Tại sao nước ta coi trong sản xuất lúa gạo

Sản xuất lúa gạo Việt Nam đang có nhiều cơ hội trong hoàn cảnh mới

PV.

15:00 26/08/2015

Ông Trần Xuân Định, Cục phó Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thônđã cho biết như vậy khi trao đổi với chúng tôi tại Hội thảo góp ý Đề án Tái cơ cấu ngành lúa gạo và Dự thảo Thông tư quản lý cây ngắn ngày, do Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển nông thôn phối hợp với Cục Trồng trọt vừa tổ chức.

Chớp cơ hội xuất khẩu gạo

Lào Cai liên kết sản xuất ngô bền vững

Lai Châu: Đẩy mạnh áp dụng mô hình, dự án khuyến nông vào sản xuất

Phát triển kinh tế nông nghiệp phải kết hợp với du lịch sinh thái

Hội chợ Nông nghiệp và Thương mại vùng Tây Bắc 2015

Hội nghị hợp tác nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

PV: Thưa ông, vì sao cần đặt ra vấn đề tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo trong thời gian tới?

Ông Trần Xuân Định

Lúa gạo là ngành mang lại giá trị xuất khẩu (XK) lớn và cũng làm nên "tiếng tăm” cho lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam. Mỗi năm Việt Nam XK trên dưới 7 triệu tấn gạo, có năm cao là8 triệu tấn, chưa kể lượng gạo XK tiểu ngạch.

Tuy nhiên, thời gian qua chúng ta XK mới chỉ thiên về lượng nhưng về giá trịcòn thấp. Gạo Việt Nam luôn có giá XK thấp hơn các nước trong khu vực. Chẳng hạn so vớiThái Lan, mộttấn gạo XK của Việt Nam thường thấp hơn vài chục USD…

Bên cạnh đó, ngành lúa gạo luôn đứng trước thách thức vô cùng lớn. Đó là chúng ta có áp lực cạnh tranh rất lớn với các nước trong khu vực như Thái Lan, Ấn Độ, thậm chílà những nước mới nổi trong sản xuất gạo như Campuchia, Myanmar và Lào.

Ngoài ra, thị trường XK gạo Việt Nam rộng lớn nhưng chủ yếu tập trung tại thị trường các nước trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, với những khách hàng lớn như Philippine hay Indonesia… họ luôn có những chiến lược, chính sách để gia tăng sản xuất lương thực, đáp ứng nguồn cung trong nước. Vì vậy, lượng gạo XK của Việt Nam sang những thị trường này cũng sẽ “co” dần.

Nhìn sang thị trường Trung Quốc, đây là thị trường “nóng, lạnh” đột ngột, nếu Việt Nam không chủ động mở rộng thị trường, cứ phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc thì Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn trong XK gạo thời gian tới.

Vì vậy, vấn đề cần thiết hiện nay là phải tái cơ cấu ngành lúa gạo nhằm nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm; không những giúp Việt Nam thúc đẩy sản xuất, nâng thu ngoại tệ mà còn đóng góp cho phát triển hợp tác quốc tế.

PV: Thưa ông, trong đề án, định hướng tái cơ cấu tập trung vào vấn đề gì?

Tái cơ cấu ngành lúa gạo định hướng chung là để nâng cao giá trị và mục tiêu phấn đấu nâng cao thu nhập cho người nông dân. Với mục tiêu, sản xuất lúa đóng góp 30% giá trị sản xuất ngành trồng trọt. Sản xuất lúa gạo góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho Việt Nam và các quốc gia nhập khẩu.

Vì vậy, chúng ta tập trung tăng cường thu hút đầu tư của các DN trong và ngoài nước vào việc xây dựng vùng chuyên canh. Hình thành liên kết lâu dài giữa các hợp tác xã với các DN nòng cốt, tạo điều kiện cho các DN này tham gia XK...

