The coronavirus disease [COVID-19] outbreak is upending life for families around the world. As schools and childcare centres close, many parents are finding themselves stuck at home for most of the day juggling childcare, full-time work and other competing responsibilities. Figuring out “What’s for dinner?” can be yet another daily challenge. To make things even harder, panic buying and disruptions to food supply systems mean some foods can now be difficult to find. And for many people, unemployment and lost income are making food shopping an additional financial challenge.
While many parents are understandably looking to ready meals and processed foods as a quick and low-cost way to feed the family, there are convenient, affordable and healthy alternatives. Here are five ways to help feed your children a varied, nutritious diet that will support their growth and development, all while building healthy eating habits.
5 lời khuyên ăn uống lành mạnh
1. Duy trì ăn hoa quả và rau
Có thể sẽ khó mua, dự trữ và nấu các món rau tươi trong điều kiện bị phong tỏa vì COVID-19, đặc biệt là khi cha mẹ được khuyến cáo hạn chế tối đa đi ra khỏi nhà. Nhưng bất kỳ khi nào có thể, cha mẹ cần đảm bảo thật nhiều hoa quả và rau trong chế độ ăn của trẻ.
Hãy cố gắng mua những thực phẩm tươi bất kỳ lúc nào có thể. Rau, quả tươi có thể ăn ngay hoặc cũng có thể làm đông lạnh để giữ được phần lớn chất dinh dưỡng và hương. Nấu soup, món hầm từ rau tươi hoặc những món khác sẽ bảo quản được lâu hơn và dự trữ ăn tiếp trong vài ngày. Những món này cũng có thể đông lạnh rồi hâm nóng lại khi ăn.
2. Khi không mua được thực phẩm tươi thì dùng thực phẩm khô hoặc đóng hộp tốt cho sức khỏe
Nhìn chung, thực phẩm tươi luôn là lựa chọn tốt nhất, tuy nhiên khi không mua được thực phẩm tươi thì vẫn có rất nhiều lựa chọn khác tốt cho sức khỏe, dễ bảo quản và chuẩn bị.
Đậu và đậu gà đóng hộp, là món ăn rất nhiều chất dinh dưỡng, và có thể bảo quản để sử dụng hàng tháng thậm chí hàng năm, chúng ta có thể dùng món này trong các bữa ăn theo nhiều cách khác nhau. Các loại cá hộp ngâm dầu như cá mòi, cá thu và cá hồi rất giàu đạm, a-xít béo omega 3 và nhiều vitamin và khoáng chất. Các loại cá hộp có thể mở ra ăn ngay kèm với món bánh mỳ kẹp, salad hay mỳ, hoặc chế biến hoặc làm nóng để ăn cùng với các món ăn khác.
Rau củ đóng hộp như cà chua, thường không chứa nhiều vitamin như rau củ tươi nhưng đây cũng là một lựa chọn để dự trữ khi khó mua rau củ tươi hoặc đông lạnh.
Thực phẩm khô như đậu, đỗ và các loại hạt như đậu lăng, đậu khô tách đôi, gạo, couscous hay diêm mạch cũng rất giàu dinh dưỡng, bảo quản được lâu và rất thơm ngon, giá thành phải chăng và ăn no. Yến mạch đã xay ăn với sữa hoặc nước đều có thể là bữa sáng tuyệt ngon, và có thể cho thêm vào sữa chua, hoa quả thái nhỏ hay nho khô.
3. Dự trữ một chút đồ ăn vặt tốt cho sức khỏe
Trẻ em thường hay ăn đồ ăn vặt vào một thời điểm nào đó trong ngày. Thay vì cho trẻ ăn đồ ngọt hay có muối, chúng ta nên cho trẻ ăn những đồ ăn vặt tốt cho sức khỏe như các loạt hạt, pho-mát, sữa chua [tốt nhất là loại không đường], hoa quả hoặc hoa quả sấy khô, trứng luộc, hoặc những đồ ăn vặt khác tốt cho sức khỏe mà sẵn có ở nơi bạn sinh sống. Những đồ ăn vặt này giàu dinh dưỡng, làm trẻ thấy no, và giúp trẻ hình thành những thói quen ăn uống lành mạnh sau này.
4. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn
Khi không thể mua thực phẩm tươi, thì cũng nên hạn chế không mua nhiều thực phẩm chế biến sẵn. Đồ ăn ngay, đồ ăn vặt và đồ tráng miệng đóng gói thường có nhiều chất béo bão hòa, đường và muối. Nếu bạn phải mua đồ ăn chế biến sẵn, thì hãy nhìn kỹ nhãn sản phẩm và cố gắng chọn những thực phẩm chứa ít các chất này. Cố gắng tránh không uống đồ ngọt, thay vào đó uống thật nhiều nước. Cắt thêm lát hoa quả hay rau rủ như chanh, chanh vàng, dưa chuột hoặc dâu vào nước uống là cách hay để tăng thêm hương vị.
