Tại sao lại có nợ xấu
|
Show
Nợ xấu là gì? Nợ xấu là một khái niệm thuộc ngành tài chính – ngân hàng, được hiểu là các khoản nợ khó đòi khi người vay không trả nợ khi đến hạn phải thanh toán như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Vượt 90 ngày quá hạn thanh toán, người vay sẽ được liệt kê vào nhóm khách hàng nợ xấu trên hệ thống của Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC). Thời gian trả nợ càng chậm, càng dài thì nhóm nợ xấu càng cao, dẫn đến nhiều hệ quả đối với các giao dịch tín dụng về sau. Phân loại các nhóm nợ xấu Theo quy định tại Điều 10 Thông tư 02/2013/TT-NHNN, sửa đổi bởi Điều 1 Thông tư 09/2014/TT-NHNN, nợ xấu được hệ thống CIC phân theo 05 nhóm như sau: - Nhóm 1 - Nợ đủ tiêu chuẩn: Nhóm nợ này bao gồm Nợ trong hạn và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn; và Nợ quá hạn dưới 10 ngày và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi đã quá hạn và thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi còn lại đúng thời hạn. - Nợ xấu Nhóm 2 - Nợ cần chú ý: Nợ nhóm 2 cần chú ý các khoản nợ gồm Nợ quá hạn từ 10 ngày đến 90 ngày; và Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu. - Nợ xấu Nhóm 3 - Nợ dưới tiêu chuẩn: Nhóm nợ này bao gồm các khoản nợ gồm Nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày; Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu; Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai; và Nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng. - Nợ xấu Nhóm 4 - Nợ nghi ngờ: Nhóm nợ này bao gồm Nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày; Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 30 ngày đến dưới 90 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu; Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai. - Nợ xấu Nhóm 5 - Nợ có khả năng mất vốn: Nhóm nợ này gồm Nợ quá hạn trên 360 ngày; Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu; Nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn từ 30 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai. Căn cứ khoản 8 Điều 3 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, nợ xấu là nợ thuộc nhóm 3, 4 và 5, bởi khi thuộc ba nhóm nợ này, khả năng thu hồi vốn vay rất khó, thậm chí nợ nhóm 5 còn được liệt vào có khả năng mất vốn. “Dính” nợ xấu thì có vay vốn được không? Các thông tin về tình hình tín dụng sẽ được CIC cập nhật định kỳ hàng tháng. Khi ở nhóm nợ 1, khả năng trả nợ của khách hàng tốt nên sẽ dễ dàng được xét duyệt khi có nhu cầu vay tín dụng, thế chấp hoặc mở thẻ tín dụng tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng. Các khách hàng thuộc nợ nhóm 2 sẽ được xóa bỏ lịch sử tín dụng nợ xấu sau 12 tháng tính từ ngày thanh toán hết nợ. Từ lúc này bạn đã có đủ điều kiện để tiếp tục vay vốn từ ngân hàng. Tuy nhiên, so với các trường hợp thông thường khác, khách hàng thuộc nhóm nợ 1 và 2 sẽ phải đáp ứng thêm các yêu cầu khắt khe hơn. Đối với nhóm nợ 3, 4 và 5 sẽ được, các Ngân hàng và các tổ chức tài chính sẽ không thông qua bất cứ khoản vay nào trong vòng 5 năm. Cho đến khi các khoản dư nợ thuộc diện nợ xấu được thanh toán hết và người vay trải qua thời gian thử thách theo quy định (nợ nhóm 2 là 12 tháng, nợ xấu nhóm 3, 4, 5 là 5 năm) thì mới được phép vay tiếp. Ngoài ra, người thân chung sổ hộ khẩu với người vay thuộc diện nợ xấu cũng bị ảnh hưởng hoặc có thể không được vay tiền tùy theo quy định của từng ngân hàng. Ngoài ra, khi bị nợ xấu ngân hàng, người vay sẽ bị tính phí phạt quá hạn rất cao. Lãi suất được tính dựa trên số tiền gốc, lãi quá hạn nhân với thời gian quá hạn thực tế và để càng lâu thì số tiền phạt càng tăng. Với những