Bí quyết giúp trẻ vượt qua lỗi nhút nhát

Trẻ nhút nhát thiếu tự tin là vấn đề phổ biến mà nhiều trẻ em đang phải đối mặt. Điều này khiến cho trẻ gặp khó khăn trong việc giao tiếp, học tập, kết nối các mối quan hệ xã hội,… Để giúp trẻ vượt qua được sự nhút nhát, ba mẹ cần nắm được nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục. Bài viết dưới đây giải đáp toàn bộ thắc mắc cho ba mẹ.

là một tính cách tự nhiên của một số trẻ em, khi con cảm thấy không thoải mái hoặc e ngại trong các tình huống xã hội giao tiếp, những trẻ nhút nhát thường tránh xa các hoạt động nhóm và có xu hướng trở thành những người hướng nội, quan sát từ xa. Những trẻ thiếu tự tin thường không tự tin vào khả năng của mình, lo lắng về việc thất bại và sợ bị từ chối, phê phán.

Sự nhút nhát cũng được phân loại thành nhiều cấp độ. Có trẻ cảm thấy khó chịu nhẹ và dễ dàng vượt qua. Nhưng có những đứa trẻ cảm thấy sợ hãi tột độ về tình huống đó và nỗi sợ hãi này có thể khiến trẻ suy nhược. Sự ức chế, sống khép kín, hướng nội, lo lắng và trầm cảm có thể là kết quả của sự nhút nhát.

Nhút nhát bao gồm một loạt các hành vi. Trẻ em đôi khi cảm thấy ngại ngùng trong những tình huống mới là điều bình thường. Nhận thức về sự nhút nhát cũng có thể là văn hóa: Một số nền văn hóa, chẳng hạn như nhiều nền văn hóa ở Hoa Kỳ có xu hướng coi nó là tiêu cực. Nhưng chẳng hạn như một số nền văn hóa châu Á, có xu hướng nhìn nhận sự nhút nhát một cách tích cực hơn.

Những trẻ thiếu tự tin thường không tự tin vào khả năng của mình, lo lắng về việc thất bại và sợ bị từ chối, phê phán

Xem thêm: Làm thế nào để trẻ tự tin trước đám đông, làm chủ sân khấu?

Biểu hiện của trẻ thiếu thiếu tự tin và nhút nhát

Đối với những đứa trẻ ở độ dưới 10 tuổi – là thời kỳ mới bắt đầu phát triển, lạ lẫm với mọi thứ xung quanh; việc nhút nhát, thiếu tự tin có thể coi là một biểu hiện bình thường. Ba mẹ không cần quá lo lắng. Nhưng nếu tình trạng này không được khắc phục luôn, theo trẻ đến khi trưởng thành thì đây là là mối đe dọa cho việc hình thành, phát triển tính cách và nhân cách của con.

Biểu hiện của trẻ thiếu nhút nhát thiếu tự tin thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Cho nên để kịp thời điều chỉnh và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết, ba mẹ cần nhận biết sớm các biểu hiện trẻ nhút nhát, thiếu tự tin vào bản thân.

• Trẻ cảm thấy không thoải mái và e ngại trong các tình huống xã hội, như gặp gỡ bạn mới, tham gia vào nhóm hoặc biểu diễn trước đám đông. Trẻ thường trở nên im lặng, không chủ động tham gia vào cuộc trò chuyện và thể hiện ý kiến của mình.
• Trẻ không tin tưởng vào khả năng của mình.Có thể có ánh mắt chần chừ, không chắc chắn trong hành động của mình.
• Trẻ sợ những thử thách mới, sợ thất bại và không dám thể hiện bản thân.
• Các con có thể cảm thấy tự ti, lo lắng về việc bị từ chối và không dám đứng lên để bảo vệ ý kiến của mình.
• Trẻ thiếu tự tin thường có xu hướng phụ thuộc vào người khác, phụ thuộc vào ba mẹ hoặc bạn bè. Cần sự đồng ý và hướng dẫn từ người khác để thực hiện một nhiệm vụ hoặc đưa ra quyết định.
• Trẻ có thể không tự tin đứng lên và tự lập trong việc giải quyết vấn đề hoặc đối mặt với khó khăn.
• Trẻ thiếu tự tin thường có tư thế cơ thể uể oải, nhăn nhó và thường cúi đầu. Các con hay tránh ánh mắt tiếp xúc và không tự tin trong việc diễn đạt ý kiến của mình.
• Trẻ dễ bị lấn át bởi người khác và không có sự tự tin trong việc giao tiếp và tương tác với mọi người.

