Cách dạy bé học lớp lá
|
Hiện nay, nhiều cha mẹ có con đang học lớp lá đã đổ xô cho con đi học thêm ở ngoài. Theo suy nghĩ của họ, trường mầm non không dạy chữ, nếu không cho con học trước trẻ sẽ không theo kịp chương trình, bạn bè. “Tôi chọn trường tư vì cô dạy chữ” Cha mẹ có con ở lứa tuổi mầm non thường chọn trường dựa trên rất nhiều tiêu chí. Trong đó, tiêu chí khiến nhiều người quan tâm chính là trường có dạy chữ cho trẻ. Chị TH (quận Gò Vấp, TP.HCM), cho biết: “Trước đây, khi con gái đầu vào tuổi mẫu giáo tôi cũng đắn đo cho con học trường công hay trường tư. Trường công có lợi thế về cơ sở vật chất, chi phí gửi trẻ. Thế nhưng học trường tư con sẽ được dạy chữ trước khi vào lớp 1. Sau khi trao đổi, vợ chồng tôi quyết định cho con học trường tư dù ở đó không có khuôn viên để con vui chơi”.  Cô giáo Trường Mầm non Tuổi Thơ, quận 8, TP.HCM hướng dẫn trẻ làm quen với chữ cái. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN Tương tự, đang có con 5 tuổi, anh LT (buôn bán tại quận Tân Bình, TP.HCM) cũng cho con học trường tư bởi ở đây bé sẽ được luyện chữ, dạy số trước khi vào lớp 1. “Tôi quan tâm vấn đề đó, còn những thứ khác không quan trọng”, anh T. nói. Hiện ngoài học ở trường, con anh tuần 3 buổi còn đi học thêm tại nhà cô giáo dù tháng 9 năm sau bé mới vào lớp 1. “Lớp có dạy chữ không cô?”, cô Vương Thị Ngọc Trinh, giáo viên trường Mầm non Tuổi Thơ, quận 8 nói và cho biết đây là câu hỏi cô thường gặp. Cô chia sẻ: “Lớp lá tại trường công không dạy chữ như trường tư nhưng các con sẽ được làm quen với chữ, số qua các trò chơi theo cách chơi mà học, học mà chơi". Các bé lớp lá Trường Mầm non Tuổi Thơ, quận 8 thích thú với trò chơi tìm chữ. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN Trẻ làm quen chữ, số qua trò chơi Ngày 18-12, PV có dịp đến dự một tiết học làm quen với chữ cái tại Trường Mầm non Tuổi Thơ 7 (quận 3, T.HCM). Trong tiết học, cô Nguyễn Thanh Thủy cho học sinh làm quen với chữ "d" qua 3 từ: cây dù, con diều, dưa hấu. “Trong 3 từ cô vừa đọc, theo các con có chữ cái nào được lặp đi, lặp lại nhiều lần? Hôm nay, cô trò mình cùng làm quen với chữ cái này nhé. Đó là chữ "d"", cô Thủy nói và dán chữ "d" lên bảng để học sinh quan sát, sau đó yêu câu học sinh đọc to nhiều lần. Để học sinh nhớ mặt chữ, cô Thủy cho các em chơi một trò chơi. “Cô sẽ nói một số từ, các con đoán xem từ nào có chữ “d” nhé. Con bướm, con dê thì từ nào có chữ “d” nhỉ”?" - cô Thủy hỏi và nhìn học sinh. Nhiều cánh tay giơ lên, cô chọn Gia Huy. “Thưa cô, đó là từ con dê” - Gia Huy trả lời. Sau câu hỏi đó, cô Thủy còn giới thiệu nhiều từ khác, học sinh thích thú lắng nghe. Để học sinh không nhàm chán, cô Thủy lại cho học trò chơi một trò khác. “Các con tìm giúp cô những từ có chữ “d” nhé”. Cô vừa dứt lời, nhiều cánh tay giơ lên. Tiết học cứ thế diễn ra một cách sôi nổi. Trẻ vừa học vừa chơi. Cô Thủy cho biết, trong chương trình lớp lá, học sinh sẽ được làm quen với 29 chữ cái, được rải đều trong 9 tháng học thông qua các trò chơi. “Tất cả những hoạt động này chủ yếu là chơi nhưng qua các trò chơi, các con sẽ quen mặt chữ. Giáo viên phải biết sáng tạo để trẻ không