Tại sao 30 điểm vẫn trượt đại học

(PLO)-“Đó chỉ là trường hợp cá biệt, không nên nhìn vào thiểu số để vẽ nên một kỳ thi THPT quốc gia, điều này không chính xác”, bà Phụng nói.

Lý giải về việc thí sinh 30 điểm vẫn trượt nguyện vọng một, bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT) cho hay đó chỉ là trường hợp cá biệt, không nên nhìn vào thiểu số để vẽ nên một kỳ thi THPT quốc gia, điều này không chính xác.

Bên cạnh đó, năm nay việc nhiều ngành trong trường phân biệt điểm môn chính nhân hệ số, xét tuyển theo thang điểm 40, nhìn vào thì có cảm giác điểm trúng tuyển rất cao, nhưng đó không phải điểm thực của tổ hợp ba môn thi.

Ngoài ra, đối với các trường công an và quân đội vốn điểm chuẩn cao từ trước. Năm nay, trường công an không tuyển sinh hệ cao đẳng, chỉ tiêu giảm 54%, lại tuyển 10% thí sinh nữ, nên cơ hội trúng tuyển rất hẹp. Trường quân đội cũng giảm hơn 32% chỉ tiêu. Trong khi đó, học sinh giỏi đổ xô vào trường khiến điểm chuẩn lên mức trên 30.

Trường hợp thí sinh đạt 29,25 điểm và 29,35 điểm vẫn trượt ngành Y đa khoa ở Hà Nội và TP.HCM là trường hợp cá biệt và đáng tiếc. Nhưng nếu không đỗ nguyện vọng một, các em còn các nguyện vọng tiếp theo để có thể vào được ngành yêu thích. Ví dụ như nếu thích Y đa khoa, thí sinh có thể đăng ký vào ĐH Y Hà Nội và vẫn nên tìm hiểu, lựa chọn các trường như Y Thái Bình, Y Thái Nguyên, Y tế Công cộng,... những trường này đều lấy thấp hơn mức 29,25 nên chắc chắn thí sinh sẽ đỗ.

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT)

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng đề thi năm nay có tính phân loại yếu, việc cộng điểm ưu tiên từ 0,5 - 3,5 điểm ảnh hưởng nhiều đến xét tuyển. Bộ GD&ĐT nên xem xét việc cộng điểm và tính phân loại của đề thi, để điểm thi càng cao, cộng điểm càng ít.  

Về điều này, bà Phụng cho rằng, sự phân hóa của đề còn thể hiện ở điểm trung bình trên phổ điểm. Mức điểm trung bình của 8 môn thi và 2 bàithi năm nay phản ánh đúng chất lượng học tập của thí sinh và sự phân hóa. “Bộ tổ chức khâu ra đề thi, người thực hiện là giáo viên THPT ở các vùng miền, tạo nên ngân hàng đề chung của quốc gia. Chúng tôi sẽ lắng nghe ý kiến góp ý của dư luận để có quy trình làm đề thi ngày càng hoàn thiện”, bà Phụng nói.

Về điểm ưu tiên, khi điều kiện học tập, điều kiện sống ở các vùng miền hoặc điều kiện của các đối tượng chính sách khác nhau thì điểm thi có thể không phản ánh sự công bằng trong đánh giá năng lực học sinh. Chính vì vậy, điểm ưu tiên là để đảm bảo công bằng cho những người có điều kiện khác nhau, “có người nghĩ rằng như vậy là không công bằng đối với những người không được ưu tiên, nhưng quan điểm công bằng này chúng ta nên nhìn một cách tổng thể, khi cùng một quy định để áp dụng đối với những người có điều kiện khác nhau để dẫn đến một kết quả khác nhau thì đó là sự không công bằng.

Nếu như không có điểm ưu tiên, những nơi như vùng núi hải đảo, vùng sâu, vùng xa…không có điều kiện học tập bằng thành phố thì các sẽ thiệt thòi, tỉ lệ vào đại học của các em rất thấp, ở những vùng đó độ chênh lệch về văn hóa, kinh tế, xã hội lại càng thấp hơn. Vì vậy,  điểm ưu tiên hiện nay là cần thiết” bà Phụng nói.  