Tự tin là tính cách quan trọng trong cuộc sống của con trẻ. Vì vậy, gia đình cần nhận các biểu hiện trẻ tự ti, nhút nhát để có biện pháp khắc phục sớm nhất.

Gia đình cần nhận các biểu hiện trẻ tự ti, nhút nhát để có biện pháp khắc phục sớm nhất

Xem thêm: Dạy trẻ cảm xúc sợ hãi, cách đối diện với hiệu ứng tiêu cực

Trẻ em thiếu tự tin có ảnh hưởng tiêu cực như thế nào?

Trẻ không tự tin đối diện với những hậu quả và tác động tiêu cực đáng kể, không chỉ trong thời gian hiện tại mà còn có thể ảnh hưởng đến tương lai của con trẻ khi trưởng thành. Ba mẹ cần biết về những hậu quả và tác động xấu của sự thiếu tự tin đối với suy nghĩ và hành động của trẻ:

• Hạn chế phát triển cá nhân: Trẻ không dám thử thách bản thân và chọn cách tránh xa các tình huống, thử thách mới. Điều này làm hạn chế sự phát triển cá nhân và khả năng khám phá của trẻ. Không dám đặt mục tiêu cao và không dám mạo hiểm để đạt được những thành tựu lớn.
• Hay suy nghĩ tiêu cực: Sự thiếu tự tin có thể dẫn đến trẻ tự nhìn nhận bản thân thấp kém và không đánh giá đúng khả năng của mình. Điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tự tin và sự tự tin của con.
• Tư duy hạn chế và sợ thất bại: Trẻ nhút nhát thiếu tự tin có xu hướng sợ thất bại và không dám đối mặt với thử thách. Con trẻ sẽ sinh ra tư duy hạn chế và không dám khám phá những khả năng mới. Điều này gây ảnh hưởng đến sự sáng tạo, lòng kiên nhẫn và khả năng giải quyết vấn đề của trẻ.
• Rối loạn tâm lý và xã hội: Trẻ thiếu tự tin trở nên cô độc và xa lánh xã hội. Các con cảm thấy không đủ tự tin để tham gia vào các hoạt động nhóm và giao tiếp với mọi người xung quanh. Điều này gây ảnh hưởng đến quan hệ xã hội của trẻ, làm cho con cảm thấy cô đơn và khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ.
• Ảnh hưởng trong tương lai: Sự thiếu tự tin ở tuổi thơ có thể có tác động dài hạn đến cuộc sống và sự phát triển của trẻ khi trưởng thành. Có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ, đạt được thành công trong công việc và thể hiện bản thân một cách tự tin, thoải mái.
  Trẻ thiếu tự tin đối diện với những hậu quả và tác động tiêu cực đáng kể, không chỉ trong thời gian hiện tại mà còn có thể ảnh hưởng đến tương lai của con trẻ khi trưởng thành

Xem thêm: TOP 10 trò chơi giúp trẻ tự tin thể hiện tài năng và cá tính

Tại sao trẻ không tự tin? Những nguyên nhân trẻ mất tự tin phổ biến hiện nay bố mẹ nên chú ý

Trẻ em thiếu tự tin là một vấn đề phổ biến và có nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiểu rõ những nguyên nhân này giúp ba mẹ tìm hiểu và giải quyết vấn đề cho trẻ một cách hiệu quả. Dưới đây là một số những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ thiếu tự tin:

Yếu tố di truyền

Một số trẻ có xu hướng thiếu tự tin là do yếu tố di truyền. Các yếu tố di truyền từ ba mẹ, dòng họ như tính cách, cấu trúc não bộ, hay các yếu tố về mặt sinh học có thể góp phần vào sự phát triển tự tin của trẻ.

