Y nghĩa của thoái hóa glucose theo chu trình pentose
|
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Thị Minh Hương - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức - Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. Show Glucose là gì ?Glucose là tên khoa học của đường - một chất rất quen thuộc và quan trọng với cơ thể. Glucose trong máu là nguồn cung cấp năng lượng chính cho tất cả hoạt động, vì vậy chúng ta dễ thấy mệt mỏi, chóng mặt khi giảm đường huyết. Từ “Glucose” có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, có nghĩa là "ngọt". Đây là một loại đường có trong thực phẩm mà cơ thể cần sử dụng để chuyển hóa thành năng lượng. Khi glucose trong máu di chuyển đến các tế bào thì được gọi là đường huyết hoặc đường trong máu. Glucose có mặt trong phần lớn đồ ăn thức uống hàng ngày. Trong quá trình tiêu hóa, các enzyme sẽ phân tách glucose ra từ thực phẩm, sau đó các tế bào sẽ đốt cháy glucose để tạo ra năng lượng cùng khí CO2 và H2O. Gan, tuyến tụy và một số hormone khác cũng góp phần điều tiết nồng độ glucose trong cơ thể người. Insulin là gì ?Insulin là một hormone vận chuyển glucose từ máu vào các tế bào để lấy năng lượng và dự trữ. Những người mắc bệnh tiểu đường có lượng glucose trong máu cao hơn bình thường. Nguyên nhân là do họ không có đủ insulin để làm việc hoặc các tế bào không phản ứng tốt với insulin như bình thường. Chỉ số đường huyết duy trì ở mức cao trong một thời gian dài có thể tác động xấu đến thận, mắt và các cơ quan khác của cơ thể. Nguồn glucose trong máu chủ yếu đến từ những thực phẩm giàu carbohydrate, ví dụ như cơm, bánh mì, khoai và trái cây.
Cơ thể có chức năng giữ cho mức glucose trong máu luôn ổn định không đổi. Các tế bào beta trong tuyến tụy làm nhiệm vụ theo dõi mức đường huyết cứ sau vài giây. Nếu đường huyết của bạn tăng sau khi ăn, các tế bào beta sẽ giải phóng insulin vào máu. Insulin hoạt động như một chìa khóa, mở khóa các tế bào cơ, mỡ và gan để glucose có thể di chuyển vào bên trong. Sau khi cơ thể đã sử dụng đủ nguồn năng lượng cần thiết, glucose còn lại sẽ được lưu trữ trong các nguồn phụ - gọi là glycogen, ở gan và cơ bắp. Cơ thể của sẽ lưu trữ với số lượng đủ để cung cấp nhiên liệu cho bạn hoạt động trong khoảng một ngày. Nếu như bạn không ăn gì trong vòng vài giờ, mức đường huyết sẽ giảm và tuyến tụy ngừng tiết ra insulin. Các tế bào alpha trong tuyến tụy bắt đầu sản xuất một loại hormone khác gọi là glucagon. Vai trò của chúng là báo hiệu gan cho phân hủy glycogen dự trữ và chuyển biến trở lại thành glucose. Glucose mới hình thành đi vào dòng máu để bổ sung nguồn năng lượng cho đến khi bạn ăn trở lại. Gan cũng có thể tự tạo glucose bằng cách sử dụng kết hợp các chất thải, axit amin và chất béo. Insulin sẽ giúp glucose đến từng tế bào trong cơ thể Hầu hết các tế bào trong cơ thể sử dụng glucose cùng với axit amin [các khối tạo dựng cơ bản của protein] và chất béo để tạo năng lượng. Nhưng nguồn nhiên liệu chính cho não vẫn là glucose. Các tế bào thần kinh và những tín hiệu hóa học cần glucose để xử lý thông tin, nếu không bộ não sẽ khó hoạt động tốt. Nhìn chung, glucose là một dưỡng chất rất có giá trị đối với con người, đặc biệt là ở người già và trẻ nhỏ. Xung quanh câu hỏi “Đường glucose có tác dụng gì?”, các bác sĩ còn cho biết thêm glucose giúp:
Glucose cung cấp năng lượng cho cơ thế con người Lượng đường trong máu thường tăng sau khi ăn, rồi giảm xuống vài giờ sau khi insulin di chuyển glucose vào các tế bào. Giữa các bữa ăn, lượng đường trong máu nên ở dưới mức 100 miligam mỗi decilit [mg / dl]. Đây được gọi là mức đường huyết lúc đói của bạn. Có hai loại bệnh tiểu đường:
