Bí quyết ôn thi hsg môn văn hiệu quả năm 2024

Đã là học sinh cuối cấp ba, chuẩn bị thi đại học nhưng Thơ trông bé xíu, chẳng khác gì một học sinh cấp hai. Bạn bè và thầy cô đùa rằng: chắc trong người Thơ có quá nhiều chữ nên không lớn lên được. Được biết, mẹ Anh Thơ là giáo viên dạy văn nên ngay từ bé, cô bạn đã sớm bộc lộ khả năng cảm thụ cái đẹp, đặc biệt là qua những câu ca dao, những vần thơ, áng văn của mẹ. Năm lớp 9, Thơ giành giải Nhất kỳ thi học sinh giỏi văn toàn tỉnh Nghệ An.

Từ niềm đam mê văn học, Thơ quyết định gắn bó với hành trình tìm kiếm cái đẹp, cái thơ mộng của cuộc đời, những số phận con người qua từng con chữ, từng tác phẩm văn học bằng việc đăng ký vào lớp chuyên văn Trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Trong khi gần như lớp trẻ tìm kiếm cơ hội trong tương lai bằng cách cố kiếm một “suất” trong các lớp khối tự nhiên thì lựa chọn của Minh Anh lại khiến nhiều người không khỏi tiếc cho em bởi ngoài khả năng nổi trội về môn Văn, Minh Anh học khá đều các môn tự nhiên. Thế nhưng, vượt qua những lời xì xào bàn tán, Minh Anh ghi dấu ấn của mình bằng thành tích ấn tượng.

Năm lớp 11, lần đầu tiên được nhà trường cử đi thi HSGQG môn Văn, Thơ đã giành giải Ba. Thế nhưng giải thưởng này không làm cô học trò nhỏ bằng lòng. “Nếu lần đó, em không bỏ sót ý vì quá tập trung vào việc trau chuốt ngôn từ thì kết quả đã khác”, Thơ tiếc rẻ. Coi đây là một bài học xương máu, Thơ đã tìm cho mình một phương pháp học rất đặc biệt: ứng dụng công thức toán học vào những bài văn.

Thơ chia sẻ kinh nghiệm làm bài thi của mình: “Một bài văn cũng như một bài toán, nó đều có công thức để cho ra kết quả và bắt buộc học sinh phải tư duy để tìm ra phương án tối đa nhất. Để làm được một bài văn hay, ngoài khả năng cảm thụ thì cảm hứng sáng tạo là điều tối cần thiết. Và cảm hứng đó phải do mình tạo ra. Văn không phải là dông dài với những ngôn từ quá trau chuốt mà là khi đặt bút viết, người viết phải xác định mình viết cái gì, viết như thế nào, viết cái nào trước, cái nào sau. Dàn ý cho một bài văn cũng giống như một công thức để giải 1 bài toàn, nó phải đầy đủ, cụ thể, không được sót bất cứ chi tiết nào. Có như vậy mình mới tránh được lỗi sót ý trong khi làm bài”.

Bí quyết của Thơ là làm văn bằng công thức toán học.

Làm văn bằng công thức toán học, một cách suy nghĩ táo bạo nhưng chính bí quyết đó đã mang lại thành công lớn cho Anh Thơ. Một điều khiến chúng tôi bất ngờ với cô học trò nhỏ này đó là em học giỏi Văn không chỉ để thỏa mãn niềm đam mê mà còn để chứng minh văn chương có những giá trị riêng của nó trong cuộc sống xô bồ, bon chen và nhiều toan tính như hiện nay.

“Nói thật là em rất buồn khi nhiều người tỏ ra không mấy thiện cảm khi biết em đang theo học lớp chuyên văn. Khi xưa trong lịch sử, văn chương rất được coi trọng và là một trong những tiêu chí để đánh giá người tài thì nay nó cũng xứng đáng được coi trọng. Thế nhưng trong suy nghĩ của một số người, văn chương có rất ít giá trị, không thể đưa lại một cuộc sống sung túc, đầy đủ như các ngành khối tự nhiên khác. Chính trong suy nghĩ của các bạn học sinh, giá trị của văn chương cũng đang bị coi nhẹ.