Một số trẻ nhút nhát thiếu tự tin là do yếu tố di truyền

Nhân cách

Nhân cách của mỗi đứa trẻ có thể ảnh hưởng đến mức độ tự tin của chúng. Một số trẻ có tính cách nhút nhát, nhạy cảm hoặc tự ti, dẫn đến sự thiếu tự tin. Các con có thể tự đặt ra những tiêu chuẩn cao hơn với mức bình thường và luôn so sánh bản thân với người khác. Điều này ba mẹ có thể rèn luyện, sửa đổi cho trẻ từ nhỏ.

Nhân cách của mỗi đứa trẻ có thể ảnh hưởng đến mức độ tự tin của chúng

Xem thêm: Đặc điểm phát triển tư duy của trẻ mẫu giáo và trẻ ấu nhi

Trẻ nhút nhát thiếu tự tin do cách giáo dục của gia đình

Gia đình có vai trò quan trọng trong việc hình thành tự tin của trẻ. Môi trường gia đình quá bảo bọc hoặc thiếu sự động viên và định hướng tích cực từ ba mẹ có thể làm cho trẻ thiếu tự tin. Nếu trẻ không được khuyến khích tự thể hiện ý kiến và quan điểm, các con có thể không tự tin trong việc thể hiện bản thân. Vì vậy đây là nguyên nhân ba mẹ có thể nhận biết sớm và thay đổi từ chính bản thân của mình.

Gia đình có vai trò quan trọng trong việc hình thành tự tin của trẻ

Xem thêm: 18+ kỹ năng sống cho trẻ tiểu học VỮNG CHÃI bước vào đời

Ảnh hưởng từ những người khác trong gia đình

Những người khác trong gia đình như anh chị em hay ba mẹ,… cũng có thể góp phần vào sự thiếu tự tin của trẻ. Nếu trẻ luôn bị so sánh, phê phán hoặc không nhận được sự khích lệ từ những người xung quanh, các con rất dễ mất tự tin trong bản thân; sinh ra những suy nghĩ tiêu cực về bản thân mình. Nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên đến khi trẻ trưởng thành, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Nếu trẻ luôn bị so sánh, phê phán hoặc không nhận được sự khích lệ từ những người xung quanh, các con rất dễ mất tự tin trong bản thân

Trẻ em thiếu tự tin do thiếu tương tác xã hội

Môi trường xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tự tin của trẻ. Thiếu tương tác xã hội, không có cơ hội giao tiếp và tham gia vào các hoạt động nhóm, ví dụ như chơi cùng bạn bè, tham gia vào các câu lạc bộ, hay tham dự các sự kiện xã hội có thể làm cho trẻ cảm thấy mình bị cô lập và không tự tin trong giao tiếp. Đặc biệt trong giai đoạn phát triển của trẻ, sự tương tác xã hội là yếu tố quan trọng giúp trẻ hình thành kỹ năng làm việc nhóm cho trẻ em, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội, và phát triển lòng tự tin.

Môi trường xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển tự tin của trẻ

Thường xuyên bị trêu chọc, bắt nạt cũng khiến trẻ không tự tin

Một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ nhút nhát thiếu tự tin là thường xuyên bị trêu chọc hoặc bắt nạt. Những lời nói xúc phạm, hành động gây ảnh hưởng tiêu cực từ các bạn cùng trang lứa có thể gây tổn thương đáng kể cho trẻ. Bị trêu chọc và bắt nạt không chỉ làm mất tự tin của trẻ, mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển xã hội và tâm lý của con. Trẻ cảm thấy không được chấp nhận và không tin tưởng vào khả năng của mình, dẫn đến sự tự ti và khó khăn trong giao tiếp xã hội.

