Nguyên nhân cái chết của alexander

Hoàng đế xứ Macedonia băng hà sau 12 ngày bị bệnh tật dày vò?

Theo các tài liệu sử học, khi Alexander Đại đế qua đời tại Babylon vào năm 323 trước Công nguyên (TCN), trong 6 ngày sau đó, thi thể của ông không có dấu hiệu phân hủy như bình thường.

Đối với người Hy Lạp cổ đại, điều phi thường này đã xác nhận tất cả những gì họ nghĩ về vị vua trẻ người Macedonia - đồng thời cũng là những gì mà Alexander tin về bản thân mình - rằng ông không phải là một người thường, mà là một Vị Thần.

Tranh miêu tả Alexander Đại đế trên đường chinh phạt. (Nguồn: Internet).

Ở độ tuổi 33, Alexander Đại đế đã chinh phục và nắm trong tay một đế chế trải dài từ Balkan đến Pakistan (thời nay).

Thừa thắng xông lên, khi đã sẵn sàng cho một cuộc chinh phạt mới, Alexander Đại đế đột ngột đổ bệnh và băng hà sau 12 ngày bị các cơn đau dày vò liên tục.

Sau cái chết của một trong những nhà cầm quân lỗi lạc của lịch sử thế giới, các sử gia đã tranh luận rất nhiều về nguyên nhân gây nên cái chết đột ngột của ông. Sốt rét, thương hàn, ngộ độc rượu đến việc bị ám sát bởi một trong những đối thủ của ông là các nguyên nhân được đưa ra.

Vì chưa xác định được rõ nguyên nhân cái chết của chiến lược gia quân sự vĩ đại bậc nhất trong lịch sử nhân loại, nên cái chết của ông cho đến nay vẫn khiến nhiều sử gia và nhà nghiên cứu "điên đầu" tìm hiểu.

Cái chết uẩn khúc nhất trong lịch sử

Mới đây nhất, Tiến sĩ Kinda Hall, giảng viên cao cấp của Trường Y khoa Dunedin tại Đại học Otago (New Zealand), cho biết: Rất có thể Alexander Đại đế mắc chứng rối loạn thần kinh Guillain-Barré Syference (GBS), do đó khiến cho ông đoản mệnh khi tuổi đời còn rất trẻ.

Tiến sĩ Hall lập luận rằng, cận thần không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu phân hủy nào trong 6 ngày sau khi ông chết, là vì một lý do hết sức đơn giản: Alexander Đại đế chưa chết.

Cái chết của Alexander Đại đế năm 323 TCN. (Nguồn: Universal History Archive/Getty Images).

Trong một bài báo đăng trên The Ancient History Bulletin, Tiến sĩ Kinda Hall viết: "Hầu hết các giả thuyết về nguyên nhân cái chết của Alexander Đại đế đều tập trung vào việc vị hoàng đế này bị sốt và chịu đựng những cơn đau quặn bụng trong nhiều ngày trước khi trút hơi thở cuối cùng".

Trên thực tế, Tiến sĩ Hall tiếp tục lập luận, vì tham gia chinh chiến trường kỳ nên Alexander Đại đế nổi tiếng là người cường tráng, rất khỏe mạnh. Mặc dù mắc bệnh nặng, hoàng đế của Vương quốc Macedonia vẫn có thể giữ đầu óc tỉnh táo.

Về nguyên nhân cái chết, sau khi mắc GBS (một dạng rối loạn tự miễn dịch hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, trong đó hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh trong hệ thần kinh) do nhiễm vi khuẩn phổ biến thời đó là Campylobacter pylori.

Sau khi nhiễm khuẩn, có khả năng một biến thể của GBS khiến cho toàn thân của Alexander Đại đế bị tê liệt. Tình trạng càng tê liệt kéo dài với mức độ càng tăng khiến cơ thể vị hoàng đế cần ít oxy hơn.

Trong khi đó, vào thời cổ đại, người ta thường kết luận một người chết hay sống dựa trên nhịp thở, thay vì dựa trên nhịp tim hay mạch. Và đó là lý do, người ta xác nhận Alexander Đại đế "đã chết" trước khi ông thực sự chết.

Cái chết của một trong những nhân vật lịch sử có tầm ảnh hưởng khắp thế giới Alexander Đại đế cách đây 2.342 năm là trường hợp nổi tiếng nhất thời cổ đại. Và nếu phán đoán sai về cái chết của ông thì đây là trường hợp nổi tiếng nhất trong lịch sử.