Bởi vậy, Anh Thơ quyết tâm học thật giỏi môn học này để chứng minh văn chương có giá trị lớn trong thực tiễn đời sống. Bản thân em rất muốn góp một chút gì đó để thay đổi nhận thức của mọi người rằng không chỉ có giỏi Toán, Lý hay Hóa học, Tin học mới có thể thành công. Em sẽ tiếp tục theo đuổi niềm đam mê văn chương của mình. Mong muốn sau này của em là sẽ trở thành một nhà phê bình văn học để góp một tiếng nói nâng cao giá trị văn chương, đặc biệt là thay đổi quan niệm lệch lạc của một bộ phận các bạn trẻ về những giá trị của văn chương…”, Anh Thơ chia sẻ về những ước mơ, dự định của mình.

Hiện nay, Anh Thơ đang miệt mài ôn luyện để giành kết quả cao nhất trong hai kỳ thi quan trọng sắp tới. Với giải Nhất kỳ thi quốc gia môn Văn, theo quy định mới của Bộ GD-ĐT, em có thể đăng ký vào bất cứ một trường ĐH cùng khối thi nào. Thế nhưng cô học trò nhỏ của vùng đất học xứ Nghệ này vẫn quyết tâm ôn luyện và thử sức mình trong vai trò là một sĩ tử.

Chia sẻ về thành tích của Chu Minh Anh Thơ, thầy Đậu Văn Mùi - hiệu trưởng Trường THPT Phan Bội Châu cho biết: “Nhà trường không bất ngờ với thành tích mà Chu Minh Anh Thơ đã đạt được bởi bên cạnh niềm đam mê, Anh Thơ có một quyết tâm rất lớn mà không phải học sinh nào cũng có được. Thành công của em Thơ cũng là thông điệp mà nhà trường muốn gửi tới các phụ huynh, các em học sinh rằng, môn Văn nói riêng và các môn xã hội nói chung có nhiều giá trị và các em cần suy nghĩ và học tập một cách nghiêm túc. Nếu chọn một ngành tự nhiên cho nghề nghiệp tương lai thì những giá trị văn học, lịch sử cũng rất cần thiết bởi nó nâng tầm văn hóa, giúp con người sống có văn hóa hơn”.

Mình thấy rất bất ngờ, quả là quá sức tưởng tượng. Lúc làm bài thi xong mình không được tự tin vào bài lắm. Mình chỉ nghĩ rằng có thể đạt giải chứ không nghĩ rằng lại được điểm cao như vậy. Mình đạt 17/20 điểm, số điểm cao nhất trong các bài thi học sinh giỏi quốc gia môn Văn năm nay.

Trần Anh Đức học sinh giỏi Văn toàn quốc

Đức nghĩ sao khi mình là một trong số rất ít các bạn nam theo học khối C?

Dù Văn rất ít bạn nam theo học nhưng hầu hết các nhà văn lớn đều là những “ông” nhà văn đó chứ đâu phải các “bà” nhà văn. Nhưng quả thực khi học trong một môi trường mà nữ giới áp đảo hơn hẳn thì quả là cũng có nhiều khó khăn.

Lớp mình chỉ có ba bạn nam thôi, nên đôi khi bản thân cũng thấy tự ti khi phải nhờ đến sự giúp đỡ của các bạn nữ. Chẳng hạn trong ngày 8/3 mấy đứa con trai không thể làm hết việc được nên đã phải nhờ đến các bạn nữ góp sức.

Theo Đức phẩm chất gì là cần thiết nhất cho một người học Văn?

Trước tiên theo mình, muốn học được Văn cần có niềm yêu thích, đam mê. Nhưng Văn là một môn rất đặc thù, đó là phải có năng khiếu, trong khi ở các môn khác, đó lại là điều thứ yếu, như Toán, Lý cần nhất thông minh và tư duy logic, Sử, Địa cần chăm chỉ và tư duy khoa học. Văn còn cần cái duyên và sự sâu sắc trong tâm hồn.