Một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ em thiếu tự tin là thường xuyên bị trêu chọc hoặc bắt nạt

Thất bại có thể khiến trẻ mất tự tin trong thời gian dài

Thất bại cũng là một nguyên nhân phổ biến gây cho trẻ bị mất sự tự tin. Khi trẻ gặp thất bại liên tục trong các hoạt động, việc học tập hoặc thể thao, con có thể cảm thấy mình không đủ khả năng hoặc không thể đạt được mục tiêu. Những trải nghiệm thất bại liên tục này có thể làm cho trẻ mất tự tin và sợ thất bại trong tương lai. Thậm chí, trẻ có thể từ bỏ hoặc tránh xa các hoạt động mà con cảm thấy không tự tin để tránh đối mặt với thất bại. Để vượt qua điều này, con trẻ cần nhất là sự quan tâm, động viên từ gia đình.

Những trải nghiệm thất bại liên tục này có thể làm cho trẻ mất tự tin và sợ thất bại trong tương lai

Xem thêm: 15+ cách giúp trẻ tự tin trong giao tiếp để TOẢ SÁNG

Một số cách để giúp con vượt qua sự nhút nhát thiếu tự tin

Dành nhiều lời khen hơn

Việc dành thời gian để khen ngợi những thành tựu nhỏ sẽ giúp tăng cường lòng tự tin của con. Ba mẹ nên chú ý đến những nỗ lực và sự cố gắng của con, và khuyến khích con bằng cách dành lời khen tán thành, tích cực. Điều này sẽ giúp con cảm thấy hạnh phúc, được công nhận và tự tin hơn trong việc thử thách và khám phá thế giới xung quanh.

Việc dành thời gian để khen ngợi những thành tựu nhỏ sẽ giúp tăng cường lòng tự tin của con

Xem thêm: Dạy trẻ mầm non chuẩn bị vào lớp 1 VỮNG VÀNG và TỰ TIN

Ngưng bao bọc quá mức

Mặc dù việc bảo vệ con là điều tự nhiên của bất kỳ phụ huynh nào, nhưng quá mức bao bọc con có thể làm hạn chế khả năng con trẻ tự mình giải quyết vấn đề và phát triển kỹ năng xã hội. Ba mẹ nên dạy trẻ tự tin bằng cách tạo điều kiện cho con tiếp xúc với những tình huống mới, thách thức và khó khăn để con có thể học cách đối mặt và vượt qua sự nhút nhát.

Ba mẹ nên tạo điều kiện cho con tiếp xúc với những tình huống mới, thách thức và khó khăn để con có thể học cách đối mặt và vượt qua sự nhút nhát

Xây dựng môi trường sống lành mạnh cho con

Một môi trường sống lành mạnh và ổn định là yếu tố quan trọng trong việc giúp con trẻ vượt qua sự nhút nhát. Ba mẹ nên tạo ra một không gian an toàn và yêu thương, nơi con cảm thấy được chấp nhận và được thể hiện bản thân mình một cách tự nhiên. Việc ba mẹ xây dựng mối quan hệ đáng tin cậy và thân thiện trong gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích con tự tin và phát triển.

Một môi trường sống lành mạnh và ổn định là yếu tố quan trọng trong việc giúp con trẻ vượt qua sự nhút nhát

Xem thêm: 10+ kỹ năng giao tiếp CHỦ ĐẠO cho trẻ tiểu học TỰ TIN

Tìm hiểu và phát triển thế mạnh cho con

Ba mẹ nên tìm hiểu kỹ về những khả năng và sở trường của con; sau đó tạo điều kiện để con phát triển những thế mạnh đó

Mỗi đứa trẻ đều có thế mạnh riêng biệt và và giỏi giang. Ba mẹ nên tìm hiểu kỹ về những khả năng và sở trường của con; sau đó tạo điều kiện để con phát triển những thế mạnh đó. Việc khuyến khích con tham gia vào những hoạt động mà con yêu thích và có tài năng sẽ giúp con tăng cường sự tự tin và khám phá thêm về bản thân. Ba mẹ có thể đưa con tham gia vào các lớp học, câu lạc bộ, hoặc khóa đào tạo liên quan đến những thế mạnh của con để con có cơ hội rèn luyện và phát triển kỹ năng của mình như: MC, cầu thủ đá bóng, nhảy múa,…

Ngoài ra hiện nay có các bố mẹ đang có xu hướng test Sinh Trắc Vân Tay cho bé để khám phá tính cách, tiềm năng và dần xây dựng định hướng giáo dục phù hợp. Bố mẹ có thể ghé UPO ngay hôm nay để tham gia chương trình STVT MIỄN PHÍ!

