Danh mục thuốc kê đơn và không kê đơn

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc được bán tại các nhà thuốc. Nhưng những thuốc đó được chia làm hai loại chính:

Thuốc không kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán và sử dụng không cần đơn thuốc.

Thuốc kê đơn là thuốc nếu sử dụng không theo đúng chỉ định của người kê đơn thì có thể nguy hiểm tới tính mạng, sức khoẻ; khi cấp phát, bán lẻ, sử dụng cho bệnh nhân ngoại trú phải theo đơn thuốc.

Bộ Y tế Việt Nam đã xây dựng danh mục thuốc không kê đơn trên cơ sở các tiêu chí cụ thể về tính chất dược lý và tính an toàn của thuốc. Ngoài ra danh mục thuốc không kê đơn được xây dựng phù hợp với thực tế sử dụng, cung ứng thuốc của Việt Nam và được tham khảo cách phân loại thuốc không kê đơn [Over The Counter – OTC] của một số nước như Australia, Mỹ, một số nước Châu âu, Philippines, Singapore, Trung Quốc.

Thuốc đáp ứng đồng thời các tiêu chí sau được lựa chọn vào Danh mục thuốc không kê đơn:

  1. Thuốc có độc tính thấp, không tạo ra các sản phẩm phân huỷ có độc tính, không có những tác dụng có hại nghiêm trọng [là những tác dụng có hại gây hậu quả tử vong, nguy hiểm đến tính mạng, cần phải nhập viện để điều trị hay kéo dài thời gian điều trị, gây tàn tật vĩnh viễn hay nặng nề, sinh con dị dạng, dị tật bẩm sinh và các hậu quả tương đương,…] đã được biết và/hoặc khuyến cáo có tác dụng này.
  2. Thuốc có phạm vi liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi, ít có ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng.
  3. Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh thông thường và bệnh nhân có thể tự điều trị, không nhất thiết phải có sự thăm khám, tư vấn và theo dõi của thầy thuốc.
  4. Đường dùng, dạng dùng đơn giản [chủ yếu là đường uống, dùng ngoài da] với hàm lượng, nồng độ thích hợp cho việc tự điều trị.
  5. Thuốc ít tương tác với các thuốc khác và thức ăn, đồ uống thông dụng.
  6. Thuốc không gây tình trạng lệ thuộc.

Hiểu được những khái niệm trên, chúng ta không nên tự ý mua thuốc kê đơn tại các nhà thuốc mà hãy đến cơ sở y tế để được bác sĩ khám và kê đơn. Hãy bảo vệ sức khỏe của chúng ta đúng cách bằng cách sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả và hợp lý nhé!

KHOA DƯỢC
BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG THÀNH PHỐ

Bài viết của Dược sĩ Quang Ánh Nguyệt - Dược sĩ Phụ trách nhà thuốc - Khoa Dược, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc được bán tại các nhà thuốc, được phân thành hai loại chính: thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn.Tuy nhiên, không phải ai cũng phân biệt cũng như sử dụng đúng cách với từng loại thuốc.

Thuốc kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán lẻ và sử dụng phải có đơn thuốc. Việc sử dụng không theo đúng chỉ định của người kê đơn thì có thể nguy hiểm tới tính mạng, sức khỏe của bệnh nhân.

Thuốc không kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán lẻ và sử dụng không cần đơn thuốc, thuộc Danh Mục thuốc không kê đơn do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành, đáp ứng các tiêu chí sau:

  • Thuốc có độc tính thấp, trong quá trình bảo quản và đưa vào trong cơ thể người không tạo ra các sản phẩm phân hủy có độc tính, không có những phản ứng có hại nghiêm trọng dẫn đến tử vong, đe dọa tính mạng, nhập viện hoặc kéo dài thời gian nằm viện, để lại di chứng nặng nề hoặc vĩnh viễn, gây dị tật thai nhi hoặc bất kỳ phản ứng có hại khác gây hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh;
  • Thuốc có khoảng liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi, ít có ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng;
  • Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh không nghiêm trọng và người bệnh có thể tự điều trị, không nhất thiết phải có sự kê đơn và theo dõi của người hành nghề khám chữa bệnh;
  • Đường dùng, dạng thuốc đơn giản mà người sử dụng có thể tự dùng [chủ yếu là đường uống, dùng ngoài da] với hàm lượng, nồng độ thích hợp cho việc tự điều trị;
  • Thuốc ít tương tác với các thuốc khác và thức ăn, đồ uống thông dụng;
  • Thuốc ít có gây tình trạng lệ thuộc;
  • Thuốc ít có nguy cơ bị lạm dụng, sử dụng sai mục đích ảnh hưởng an toàn của người sử dụng;
  • Thuốc đã lưu hành tại Việt Nam tối thiểu 05 năm.

Nói cách khác, thuốc kê đơn là thuốc không thuộc Danh mục thuốc không kê đơn còn hiệu lực do Bộ Y Tế ban hành.