chán. Việc phân bố chương trình đều phù hợp với đặc điểm, nhận thức và trí tuệ của trẻ. Đối với trẻ 5 tuổi khó có thể ngồi yên và tập trung quá 30 phút thì giáo viên phải nắm bắt để điều chỉnh" - cô Thủy nói thêm. Theo cô Thủy, đầu năm giáo viên đều giới thiệu cho phụ huynh bộ chuẩn 5 tuổi. Cứ cuối tháng, giáo viên sẽ phát phiếu để phụ huynh nắm bắt xem con mình đã đạt được những tiêu chuẩn nào, từ đó giáo viên sẽ dựa trên bộ chuẩn để bồi dưỡng thêm cho trẻ. Ngoài học chữ, trẻ còn được rèn luyện kỹ năng cần thiết khi vào lớp 1 như cách cầm bút, tư thế ngồi đúng, kỹ năng tự phục vụ... “Nếu trẻ đi học suốt 9 tháng lớp lá sẽ có kiến thức nền tảng và tâm thế sẵn sàng vào lớp 1” - cô Thủy nhấn mạnh. Cô Nguyễn Thanh Thủy, giáo viên trường Mầm non Tuổi Thơ 7, quận 3 hướng dẫn trẻ làm quen với chữ "d". Ảnh: NGUYỄN QUYÊN Đồng quan điểm, cô Ngọc Trinh cũng cho hay, trẻ lớp lá sẽ làm quen chữ viết qua trò chơi. Vì thế, giáo viên phải là người sáng tạo ra nhiều trò để kích thích các bé như tìm chữ cái qua các từ, qua các bài thơ, bài hát. Bé có thể khoanh tròn, gạch dưới hay tô màu. Trò chơi có thể xuất hiện trên mảng tường, trên giấy A3- A4, thậm chí mọi nơi để trẻ học. Cùng với chữ cái, trẻ cũng được làm quen với chữ số từ 6 đến 10 qua 3 cấp độ là nhận biết, thêm bớt trong phạm vi 6 và tách, gộp từ số 6. Qua học kỳ 2 sẽ được học nhìn đồng hồ, phân biệt ngày đêm. Để phụ huynh hiểu rõ chương trình học, mỗi ngày cô giáo dán chương trình trước cửa lớp. Cuối tháng 5 trẻ sẽ có một tuần học làm quen với lớp 1 từ cách ngồi đế cách giữ trật tự trong giờ học. Bà Võ Thị Chuyên, Phó Hiệu trường trường Mầm non Tuổi thơ, quận 8 khẳng định: “Bậc mầm non tạo bước đệm, nền tảng để các con thích chơi với những con chữ, thấy chữ có trong cuộc sống xung quanh. Từ đó khuyến khích các con tìm tòi khám phá”. Ngoài những kiến thức, trẻ còn được định hướng cách cầm bút, cách sử dụng sách, lật mở và chuẩn bị đồ dùng cần thiết khi vào lớp 1, rèn kỹ năng tự phục vụ. Bà Chuyên cho biết, vào tháng 5 nhà trường đều tổ chức một buổi tham quan trường tiểu học cho trẻ lớp lá. Khi đó, trẻ sẽ được gặp các anh chị, được cô giáo lớp 1 giới thiệu trường lớp, về sách vở. Nhờ vậy sẽ không còn bỡ ngỡ. “Chương trình mầm non cung cấp đầy đủ kiến thức, kỹ năng giúp trẻ có tâm thế vào tạo sự hứng thú để tiếp nhận việc học chữ. Chương trình được phân bổ phù hợp với tâm sinh lý của trẻ. Hy vọng phụ huynh yên tâm và không bắt con phải “chín ép” - bà Chuyên nhắn nhủ.
(PLO)- Trẻ cần phải được phát triển ngôn ngữ, kỹ năng trước khi vào lớp 1. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc dạy trước sách lớp 1. Cách dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái luôn khiến các bậc phụ huynh “đau đầu”. Làm sao để dạy chữ cái cho trẻ 5 tuổi dễ hiểu mà không gây áp lực với trẻ. Dưới đây là phương pháp dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái hiệu quả cha mẹ nên biết. Cách dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái vô tình tạo áp lực cho trẻ em. Nếu cha mẹ không áp dụng đúng phương pháp dạy trẻ 5 tuổi học chữ, thì không những trẻ không thu được kết quả học tập mong muốn, mà