5. Biến nấu nướng và các bữa ăn thành những khoảng thời gian vui vẻ và có ý nghĩa của gia đình
Nấu nướng và ăn cùng nhau là một cách rất hay để tạo thành những thói quen lành mạnh, gắn kết các thành viên trong gia đình và để mọi người vui vẻ với nhau. Bạn nên cho con mình cùng tham gia chuẩn bị bữa ăn – trẻ nhỏ hơn có thể giúp bố mẹ rửa hoặc phân loại thực phẩm còn trẻ lớn hơn thì có thể làm những việc phức tạp hơn như giúp bố mẹ sửa soạn bàn ăn.
Cố gắng hết sức để dành riêng một khoảng thời gian cố định cho bữa ăn gia đình. Những khoảng thời gian và thói quen như thế này có thể giúp trẻ giảm lo âu căng thẳng trong thời gian dịch bệnh như thế này.
Lời khuyên cho trẻ đang bú sữa mẹ
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho trẻ từ 2 đến 24 tháng tuổi. Phụ nữ mắc COVID-19 vẫn có thể tiếp tục cho con bú nếu họ vẫn muốn. Tuy nhiên, người mẹ cần phải biết giữ gìn vệ sinh khi cho con bú, cần phải đeo khẩu trang, rửa tay sạch sẽ trước và sau khi ôm con; và thường xuyên vệ sinh và khử khuẩn các bề mặt mà họ chạm vào. Nếu người mẹ quá mệt không thể cho con bú do nhiễm vi-rút hoặc các biến chứng khác, người mẹ cần phải được hỗ trợ để tiếp tục cho con ăn sữa mẹ bằng mọi cách có thể.
Lời khuyên về vệ sinh an toàn thực phẩm trong dịch COVID-19
Mặc dù ở thời điểm hiện nay chưa có bằng chứng nào cho thấy thực phẩm hay gói bọc thực phẩm có liên quan đến truyền nhiễm bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi-rút Corona gây ra [COVID-19], người nhiễm COVID-19 có thể do chạm vào bề mặt hoặc một vật có vi-rút và sau đó sờ tay lên mặt. Nguy cơ lây nhiễm sẽ cao hơn khi một người có tiếp xúc gần với người khác khi đang mua thực phẩm hoặc nhận đồ ăn giao tại nhà. Khi chế biến thực phẩm chúng ta luôn phải chú ý đến vệ sinh an toàn thực phẩm để phòng tránh các bệnh liên quan.
Loại bỏ đóng gói không cần thiết và bỏ vào thùng rác có nắp đậy. Nên lau sạch thực phẩm đóng hộp bằng khăn khử khuẩn trước khi mở ra ăn hoặc dự trữ. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong vòng ít nhất 20 giây, hoặc dùng dung dịch rửa tay khô có cồn, ngay sau khi lau đồ đóng hộp.
Với những thực phẩm không đóng gói như hoa quả và rau, rửa kỹ dưới vòi nước sạch.
Lời khuyên về vệ sinh an toàn thực phẩm:
- Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước sạch trong vòng ít nhất 20 giây trước khi chuẩn bị đồ ăn.
- Dùng thớt riêng biệt cho thịt và cá sống
- Nấu chín đồ ăn đến nhiệt độ thích hợp
- Bảo quản những thực phẩm chóng hỏng trong tủ lạnh hoặc tủ đông, lưu ý hạn sử dụng của thực phẩm.
- Cố gắng tái chế hoặc loại bỏ thực phẩm thừa và bao gói một cách hợp lý và vệ sinh, tránh chất đống đồ loại bỏ làm mất vệ sinh và khiến vật ký sinh xâm nhập.
- Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong vòng ít nhất 20 giây trước khi ăn và đảm bảo con bạn cũng rửa tay sạch.
- Luôn luôn sử dụng đĩa, bát, và đồ nấu nướng sạch sẽ.
UNICEF Việt Nam
Vi-rút đường hô hấp gây những bệnh như viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi-rút Corona [Covid-19] lây lan khi dịch nhầy hay dịch tiết đường hô hấp chứa vi-rút xâm nhập vào cơ thể của bạn từ mắt, mũi hay họng, chủ yếu là qua bàn tay. Bàn tay cũng chính là một trong những cách phổ biến nhất khiến virus lây lan từ người này sang người khác.
Trong tình hình đại dịch hoành hành trên thế giới, một trong những biện pháp rẻ nhất, dễ nhất, và quan trọng nhất để phòng tránh vi-rút lây lan là rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch. Dưới đây là tất cả những thông tin bạn cần biết để rửa tay đúng cách:
1. Rửa tay đúng cách như thế nào?Xoa tay nhanh rồi tráng nước không thể loại bỏ được hết tất cả vi-rút còn sót lại trên tay bạn. Bạn hãy tham khảo từng bước dưới đây để rửa tay thật sạch.
- Bước 1: Làm ướt hai lòng bàn tay dưới vòi nước
- Bước 2: Lấy xà phòng vào lòng bàn tay và xoa đều
- Bước 3: Chà 2 bàn tay vào nhau, mặt trong, mặt ngoài – miết mạnh các ngón tay và các kẽ ngón, móng tay – trong vòng ít nhất 20 giây.
