Người đầu tiên bay lên vũ trụ là ai
|
1. Hình nhân làm mẫu “Ivan Ivanovich” Vài tuần trước khi phi hành gia Yury Gagarin thực hiện chuyến bay huyền thoại ngày 12-4-1961, người ta đã đưa vào vũ trụ hình nhân làm mẫu trong trang phục phi công có tên là “Ivan Ivanovich” cùng một chú chó “Ngôi sao”.  Chiếc ghế của phi hành gia tàu vũ trụ “Vostok” (Phương Đông). Ảnh: Aleksandr Mokletsov/Sputnik Ngoài ra, trên tàu còn có máy ghi âm dùng để truyền về Trái đất các bản ghi chép công thức nấu ăn và những bài hát đồng ca. Việc làm đặc biệt này nhằm gây rối trí cho những người Mỹ đang theo dõi chuyến bay và đang cố gắng giải mã một cách vô ích những thông tin đã được mã hóa. 2. Dòng chữ “СССР” trên mũ phi hành gia Dòng chữ “СССР” (viết tắt của “Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết”) được ghi lên mũ bảo hiểm của phi hành gia Yury Gagarin đúng 20 phút trước khi bay. Yury Gagarin chào tạm biệt bạn bè trước khi bay vào vũ trụ. Ảnh: Sputnik Trong thời khắc cuối cùng, người ta mới quyết định làm việc đó để khi hạ cánh xuống Trái đất sẽ không bị nhầm phi hành gia với gián điệp nước ngoài. Bởi đúng một năm trước đó, trên không phận của Liên Xô người ta đã bắn rơi một máy bay trinh thám của một người Mỹ có tên Francis Gary Powers. Người này cũng đội mũ bảo hiểm tương tự. 3. Cụm từ đơn giản nhưng nổi tiếng toàn thế giới Khi tàu vũ trụ được phóng lên, lẽ ra Yury Gagarin phải nói một câu theo nghi thức là “Phi hành đoàn, khởi hành thôi!”. Tuy nhiên, ông đã nói một cụm từ đơn giản mà sau này trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới là “Poyekhali!” (Đi thôi!). Yury Gagarin trước khi khởi hành tàu “Vostok-1”. Ảnh: Sputnik Khi cất cánh trên máy bay thông thường, người hướng dẫn của Yury Gagarin là Mark Gallay vẫn thường nói như vậy, tuy nhiên ông thực sự không hiểu, câu nói đó để làm gì khi phi hành đoàn chỉ có một người duy nhất. 4. Tàu vũ trụ được điều khiển tự động Tàu vũ trụ “Vostok-1” của Yury Gagarin được điều khiển theo chế độ tự động. Bởi lẽ, chẳng ai có thể đoán trước được con người trong điều kiện cực đoan như vậy sẽ hành xử thế nào. Tàu vũ trụ “Vostok-1” cùng phi hành gia đầu tiên trên thế giới Yury Gagarin lúc khởi hành. Ảnh: Sputnik Để phòng trường hợp bất trắc, người ta đã đưa cho Yury Gagarin một chiếc phong bì có mã kích hoạt chế độ lái bằng tay. Có thể nhận mã kích hoạt bằng cách giải một bài toán số học đơn giản, nhưng lại là phức tạp trong nếu trong trạng thái hoảng sợ. 5. Bức thư từ biệt Trước khi bay, Yury Gagarin đã viết thư từ biệt gửi người vợ Valentina của mình phòng trường hợp ông không thể trở về Trái đất. Bức thư này mãi đến 7 năm sau bà mới nhận được, khi Yury Gagarin tử nạn trong một chuyến bay huấn luyện ngày 27-3-1968. Bà Valentina Gagarina và con gái Lena đọc thư gửi đến tòa soạn Tạp chí “Ngọn lửa nhỏ” sau khi Yury Gagarin qua đời. Ảnh: A. Golikov/Sputnik 6. “Tôi đang cháy, xin vĩnh biệt các đồng chí!” Lúc đó người ta không biết rõ, tàu vũ trụ sẽ như thế nào khi bay qua những lớp dày đặc của khí quyển. Nhìn thấy những đốm lửa trên ô cửa mạn tàu, Gagarin cho rằng, tàu của ông đang gặp nạn và truyền tin về Trái đất: “Tôi đang cháy, xin vĩnh biệt các đồng chí!”