còn ảnh hưởng tiêu cực tới kiến thức và kỹ năng của trẻ sau này. Để con học chữ cái nhanh, hiệu quả, cha mẹ cần có cách thức hợp lý đúng đắn, vừa tạo hứng thú cho trẻ dễ dàng tiếp thu kiến thức, lại không mang đến căng thẳng áp lực cho trẻ. Xem thêm: Thời điểm lý tưởng nhất để trẻ học chữ cái là 6 tuổi, nhưng do tâm lý lo lắng, sợ con em mình không bắt kịp chương trình học lớp 1 nên nhiều bố mẹ không ngần ngại cho con học chữ cái từ lúc 5 tuổi. Dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái có được xem là hành động hợp lý, liệu có ảnh hưởng gì tới tâm lý của trẻ sau này. Hoạt động chủ đạo của trẻ em lứa tuổi mầm non là vui chơi, học tập trong giai đoạn này vẫn mang tính chất học mà chơi – chơi mà học. Trẻ tiếp nhận kiến thức mới thông qua quá trình vui chơi – giải trí, do đó cách học nghiêm túc quy củ của học sinh tiểu học chưa hẳn phù hợp với trẻ mầm non. Trẻ 5 tuổi sẽ gặp trở ngại trong vấn đề học chữ cái, nếu cách dạy của người lớn có phần khô khan, cứng nhắc không phù hợp với đặc điểm nhận thức của lứa tuổi. Trên thực tế, trẻ 5 tuổi có thể học thuộc bảng chữ cái, ghép vần và đọc thành văn bản như học sinh tiểu học. Nhưng chắc chắn quá trình dạy chữ cái 5 tuổi sẽ lâu hơn trẻ lớn, chưa kể đến hạn chế nhất định trong việc tiếp thu kiến của trẻ 5 tuổi. Cho trẻ 5 trẻ học chữ cái có thể xảy ra theo 2 chiều hướng: – Một là: Trẻ có nhu cầu học hỏi, khám phá điều mới lạ. Trẻ nhập tâm trước những đồ dùng, đồ chơi, sự kiện trong cuộc sống gắn liền với chữ cái. Tự bản thân trẻ muốn hỏi người lớn về những chữ cái đó, sau đó ghi nhớ và bổ sung nó vào vốn kiến thức của bản thân. Tranh thủ cơ hội này người lớn có thể giới thiệu chữ cái cho trẻ, nếu trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức mới, có khả năng ghi nhớ bảng chữ cái nhanh, người lớn có thể tiến tới dạy trẻ ghép vần và đọc câu đơn giản. Nếu trẻ có nhu cầu học tập, hào hứng thích thú với việc học chữ cái, thì việc dạy chữ cho trẻ 5 tuổi sẽ đơn giản hơn rất nhiều. – Hai là: Trẻ chưa phát sinh nhu cầu học chữ cái, nhưng cha mẹ muốn dạy trẻ 5 tuổi học chữ trước để không bỡ ngỡ khi bước vào lớp 1. Đây là tâm lý chung của các bậc phụ huynh hiện nay. Họ luôn lo lắng con em mình sẽ “học kém” hơn các bạn cùng trang lứa, do đó 90% cha mẹ lựa chọn giải pháp cho con đọc thông viết thạo trước khi học lớp 1. Các khóa học tiền tiểu học chắc không còn xa lạ với mọi người. Đây là giai đoạn tạo tâm thế và chuẩn bị sẵn sàng hành trang cho trẻ học tiểu học. Tuy nhiên, nó chỉ được thực hiện trong khoảng vài tháng (cụ thể là trước khi khai giảng lớp 1 từ 3-6 tháng). Trẻ được bổ sung nhiều kiến thức mới tại các khóa học tiền tiểu học như: đọc viết, làm toán, kỹ năng sống, trải nghiệm các môn học ở lớp 1, thực hiện chế độ học tập và sinh hoạt như một học sinh tiểu học thực thụ. Dạy trẻ 5 tuổi học chữ trước thời kỳ tiền tiểu học dường như là “hơi sớm” so với thời điểm trẻ cần phải học chữ (nghĩa là lúc trẻ 6 tuổi). Cách dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái có thu được kết quả cao hay không, phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của trẻ cũng như phương pháp dạy học của