Không có đủ insulin, glucose không thể di chuyển vào các tế bào, trong khi đó mức đường huyết vẫn cao. Chỉ số glucose trong máu trên 200 mg / dl sau bữa ăn 2 giờ hoặc trên 125 mg / dl khi nhịn ăn là cao, được gọi là tăng đường huyết. Bệnh lý tiểu đườngQuá nhiều glucose máu trong một thời gian dài có thể làm hỏng các mạch mang máu giàu oxy đến các cơ quan. Lượng đường trong máu cao có thể làm tăng nguy cơ mắc:
Những người mắc bệnh tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên. Ngoài ra, tập thể dục, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và dùng thuốc đều đặn có thể giữ mức đường huyết ở mức ổn định và ngăn ngừa các biến chứng do tiểu đường gây ra. ThS.Bs Lê Thị Minh Hương đã có hơn 06 năm kinh nghiệm khám và điều trị các bệnh lý nội khoa, cấp cứu và hồi sức cấp cứu. Ngoài ra, còn có khả năng thực hiện các kỹ thuật đặt catheter, thận nhân tạo ở bệnh nhân có bệnh thận mạn giai đoạn cuối, lọc máu liên tục, thay huyết tương. Thoái hóa glucose là gì ?Thoái hóa glucose là quá trình phân hủy glucose thành các chất đơn giản hơn, giải phóng năng lượng cho cơ thể sử dụng. Glucose là một loại đường đơn, được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm trái cây, rau củ, ngũ cốc và sữa. Glucose là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, chiếm khoảng 50-55% năng lượng tiêu thụ hàng ngày. Quá trình thoái hóa glucose diễn ra ở hai giai đoạn:
Kết thúc quá trình thoái hóa glucose, một phân tử glucose sẽ tạo ra 2 phân tử pyruvate, 2 phân tử ATP, 2 phân tử NADH và 2 phân tử H2O. Năng lượng được giải phóng từ quá trình thoái hóa glucose được sử dụng cho các hoạt động sống của cơ thể, bao gồm:
Glucose được thoái hóa theo nhiều con đường khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện môi trường và nhu cầu năng lượng của cơ thể. Ba con đường thoái hóa glucose chính là:
Sự thoái hóa glucose là một quá trình quan trọng đối với cơ thể, đảm bảo cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống. Tuy nhiên, sự thoái hóa glucose quá mức cũng có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như tăng đường huyết, tiểu đường. Thoái hóa glucose theo chu trình pentose là gì ?Thoái hóa glucose theo chu trình pentose, còn được gọi là chu trình hexose monophosphat, là một con đường chuyển hóa glucose xảy ra trong bào tương của tế bào. Con đường này khác với con đường đường phân, là con đường chuyển hóa glucose chính của tế bào, ở chỗ nó không tạo ra pyruvate mà tạo ra các sản phẩm trung gian là các pentose (carbohydrate có 5 nguyên tử carbon) và NADPH. Ý nghĩa của thoái hóa glucose theo chu trình pentose có thể được tóm tắt như sau:
NADPH là một coenzym quan trọng trong nhiều quá trình chuyển hóa của tế bào, bao gồm:
Do đó, thoái hóa glucose theo chu trình pentose là một nguồn cung cấp NADPH quan trọng cho các quá trình này.
Pentose là các nguyên liệu cần thiết cho sự tổng hợp RNA và DNA. Do đó, thoái hóa glucose theo chu trình pentose là một nguồn cung cấp pentose quan trọng cho các quá trình này.
Thoái hóa glucose theo chu trình pentose là một con đường chuyển hóa hiệu quả hơn con đường đường phân trong việc tạo ra NADPH và pentose. Cụ thể, một phân tử glucose tạo ra 2 phân tử NADPH và 1 phân tử pentose trong chu trình pentose, trong khi chỉ tạo ra 2 phân tử ATP trong con đường đường phân. Các tế bào có nhu cầu NADPH cao thường có hoạt động của chu trình pentose cao. Các tế bào này bao gồm:
Thoái hóa glucose theo chu trình pentose là một con đường chuyển hóa quan trọng của tế bào. Con đường này cung cấp NADPH và pentose cho các quá trình chuyển hóa khác của tế bào. |
