Nguyên nhân xơ gan cổ trướng
|
Show Xơ gan cổ trướng là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan cực kỳ nguy hiểm, người bệnh có thể tử vong bất lúc nào nếu không được hỗ trợ cải thiện kịp thời.
Thế nào là xơ gan cổ trướng? Cổ trướng là tình trạng phình to ở ổ bụng của người bị xơ gan do tụ dịch. Nguyên nhân là do các chất gây viêm TGF-β - yếu tố kích hoạt tế bào hình sao sản sinh mô sợi được tế bào Kupffer tạo ra ngày càng nhiều (dưới các tác nhân gây hại) khiến gan dần suy yếu và không còn đảm bảo được vai trò của mình. Từ đó không còn giữ được lượng nước và các chất ở trong lòng mao mạch, gây nên hiện tượng cổ trướng. Cụ thể, TTND Lê Văn Điềm - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có chỉ rõ: Dưới tác động của các tác nhân gây hại như virus viêm gan, thuốc lá, bia rượu, thực phẩm bẩn… trong thời gian dài, tế bào Kupffer trong gan sẽ hoạt động quá mức, sản sinh ra nhiều chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… Trong đó, TGF-β là yếu tố kích hoạt tế bào hình sao sản sinh mô sợi. Các dải xơ ra tạo ra ngày càng nhiều gây tổn thương, làm hoại tử các tế bào gan và dần hình thành các mô sẹo trên bề mặt gan, khiến cho gan bị chai cứng, không có khả năng tự phục hồi, gây bệnh xơ gan. Xơ gan sẽ diễn ra rất nhanh nếu không được phát hiện và phòng ngừa kịp thời. Do đó, việc kiểm soát tế bào Kuffer để không sản xuất ra các chất gây viêm (đặc biệt là TGF-β) sẽ giúp phòng ngừa xơ gan và các bệnh lý về gan hiệu quả. Khoang màng bụng giữa lá thành và lá tạng bên trong cơ thể của một người bình thường là một khoang ảo không có nước, chỉ có một ít chất nhầy bôi trơn, không đáng kể. Một khi giữa hai bộ phận này của màng bụng xuất hiện một lượng dịch có màu vàng nhạt (nhiều hoặc ít) được gọi là cổ trướng hay tràn dịch màng bụng. Dịch thường gồm một lượng lớn Protein dạng Albumin. Khi bị bệnh xơ gan cổ trướng, bụng của người bệnh sẽ phình to ra, đồng thời da vùng bụng căng bóng. Vì vậy người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, đau nhức và nặng nề trong di chuyển. Bệnh nhân tiêu hóa kém nên thường bị táo bón và có cảm giác buồn nôn do vai trò của gan đã suy yếu. Ngoài ra, bệnh nhân cổ trướng còn có thể xuất hiện phù nề ở tay và bàn chân do dịch tích tụ lại. Người bị xơ gan cổ trướng thường cảm thấy khó thở, nhịp thở của bệnh nhân nhanh và ngắn hoặc rất khó khăn để có thể thở sâu do dịch ảnh hưởng lên phổi. Nguyên nhân gây bệnhBệnh xơ gan cổ trướng có thể đến do những nguyên nhân sau: Nghiện rượu: Những “ma men” thường bị chức năng của gan suy giảm. Khi chức năng của gan bị suy giảm nếu không được điều trị và theo dõi bệnh thì dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Nhiễm trùng huyết: Những người bị nhiễm trùng đường huyết sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, về lâu dài suy giảm chức năng sẽ dẫn đến xơ gan cổ trướng. Nhiễm trùng đường huyết sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch Nhiễm hóa chất độc hại: Nếu cơ thể không may nhiễm các hóa chất độc hại như