Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là một bệnh trong đó bên trong động mạch bị thu hẹp do sự tích tụ của các mảng bám. Ban đầu, nhìn chung không có triệu chứng nào.  Khi nghiêm trọng, bệnh này có thể dẫn đến bệnh động mạch vành, động mạch ngoại biên, đột quỵ hoặc các bệnh về thận

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ bị xơ vữa động mạch cao hơn.

Tình trạng xơ vữa động mạch có thể do nồng độ cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) tăng có xu hướng tích tụ trên thành mạch máu và làm giảm mức cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) - hoạt động như một phương tiện mang các phân tử cholesterol dư thừa đến gan. Vì lý do này mà  LDL thường được gọi là cholesterol "xấu" và HDL là cholesterol "tốt".

Định lượng cholesterol nhằm đánh giác mức độ HDL tốt trong việc di chuyển cholesterol dư thừa ra khỏi mạch máu là một cách hữu ích và chính xác hơn là chỉ dựa vào một mình chỉ số HDL mà một người có trong máu.

Kết quả nghiên cứu ở chuột cho thấy việc tăng mức cholesterol tốt giúp giải quyết căn bệnh xơ vữa động mạch do sự tích tụ cholesterol vượt xa những gì thuốc hiện có có thể đạt được.

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch

Cơ sở cho các phương pháp điều trị mới

Các nhà nghiên cứu đã nâng mức HDL chức năng ở chuột mắc bệnh tiểu đường và xơ vữa động mạch bằng cách tăng lượng protein apolipoprotein A-I (apoA-I), một thành phần chính của HDL.

Những can thiệp này đã giúp tăng mức HDL và các nhà khoa học nhận thấy rằng điều này đã thúc đẩy sự đảo ngược chứng xơ vữa động mạch lên đến 30% ở những con chuột cũng được điều trị để giảm mức LDL.

Các nhà nghiên cứu thấy rằng sự gia tăng HDL giúp giảm các mảng xơ vữa động mạch khoảng 50%. Hơn nữa, mức "cholesterol tốt" cao hơn giúp giảm hoạt động của bạch cầu trung tính gây giảm lưu lượng máu trong chứng xơ vữa động mạch.

Các bác sĩ khuyên rằng mọi người nên duy trì mức cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) ở mức an toàn giúp ngừa bệnh tim và đột quỵ.

Mức HDL bao nhiêu thì tốt

Một nghiên cứu nhằm kiểm tra mối liên hệ giữa mức cholesterol "tốt" và nguy cơ đau tim và tử vong do tim mạch ở trung bình gần 6.000 người ở độ tuổi 63 và đa phần trong số họ có các bệnh lý về tim mạch.

Các nhà nghiên cứu đã theo dõi trong suốt 4 năm, phân nhóm chúng theo mức cholesterol HDL của họ, được đo bằng miligam trên mỗi decilit (mg/dL). Trong thời gian theo dõi, 13% những người tham gia bị đau tim hoặc chết vì bệnh tim mạch.

Những người tham gia có mức cholesterol HDL là 41 đến 60 mg/dL ít có khả năng bị đau tim hoặc tử vong do biến cố tim mạch.

Tuy nhiên, đối với những người có mức cholesterol HDL rất thấp (dưới 41 mg/dL) và những người có mức rất cao (cao hơn 60 mg/dL), nguy cơ xảy ra các bệnh lý tim mạch và tử vong tăng lên.

Cụ thể, những người có mức cholesterol cao hơn 60 mg/dL có khả năng bị đau tim hoặc tử vong vì bệnh tim mạch cao hơn gần 50% so với những người có mức 41 đến 60 mg/dL.

Kết quả trên đã chứng minh được rằng mức cholesterol HDL rất cao không bảo vệ được khỏi các biến chứng về tim mạch.

     

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch

Kết luận

Có lẽ đã đến lúc đặt ra liệu có nên thay đổi cách nhìn nhận về cholesterol HDL. Một số quan điểm trước đây cho rằng cholesterol 'tốt' càng cao thì càng tốt. Tuy nhiên, kết quả từ nghiên cứu này cho thấy điều này có thể không còn phù hợp nữa.

Hiện chưa có một công bố chính thức cho nghiên cứu này, tuy nhiên lời giải thích được chấp nhận cho vấn đề này là mức cholesterol HDL quá cao gây rối loạn chức năng HDL khiến bệnh nhân có nguy cơ cao tử vong vì các bệnh tim mạch hơn.