Cho con tham gia các lớp học kỹ năng sống

Các lớp học kỹ năng sống như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội, hay kỹ năng quản lý cảm xúc có thể giúp con vượt qua sự nhút nhát và thiếu tự tin. Ba mẹ nên tìm hiểu và lựa chọn các khóa học phù hợp với độ tuổi và nhu cầu của con. Những lớp học này sẽ giúp con rèn luyện và phát triển những kỹ năng sống cho bé cần thiết để tự tin hơn trong giao tiếp, tương tác với người khác và quản lý cảm xúc của mình.

Các lớp học kỹ năng sống như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xã hội, hay kỹ năng quản lý cảm xúc có thể giúp con vượt qua sự nhút nhát và thiếu tự tin

Xem thêm: “Bỏ túi” 20 kỹ năng sống cho trẻ mầm non 5 tuổi MẠNH MẼ!

Trẻ thiếu tự tin, hướng nội và rối loạn lo âu xã hội – Đây là 3 điều khác nhau!

Xem xét lại về hướng nội

Hướng nội là một khía cạnh quan trọng trong cuộc sống của mỗi người, đó là cách chúng ta tương tác và xử lý với bản thân. Trong bối cảnh xã hội ngày càng phức tạp và đầy áp lực, hướng nội trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đây là khả năng tự thích nghi, tìm hiểu và phát triển bên trong mình. Chúng ta tự nhìn vào bản thân, hiểu rõ giá trị và sở thích của mình, và tìm ra những cách để phát triển và trỗi dậy. Hướng nội không phải là việc cô lập bản thân, mà là một quá trình tìm hiểu và chăm sóc bản thân một cách ý thức.

Có nhiều lợi ích khi ta có hướng nội.

• Thứ nhất, hướng nội giúp chúng ta hiểu rõ bản thân hơn: Người hướng nội có thể định hình mục tiêu và hướng đi cho cuộc sống. Hướng nội giúp nhận ra những mục tiêu cá nhân và phát triển theo hướng mà ta cảm thấy đúng đắn và đáng giá.
• Thứ hai, hướng nội tạo ra lòng tự tin và sự tự tin trong bản thân: Khi đã biết rõ giá trị của mình và luôn tự tin trong sở thích và khả năng của mình, trẻ hướng nội sẽ không bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác và có thể đứng vững trước những thử thách trong cuộc sống. Hướng nội giúp xây dựng lòng tự tin và sự tự tin trong việc đối mặt với khó khăn và thách thức.
• Thứ ba, hướng nội giúp con người phát triển sự sáng tạo và đổi mới: Khi bản thân có thời gian tự tìm hiểu và khám phá bên trong mình, ta có thể khám phá ra những ý tưởng mới, những sở thích tiềm năng và khả năng đặc biệt.
  Hướng nội không phải là việc cô lập bản thân, mà là một quá trình tìm hiểu và chăm sóc bản thân một cách ý thức

Về chứng rối loạn lo âu xã hội

Chứng rối loạn lo âu xã hội hay còn được gọi là rối loạn hoảng sợ xã hội, là một loại rối loạn lo âu mà người mắc phải đối mặt với sự sợ hãi và lo lắng về việc bị đánh giá, chê trách hoặc xấu hổ trong các tình huống xã hội.

Những người mắc chứng này thường có xu hướng tránh xa các hoạt động xã hội và giao tiếp với người khác, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày và mối quan hệ xã hội của họ.