Cũng theo bà Phụng, vấn đề điểm ưu tiên gây tranh cãi hai năm trước đây trong dư luận, Bộ đã chủ động tổ chức cuộc họp với Ủy ban Dân tộc, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội để nhìn nhận, đánh giá. Cuối cùng, đều đưa đến kết luận chưa bỏ được điểm ưu tiên. Nhưng không phải điểm ưu tiên sẽ giữ nguyên trong các thời kỳ, Bộ đang lắng nghe ý kiến để sẽ có những nghiên cứu sâu hơn qua những khảo sát, thống kê về chỉ số chênh lệch điều kiện vùng miền trong học tập, nhằm mục đích xác định điểm ưu tiên sao cho phù hợp.

PHI HÙNG

Ngày 15-16/9, hơn 200 đại học công bố điểm chuẩn theo phương thức sử dụng điểm thi tốt nghiệp THPT. Dù đã được dự đoán, điểm chuẩn năm nay vẫn khiến thí sinh bất ngờ vì nhiều ngành tăng tới 8-11 điểm. Có ba ngành thuộc ba Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa), Học viện Chính trị Công an nhân dân, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn lấy điểm chuẩn ngưỡng 30-30,5. Nếu thí sinh đạt điểm tuyệt đối mà không có điểm ưu tiên vẫn có thể trượt.

Theo tôi, lý do quan trọng nhất vẫn là khâu ra đề thi năm nay chưa tốt, khi không thể phân loại được học sinh. Đề thi các môn tự nhiên, điển hình là môn Toán, có số câu quá dễ rất nhiều, trong khi các câu quá khó lại rất ít. Điều này vô hình trung đẩy các thí sinh vào khoảng điểm quá hẹp để cạnh tranh xét tuyển.

Đa số, các em đều làm được đến điểm 8-9, còn các câu khó thì có thể khoanh bừa, chênh lệch không đáng kể. Do đó, chuyện đỗ hay trượt nhiều khi là do ăn may chứ không hẳn phải ai giỏi hơn ai? Nói tóm lại, năm nay, học sinh học lực trung bình khá đến giỏi hoàn toàn có thể ngang nhau.

Có thể hơi khập khiễng nhưng tôi xin lấy một ví dụ cho mọi người dễ hình dung thế này: Một đề thi có năm câu hỏi: Bốn câu đầu đều hỏi những kiến thức quá dễ, đến câu thứ năm lại quá khó. Như vậy, tất cả học sinh từ trung bình khá đến giỏi đều làm được bốn câu đầu, không thể phân loại được thí sinh. Chỉ còn câu thứ năm để phân loại nhưng nó quá khó (học sinh giỏi cũng chưa chắc làm được) và quá ít nên học sinh có thể chọn bừa đáp án, ai ăn may thì đúng và đỗ, ai xui thì trượt.

Như vậy, rõ ràng, một đề thi như thế không thể nào chọn được người giỏi thực sự. Theo tôi, khâu ra đề thi là nguyên nhân chính dồn nhiều em vào "bi kịch" như ngày hôm nay.

>> Đại học tăng 9 điểm chuẩn - học sinh giỏi hơn ngày xưa?

Chưa kể, với môn Tiếng Anh, đề thi năm nay quá dễ, nhiều câu học sinh cấp hai cũng có thể làm được. Thí sinh làm được 9-10 điểm nhiều vô kể. Cứ nhìn phổ điểm "kỳ lạ" của môn Tiếng Anh năm nay so với các năm trước là đã nói lên tất cả. Nhiều trường thậm chí còn lấy điểm chuẩn chung cho cả khối có Tiếng Anh và không có Tiếng Anh, khiến cho các em không thi môn này chịu nhiều thiệt thòi.

Nếu trung bình cứ 5 điểm là đỗ tốt nghiệp, chưa kể được cộng điểm nghề, học bạ phổ thông, vậy tại sao lại cho đề quá dễ đến tận điểm trung bình là 8-9 điểm? Để rồi, nhiều học sinh khá giỏi phải rơi vào "bi kịch" 30 điểm vẫn trượt đại học như thế này? Tôi tin, năm nay có rất nhiều em trượt do không may mắn chứ không phải học kém hơn. Ngược lại, nhiều em học lực trung bình lại đỗ đại học có thể chỉ vì vài câu chọn đại.