Tìm hiểu thêm: Điều trị tăng triglyceride máu và rối loạn lipid máu hỗn hợp

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch
  facebook.com/BVNTP

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch
  youtube.com/bvntp

Xơ vữa động mạch là căn bệnh tim mạch phổ biến nhất và ảnh hướng đến tất cả các động mạch trong cơ thể và thường gặp nhất là xơ vữa động mạch vành tim. Bệnh gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người bệnh:

1. Xơ vữa động mạch là gì?

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là tổn thương trong đó có một khối vật chất bất thường tạo thành bên trong động mạch

Xơ vữa động mạch là tổn thương trong đó có một khối vật chất bất thường tạo thành bên trong động mạch, nó bám lên thành động mạch khiến lòng động mạch bị hẹp lại, làm cản trở sự vận chuyển máu trong cơ thể, thiếu máu nuôi các bộ phận cơ thể do động mạch chi phối.

Xơ vữa động mạch là tình trạng các động mạch của tim bị cứng lại. Sự dày lên của các động mạch có thể do tích tụ quá nhiều canxi hay cholesterol trong các mạch máu, làm mất đi sự linh hoạt hoặc đàn hồi của mạch máu. Xơ vữa động mạch là nguyên nhân gây ra một số bệnh lý vô cùng nguy hiểm như suy thận, đột quỵ và đau tim.

2. Nguyên nhân xơ vữa động mạch

Bệnh xơ vữa động mạch có liên hệ mật thiết với tỷ lệ cholesterol trong máu. Vì vậy khi để chẩn đoán một người có mắc xơ vữa động mạch hay không thì cần xét nghiệm chỉ số cholesterol trong máu là có thể biết. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến xơ vữa động mạch đó là:

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch

Bệnh xơ vữa động mạch không được điều trị và xử trí kịp thời có thể dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng

  • Cholesterol trong máu cao: như đã nói ở trên thì cholesterol và xơ vữa có mối liên hệ mật thiết với nhau. Nếu cholesterol xấu tăng vượt mức cho phép thì sẽ không thể thải hết lượng cholesterol xấu này ra khỏi cơ thể được. Lâu dần nó sẽ tích tụ bám lại trên thành mạch máu gây nên hiện tượng hẹp động mạch vành, ngăn cản sự lưu thông máu tới các cơ quan trong cơ thể. Và gây nên bệnh xơ vữa động mạch.
  • Huyết áp cao và đái tháo đường cũng là nguyên nhân dẫn đến xơ vữa động mạch. Huyết áp tăng làm tổn thương thành mạch máu dẫn đến lắng đọng các mảng xơ vữa ở mạch máu. Cùng với đó là tăng huyết áp gây áp lực khiến tim phải hoạt động nhiều hơn. Đái tháo đường khiến nồng độ đường trong máu tăng cao trên mức bình thường, làm tổn thương mạch máu từ đó tạo nên các mảng xơ vữa ở mạch máu.
  • Hút thuốc lá là tác nhân hàng đầu dẫn đến nhiều bệnh lý khác nhau trong đó có xơ vữa động mạch. Khi hút thuốc bạn sẽ trực tiếp làm tổn thương các mạch máu dẫn đến tình trạng tăng cholesterol xấu và huyết áp cao, khiến lượng máu đến các cơ quan bị giảm và mạch máu lúc này đang bị co lại.

3. Cách điều trị xơ vữa động mạch

Tại sao cholesterol gây xơ vữa động mạch

Bạn nên đến cơ sở chuyên khoa để được thăm khám và điều trị khi xơ vữa động mạch

Mục đích điều trị xơ vữa động mạch là nhằm làm giảm triệu chứng, giảm các yếu tố nguy cơ dẫn đến xơ vữa động mạch; giảm nguy cơ hình thành cục máu đông; phòng ngừa xơ vữa động mạch… Bệnh nhân cần ăn uống lành mạnh, năng hoạt động thể chất, phòng tránh thừa cân.

Điều trị nội khoa: dùng thuốc để ngăn chặn sự hình thành mảng xơ vữa, dùng các thuốc để giảm cholesterol, hạ huyết áp…

Phẫu thuật nhằm điều trị các trường hợp xơ vữa động mạch nặng, nong mạch vành hoặc bắc cầu động mạch vành…

Phòng tránh xơ vữa động mạch bằng các biện pháp: Bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ, giảm ăn mặn, giảm các loại thức ăn chứa nhiều cholesterol; hạn chế uống rượu bia; tập thể dục đều đặn hàng ngày; bỏ hút thuốc lá thuốc lào; tránh căng thẳng về thể chất và tinh thần…