. Vì những lý do chính đáng, người ta quyết định quên lãng những lời nói này. Các nhà khoa học theo dõi tình trạng của Yury Gagarin trong vũ trụ từ Trung tâm điều hành bay. Ảnh: Sputnik 7. Đặc cách thăng hàm lên Thiếu tá Yury Gagarin bay vào vũ trụ với hàm Thượng úy, còn khi bay trở về Trái đất thì mang hàm Thiếu tá. Có giả thiết cho rằng, đích thân Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Khrushchev đã ra lệnh Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Rodion Malinovsky thăng hàm đặc cách cho Yury Gagarin, bỏ qua hàm Đại úy và lên thẳng Thiếu tá. Yury Gagarin và Bí thư thứ nhất ĐCS Liên Xô Nikita Khrushchev. Ảnh: Aleksandr Sergeev/Sputnik 8. Mang theo súng vào vũ trụ Trong khi tàu “Vostok-1” thực hiện chuyến bay, lần đầu tiên trong lịch sử con người mang theo súng vào vũ trụ. Yury Gagarin được giao cho một khẩu súng ngắn Makarov. Dự kiến, phi hành gia có thể sẽ hạ cánh xuống một khu vực xa xôi hẻo lánh, nơi ông phải tự bảo vệ mình khỏi những con thú rừng. Chính điều này đã xảy ra với phi hành đoàn tàu “Voskhod-2” (Bình minh) năm 1965, khi họ phải bắn trả để xua đuổi những đàn sói và gấu trong rừng phủ đầy tuyết ở phía Nam dãy Ural. Thiết bị tàu vũ trụ “Vostok-1” cùng Yury Gagarin hạ cánh xuống Trái đất. Ảnh: Sputnik 9. Suýt tử vong khi trở về Trái đất Việc phi hành gia đáp xuống Trái đất bằng khoang tàu thời điểm đó là không thể về mặt kỹ thuật, vì vậy Yury Gagarin đã tự mình phóng ra ngoài và hạ cánh bằng dù. Trong bộ áo giáp kín mít, ông đã không mở van ngay để cung cấp dưỡng khí, nên phải chịu ngạt thở một lúc. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ nặng nề, người đầu tiên bay vào vũ trụ suýt tử vong khi trở về Trái đất. Yury Gagarin sau khi trở về Trái đất. Ảnh: Sputnik 10. “Đừng nói chuyện này với ai nhé!” Hai ngày sau chuyến bay lịch sử, tại buổi chiêu đãi được tổ chức bên trong Điện Kremlin, Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Shrushchev kéo Yury Gagarin sang một bên rồi hỏi phi hành gia có nhìn thấy Chúa không và được Gagarin trả lời đùa là có. Nhà du hành vũ trụ đầu tiên trên thế giới Yury Gagarin. Ảnh: Sputnik Nhà lãnh đạo Liên Xô liền nói: “Đề nghị anh đừng nói chuyện này với ai nhé!”. Một lúc sau, Giáo chủ Alexy I cũng bước đến hỏi câu tương tự. Yury Gagarin lúc đó lúng túng nói đùa với người đứng đầu Nhà thờ chính thống Nga và trả lời: “Không, thưa Cha, tiếc là tôi không nhìn thấy”. “Yury này, anh đừng đem chuyện này kể với ai nhé!”, Giáo chủ nói.
“Đúng 60 năm trước, vào ngày 12.4, một sự kiện đã xảy ra và trở thành bước ngoặt của thế giới. Một tàu du hành mang theo người đầu tiên rời Trái đất, đi vào quỹ đạo của địa cầu. Và người can đảm thực hiện chuyến bay đó chính là đồng đội của chúng tôi Yuri Alekseyevich Gagarin. Vào ngày hôm ấy, cả thế giới đều biết về ông, vì lúc đó lịch sử đã sang trang, mở đầu cho các chuyến bay đưa con người vào vũ trụ”, phi hành gia Nga Sergei Kud-Sverchkov nói trong đoạn video clip do Cơ quan vũ trụ liên bang Nga (Roscosmos) công bố. Phi hành gia Oleg Novitskiy bổ sung chính các kỹ sư Liên Xô đã biến Nga trở thành cường quốc vũ trụ hàng đầu thế giới, trong khi chuyến bay của Gagarin trở thành tấm gương anh hùng cho toàn thể nhân loại, bao gồm phi hành đoàn hiện tại trên ISS.
Hằng năm, Nga đều kỷ nhiệm chuyến bay đầu tiên của phi hành gia Gagarin vào vũ trụ, và ngày 12.4 trở thành Ngày Du hành Vũ trụ của Nga. Ngày 12.4.1961, phi hành gia Gagarin đã tuyên bố “Poyekhali!” (lược dịch Khởi hành nào!) khi tàu du hành Vostok đã rời khỏi bệ phóng trên tên lửa đẩy, và câu nói nổi tiếng đã ghi dấu ấn trong lịch sử khám phá không gian của con người.
