Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Thạch Sanh Ngữ văn lớp 6, bài học tác giả - tác phẩm Thạch Sanh trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
A. Nội dung tác phẩm Thạch Sanh
Tóm tắt truyện: Ngày xưa, ở quận Cao Bình có hai vợ chồng tuổi già mà chưa có con. Họ thường hay giúp đỡ mọi người, Ngọc Hoàng bèn sai thái tử xuống đầu thai làm con. Mãi sau, người vợ mang thai qua mấy năm chưa sinh nở. Sau khi người chồng mất, người vợ sinh ra một cậu con trai. Sau khi cậu bé khôn lớn, mẹ mất. Cậu sống lủi thủi trong túp lều nát và một lưỡi búa của cha để lại. Người ta gọi chàng là Thạch Sanh. Sau khi Thạch Sanh biết dùng búa, Ngọc Hoàng sai thiên thần xuống dạy mọi võ nghệ và mọi phép thần thông. Thạch Sanh gặp Lý Thông và kết nghĩa an hem. Thạch Sanh bị Lý Thông lợi dung để nộp mạng thay mình cho Chằn tinh. Thạch Sanh giết được Chằn tinh thì bị Lý Thông lừa cướp công. Vua khen ngợi phong Lý Thông làm quận công. Khi vua mở hội lớn để tuyển người lấy công chúa thì công chúa bị đại bàng quắt mất. Thạch Sanh nhìn thấy bèn dùng cung bắn và đuổi theo, cứu được công chúa thì bị Lý Thông lấp cửa hang. Trong hang, Thạch Sanh cứu được con trai vua Thủy Tề. Thạch Sanh xin vua cây đàn. Thạch Sanh bị hồn Chằn tinh và đại bàng hãm hại bị bắt vào ngục. Nhờ tiếng đàn mà Thạch Sanh được giải oan, công chúa khỏi câm. Sau đó, chàng thu phục được quân mười tám nước chư hầu nhờ tiếng đàn và niêu cơm. Về sau, chàng được vua nhường ngôi.
B. Tìm hiểu tác phẩm Thạch Sanh
1. Thể loại: truyện cổ tích
2. Bố cục: 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đên “ mọi phép thần thông”: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh
- Phần 2: Tiếp theo đến “ hóa kiếp thành bọ hung”: Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh
- Phần 3: Phần còn lại: Thạch Sanh chiến thắng quân mười tám nước chư hầu và lên ngôi vua.
3. Giá trị nội dung
Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dũng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiên ước mơ , niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.
4. Giá trị nghê thuật
Truyện có nhiều chi tiết tưởng tượng thần kì độc đáo và giàu ý nghĩa [ như sự ra đời và lớn lên kì lạ của Thạch Sanh, cung tên vàng, cây đàn thần, niêu cơm thần.]
C. Sơ đồ tư duy Thạch Sanh
D. Đọc hiểu văn bản Thạch Sanh
1. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh
- Sự bình thường:
+ Là con của một gia đình nông dân tốt bụng
+ Sốn nghèo khổ bằng nghề kiếm củi.
- Sự khác thường:
+ Thạch Sanh ra đời là do Ngọc Hoàng sai thái tử xuống đầu thai làm con.
+ Bà mẹ mang thai trong nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh.
+ Thạch Sanh được thiên thần dạy cho đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần thông.
=> Thạch Sanh là con của người dân thường, cuộc đời và số phận rất gần gũi với nhân dân. Những chi tiết về sự ra đơi và lớn lên khác thường của Thạch Sanh có ý nghĩa tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ cho nhân vật lí tưởng, làm tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện.
2. Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh
- Những thử thách Thạch Sanh phải trải qua:
+ Bị mẹ con Lí Thông lừa đi canh miếu thờ, thế mạng. Thạch Sanh diệt chằn tinh.
+ Xuống hang diệt đại bàng, cứu công chúa, bị Lí Thông lấp cửa hàng.
+ Bị hồn chằn tinh, đại bàng báo thù, Thạch Sanh bị bắt vào ngục.
+ Sau khi Thạch Sanh kết hôn với công chúa, hoàng tử mười tám nước chư hầu trước kia bị công chúa từ hôn lấy làm tức giận, hội họp binh lính kéo quân sang đánh
=> Thạch Sanh hiện lên với phẩm chất thật thà, chất phác, dũng cảm, tài năng.
3. Thạch Sanh chiến thắng quân mười tám nước chư hầu và lên ngôi vua.
- Nhà vua gả công chúa cho Thạch Sanh và tổ chức lễ cưới từng bừng
- Quân mười tám nước chư hầu bị công chúa từ hôn, kéo quân sang. Thạch Sanh dùng tiếng đàn để cảm hóa.
- Thạch Sanh dùng niêu cơm để quân mười tám nước chư hầu khâm phục
- Thạch Sanh được lên ngôi vua.
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Xem thêm: Truyện Cổ tích ?
