn. Cùng với đó, bạn có thể cho thêm nửa thìa muối vào nước để hỗ trợ chức năng thận.
4. Cách cơ thể chống lại sự đói khát
Sau một ngày không có thức ăn, cơ thể của bạn sẽ tiết ra một loại hormone gọi là glucagon, kích thích gan tạo ra glucose. Glucose này được sử dụng chủ yếu để nuôi não. Mặt khác, cơ bắp của bạn dựa vào các axit béo được tạo ra từ quá trình phân hủy mô mỡ để làm nhiên liệu. Khoảng 2 - 3 ngày không ăn, đây sẽ trở thành nguồn nhiên liệu chính của cơ thể bạn. Cuối cùng, các axit béo được sử dụng để hình thành các thể xeton trong gan. Chúng được giải phóng vào máu và được não sử dụng để làm nhiên liệu, giúp giảm đáng kể nhu cầu về glucose của não. Sự chuyển sang sản xuất xeton của gan là điều cho phép con người tồn tại trong thời gian không có thức ăn.
Một khi nguồn dự trữ axit béo cạn kiệt, nguồn nhiên liệu duy nhất có sẵn sẽ là protein từ cơ bắp của bạn. Khi sự phân hủy protein tăng nhanh sẽ làm mất đi chức năng của tim mạch, thận và gan, cuối cùng dẫn đến tử vong.
5. Con người có thể nhịn ăn tối đa bao nhiêu ngày?
Cơ thể của bạn có thể bị đói sau một hoặc hai ngày mà không có thức ăn hoặc nước uống. Khi đó, cơ thể bắt đầu hoạt động khác đi để giảm lượng năng lượng đốt cháy, cuối cùng dẫn đến tử vong. Không có số liệu cụ thể cho việc bạn sống được bao lâu nếu không có thức ăn. Các nhà khoa học phát hiện một người khỏe mạnh có thể tồn tại 30 - 40 ngày mà không cần ăn, miễn được cung cấp đủ nước.
Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng cơ thể người có thể tồn tại từ 8 - 21 ngày mà không có thức ăn, nước uống và lên đến 60 ngày nếu được cung cấp đầy đủ nước. Một bài báo trên Tạp chí Y khoa Anh quốc kết luận rằng những người có cân nặng bình thường sẽ giảm tỷ lệ trọng lượng cơ thể và mô cơ nhanh hơn so với người béo phì khi họ nhịn đói trong ba ngày đầu tiên.
6. Rủi ro của việc nhịn ăn dài ngày
Nếu như vai trò của nước đối với con người là giúp duy trì nhiệt độ trung bình, chuyển hóa chất dinh dưỡng và cung cấp oxy đến các tế bào, qua đó giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả thì thức ăn lại có nhiệm vụ bổ sung chất dinh dưỡng, tăng sức đề kháng và giúp cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy, có thể nói rằng thức ăn và nước uống đều có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể người.
Cơ thể sẽ như thế nào khi nhịn ăn? Nếu không được cung cấp thức ăn và nước uống có thể gây ra những tác động bất lợi cho cơ thể của bạn. Nhiều hệ thống trong cơ thể sẽ bắt đầu xấu đi mặc dù bạn có khả năng nhịn ăn trong nhiều tuần. Nếu để tình trạng này quá lâu, cuối cùng có thể dẫn đến tử vong. Có rất nhiều biến chứng xảy ra do đói. Một số tác dụng phụ của việc nhịn ăn bao gồm: mệt mỏi, chóng mặt, tụt huyết áp, nhịp tim chậm lại, trầm cảm, đau tim, suy nội tạng, cơ bắp yếu và gầy, tóc mỏng hoặc rụng, da khô,....
Những người bị đói trong một thời gian dài không thể bắt đầu tiêu thụ lượng thức ăn bình thường ngay lập tức. Cơ thể cần được thả lỏng để ăn uống trở lại bình thường. Tiếp tục ăn sau khi đói cần có sự giám sát của bác sĩ và bạn chỉ nên ăn rau luộc, thực phẩm không chứa lactose cùng chế độ ăn ít protein, ít đường.
Trên đây là những thông tin liên quan đến vấn đề cơ thể con người nhịn ăn được bao lâu do đội ngũ biên tập viên chúng tôi tổng hợp và chia sẻ đến bạn đọc. Cơ thể của con người có thể tự duy trì trong một hoặc hai tuần mà không cần thức ăn, thậm chí có thể lâu hơn nếu bạn uống đủ nước. Tuy nhiên, việc không ăn trong một thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Suy cho cùng, bạn cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, cung cấp đầy đủ thức ăn và nước uống để cơ thể phát triển khỏe mạnh. Cảm ơn các bạn đã xem bài viết!