Chuyến bay chỉ kéo dài 108 phút, và vào thời điểm đó chỉ đủ để hoàn thành một vòng Trái đất trước khi quay lại địa cầu.
Nhân dịp trọng đại, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 12.4 đến Engels, thành phố trên bờ sông Volga ở miền nam nước này, điểm đáp của phi thuyền chở nhà du hành Gagarin trong chuyến bay lịch sử. Năm 2011, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tuyên bố ngày 12.4 trở thành Ngày Quốc tế của Chuyến bay đưa con người vào không gian.
Tin liên quan
Chuyến bay Vostok-1 hoàn toàn tự động vì không ai có thể đảm bảo chắc chắn rằng phi hành gia có thể làm việc trong điều kiện không trọng lực. Gagarin được cấp một mã đặc biệt, cho phép ông kích hoạt điều khiển bằng tay của con tàu vũ trụ trong tình huống khẩn cấp. Trong ảnh, ông Gagarin ngồi tại một phòng thí nghiệm kỹ thuật tại trung tâm huấn luyện Cosmonaut ở Star City năm 1964. Ảnh: Sputnik
Trước khi chuyến bay diễn ra, các cơ quan tin tức của Liên Xô đã chuẩn bị ba báo cáo khác nhau. Chúng dự định được sử dụng tùy theo tình huống sứ mệnh thành công, phi thuyền không đi vào quỹ đạo và rơi xuống đại dương hay nơi nào đó trong rừng, thậm chí là cái chết của phi hành gia. Bức ảnh này là một cảnh quay trong bộ phim 10 năm kỷ nguyên khám phá vũ trụ, khi Gagarin chào tạm biệt trước lúc lên phi thuyền. Ảnh: Sputnik
Con tàu vũ trụ Vostok-1 cất cánh ngày 21/4/1961, từ trung tâm phóng Baikonur ở Kazakhstan. Từ cấp thượng úy, sau khi trở về, Gagarin trở thành vị thiếu tá nổi tiếng nhất thế giới lúc bấy giờ. Ảnh: Sputnik
Hai ngày trước chuyến bay, Yuri Gagarin viết một lá thư tạm biệt cho người vợ là Valentina phòng khi tình huống xấu xảy ra. Valentina nhận được lá thư này năm 1968, trong vụ tai nạn đã cướp đi mạng sống của chồng bà. Trong ảnh là ông và vợ Valentina. Ảnh: Sputnik
Yuri Gagarin đến sân bay London, Anh, ngày 1/7/1961. Ảnh: AP
Nữ hoàng Elizabeth II đã chụp một bức ảnh cùng phi hành gia khi ông đến Anh, trái với quy tắc xã giao thông thường. Giải thích về hành động này, Nữ hoàng Elizabeth II nói rằng Gagarin không phải một người bình thường, mà là người trở về từ vũ trụ. Trong ảnh, Gagarin đang cầm huy chương vàng do Hiệp hội nghiên cứu các hành tinh của Anh trao tặng. Ảnh: AP
Yuri Gagarin là người đàn ông của gia đình. Ông kết hôn và có hai người con gái. Bé gái thứ hai chào đời khoảng một tháng trước chuyến bay vào vũ trụ. Trong ảnh, nhà du hành đang chơi đùa cùng hai con Galina và Yelena. Ảnh: Sputnik
Trong ảnh là Yuri Gagarin trước khi thực hiện chuyến du hành vũ trụ trên tàu Vostok ngày 12/4/1961. Ảnh: Sputnik
Gagarin sinh ra ở Smolensk, một vùng lãnh thổ từng bị Đức quốc xã chiếm đóng trong Thế chiến II. Thông tin này từng là một bí mật trong thời Xô viết. Gagarin chụp ảnh cùng cha ông, Alexey Gagarin và mẹ Anna. Ảnh: Sputnik
Việc tuyển chọn ứng viên cho nhiệm vụ vũ trụ do một nhóm chuyên gia đặc biệt thực hiện. Các nhà tâm lý học khi đó mô tả Yuri Gagarin rằng: "Trong các môn thể thao, Yuri là người đi đầu. Anh ấy sẵn sàng giành chiến thắng, ý thức về mục tiêu, tinh thần cạnh tranh và tinh thần đồng đội là minh chứng cho điều đó. Từ yêu thích của Yuri là 'công việc'. Anh ấy tự tin với kỹ năng vốn có. Người đàn ông này lịch sự, cởi mở, tế nhị và đúng giờ, không những thế còn có trí nhớ tốt và khả năng phát triển trí tuệ cao. Anh ấy sẽ đấu tranh bảo vệ quan điểm cá nhân bất chấp mọi thứ, miễn là điều đó đúng". Ảnh: Sputnik
Anh Hoàng (Theo Sputnik News) |