Nếu ra đề thi có độ khó tăng dần theo các nấc, cấu trúc hợp lý thì chắc chắn, các em học khá, giỏi sẽ nhiều có cơ hội loại được những bạn kém hơn, để đàng hoàng bước vào cổng trường đại học. Tóm lại, đề thi năm nay thực sự rất có vấn đề, không thể phân loại được học sinh trung bình, khá, cho đến giỏi.

>>Theo bạn, vì sao điểm chuẩn đại học năm nay tăng cao? Chia sẻ ý kiến của bạn tại đây. Các ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.

Theo TS Lê Trường Tùng, thí sinh 30 điểm vẫn trượt ngành yêu thích sẽ tạo nên bức tranh tổng thể "buồn cười". Điểm chuẩn đại học lên đến 30,5 là bất hợp lý.

> Tra cứu điểm chuẩn của 166 trường đại học

Sau khi các trường công bố điểm trúng tuyển, nhiều thí sinh bất ngờ khi điểm chuẩn năm nay được cho là cao kỷ lục trong nhiều năm. Điểm chuẩn D01 đối với nữ ngành Ngôn ngữ Anh (Học viện An Ninh Nhân dân) lên đến 30,5. Học viện Kỹ thuật Quân sự và Học viện Quân y cũng có ngành lấy 30 điểm. Các trường đại học khối Y Dược, điểm trúng tuyển cao chót vót, có ngành cao nhất từ trước đến nay.

Nhiều thí sinh đã phản ánh với Zing.vn về việc đạt 29,35 và 29,25 điểm vẫn trượt nguyện vọng một trường Y vì thua tiêu chí phụ và điểm làm tròn, điểm cộng ưu tiên khu vực.

Một lần nữa, chủ đề đề thi không phân loại được thí sinh, việc coi thi có chặt ở địa phương và điểm cộng ưu tiên, điểm làm tròn lại được đặt ra một cách nghiêm túc. 

30 điểm trượt nguyện vọng một là chuyện... buồn cười

TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Đại học FPT, cho rằng về nguyên tắc, điểm chuẩn chỉ dừng lại ở mức tối đa 30. Trường hợp lấy điểm chuẩn là 30,25 hay 30,5 như năm nay có thể xảy ra việc thí sinh đạt điểm tối đa nhưng trượt đại học. Điều này tạo nên bức tranh… "tương đối buồn cười".

Theo thống kê, trong số 860.000 thí sinh dự thi THPT quốc gia, 13 em đạt điểm 30 (khối A: 3, khối B: 10, các khối khác không có). Các thí sinh đạt số điểm cao hơn 30 là do cộng điểm ưu tiên theo khu vực, đối tượng.

Điểm bất hợp lý của năm nay chính là việc một số trường lấy điểm chuẩn trên 30.

So sánh điểm chuẩn ba năm của các khối kỹ thuật, kinh tế, luật, y dược, sư phạm, công an, quân đội. Mỗi khối lấy đại diện một trường từ dữ liệu của Bộ GD&ĐT. Ảnh: Lê Nhân.

“Quy chế của Bộ GD&ĐT ghi điểm ưu tiên là điểm để cộng thêm khi xét tuyển. Ví dụ, điểm chuẩn vào một trường chỉ tối đa ở mức 30. Khi đó, những thí sinh dưới 30 điểm nhưng có điểm ưu tiên cộng thêm bằng hoặc hơn 30 điểm cũng được xem xét. Tuy nhiên, một số trường lại cộng thêm điểm ưu tiên cho các thí sinh, rồi suy ra điểm chuẩn là 30,5", TS Tùng phân tích. 

Cũng theo ông Tùng, trường hợp nếu lấy thí sinh 30 điểm mà vượt quá chỉ tiêu, trường đó nên lấy thêm và năm sau giảm xuống. Đó là cơ hội để có nhiều thí sinh giỏi. Đào tạo là cả quá trình, chênh lệch một năm không phải quá lớn.

“Nếu tôi là hiệu trưởng của trường đó, tôi rất vui sướng khi có thể 'ôm' tất cả thí sinh điểm cao. Điều này giải quyết riêng được cho bài toán tuyển sinh năm 2017, tránh trường hợp thí sinh 30 điểm vẫn trượt đại học, ngành yêu thích”, TS Tùng nêu ý kiến. 

Về phía học sinh, nếu đạt điểm cao, các em không chọn được trường yêu mến sẽ đặt ra câu chuyện học đúng ngành say mê mới là điều quan trọng.