thạch tím, Asen… thì rất có nguy cơ bị xơ gan. Những người bị xơ gan này nếu để chuyển sang xơ gan cổ trướng sẽ có biến chứng rất nhanh, thậm chí nguy cơ tử vong cao. Do virus gây viêm gan mãn tính: Những người bị viêm gan B, viêm gan C nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến bệnh xơ gan, xơ gan kéo dài sẽ dẫn đến xơ gan giai đoạn cuối. Bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối thường có biến chứng cổ trướng. Đây là một biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Triệu chứng bệnh xơ gan cổ trướngXơ gan cổ trướng là lúc chức năng gan bị suy giảm nhanh chóng. Ở giai đoạn này, cấu trúc gan đã bị xơ hóa từ 80-90%, không còn khả năng phục hồi, có thể chuyển sang ung thư và có thể tử vong trong thời gian ngắn. Bệnh xơ gan cổ trướng dễ dàng nhận thấy các triệu chứng sau:
Chân phù, mềm, ấn vào có vết lõm sâu phải đợi một lúc mới trở lại bình thường
Cơ chế hình thành bệnhỞ người bình thường, nước luôn giữ trong lòng mạch, không bị thoát qua thành mạch ra ngoài là vì áp lực mao mạch và áp lực keo luôn được cân bằng. Áp lực thủy tĩnh đẩy nước và các chất ra khỏi mao mạch, ngược lại, áp lực keo (chủ yếu là do Albumin) có xu hướng giữ nước và các chất ở lại mao mạch. Hai yếu tố này góp phần cân bằng điều chỉnh để nước luôn được giữ trong lòng mao mạch. Quá trình hình thành nên xơ gan cổ trướng Ở người mắc xơ gan cổ trướng, khi thương tổn dần lan rộng, tình trạng mất bù sẽ xảy ra và gan không còn khả năng hoạt động bình thường nữa. 80 - 90% mô gan sẽ bị tổn thương vĩnh viễn trước khi có tình trạng mất bù và 85% số bệnh nhân gặp chứng cổ trướng trong giai đoạn xơ gan mất bù này. Áp lực thủy tĩnh sẽ tăng cao ở người bị mắc xơ gan nên nước và các chất bị đẩy ra khỏi lòng mạch, đồng thời áp lực keo giảm đi do Albumin huyết tương giảm nên còn không giữ được nước và các chất bên trong lòng mạch. Từ đó, nước và các chất thoát ra bên ngoài tràn vào khoang màng bụng của người bệnh hình thành cổ trướng. Bệnh xơ gan cổ trướng có nguy hiểm không?Xơ gan cổ trướng biến chứng nguy hiểm của xơ gan. Cổ trướng là hiện tượng bụng của người bệnh phình to, do tràn dịch màng bụng, vượt quá mức trung bình làm bụng to ra và sệ xuống, nổi nhiều mạch máu dưới da bụng. Biến chứng này thường gặp ở bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối. Lúc này, mô gan bị tổn thương gần hết và không còn có khả năng phục hồi, người bệnh kiệt quệ, mệt mỏi, đau đớn và có thể tử vong bất cứ lúc nào. Xơ gan cổ trướng là biến chứng nghiêm trọng, nhưng rất khó phát hiện, thường bệnh nhân thấy bụng phình to mới biết. Vì vậy, khi thấy cơ thể có bất thường thì nên thăm khám sớm để được phát hiện và điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị xơ gan cổ trướng1. Chọc hút dịch cổ trướngNgười bị xơ gan cổ trướng thường được áp dụng cách hỗ trợ cải thiện này nhằm tránh cho bệnh nhân bị biến chứng nặng sang suy gan. Thông thường, chuyên gia sẽ chỉ định lịch định kỳ đi hút dịch trong khoang bụng. 2. Ứng dụng tế bào gốcĐây là cách hỗ trợ cải thiện