người lớn. Cách dạy chữ cho trẻ 5 tuổi không cố định ở một phương pháp duy nhất, có thể thay đổi linh hoạt tùy theo khả năng nhận thức của trẻ. Trẻ tuổi này có đặc điểm hiếu động, ưa thích khám phá những vấn đề mới lạ, tính tập trung ở mức thấp. Nếu trẻ thực sự hứng thú với vấn đề gì đó, thì khả năng tập trung có thể kéo dài 1-2 giờ đồng hồ. Trái lại, nếu trẻ cảm thấy không hào hứng với chủ đề học tập, thì trẻ sẽ tỏ ra không hợp tác với người dạy học, mất tập trung hoàn toàn vào nội dung bài giảng. Nếu trẻ 5 tuổi chưa sẵn sàng cho việc học chữ, người lớn cũng không nên tạo áp lực cho trẻ trong quá trình học tập. Mặc dù trẻ 5 tuổi có thể học chữ tốt, nhưng không nhất thiết phải ép buộc trẻ biết đọc, biết viết sớm trước khi vào lớp 1. Phương pháp dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái nên thực hiện theo lối “học mà chơi – chơi mà học”, lồng ghép việc dạy chữ vào các hoạt động sinh và vui chơi – giải trí của trẻ, tạo không khí thoải mái nhất cho trẻ để tiếp thu kiến thức. Quá trình dạy trẻ 5 tuổi học chữ có thể diễn ra trong thời gian dài hoặc ngắn khác nhau, tùy thuộc vào khả năng nhận thức của trẻ. Thực chất trẻ đã được làm quen với chữ cái trong các hoạt động của trường mầm non. Đây có thể là tiết học phát triển ngôn ngữ hoặc tổ chức trò chơi học tập có liên quan đến chữ cái. Kết thúc giai đoạn mẫu giáo lớn trẻ có thể ghi nhớ hết mặt chữ cái, nhiều trẻ biết cách ghép vần và đọc từ ngữ đơn giản. Các tiết học làm quen với chữ cái ở trường mầm non thường gây hứng thú cho trẻ, nội dung quen thuộc gần gũi với trẻ, tiếp cận việc học của trẻ theo hướng tự nhiên nhất. Do đó, phần lớn trẻ em thích học chữ ở trường mầm non hơn ở nhà. Phương pháp dạy trẻ học chữ của giáo viên mầm non bao giờ cũng đi từ đơn giản đến phức tạp, truyền đạt nội dung phù hợp với nhận thức của trẻ, không tạo ra sự quá tải về mặt kiến thức. Trẻ học chữ ở trường mầm non có xu hướng thích thú, ghi nhớ dễ dàng, bởi lẽ giáo viên mầm non bao giờ cũng trải qua 3 bước cơ bản là: (1) gây hứng thú, dẫn dắt trẻ vào bài học, (2) giới thiệu kiến thức mới, (3) củng cố kiến thức đã học thông qua chơi trò chơi. Sau khi hoàn tất 3 bước này, trẻ đạt được 2 mục tiêu chính: Một là hiểu và ghi nhớ kiến thức mới, Hai là biết cách vận dụng nó trong cuộc sống. Cách cho trẻ làm quen với chữ cái ở trường mầm non rất hiệu quả, trẻ vừa đạt được mục tiêu kỳ vọng về mặt kiến thức và kỹ năng, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình học tiểu học sau này, lại không chịu áp lực trong việc biết đọc, biết viết sớm. Cha mẹ tại nhà khó lòng áp dụng cách dạy trẻ 5 tuổi học chữ giống với trường mầm non, một mặt thiếu cơ sở vật chất (đồ dùng, đồ chơi, phương tiện giảng dạy, phục vụ cho việc học chữ của trẻ), mặt khác trẻ không có môi trường để tạo ra hứng thú với trẻ. Cho mẹ cần tìm ra phương pháp dạy chữ cho trẻ tương ứng với hoàn cảnh thực tiễn. Không nhất thiết phải chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cầu kỳ như ở lớp học, thay vào đó là tài liệu dạy chữ cho trẻ chuẩn bị vào lớp 1. Che mẹ có thẻ sử dụng bộ thẻ chữ cái, tranh ảnh minh họa cho chữ cái, hoặc ứng dụng phần mềm