Bài giảng: Thạch Sanh - Cô Trương San [Giáo viên VietJack]
1. Tóm tắt
Quảng cáo
Thạch Sanh vốn mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống lủi thủi trong túp lều dưới gốc đa và gia tài chỉ có lưỡi búa cha để lại. Thấy Thạch Sanh khỏe, Lý Thông lân la kết nghĩa huynh đệ. Thạch Sanh về sống với mẹ con Lý Thông. Trong vùng có một con chằn tinh hung dữ, mỗi năm người dân phải nộp người cho nó ăn thịt. Tới phiên Lý Thông , hắn lừa Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình. Thạch Sanh giết chết chằn tinh, Lý Thông lại lừa chàng đi trốn rồi cướp công của Thạch Sanh. Trong ngày hội nhà vua kén phò mã, công chúa bị đại bàng quắp đi. Thạch Sanh thấy đại bàng cắp người thì bắn nó và lần theo dấu máu vào hang cứu công chúa. Lý Thông lại một lần nữa lừa Thạch Sanh, hắn lấp miệng hang nhốt chàng dưới vực. Thạch Sanh giết đại bàng và cứu con vua Thủy Tề, chàng được tặng nhiều vàng bạc nhưng chỉ xin một cây đàn trở về gốc đa. Hồn chằn tinh và đại bàng vu oan cho Thạch Sanh, chàng bị bắt vào ngục. Trong ngục chàng lôi đàn ra gẩy kể về nỗi oan khiên của mình. Lý Thông bị trừng trị, Thạch Sanh được nhà vua gả công chúa cho. Các nước chư hầu tức giận đem quân sang đánh, Thạch Sanh mang đàn ra gảy, 18 nước chư hầu xin hàng, Thạch Sanh nấu cơm thết đãi. Quân sĩ coi thường, ăn mãi kg hết, họ kính phục rút quân về nước.
2. Bố cục [3 phần]
- Phần 1 [từ đầu đến “mọi phép thần thông”]: Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh
- Phần 2 [tiếp đó đến “hóa kiếp thành bọ hung”]: Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh
- Phần 3 [còn lại]: Thạch Sanh cưới công chúa, lên ngôi vua và lui yên quân lính chư hầu
3. Giá trị nội dung
Quảng cáo
Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dùng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, vạch mặt kẻ vong ân, bội nghĩa và chống quân xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.
4. Giá trị nghệ thuật
- Truyện sử dụng nhiều chi tiết tưởng tượng thần kì độc đáo và giàu ý nghĩa [sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh, cung tên vàng, cây đàn thần, niêu cơm thần…]
- Xây dựng hai nhân vật đối lập
I. Mở bài
- Giới thiệu về thể loại truyện cổ tích [khái niệm, các kiểu nhân vật, đặc sắc về nội dung và nghệ thuật…]
- Giới thiệu về truyện cổ tích “Thạch Sanh” [tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…]
II. Thân bài
1. Sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh
Quảng cáo
- Là thái tử con của Ngọc Hoàng
- Mẹ mang thai nhiều năm
- Mồ côi cha lớn lên bằng nghề kiểm củi, không lâu thì mẹ qua đời
- Được thần dạy đủ võ nghệ và tài giỏi
→ Vừa bình thường, vừa khác thường. Bình thường ở chỗ Thạch Sanh là con của nông dân, sống nghèo khổ bằng nghề tiều phu. Khác thường ở chỗ Thạch Sanh là thái tử con của Ngọc Hoàng, được mang thai trong thời gian dài, được chỉ dạy võ nghệ tinh thông -Bình thường:
→ Thể hiện ước mơ niềm tin con người bình thường cũng có tài năng hơn người.
2. Những thử thách và chiến công của Thạch Sanh
- Bị mẹ con Lý Thông lừa đến miếu hoang để thế mạng. Giết được chằn tinh, nhặt được cung tên vàng, bị Lí Thông cướp công.
- Xuống cứu công chúa lại bị Lý Thông lấp cửa hang về giành chiến tích.
- Giết đại bàng, cứu được con trai vua Thủy tề và được tặng cây đàn thần
- Bị hồn chằn tinh và đại bàng báo thù, Thạch Sanh bị vu oan và bị bắt vào ngục.
+ Tự minh oan cho mình
+ Thật thà kể lại mọi chuyện
→ Thạch Sanh được minh oan. Vua giao cho Thạch Sanh xét xử hai mẹ con Lí Thông nhưng chàng không giết mà cho về quê làm ăn, trên được về thị bị sét đánh chết, hóa thành con bọ hung. Điều này cho thấy quan niệm ở hiền gặp lành, ác giả ác báo của nhân dân ta
→ Thạch Sanh là chàng trai dũng cảm, tài năng, thật thà, chất phác và khoan dung.
3. Thạch Sanh cưới công chúa, lên ngôi vua và lui yên quân chư hầu
- Nhà vua gả công chúa cho Thạch Sanh, lễ cưới của họ tưng bừng nhất kinh kì
- Hoàng tử bị công chúa từ hôn nổi giận, binh lính mười tám nước kéo sang đánh
- Thạch Sanh một mình cầm cây đàn ra trước quân giặc, tiếng đàn của chàng khiến binh lính phải cởi áo xin hàng và dọn cơm thết đãi những kẻ thua trận
- Thạch Sanh lên ngôi vua
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản:
+ Nội dung: Truyện thể hiện ước mơ đạo lí của nhân dân: Thiện thắng ác, chính nghĩa thắng gian tà, hòa bình thắng chiến tranh…
+ Nghệ thuật: sử dụng chi tiết tưởng tượng thần kì, xây dựng hai nhân vật tương phản, đối lập
- Bài học cho bản thân: tin tưởng vào sự chiến thắng của cái thiện đối với cái ác, biết nhận diện cái ác, cái xấu….
Bài giảng: Thạch Sanh - Cô Nguyễn Ngọc Anh [Giáo viên VietJack]
Xem thêm các bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 6 hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 6 có đáp án
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k10: fb.com/groups/hoctap2k10/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Các bài Soạn văn lớp 6 siêu ngắn được biên soạn bám sát câu hỏi sgk Ngữ Văn lớp 6 Tập 1, Tập 2 giúp bạn dễ dàng soạn bài Ngữ Văn 6 hơn.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
tac-gia-tac-pham-lop-6.jsp