Cách xác định chất vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử

Cách xác định chất khử, chất oxi hóa trong phản ứng hóa học hay, chi tiết

Quảng cáo

- Trước hết xác định số oxi hóa.

Nếu trong phản ứng có chứa một hoặc nhiều nguyên tố có số oxi hóa thay đổi thì phản ứng đó thuộc loại oxi hóa  khử

- Chất oxi hóa là chất nhận e (ứng với số oxi hóa giảm)

- Chất khử là chất nhường e ( ứng với số oxi hóa tăng)

Cần nhớ:  khử cho  O nhận

Tên của chất và tên quá trình ngược nhau

Chất khử (cho e) - ứng với quá trình oxi hóa.

Chất oxi hóa (nhận e) - ứng với quá trình khử.

Ví dụ 1: Cho phản ứng: Ca + Cl₂     CaCl₂ .

Kết luận nào sau đây đúng?

A. Mỗi nguyên tử Ca nhận 2e.

B. Mỗi nguyên tử Cl nhận 2e.

C. Mỗi phân tử Cl₂   nhường 2e.

D. Mỗi nguyên tử Ca nhường 2e.

Hướng dẫn:

Ca    Ca²⁺+2e

Cl₂ + 2.1e   2Cl^-

Chọn D

Quảng cáo

Ví dụ 2: Trong phản ứng: CaCO₃     CaO + CO₂ , nguyên tố cacbon

A. Chỉ bị oxi hóa.

B. Chỉ bị khử.

C. Vừa bị oxi hóa, vừa bị khử.

D. Không bị oxi hóa, cũng không bị khử.

Hướng dẫn:

C⁺⁴   C⁺⁴

Chọn D

Ví dụ 3: Trong phản ứng: Cu + 2H₂SO_{4(đặc, nóng)}    CuSO₄  + SO₂  + 2H₂ O, axit sunfuric

A. là chất oxi hóa.

B. vừa là chất oxi hóa, vừa là chất tạo môi trường.

C. là chất khử.

D. vừa là chất khử, vừa là chất tạo môi trường.

Hướng dẫn:

S⁺⁶    S⁺⁴  H₂SO₄   đóng vai trò là chất oxi hóa

Mặt khác SO₄^2- đóng vai trò môi trường để tao muối CuSO₄

Chọn B

Quảng cáo

Ví dụ 4. Trong phản ứng dưới đây, vai trò của H₂S là :

2FeCl₃ + H₂S  2FeCl₂ + S + 2HCl

A. chất oxi hóa. B. chất khử. C. Axit. D. vừa axit vừa khử.

Hướng dẫn:

Đáp án B

Ví dụ 5. Cho các phản ứng sau, phản ứng nào là phản ứng oxi hóa  khử. Hãy xác định chất khử, chất oxi hóa

a) 2KMnO₄ + 16HCl  5Cl₂ + 2MnCl₂ + 2KCl + 8H₂O

b) BaO + H₂O  Ba(OH)₂

c) CuO + H₂SO₄  CuSO₄ + H₂O

d) 2NaI + Cl₂   2NaCl + I₂

e) Br₂ + 2KOH  KBr + KBrO + H₂O

Hướng dẫn:

Phản ứng oxi hóa  khử là a, d, e vì có sự thay đổi số oxi hóa giữa các nguyên tố.

Câu 1. Cho các chất và ion sau : Zn ; Cl₂ ; FeO ; Fe₂O₃ ; SO₂ ; H₂S ; Fe²⁺ ; Cu²⁺ ; Ag⁺. Số lượng chất và ion vừa đóng vai trò chất khử, vừa đóng vai trò chất oxi hóa là :

A. 2. B. 8. C. 6. D. 4.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Các chất vừa đóng vai trò chất khử, vừa đóng vai trò chất oxi hóa là: Cl₂, FeO ; SO₂ ; Fe²⁺

Câu 2. Cho phản ứng: 4HNO₃ đặc nóng + Cu   Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O.

Trong phản ứng trên, HNO₃ đóng vai trò là :

A. chất oxi hóa.         B. axit.

C. môi trường.         D. chất oxi hóa và môi trường.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 3. Cho dãy các chất và ion : Cl₂, F₂, SO₂, Na⁺, Ca²⁺, Fe²⁺, Al³⁺, Mn²⁺, S^2-, Cl^-. Số chất và ion trong dãy đều có tính oxi hoá và tính khử là :

A. 3. B. 4. C. 6.     D. 5.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Các chất vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa là: Cl₂, SO₂,  Fe²⁺,  Mn²⁺

Các chất chỉ có tính oxi hóa: F₂, Na⁺, Ca²⁺,  Al³⁺

Các chất chỉ có tính khử: S^2-, Cl^-

Câu 4. Trong phản ứng dưới đây, H₂SO₄ đóng vai trò là :

Fe₃O₄ + H₂SO₄ đặc  Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O

A. chất oxi hóa. B. chất khử.

C. chất oxi hóa và môi trường. D. chất khử và môi trường.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Câu 5. Trong phản ứng dưới đây, chất bị oxi hóa là :

6KI + 2KMnO₄ + 4H₂O  3I₂ + 2MnO₂ + 8KOH

A. KI. B. I₂. C. H₂O. D. KMnO₄.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 6. Xác định chất khử, chất oxi hóa và hoàn thành phương trình phản ứng sau:

MnO₂ + HCl  MnCl₂ + Cl₂ + H₂O

Hiển thị đáp án

Đáp án:

Câu 7. Trong phản ứng dưới đây, vai trò của HBr là gì ?

KClO₃  + 6HBr  3Br₂  +  KCl  +  3H₂O

A. vừa là chất oxi hóa, vừa là môi trường.

B. là chất khử.

C. vừa là chất khử, vừa là môi trường.

D. là chất oxi hóa.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 8. Cho Cu tác dụng với dung dịch chứa H₂SO₄ loãng và NaNO₃, vai trò của NaNO₃ trong phản ứng là :

A. chất xúc tác. B. môi trường. C. chất oxi hoá. D. chất khử.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Câu 9. Xác định quá trình khử, quá trình oxi hóa và cân bằng  phản ứng sau :

Cu + HNO₃  Cu(NO₃)₂ + NO₂ + H₂O

Hiển thị đáp án

Đáp án:

Câu 10. Trong phản ứng dưới đây, vai trò của NO₂ là gì ?

2NO₂  +  2NaOH  NaNO₃  +  NaNO₂  + H₂O

A. chỉ bị oxi hoá.

B. chỉ bị khử.

C. không bị oxi hóa, không bị khử.

D. vừa bị oxi hóa, vừa bị khử.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 10 có trong đề thi THPT Quốc gia khác:

Giới thiệu kênh Youtube Tôi