Điểm cộng ưu tiên chưa hợp lý

Thầy Vũ Khắc Ngọc - giáo viên nhiều năm gắn bó với công tác luyện thi đại học - cho biết những ngày qua, ông nhận được hàng chục tin nhắn của học sinh “tức tưởi” trượt nguyện vọng một, dù đạt 28, 29 điểm.

Giáo viên này cho rằng việc cộng điểm ưu tiên khu vực là chính sách tốt, cần duy trì, nhưng nên giảm số điểm cộng còn một nửa để tạo sự công bằng. Hiện tại, công thức của Bộ GD&ĐT là cộng 0,5 điểm với khu vực 2, một điểm với khu vực 2 nông thôn và 1,5 điểm với khu vực một. Mức cộng điểm ưu tiên không quá 3,5 điểm.

Phân tích về đề xuất giảm điểm ưu tiên, thầy Vũ Khắc Ngọc cho rằng hiện nay, mức độ tiếp cận giáo dục ở các tỉnh thành đã có nhiều đổi khác. Các em có thể học trực tuyến qua Internet, thi cử được tổ chức ở địa phương khiến khoảng cách giữa thành phố và vùng nông thôn được thu hẹp.

“Nếu vẫn giữ như mức cộng điểm hiện tại, thí sinh ở khu vực 3 hầu như không được tiếp cận những trường top đầu, có điểm chuẩn cao như công an, quân đội hay ngành Y đa khoa. Có thể thấy một làn sóng ‘di cư’ hiện tại: Học sinh Hà Nội về Thái Bình, Hải Phòng học Y, còn học sinh Thái Bình, Hải Phòng về Hà Nội học Y”, ông Ngọc nêu ý kiến.

Ngoài những băn khoăn về điểm cộng ưu tiên, thầy Vũ Khắc Ngọc nhận định chưa bao giờ tiêu chí phụ lại rối loạn, giống ma trận như năm nay.

“Một số trường thông báo trước nhưng thực tế không thể ngờ mức tiêu chí phụ lại cao như vậy”, giáo viên này nói.

Thầy Vũ Khắc Ngọc đề xuất từ năm sau, Bộ GD&ĐT nên đặt ra các nguyên tắc nhất định khi đưa tiêu chí phụ, tránh tình trạng cùng một nhóm ngành đào tạo ở các trường lại có tiêu chí phụ khác biệt.

Thí sinh dự thi THPT quốc gia 2017. Ảnh: Anh Tuấn.

Đề thi thất bại trong phân hóa thí sinh

Giải thích nguyên nhân của việc thí sinh 29, 30 điểm vẫn trượt nguyện vọng một, thầy Đặng Đình Nam, giáo viên Vật lý tại Hà Nội, nói: Tất cả bắt nguồn từ đề thi. Đề thi năm nay đã thất bại hoàn toàn trong việc phân hóa thí sinh.

Theo thầy Nam, mặt bằng điểm dâng cao do đề thi dễ. Tiêu chí phân hóa của đề thi không đạt nên điểm thi hội tụ sát nhau là nguyên nhân của “mưa” tiêu chí phụ. 

“Điều nguy hiểm hơn là thi bằng hình thức trắc nghiệm nên yếu tố may rủi cao. Điểm gần nhau, ai may hơn sẽ đỗ khiến người đạt điểm thực lực cao hơn bị trượt oan ức. Ví dụ, mỗi bài thi thành phần trong bài tổ hợp có 40 câu, chỉ cần ăn may một câu là được 0,25 điểm. 

Kỳ thi THPT quốc gia năm nay lần đầu tiên được tổ chức ở 63 tỉnh thành. Sau khi kỳ thi kết thúc, nhiều ý kiến tranh luận trên mạng xã hội về việc coi thi năm vừa qua giảm áp lực đi lại và chi phí cho thí sinh, nhưng còn nhiều bất cập khi không thể hiện sự công bằng, nghiêm túc ở địa phương.

Vì vậy, việc tổ chức thi trắc nghiệm tưởng là chính xác nhưng thật ra lại không. Đó chỉ là sự chính xác về với những ô đen trong tờ trả lời chứ không chính xác về khả năng làm bài”, thầy Nam phân tích.

