Vì sao có đấu tranh giai cấp

Đấu tranh giai cấp là một trong những nội dung rất quan trọng của chủ nghĩa duy vật lịch sử, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn lớn lao đối với nhiều quốc gia, trong đó có các quốc gia vốn bị thực dân đô hộ như Việt Nam.

Trong tình hình hiện nay, việc nghiên cứu quan điểm của triết học Mác – Lênin về nội dung này đòi hỏi phải có quan điểm lịch sử cụ thể để cho phù hợp với những điều kiện, hoàn cảnh khách quan riêng biệt của mỗi quốc gia.

1. Đấu tranh giai cấp là gì?

Trong xã hội có giai cấp, giai cấp thống trị chiếm đoạt lao động của các giai cấp và tầng lớp bị trị, chiếm đoạt của cải xã hội vào tay mình. Các giai cấp, tầng lớp bị trị không những bị chiếm đoạt về lao động mà còn bị áp bức về chính trị, xã hội và tinh thần. Những bất công như vậy làm tất yếu nảy sinh cuộc đấu tranh giữa các giai cấp.

V. I. Lênin đã định nghĩa:

Đấu tranh giai cấp là “Cuộc đấu tranh của quần chúng bị tước hết quyền, bị áp bức và lao động, chống bọn có đặc quyền, đặc lợi, bọn áp bức và bọn ăn bám, cuộc đấu tranh của những người công nhân làm thuê hay những người vô sản chống những người hữu sản hay giai cấp tư sản”.

Thực chất của đấu tranh này là cuộc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn về mặt lợi ích giữa quần chúng bị áp bức, vô sản, đi làm thuê chống lại giai cấp thống trị, chống lại bọn đặc quyền, đặc lợi, những kẻ đi áp bức và bóc lột.

Cuộc đấu tranh đó có nguyên nhân khách quan từ sự phát triển mang tính xã hội hóa ngày càng sâu rộng của lực lượng sản xuất với quan hệ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất. Biểu hiện của mâu thuẫn này về phương diện xã hội là: Mâu thuẫn giữa một bên là giai cấp cách mạng, tiến bộ, đại diện cho phương thức sản xuất mới, với một bên là giai cấp thống trị, bóc lột, đại biểu cho những lợi ích gắn với quan hệ sản xuất lỗi thời, lạc hậu.

2. Vai trò của đấu tranh giai cấp: Một trong những động lực phát triển của xã hội có giai cấp

– Đỉnh cao của đấu tranh giai cấp tất yếu sẽ dẫn đến cách mạng xã hội để thay thế phương thức sản xuất cũ bằng một phương thức sản xuất mới tiến bộ hơn. Phương thức sản xuất mới ra đời mở ra địa bàn mới cho sự phát triển của sản xuất xã hội. Đến lượt mình, sản xuất phát triển sẽ là động lực thúc đẩy sự phát triển của toàn bộ đời sống xã hội.

Như C. Mác và Ph, Ăng-ghen đã khẳng định: Đỉnh cao của cuộc đấu tranh giai cấp là cách mạng xã hội. Cách mạng xã hội như là đòn bẩy thay đổi các hình thái kinh tế – xã hội, vì vậy, “đấu tranh giai cấp là động lực trực tiếp của lịch sử các xã hội có giai cấp”.

– Đấu tranh giai cấp góp phần xóa bỏ các thế lực phản động, lạc hậu, đồng thời cải tạo cả bản thân giai cấp cách mạng.

Ví dụ như giai cấp tư sản trong thời kỳ cuối của chế độ phong kiến, thời kỳ đầu của chế độ tư bản là giai cấp cách mạng. Giai cấp vô sản khi vừa ra đời, giương cao ngọn cờ chống áp bức, bóc lột là giai cấp cách mạng.

Giai cấp nào đại biểu cho phương thức sản xuất mới, giai cấp đó sẽ lãnh đạo cách mạng. Thànhr tựu mà loài người đạt được trong tiến trình phát triển của lực lượng sản xuất, cách mạng khoa học và công nghệ, cải cách về dân chủ và tiến bộ xã hội… không tách rời cuộc đấu tranh của các giai cấp tiến bộ chống lại các thế lực thù địch, phản động.

Vì sao có đấu tranh giai cấp
Cuộc đấu tranh của giai cấp bị trị chống lại giai cấp thống trị là một trong những động lực của phát triển xã hội. Ảnh: Medium.com.

– Đấu tranh giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản là cuộc đấu tranh sau cùng trong lịch sử xã hội có giai cấp.

Đó là cuộc đấu tranh khác về chất so với các cuộc đấu tranh trước đó trong lịch sử. Bởi vì mục tiêu của nó là thay đổi về căn bản sở hữu tư nhân bằng sở  hữu xã hội.

+ Trước khi giành được chính quyền, nội dung của đấu tranh giai cấp giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản là đấu tranh kinh tế, đấu tranh tư tưởng, đấu tranh chính trị.

+ Sau khi giành được chính quyền (ví dụ như tại Nga sau cách mạng tháng Mười, tại Việt Nam sau cách mạng tháng Tám), thiết lập nền chuyên chính của giai cấp vô sản, mục tiêu và hình thức đấu tranh giai cấp cũng thay đổi.