Theo Đức hạn chế của các bạn học sinh hiện nay khi học Văn là gì?

Hiện nay các bạn học Văn hầu hết là học với tâm lý “học để thi”, học thuộc lòng, dạy đọc chép. Điều đó dẫn đến sự lười nhác tư duy Văn học và nếu có tìm tòi khám phá thì lại e ngại không dám nêu ra, không dám bộc lộ thực cảm xúc của mình.

Học Văn phải học tính chân thực

Là một học sinh giỏi Văn nhất nước, vậy Đức có thể chia sẻ bí quyết nào để có thể học Văn tốt?

Thực ra thì mình cũng không có bí quyết gì cao siêu cả. Nhưng kinh nghiệm của mình là đọc nhiều, viết nhiều và sẵn sàng sáng tạo.

Không ai là người giỏi ngay từ đầu cả. Tất cả đều do quá trình rèn luyện mà thành. Quan điểm của mình là luôn luôn phải học hỏi những người giỏi hơn mình.

Mình thường hay đọc các tác phẩm kinh điển của những nhà văn lớn cả trong và ngoài nước. Trước tiên là bắt chước mạch tư duy, cách cảm thụ và cách viết của họ. Rồi sau đó mình sẽ áp dụng cách tư duy, cảm thụ của các bậc tiền bối ấy vào bài văn của mình.

Các bạn học sinh cần hiểu rằng học Văn không thể chỉ học trong nhà trường mà còn phải học từ thầy cô, từ bạn bè và từ các tác phẩm văn chương kinh điển để có được nhiều cách tư duy, cách cảm thụ khác nhau.

Học sinh thì cần phải có được cách học chủ động, phải biết đối thoại với thầy cô. Đôi khi cách cảm nhận của thầy cô về câu thơ, bài văn nào đó không hợp với cảm nhận của mình thì mình có thể trình bày những suy nghĩ của mình một cách thẳng thắn chân thực

Đội tuyển Văn trường Amsterdam trong ngày xuất quân

Cách làm một bài Văn hay cần chú trọng đến điều gì nhất?

Theo mình đó chính là viết chân thực, những gì mình nghĩ. Ngay từ khi còn bé tất cả chúng ta đều được dạy cần phải chân thực, thành thật. Nhưng hình như khi lớn lên tính chân thực lại bị chìm lấp dần đi. Không mấy ai dũng cảm nói lên những tình cảm, suy nghĩ thật của mình.

Trong Văn học cũng thế. Ít người viết thật thà tình cảm suy nghĩ của mình ra mà thường gắng gượng những gì không phải thuộc về tình cảm thật của mình. Những gì chân thực từ trái tim thì sẽ đi đến trái tim mà. Vậy nên muốn làm văn hay theo mình các bạn hãy cứ viết những gì mà mình suy nghĩ.

Mọi tác phẩm Văn học kinh điển đều phải xuất phát từ tình cảm thật, suy nghĩ thật mới có thể tồn tại được qua thời gian, năm tháng. Tình cảm thật mới tạo nên tác phẩm có chất lượng.

Khi phân tích tác phẩm thơ của Tố Hữu, Huy Cận mình cảm được những câu này hay, câu này chưa hay thì mình đều viết thẳng ra chứ không phải cứ phải áp đặt theo suy nghĩ hay cách cảm của thầy cô.

Đức có thể chọn bất cứ trường ĐH nào, vậy đâu sẽ là đích của bạn?

Mình thích luật và mình nghĩ rằng luật có thể giúp mình phát triển khả năng văn chương. Mình nghĩ làm nghề gì cũng đều không ảnh hưởng đến tình yêu Văn học.

Mình không dám mơ thành một nhà văn nhưng cũng sẽ cố gắng trong thời gian tới sẽ cho ra đời một vài tác phẩm thể hiện suy nghĩ của mình về cuộc sống.