bệnh xơ gan cổ trướng tân tiến nhất hiện nay. Nguyên lý là tách chiết tế bào gốc khỏe mạnh từ tủy xương nuôi cấy bên ngoài rồi truyền ngược lại vào cơ thể người bệnh thông qua động mạch gan. Những tế bào gốc này sẽ ngăn chặn quá trình xơ hóa, giảm viêm và tăng sinh mạch máu để nuôi dưỡng gan. Chúng giúp hồi phục các tế bào gan đã bị hư tổn và một phần lượng tế bào gốc đó cũng có khả năng biệt hóa thành tế bào gan lành. Tuy nhiên, chi phí khắc phục bệnh bằng công nghệ này khá đắt đỏ. Ứng dụng tế bào gốc giúp hỗ trợ cải thiện bệnh xơ gan cổ trướng tân tiến nhất hiện nay 3. Cấy ghép ganKhi gan người bệnh mất đi hoàn toàn vai trò của mình và không thể cứu vãn được nữa, các chuyên gia sẽ chỉ định cắt bỏ và thay thế gan mới của người hiến. Tuy nhiên, phương pháp này thực hiện rất khó khăn do chi phí cao và nguồn tạng lại vô cùng khan hiếm, không đủ đáp ứng. Phòng ngừa xơ gan cổ trướngNgười khỏe chưa mắc bệnh: Cần chủ động bảo vệ gan, phòng ngừa viêm gan, xơ gan, ung thư gan thông qua việc chủ động chống độc cho gan tránh cho đại thực bào Kupffer bị kích hoạt quá mức, làm tăng sản sinh các yếu tố tiền viêm làm tổn hại đến gan. Người mắc bệnh gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan còn bù (phòng ngừa biến chứng thành xơ gan cổ trướng): Với người bị gan nhiễm mỡ, viêm gan, cần kiểm soát tế bào Kupffer, giảm tổn thương từ các chất gây viêm Leukotriene, Interleukin, TNF-α, TGF-β do Kupffer tiết ra, ngăn ngừa bệnh diễn tiến thành xơ gan. Với bệnh nhân xơ gan còn bù, việc kiểm soát tế bào Kupffer càng đặc biệt quan trọng nhằm hạn chế quá trình tiết TGF-β - yếu tố kích hoạt tế bào hình sao làm tăng sản sinh xơ sợi, khiến gan bị xơ hóa trầm trọng và nhanh chóng chuyển sang cổ trướng. Xơ gan cổ trướng là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, mọi người cần có biện pháp chủ độc chống độc, bảo vệ gan từ sớm hoặc những bệnh nhân xơ gan còn bù cũng nên tăng cường chống độc cho gan. Bằng ứng dụng thành tựu của sinh học phân tử, với nhiều nghiên cứu tại Đức và Nhật Bản nhận định, với hai tinh chất tinh nhiên là S.Marianum và Wasabia (được tinh chiết trong sản phẩm Hewel) giúp kiểm soát tế bào Kupffer hoạt động không quá mức, tăng cường chống độc, giải độc, giúp phòng ngừa và cải thiện các bệnh lý về gan hiệu quả. Hai tinh chất này giúp giảm trên 50% các chất gây viêm TNF-α, TGF-β và Interleukin trong thời gian ngắn, vì vậy có thể giảm nguyên nhân gây bệnh gan, nhờ giảm quá trình viêm và tổn thương gan, giảm sản xuất các thành phần mô sợi gây xơ hóa gan. Bên cạnh đó, Wasabia và S. Marianum còn kích hoạt Nrf2 – yếu tố bảo vệ cơ thể vô cùng quan trọng – tăng gấp 3 lần, thúc đẩy quá trình khử độc trong gan, kiểm soát tế bào Kupffer, bảo vệ gan cũng như tái tạo các tế bào gan bị hư tổn. Bệnh xơ gan cổ trướng là căn bệnh nguy hiểm, khó hỗ trợ chữa nhưng nếu phát hiện để cải thiện sớm, đồng thời tuân theo chế độ ăn uống hợp lý, tránh làm những việc nặng nhọc có thể giúp bệnh nhân cải thiện các triệu chứng và kéo dài thời gian sống. Mạnh Quân |