khoản vay có tài sản đảm bảo, người vay có khả năng mất luôn tài sản thế chấp nếu quá hạn trả nợ và lãi suất quá hạn dần tiệm cận với giá trin tài sản thế chấp. Nhiều người khi dính nợ xấu thường tìm đến các dịch vụ xóa nợ xấu được quảng cáo trên mạng. Tuy nhiên, theo quy tắc các dịch vụ này không thể xóa được nợ xấu. Đây chỉ là chiêu thức lợi dụng tâm lý lo lắng của khách hàng để thực hiện các chiêu trò lừa đảo nhằm trục lợi. Làm sao để không “dính” nợ xấu ngân hàng? Để tránh xảy ra tình trạng nợ xấu gây khó khăn cho việc vay vốn sau này, người vay cần tuân thủ đúng thời gian và số tiền cần trả định kỳ theo cam kết đã được thể hiện trong Hợp đồng tín dụng. - Trước khi quyết định vay vốn, người vay cần tự đánh giá năng lực trả nợ của bản thân, đồng thời lên kế hoạch cụ thể cho lộ trình thanh toán các khoản vay bao gồm trường hợp có biến cố xảy ra. - Cần hiểu rõ các điều khoản trả nợ được thể hiện trong hợp đồng tín dụng. - Nghiêm túc tuân thủ việc trả nợ đúng hạn. - Trong trường hợp bất khả kháng không thể trả nợ theo đúng cam kết, người vay cần liên hệ với ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để tìm ra phương án trả nợ phù hợp nhất.
Trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, nợ xấu là một thuật ngữ phổ biến. Như vậy, hiểu thế nào về nợ xấu và cách định nợ xấu ra sao?
Nợ xấu là gì?Nợ xấu có thể hiểu là các khoản nợ khó đòi, và khi đến hạn phải thanh toán người vay không thể trả nợ như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Và thời gian quá hạn thanh toán trên 3 tháng (90 ngày) thì bị coi là nợ xấu. Những người dính nợ xấu sẽ bị liệt kê vào danh sách khách hàng nợ xấu trên hệ thống của Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia Việt Nam CIC. Nếu một cá nhân hay một doanh nghiệp nào đó bị liệt vào danh sách nợ xấu (theo phân loại của CIC) sẽ gặp khó khăn khi vay vốn ở những ngân hàng hay các tổ chức tín dụng khác.  Nếu có tên trong danh sách nợ xấu sẽ khó vay vốn ở những lần sau. (Ảnh minh họa) Xác định nợ xấu thế nào?Căn cứ theo Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, được sửa đổi bởi Điều 1 Thông tư 09/2014/TT-NHNN các tổ chức tín dụng thực hiện phân loại nợ theo 05 nhóm như sau: Nhóm 1 - Nợ đủ tiêu chuẩn, gồm: - Khoản nợ trong hạn và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn; - Khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi còn lại đúng thời hạn; Nhóm 2 - Nợ cần chú ý, gồm: - Khoản nợ quá hạn đến 90 ngày, trừ khoản nợ quy định; - Khoản nợ được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu còn trong hạn, trừ khoản nợ quy định Nhóm 3 - Nợ dưới tiêu chuẩn, gồm: - Khoản nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày, trừ khoản nợ quy định - Khoản nợ gia hạn nợ lần đầu còn trong hạn, trừ khoản nợ quy định - Khoản nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo thỏa thuận, trừ khoản nợ quy định - Khoản nợ thuộc một trong các trường hợp chưa thu hồi được trong thời gian dưới 30 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi… Nhóm 4 - Nợ nghi ngờ, gồm: - Khoản nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày, trừ khoản nợ quy định - Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn đến 90 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu, trừ khoản nợ quy định - Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai còn trong hạn, trừ khoản nợ quy định… Nhóm 5 - Nợ có khả năng mất vốn, gồm: - Khoản nợ quá hạn trên 360 ngày - Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 91 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu - Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai; Nợ xấu thuộc các nhóm