Đặc biệt, giảm chi phí đầu vào trong sản xuất lúa gạo như phân bón, thuốc BVTV, từ đó hạ giá thành sản xuất, nâng cao năng suất, thu nhập của người nông dân, có 30% lợi nhuận. Hiện nay, Việt Nam là một trong những nước mà nông dân có chi phí đầu vào về giống, phân bón, thuốc BVTV…cao nhất trong các nước trồng lúa Đông Nam Á.

Vấn đề quan trọng nữa là tái cơ cấu ngành hàng lúa gạo để tạo dựng vị trí hạt gạo Việt Nam trên thị trường hạt gạo thế giới. Đề án chú trọng phải xây dựng được thương hiệu lúa gạo Việt Nam. Hướng tới sản xuất lúa gạo có phẩm cấp gạo cao, và phân sản xuất theo từng vùng nhằm nâng giá bán hạt gạo Việt Nam ngang hàng với gạo của Thái Lan và các nước khác...

PV: Vậy cơ hội cho XK lúa gạo Việt Nam trong 10 năm tới sẽ thế nào, thưa ông?

Tronghoàncảnhmới,sảnxuấtlúagạoViệt Nam đang cónhiềucơhội. Nhu cầu nhập khẩu gạo thế giới vẫn còn tiếp tục tăng lên trong 10năm tới (với mức tăng bình quân 1,5%/năm); cơ hội mở rộng thị trường lúa gạo khi nước ta tham gia các hiệp định thương mại mới như TPP, liên minh thuế quan… Đây là nhữngcơ hộitốt để đẩy mạnh pháttriển ngành sản xuất lúa gạo.

Bên cạnh đó, dự báo 10 năm tới sản lượng gạo thế giới đạt trên 530 triệu tấn, tăng trên 10% so với hiện nay, mức sống tăng vì thế gạo chất lượng cao sẽ được đầu tư sản xuất nhiều hơn.Hiện 5 nước sản xuất gạo lớn nhấtvẫn tập trungtạichâuÁgồm Trung Quốc, ẤnĐộ, Indonesia, TháiLan, Việt Nam chiếm 70% sản lượng toàn cầu...

Đồng bằng Bắc Bộ do phù sa của sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp nên. Đồng bằng Bắc Bộ có diện tích lớn thứ hai trong số đồng bằng của nước ta. Diện tích đồng bằng Bắc Bộ khoảng 15 000 km2 và đang tiếp tục mở ra biển. Đồng bằng bắc bộ cũng là nơi trồng rất nhiều lúa gạo ở nước ta. Vậy vì sao lúa gạo được trồng nhiều ở đồng bằng bắc bộ là câu hỏi được nhiều độc giả quan tâm.

Giới thiệu về đồng bằng bắc bộ

Đồng bằng bắc bộ hay đồng bằng sông Hồng (hay Châu thổ Bắc bộ) là khu vực hạ lưu sông Hồng và sông Thái Bình thuộc Bắc Bộ Việt Nam. Đồng bằng sông Hồng bao gồm 10 tỉnh thành, trong đó có 2 thành phố trực thuộc trung ương, 8 tỉnh và 12 thành phố thuộc tỉnh. Đây là vùng có mật độ dân số cao nhất Việt Nam (1.064 người/km2, dân số là 22 triệu người).

Đồng bằng sông Hồng trải rộng từ vĩ độ 21°34´B (huyện Lập Thạch) tới vùng bãi bồi khoảng 19°5´B (huyện Kim Sơn), từ 105°17´Đ (huyện Ba Vì) đến 107°7´Đ (trên đảo Cát Bà). Đồng bằng sông Hồng có diện tích 21.259,6  km², tỷ lệ khoảng 4,5% tổng diện tích cả nước. Phía bắc và đông bắc là Vùng Đông Bắc (Việt Nam), phía tây và tây nam là vùng Tây Bắc, phía đông là vịnh Bắc Bộ và phía nam vùng Bắc Trung Bộ. Đồng bằng thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, từ các thềm phù sa cổ 10 – 15m xuống đến các bãi bồi 2 – 4m ở trung tâm rồi các bãi triều hàng ngày còn ngập nước triều.