dạy chữ cái cho trẻ 5 tuổi trên các thiết bị công nghệ. Trẻ em tiếp thu kiến thức nhanh hơn thông qua hình ảnh trực quan sinh động, do đó việc dạy chữ cho trẻ tại nhà cần tăng cường sử dụng tài liệu (tranh ảnh) nhằm minh họa cho chữ cái hoặc từ ngữ muốn truyền đạt, càng sinh động hấp dẫn càng tốt. Ưu tiên lựa chọn hình ảnh quen thuộc, gần gũi với trẻ em. Một vấn đề nữa đối với dạy chữ cái cho trẻ 5 tuổi là không “tham” về mặt kiến thức, nghĩa là không truyền đạt quá nhiều kiến thức cùng lúc, cần có sự cân đối giữa nội dung kiến thức với thời gian. Nên dạy học cho trẻ em theo hướng thực hiện đồng thời 2 nhiệm vụ truyền đạt và củng cố kiến thức. Cha mẹ không nên dạy kiến thức mới cho con mỗi ngày mà quên đi ôn luyện kiến thức cũ. Việc ôn luyện – củng cố kiến thức giúp trẻ ghi nhớ sâu sắc nội dung đã học, tạo điều kiện tốt cho việc tiếp nhận kiến thức mới. Hôm nay cha mẹ dạy con chữ cái mới, đừng quên hỏi lại chữ cái đã học hôm qua và những hôm trước đây nữa. Tùy vào khả năng học tập cũng như hứng thú của con, cha mẹ có thể dạy 2-5 chữ cái/buổi học. Sau khi trẻ ghi nhớ hết mặt chữ cái, phát âm tròn vành rõ tiếng những cái đó, thì cha mẹ mới tiến tối công đoạn tiếp theo là dạy trẻ đánh vần và đọc từ ngữ đơn giản. Mỗi trẻ em có năng lực học tập khác nhau, do đó quá trình dạy chữ cho trẻ 5 tuổi cũng có những thuận lợi và hạn chế nhất định. Có trẻ tiếp thu kiến thức rất nhanh, ghi nhớ bảng chữ cái trong thời gian ngắn, biết đọc và biết viết rất sớm, nhưng cũng có trẻ thực hiện công việc này chậm hơn, phải khi kết thúc lớp 1 trẻ mới biết đọc, biết viết thành thạo. Dù thế nào đi nữa, cha mẹ cũng không nên hối thúc hoặc cho con học chữ quá sớm, nếu trẻ chưa thực sự chuẩn bị tâm thế cho việc này. Người lớn nên hướng dẫn trẻ học chữ trên cơ sở động viên, khuyến khích trẻ. Mỗi ngày dạy trẻ 2-3 chữ cái (có thể tăng lên 4-5 chữ cái tùy khả năng học tập của trẻ), nhưng không quên ôn luyện chữ cái đó vào ngày hôm sau. Mỗi buổi học tại nhà có thể kéo dài 30-60 phút đối với trẻ 5 tuổi, tăng lên 60-90 phút đối với trẻ 6 tuổi, thời gian học tùy vào 2 yếu tố: hứng thú của trẻ và cách giảng dạy của người lớn. Cách dạy trẻ 5 tuổi học chữ cái không nên cứng nhắc và tạo áp lực cho trẻ, bởi vì trẻ em lứa tuổi này chưa thực sự chuyển sang hoạt động chủ đạo là học tập (như đối với trẻ tiểu học). Bất kỳ cha mẹ nào cũng mong muốn con cái thông minh, học giỏi, do đó tâm lý chung là dạy con biết đọc biết viết trước khi học lớp 1. Việc này giúp trẻ tự tin hơn trong môi trường tiểu học, không gặp khó khăn trong vấn đề tiếp nhận kiến thức mới, thích nghi tốt với phương pháp dạy học ở trường tiểu học (có phần khác biệt so với trường mầm non). Tuy nhiên, nếu muốn trẻ biết chữ sớm mà cha mẹ vô tình tạo áp lực lên con, thì là điều không nên. Việc dạy chữ cho trẻ 5 tuổi không những không thu được kết quả cao, mà còn hình thành ở trẻ tính thụ động, thiếu sáng tạo trong học tập (do người lớn đã áp đặt quá mức việc học lên trẻ). Cách dạy trẻ 5 tuổi thông minh, học giỏi, phát triển toàn diện được chia sẻ tại Blog nuoidaytre.com.vn. Cha mẹ có thể truy cập website chính thức để tham khảo thông tin. |