Alexander Đại đế là một trong 7 Đại Danh tướng của lịch sử. (Nguồn: Internet).

Cùng với thống soái Hannibal xứ Carthage, nhà độc tài Julius Caesar thành La Mã, nhà chinh phạt Thành Cát Tư Hãn người Mông Cổ, vua Gustav II Adolf nước Thụy Điển, vua Friedrich II Đại Đế nước Phổ và Hoàng đế Napoléon Bonaparte nước Pháp, Alexander Đại đế xứ Macedonia nằm trong danh sách Đại Danh tướng (Great Captain) trong lịch sử.

Một nhà độc học hàng đầu của New Zealand đã cho biết Alexander Đại đế có thể đã qua đời sau khi uống phải rượu làm từ một loại cây có độc song bề ngoài trông vô hại. Khi xâm nhập vào cơ thể, nó đã gây ra cái chết từ từ và đau đớn.

Tranh khắc họa Alexander Đại đế.

Bí ẩn quanh lí do tại sao Alexander Đại đế, Vua xứ Macedon, nhà lãnh đạo của đế chế hùng mạnh nhất trong thế giới cổ đại, lại băng hà khi mới ở tuổi 32 đã khiến các nhà sử học và khoa học phải đau đầu trong hơn 2.000 năm qua. Trong khi một số người tranh luận rằng ông đã ra đi vì những nguyên nhân tự nhiên thì số khác tin rằng vị vua bị bí mật đầu độc trong một buổi dạ yến.

Theo tiến sĩ Leo Schep, một nhà độc học của Trung tâm Chất độc quốc gia tại New Zealand, không có khả năng thạch tín đã được sử dụng để đầu độc vị hoàng đế như đã được dẫn ra trong một số giả thuyết bởi sự ra đi của Alexander Đại đế đến quá nhanh.

Thay vì vậy, trong bản nghiên cứu mới của mình, tiến sĩ Schep lập luận rằng thứ chất độc có khả năng đã được sử dụng là veratrum album, một loại cây có độc họ lily, còn được biết đến dưới cái tên cây lê lư trắng hay cây lê lư giả.

Đây là loại cây thường được người Hy Lạp để cho lên men sau đó sử dụng như là một phương pháp điều trị bằng thảo dược để người bệnh nôn ra các chất độc. Và quan trọng là, nó cũng có thể là nguyên nhân khiến Alexander Đại đế lâm bệnh trong 12 ngày trước khi băng hà.

Trong bản nghiên cứu được đăng trên tạp chí y học Clinical Toxicology có đoạn nói: “Dấu hiệu của việc bị đầu độc bằng vetratrum là sự bắt đầu đột ngột của cơn đau ở phần bụng trên và xương ức, có thể kèm theo cảm giác buồn nôn và nôn mửa, sau đó là nhịp tim chậm, huyết áp thấp cùng với yếu cơ. Alexander đã trải qua các triệu chứng tương tự trong quá trình lâm bệnh”.

Giả thuyết này còn trùng khớp với một ghi chép về cái chết của Alexander Đại đế của nhà sử học cổ đại Hy Lạp Diodorus. Ông ghi chép rằng vị đế vương đã nói ông cảm thấy cơn đau ập đến sau khi uống một bát rượu hỗn hợp để vinh danh Hercules.

Tiến sĩ Schep đã nghiên cứu bí ẩn về cái chết này trong hơn 10 năm sau khi ông được một nhóm tiếp cận đề nghị phối hợp thực hiện một bộ phim tài liệu của BBC năm 2003. Tuy vậy, tiến sĩ Schep cũng lưu ý rằng mặc dù ông đã đưa ra một giả thuyết, nhưng nguyên nhân thật sự dẫn đến cái chết của Alexander Đại đế vẫn chưa được chứng minh. “Chúng ta sẽ không bao giờ thật sự biết được”, ông nói.

Alexander Đại đế băng hà năm 323 trước Công nguyên tại cung điện của Nebechadnezzar II ở Babylon sau khi ông lên cơn sốt và rất nhanh sau đó, không thể nói năng và đi lại. Vị Đại đế lâm bệnh trong 12 ngày ròng rã trước khi qua đời ở tuổi 32.

Anh Tiếu (Theo Independent)