Đồng bằng sông Hồng (Đồng bằng Bắc Bộ) là đồng bằng châu thổ, được bồi tụ phù sa của hệ thống sông Hồng và hệ thống sông Thái Bình, đã được con người khai phá từ lâu đời và làm biến đối mạnh. Đồng bằng rộng khoảng 15 nghìn km2, địa hình cao ở rìa phía tây và tây bắc, thấp dần ra biển. Bề mặt đồng bằng bị chia cắt thành nhiều ô. Do có đê ven sông ngăn lũ nên vùng trong đê không còn được bồi tụ phù sa, gồm các khu ruộng cao bạc màu và các ô trùng ngập nước ; vùng ngoài đê được bồi phù sa hằng năm.

Vì sao lúa gạo được trồng nhiều ở đồng bằng bắc bộ

Hạt gạo thường có màu trắng, nâu hoặc đỏ thẫm, chứa nhiều dinh dưỡng. Hạt gạo chính là nhân của thóc sau khi xay để tách bỏ vỏ trấu. Hạt gạo sau khi xay được gọi là gạo lứt, gạo lức hay gạo lật, nếu tiếp tục xát để tách cám thì gọi là gạo xát hay gạo trắng, nếu xát rối để giữ phần lớn lượng cám bổ dưỡng thì gọi là gạo xát rối hoặc gạo nguyên cám. Gạo là lương thực phổ biển của gần một nửa dân số thế giới.

Đồng bằng bắc bộ là nơi sản xuất ra vựa lúa lớn thứ hai ở nước ta. Vậy vì sao lúa gạo được trồng nhiều ở đồng bằng bắc bộ? Có thể thấy lúa gạo được trồng nhiều ở đồng bằng bắc bộ bởi một số nguyên nhân sau:

– Trước hết về mặt điều kiện tự nhiên đồng bằng bắc bộ có những thuận lợi nhất định như sau:

Đồng bằng bắc bộ là khu vực có diện tích đất nông nghiệp khoảng 760.000 ha, trong đó 100% là đất phù sa màu mỡ, có giá trị lớn về sản xuất nông nghiệp. (Đất nông nghiệp chiếm 51,2% diện tích vùng).

Khí hậu đồng bằng bắc bộ là cận nhiệt đới ẩm, có mùa hè nóng ẩm nhưng mùa đông phi nhiệt đới lạnh và khô, làm cho cơ cấu cây trồng đa dạng. Khí hậu khu vực thích hợp trồng cây lương thực, nhất là cây lúa gạo.

Tài nguyên khí hậu và thuỷ văn của đồng bằng bắc bộ rất thuận lợi cho việc thâm canh tăng vụ trong sản xuất nông nghiệp.

Tài nguyên nước đồng bằng bắc bộ phong phú, có giá trị lớn về kinh tế là hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình. Ngoài ra còn có nước ngầm, nước nóng, nước khoáng.

– Thứ hai về nguồn lao động:

Đồng bằng bắc bộ là khu vực có là vùng có mật độ dân số cao nhất Việt Nam (1.064 người/km2, dân số là 22 triệu người). Nguồn lao động đông, dồi dào.

Người dân cần cù chăm chỉ chịu khó lao động.

Người dân đồng bằng bắc bộ có nhiều kinh nhiệm trong việc trồng lúa nước.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về vấn đề vì sao lúa gạo được trồng nhiều ở đồng bằng bắc bộ đến bạn đọc. Trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu về vấn đề này nếu có bất cứ thắc mắc nào, Quý khách hàng đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua Tổng đài tư vấn: 1900 6557 để được đội ngũ chuyên viên tư vấn của chúng tôi hỗ trợ tốt nhất.