- Bước 4: Tráng sạch tay dưới vòi nước
- Bước 5: Lau khô tay bằng khăn sạch hoặc khăn sử dụng một lần
Bạn nên rửa tay ít nhất trong vòng 20-30 giây. Có một cách rất dễ giúp bạn rửa tay đủ thời gian cần thiết là vừa rửa tay vừa hát bài chúc mừng sinh nhật, đủ hai lần.
Khi bạn dùng dung dịch rửa tay khô thì nên loại có chứa ít nhất 60% cồn, xoa dung dịch vào tay trong ít nhất 20 giây để làm sạch cả bàn tay.
3. Khi nào thì tôi cần rửa tay?
Để phòng ngừa lây nhiễm COVID-19, bạn cần rửa tay vào những thời điểm sau:
- Sau khi xịt mũi, ho hay hắt hơi
- Sau khi đến nơi công cộng, sau khi đi các phương tiện giao thông công cộng, đi chợ và những nơi thờ cúng khác
- Sau khi chạm vào những bề mặt ở môi trường bên ngoài, kể cả tiền giấy
- Trước, trong và sau khi chăm sóc người ốm
- Trước và sau khi ăn
Nói chung, bạn nên rửa tay vào những thời điểm sau đây:
- Sau khi đi vệ sinh
- Trước và sau khi ăn
- Sau khi bỏ rác
- Sau khi chạm vào động vật và vật nuôi
- Sau khi thay tã lót cho em bé hoặc giúp trẻ đi vệ sinh
- Khi bàn tay của bạn bị bẩn
Bạn có thể giúp con mình rửa tay bằng cách làm cho việc rửa tay trở nên dễ dàng với trẻ nhỏ, ví dụ như, để sẵn một chiếc ghế nhỏ để giúp con dễ dàng với tới vòi nước và xà phòng. Bạn cũng có thể làm cho việc rửa tay trở nên vui vẻ hơn bằng cách hát cùng con bài hát mà con yêu thích khi giúp con xoa bàn tay.
Không, bạn có thể dùng nước ở bất kỳ nhiệt độ nào rửa tay cũng được. Nước lạnh và nước ấm đều có tác dụng diệt vi trùng và vi-rút như nhau – miễn là bạn phải dùng xà phòng!
6. Tôi có cần lau khô tay bằng khăn không?Vi trùng lây lan từ làn da ướt dễ dàng hơn so với da khô, do vậy lau khô tay là một bước quan trọng. Khăn giấy hoặc khăn vải có tác dụng tốt nhất để loại bỏ vi trùng mà không làm lây lan sang những bề mặt khác.
7. Rửa tay bằng xà phòng và nước hay dung dịch rửa tay khô: cái nào tốt hơn?
Nói chung, cả rửa tay bằng xà phòng và nước và dung dịch rửa tay khô, nếu dùng đúng cách, rất có tác dụng diệt vi trùng và mầm bệnh. Khi ở bên ngoài thì dung dịch rửa tay khô thuận tiện hơn, nhưng lại đắt hoặc khó mua khi tình trạng khẩn cấp xảy ra. Thêm nữa, dung dịch rửa tay khô có cồn có thể diệt vi-rút corona, nhưng không diệt được tất cả các loại vi khuẩn và vi-rút, ví dự như norovirus và rotavirus.
8. Nếu tôi không có xà phòng thì sao?Dùng nước có clo hay dung dịch rửa tay có chứa ít nhất 60% cồn là hai cách tốt nhất nếu bạn không có xà phòng và nước sạch. Trong trường hợp không có nước có clo hay dung dịch rửa tay khô, nước xà phòng hay tro cũng có thể diệt vi khuẩn, mặc dù không có tác dụng bằng. Nếu dùng nước xà phòng hay tro thì cần phải rửa tay ngay khi bạn tìm được nơi rửa tay và tránh tiếp xúc trực tiếp với những người xung quanh hoặc các bề mặt.
9. Tôi còn có thể giúp chấm dứt lây lan vi-rút corona như thế nào?
- Phép lịch sự khi hắt hơi hay ho: lấy khuỷu tay hoặc khăn giấy che miệng và mũi khi ho hay hắt hơi, vứt bỏ khăn giấy sau khi dùng và rửa tay
- Tránh chạm tay lên mặt [mắt, mũi, miệng]
- Tránh tiếp xúc trực tiếp: tránh bắt tay, ôm hôn, chia sẻ đồ ăn, đồ dùng cá nhân, cốc và khăn
- Tránh tiếp xúc gần với những người đang bị cảm hoặc có những triệu chứng giống bị cúm
- Nếu bạn hoặc con bạn có dấu hiệu sốt, ho hoặc khó thở, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra sức khỏe
- Lau sạch những bề mặt có thể lây lan vi-rút, nên lau sạch các bề mặt thường xuyên hơn [đặc biệt là ở những khu vực công cộng]
Bấm vào đây để tìm hiểu tất cả các hướng dẫn của UNICEF về COVID-19.