Mục tiêu của cuộc đấu tranh sau khi giành chính quyền là giữ vững thành quả cách mạng, xây dựng và củng cố chính quyền của nhân dân; tổ chức quản lý sản xuất, quản lý xã hội,, bảo đảm tạo ra một năng suất lao động xã hội cao hơn, trên cơ sở đó thủ tiêu chế độ người bóc lột người, xây dựng một xã hội mới, công bằng, dân chủ và văn minh.

Đó vừa là mục tiêu, đồng thời vừa là nhân tố bảo đảm thắng lợi cho cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản.

3. Tính tất yếu của cuộc đấu tranh ở thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

Ở những nước giai cấp vô sản đã lên nắm chính quyền, cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp bóc lột vẫn tiếp tục vì những lý do cơ bản sau:

– Sự chống đối của giai cấp bóc lột đã mất chính quyền trở nên đặc biệt gay gắt hòng giành lại chính quyền và những lợi ích, của cải đã mất.

– Trong một thời gian dài sau khi giai cấp vô sản giành được chính quyền, những cơ sở vật chất để nảy sinh giai cấp bóc lột và sự phân chia giai cấp vẫn tồn tại. Do vậy, giai cấp công nhân phải tổ chức xây dựng một hệ thống quan hệ xã hội mới theo yêu cầu phát triển lực lượng sản xuất hiện đại và định hướng các thành phần kinh tế đi lên chủ nghĩa xã hội.

Ngoài ra, giai cấp vô sản cũng phải từng bước khắc phục những tư tưởng, tâm lý, tập quán văn hóa… còn lạc hậu của xã hội cũ còn in sâu vào đời sống tinh thần của xã hội.

– Bọn đế quốc, các thế lực thù địch, phản động ở bên ngoài luôn câu kết với các lực lượng chống đối ở trong nước hòng âm mưu lật đổ chính quyền của nhân dân, can thiệp phá hoại những thành quả của cách mạng xã hội chủ nghĩa.

4. Liên hệ với thực tế ở Việt Nam hiện nay

Ở Việt Nam, đấu tranh giai cấp trong giai đoạn quá độ hiện nay cũng là một tất yếu. Do bối cảnh lịch sử của quá trình hình thành giai cấp và điều kiện mới của xu thế quốc tế hóa, cuộc đấu tranh giai cấp ở Việt Nam có những đặc điểm riêng.

Trong nhiều văn kiện, Đảng ta tiếp tục khẳng định rằng, hiện nay và cả trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội còn tồn tại một cách khách quan các giai cấp và đấu tranh giai cấp.

Nhưng đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay cần được nhận thức cho đúng: Nó diễn ra trong điều kiện mới với những nội dung mới và bằng những hình thức mới.

Bởi vì, cùng với những biến đổi to lớn về kinh tế – xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, cơ cấu giai cấp, nội dung, tính chất, vị trí của các giai cấp trong xã hội ta cũng đã thay đổi nhiều, khác với thời kỳ cách mạng dân tộc dân chủ trong những năm đầu chúng ta giành được chính quyền. Mối quan hệ giữa các giai cấp, sự phát triển của các giai cấp trong xây dựng đất nước, bảo vệ Tổ quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước không còn như trước đây.

Ngày nay, mối quan hệ giữa các giai cấp, các tầng lớp chủ yếu là mối quan hệ hợp tác và đấu tranh trong nội bộ nhân dân nhằm tăng cường đoàn kết trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng. Lợi ích của giai cấp công nhân thống nhất với lợi ích toàn dân tộc trong mục tiêu chung là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Cuộc đấu tranh giai cấp, đấu tranh giữa hai con đường xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa gắn liền với cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc, chống áp bức bất công, chống bóc lột, chống tụt hậu về kinh tế, chính trị.

Vì vậy, nội dung chủ yếu của đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam là:

– Thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam ngày càng phồn vinh, nhân dân ngày càng hạnh phúc trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (cách mạng 4.0), đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng, có vị thế xứng đáng ở khu vực và trên trường quốc tế;

– Thực hiện dân chủ, công bằng xã hội, chống bất công, đấu tranh chống tham nhũng, ngăn chặn, khắc phục những tư tưởng và hành động tiêu cực, sai trái;

– Đấu tranh làm thất bại mọi dâm mưu và hành động chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch; bảo vệ độc lập dân tộc, bảo vệ đường nối đối nội và đối ngoại của Đảng, Nhà nước.

Đồng thời, Đảng ta cũng khẳng định: Động lực chủ yếu để phát triển đất nước là đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở liên minh giữa công nhân với nông dân và trí thức do Đảng lãnh đạo, kết hợp hài hòa các lợi ích cá nhân, tập thể và xã hội, phát huy mọi tiềm năng và nguồn lực của các thàng phần kinh tế, của toàn xã hội.

8910X.com

Bài liên quan:

  • https://hcma4.hcma.vn/tintuc
  • http://daibieunhandan.vn/de

Xin mời bạn để lại một số bình luận để bài viết có thể hoàn thiện hơn! Nếu còn điều gì chưa rõ, bạn hãy để lại câu hỏi ở phần comment để bọn mình có thể giải đáp khi thời gian cho phép nhé!