Thuốc kê đơn cần được chỉ định bởi bác sĩ sau khi thăm khám bệnh lý

Cả hai loại thuốc này đều được cảnh báo có thể gây hại cho cơ thể nếu không được sử dụng an toàn. Một số lưu ý dưới đây sẽ giúp bạn ngăn chặn được những tác dụng không mong muốn từ các loại thuốc trên:

  • Không nên tự ý mua thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn ở các nhà thuốc mà nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và kê đơn phù hợp.
  • Bên cạnh đó, bạn cần biết thêm rằng đơn thuốc chỉ có hiệu lực mua hoặc lĩnh trong vòng 5 ngày kể từ ngày kê đơn, số lượng thuốc tối đa kê trong đơn thuốc là 30 ngày [trừ thuốc gây nghiện, hướng thần có quy định riêng].
  • Việc quy định hiệu lực mua/lĩnh thuốc và số lượng ngày thuốc tối đa trong đơn để đảm bảo người bệnh dùng thuốc kịp thời, phù hợp với tình trạng bệnh, được thăm khám, xét nghiệm lại để đánh giá lại tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ nếu cần thiết.

Với tình trạng dịch bệnh Covid căng thẳng hiện nay cũng khiến một số người bệnh lo ngại lây nhiễm khi đến cơ sở khám chữa bệnh, dẫn đến tự ý mua lại đơn thuốc cũ ở bên ngoài. Việc này không đem lại lợi ích cho việc điều trị và có thể ảnh hưởng không tốt tới sức khoẻ. Thay vào đó, người dân hãy đi khám đúng hẹn, tuân thủ quy định 5K để tránh lây lan dịch, hoặc có thể đăng ký khám sức khoẻ từ xa ở một số bệnh viện đang triển khai dịch vụ này, trong đó có bệnh viện Vinmec.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM:

THE MINISTRY OF HEALTH 

Circular No. 07/2017/TT-BYT dated  May 03, 2017 of the Ministry of Health on the Promulgation of List of OTC drugs

Pursuant to the Pharmaceutical Law dated April 06, 2016;

Pursuant to the Government’s Decree No. 63/2012/ND-CP dated August 31, 2012 defining Functions, Tasks, Powers and Organizational Structure of Ministry of Health;

At the request of Director of Drug Administration of Vietnam, Minister of Health promulgates the “Circular on promulgation of list of OTC drugs”.

Article 1. Scope of adjustment

This Circular provides for rules for compiling the list of OTC drugs, criteria for selection of OTC drugs; List of OTC drugs; purposes and implementation thereof.

Article 2. Rules for compiling List of OTC drugs and criteria for selection of OTC drugs

1. Rules for compiling List of OTC drugs

a] Ensure safety for drug users;

b] Ensure people’s timely access to OTC drugs;

c] Conform to the reality of use and supply of drugs in Vietnam;

d] Be harmonized with rules and regulations on classification of OTC drugs announced by the States in the region and the world.

2. Criteria for selection of OTC drugs

Drugs that satisfy all criteria below shall be put on the List of OTC drugs:

a] Any drug with low toxicity, does not create toxic degradation products, does not have serious adverse reactions that are known or warned against by the World Health Organization, regulatory authorities of Vietnam or foreign countries, and may cause any of the following adverse effects:

- Need hospitalization or prolonged treatment;

- Cause permanent or serious impairments;

- Cause congenital malformations;

- Cause other drug adverse reactions that may cause adverse clinical effects on patients as assessed and judged by medical practitioners.

b] The dosage range is wide and safe for various age groups, does not significantly affect the diagnosis and treatment of diseases that need clinical monitoring;

c] Drugs indicated to treat common diseases which can be treated by patients themselves without prescription and monitoring from medical practitioners;

d] Drugs of which the administration routes and dosage forms are simple [oral, topical administration], and the concentration are appropriate for self-treatment by patients;

dd] Drugs that rarely interact with other drugs or common foods and drinks;

e] Drugs that do not cause dependence;

g] Drugs that do not pose risks of overdose or misuse affecting the safety of drug users;

h] Drugs that have been selling in Vietnam for at least 05 years.

Article 3. List of OTC drugs

The List of OTC drugs is stated in the Appendix enclosed herewith.

Article 4. Purposes of List of OTC drugs

1. The List of OTC drugs is the basis for separating OTC drugs and prescription drugs. Drugs that are not listed on the List of OTC drugs must be classified as prescription drugs.

2. The List of OTC drugs is the basis for formulation and promulgation of regulations and instructions by regulatory authorities on registration, manufacture, export, import, distribution, advertising of OTC drugs, inspection and handling of violations and other relevant activities.

1. This Circular takes effect on from July 01, 2017.

2. The Circular No. 23/2014/TT-BYT dated June 30, 2014 by Minister of Health on promulgation of List of OTC drugs shall be null and void as from the date of entry into force of this Circular.

Article 6. Transitional provisions

Click download to see the full text

Video liên quan

Chủ Đề