Triệu chứng của rối loạn lo âu xã hội gần giống với biểu hiện của trẻ nhút nhát. Nhưng đây là một căn bệnh bị mắc phải do nhiều nguyên nhân, tác động; còn trẻ nhút nhát là một tính cách mà trẻ có thể thay đổi từ sớm.

Những người mắc chứng này thường có xu hướng tránh xa các hoạt động xã hội và giao tiếp với người khác, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày và mối quan hệ xã hội

Xem thêm: Dạy trẻ tăng động giảm chú ý cùng 9 kinh nghiệm “VÀNG”

Điểm khác biệt

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường gặp phải các thuật ngữ như nhút nhát, hướng nội và rối loạn lo âu xã hội để miêu tả cách thể hiện và tương tác xã hội của mỗi người. Tuy có sự tương đồng ở một số khía cạnh, nhưng nhút nhát, hướng nội và rối loạn lo âu xã hội là ba khái niệm khác nhau; ba mẹ nên biết để nhận diện cho con trẻ:

• Nhút nhát là một tính cách tự nhiên, mà trẻ có xu hướng cảm thấy không thoải mái và e dè trong các tình huống xã hội. Trẻ nhút nhát thiếu tự tin thường tránh xa sự chú ý và giao tiếp với mọi người. Tuy nhiên, nhút nhát không gây ra sự bất tiện lớn trong cuộc sống hàng ngày và không làm ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của con. Nhưng nếu để tình trạng này kéo dài đến khi con trưởng thành, có thể chuyển thành bệnh, gây ra nhiều tiêu cực, khó khăn cho cuộc sống của trẻ.
• Hướng nội là một trạng thái tập trung vào bản thân, có xu hướng dành nhiều thời gian một mình để nghĩ và cảm nhận. Người hướng nội thường tận hưởng sự cô đơn và có khả năng thích nghi với môi trường ít tương tác xã hội. Hướng nội không phải là một vấn đề sức khỏe tâm thần, mà chỉ là một đặc điểm cá nhân tự nhiên.
• Rối loạn lo âu xã hội là một vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng hơn, mà người mắc chứng gặp khó khăn và sợ hãi trong việc tương tác và giao tiếp xã hội. Người bị rối loạn lo âu xã hội có thể tránh xa các tình huống xã hội, cảm thấy lo lắng và không tự tin khi đối diện với người khác. Chứng này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày và mối quan hệ xã hội của con trẻ mắc phải.
  Tuy có sự tương đồng ở một số khía cạnh, nhưng nhút nhát, hướng nội và rối loạn lo âu xã hội là ba khái niệm khác nhau

Cuộc sống hiện đại ngày nay đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển của trẻ nhỏ. Trẻ nhút nhát thiếu tự tin có thể là những trở ngại gây ảnh hưởng đến sự thành công sau này. Hy vọng qua những chia sẻ trong bài viết, ba mẹ đã biết cách xử lý tình trạng này. Nếu gặp khó khăn trong việc giáo dục con cái, bố mẹ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của các giảng viên của lớp đào tạo kỹ năng sống cho trẻ như tại khoá học DreamUP của UPO.

Đăng ký khoá học DreamUP NGAY

Tác giả/Tham vấn: LÊ ĐẶNG MINH NHẬT

Founder - CEO Công Ty CP Tiềm Năng Vô Hạn UPO

Thầy Lê Đặng Minh Nhật là nhà đào tạo, nhà nghiên cứu tâm lý giáo dục vời hơn 10 năm giảng dạy và đào tạo hơn 30.000 học viên toàn quốc. Thầy cũng là nhà huấn luyện và tư vấn cho đội ngũ nhân sự và khách hàng của các tập đoàn và doanh nghiệp: FPT, PQC hospitality, J&T express, Amyra, ILA, RMIT, AIA EXCHANGE, Chubb Life, Global Media…

"Giáo dục nào đâu phải là quần áo để khoác lên cho đẹp, bởi giáo dục vốn dĩ là khơi dậy cái đẹp từ bên trong mỗi đứa trẻ" chính là châm ngôn của thầy trong giáo dục con trẻ.