nợ 3, 4, 5 và có số ngày quá hạn thanh toán từ 90 ngày trở lên... Những ảnh hưởng do nợ xấu mang lại thế nào?Những khách hàng nằm trong các nhóm nợ 3, 4, 5 sẽ rất khó để tiếp tục vay vốn tại các ngân hàng hay một công ty tín dụng nào khác. Đối với một số tổ chức tín dụng hay ngân hàng khó thì họ sẽ không cho đối tượng thuộc các nhóm này vay tiền nữa. Những thông tin về người vay nợ xấu, gồm: các khoản đã vay, khoản vay nợ hiện tại, thời gian nợ quá hạn, họ tên người vay, nơi vay vốn sẽ được lưu lại trên trung tâm tín dụng là CIC trong thời hạn từ 03 - 05 năm sau khi người vay đã thanh toán đủ cả lãi lẫn gốc. Do đó, khách hàng khi vay nợ cần lưu ý những thông tin trên, tránh rơi vào nhóm nợ xấu và đánh mất cơ hội vay sau này khi có nhu cầu. Khách hàng nên tránh để mình rơi vào nhóm nợ xấu khi vay vốn. (Ảnh minh họa) Nguyên nhân gây phát sinh nợ xấu là gì?Có nhiều nguyên nhân gây phát sinh tình trạng nợ xấu khi vay tiền tại ngân hàng và các tổ chức tài chính. Có thể kể đến các nguyên nhân từ các phía. Do ngân hàng - Ngân hàng không đủ thông tin chính xác để phân tích, đánh giá khách hàng, dẫn đến xác định sai hiệu quả của phương án xin vay hoặc xác định thời hạn cho vay và trả nợ không phù hợp với phương án kinh doanh của khách hàng. - Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng lớn dẫn đến việc chạy theo qui mô, bỏ qua các tiêu chuẩn, điều kiện cho vay, thiếu quan tâm đến chất lượng khoản vay. Do người vay - Người vay không thanh toán khoản vay theo đúng với thời hạn được ghi trong hợp đồng vay tiền - Khách hàng quên, hoặc cố tình thanh toán chậm chi phí phát sinh khi sử dụng thẻ tín dụng - Không thanh toán số tiền tối thiểu khi sử dụng thẻ tín dụng - Chi tiêu vượt quá hạn mức của thẻ tín dụng, không có khả năng chi trả - Thực hiện mua trả góp tại các cửa hàng bán lẻ nhưng không thanh toán đúng thời hạn. Ngoài ra còn có các nguyên nhân bất khả kháng khác như khủng hoảng kinh tế, thiên tai, dịch bệnh... Cách xóa nợ xấu nhanh là gì?Việc xóa nợ xấu rất quan trọng, tạo cơ hội cho cá nhân hoặc doanh nghiệp có thể vay vốn những lần sau tại các ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng. Đối với khoản nợ dưới 10 triệu đồng Người vay có thể nhanh chóng thanh toán hết số tiền nợ. Sau khi tất toán, lịch sử nợ xấu của khách hàng sẽ được xóa khỏi hệ thống CIC. Vì theo khoản 1 Điều 11 Thông tư số 03/2013/TT-NHNN, Ngân hàng Nhà nước ngừng cung cấp lịch sử tín dụng các khoản vay quá hạn dưới 10 triệu đồng đã tất toán. Đối với các khoản nợ trên 10 triệu đồng Người vay cần tất toán sớm nhất khoản nợ cả gốc lẫn lãi cho đơn vị cho vay. Sau khi thực hiện tất toán, người vay thông báo với người quản lý khoản nợ, yêu cầu xác minh khoản nợ đã được thanh toán. Sau khi hoàn tất các bước trên, trong khoảng thời gian 12 tháng tình trạng tín dụng của khách hàng sẽ đáp ứng đủ các điều kiện cho vay của các ngân hàng, tổ chức tài chính. Tránh rơi vào tình trạng nợ xấu, làm cách nào?Cá nhân/tổ chức có thể tránh được tình trạng nợ xấu bằng cách sau: Trước khi tiến hành vay tiền: Cần xem xét kỹ khả năng tài chính của bản thân, tính toán trước mình cần trả bao nhiêu mỗi tháng. Sau đó, cân đối được các khoản nhu cầu chi tiêu với mức thu nhập. Không nên vay tiền nếu số tiền phải trả hàng tháng vượt khả năng chi trả, ảnh hưởng đến cuộc sống. Nên dự phòng cả trường hợp có sự thay đổi về thu nhập như nếu phải nghỉ việc tạm thời thì có khả năng chi trả nợ khi đến hạn hay không. Khách hàng sử dụng dịch vụ thẻ tín dụng (Credit card) lưu ý luôn trả nợ hết hạn, không chi tiêu quá khả năng thanh toán trong tháng và không nên vượt quá 50% giới hạn nợ của thẻ. |