Giáo viên này cũng thông tin may mắn thay, sau khi có phản hồi của dư luận, Bộ GD&ĐT đã chuyển từ phương án ban đầu 20 câu thi trắc nghiệm mỗi môn thành 40 câu. Nếu không, với 20 câu trắc nghiệm, sai số mỗi câu sẽ là 0,5 điểm, việc xét tuyển vào đại học năm nay sẽ vỡ trận.

Nhưng vì buộc phải nâng số câu của môn thành phần lên 40, đề thi tổ hợp có 120 câu. Sợ thí sinh áp lực trong 55 phút, Bộ GD&ĐT lại ra đề thi dễ, tạo thành một vòng luẩn quẩn.

Nam giáo viên cho rằng nếu một đề thi phân hóa tốt, hoàn toàn không cần đặt ra tiêu chí phụ.

5 tỉnh, thành có số thí sinh đạt điểm thi khối B từ 29,25 trở lên nhiều nhất. Số liệu phân tích từ dữ liệu điểm thi của Bộ GD&ĐT. Ảnh: Nguyễn Sương.

Bộ GD&ĐT lý giải vì sao điểm cao vẫn trượt đại học

Trước băn khoăn của dư luận về việc thí sinh 29, 30 điểm trượt đại học, bà Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Đại học, Bộ GD&ĐT, lý giải: Điểm cao chỉ thuộc một số ngành khối công an, quân đội và Y đa khoa của một số trường đại học danh tiếng.

Bà Phụng cho rằng chính sách cộng điểm ưu tiên đã được thực hiện nhiều năm nay. Khi còn có sự chênh lệch về điều kiện học tập giữa các thành phố, vùng nông thôn và đặc biệt là miền núi…, chính sách ưu tiên là cần thiết để đảm bảo công bằng xã hội.

Trước câu hỏi “Phải chăng hình thức thi trắc nghiệm năm nay chưa có tính phân hóa cao?”, bà Kim Phụng giải đáp: Hình thức thi trắc nghiệm cũng được áp dụng trong nhiều năm qua. Việc xây dựng ngân hàng câu hỏi thi trắc nghiệm đã được thí điểm ở ĐH Quốc gia Hà Nội từ 3 năm, trước khi nhân rộng ra trong phạm vi cả nước.

“Ngân hàng đề thi đã được xây dựng, tích luỹ trong suốt thời gian thực hiện ở ĐH Quốc gia Hà Nội và được các giáo viên có kinh nghiệm ở nhiều trường trong cả nước tiếp tục xây dựng trong suốt năm học 2016-2017. Trước khi thí sinh dự thi chính thức, bộ đã 3 lần công bố đề thi tham khảo để các em biết định dạng, ôn tập có hiệu quả.

Về tính phân hoá của đề thi, ngoài những yếu tố kỹ thuật như phân loại câu hỏi thi, ma trận đề thi…, nhìn vào phổ điểm có thể khẳng định đề có tính phân hóa cao. Biểu đồ phân tích phổ điểm của môn thi đều mang hình chuông truyền thống, có độ thoải. Điều này phản ánh mức độ phân hoá cao của đề thi”, bà Phụng thông tin.

Tâm sự của nam sinh 29,25 điểm vẫn trượt ĐH Y Hà Nội Đạt 29,25 điểm nhưng nam sinh đến từ Thạch Thất, Hà Nội vẫn trượt đại học vì tiêu chí phụ.

TS Lê Viết Khuyến, nguyên Vụ phó Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT), cho biết: Kết quả thi THPT quốc gia mới chỉ đáp ứng và thuận tiện cho các trường ở top giữa và dưới. Những trường top trên, có chất lượng giáo đào tạo cao, nên xem xét lại cách tổ chức.

“Ở nước ngoài, các trường top trên sẽ tổ chức một kỳ thi sát hạch riêng với đề bài riêng chứ không lấy chỉ dựa vào điểm tốt nghiệp THPT. Từ điểm thi tốt nghiệp, trường top trên sẽ tổ chức sơ tuyển một số lượng thí sinh nhất định, sau đó sát hạch để tìm ra những em đạt yêu cầu, đảm bảo chất lượng đầu vào của trường. Chỉ có cách làm như vậy mới tuyển được những thí sinh có năng lực thực sự và cũng không có chuyện 30 điểm vẫn trượt”.