Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

Full PDF PackageDownload Full PDF Package

This Paper

A short summary of this paper

37 Full PDFs related to this paper

Download

PDF Pack

27 thg 3 2021 08:03

Động cơ điện hiện nay đã không còn là cụm từ xa lạ trong mỗi chúng ta. Vậy, khởi động động cơ điện không đồng bộ 3 pha như thế nào cho đúng? Chắc hẳn bạn đang phân vân phương pháp đổi đầu dây quấn cho động cơ như thế nào, muốn làm giảm dòng khởi động thì phải làm sao? Bài viết này, Minhmotor xin được giới thiệu giúp bạn nắm rõ hơn về các phương pháp khởi động động cơ điện 3 pha thuận tiện và hiệu quả nhất. 

1. Khái niệm động cơ điện

Trước khi đi vào tìm hiểu về các phương pháp khởi động động cơ điện 3 pha, bạn cần nắm được động cơ điện là gì? Động cơ điện là các máy điện dùng để chuyển đổi từ năng lượng điện trở thành năng lượng cơ học. Hầu hết động cơ điện có hoạt động tuân theo hiệu ứng điện từ. Một số ít chính là động cơ áp điện hoạt động dựa trên nguyên lý hiệu ứng điện áp, và nó thông thường là động cơ sở hữu công suất nhỏ hoặc siêu nhỏ.

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

Động cơ điện - một phát minh vĩ đại của nhân loại

Các động cơ điện thường được sử dụng trong gia đình như: các loại quạt điện, tủ lạnh, máy điều hòa, máy giặt, các loại máy hút bụi, motor bơm nước,… Ngược lại với động cơ điện chính là máy phát điện, chiếc máy này thường dùng để chuyển đổi từ hình thức cơ sang dòng điện. Máy phát điện gồm có 2 loại cơ bản là máy phát điện xoay chiều (gọi là alternator) và máy phát điện 1 chiều (còn gọi là dynamo).

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

2. Các phương pháp khởi động động cơ điện 3 pha, ưu - nhược điểm của từng phương pháp

a) Mở máy trực tiếp để tiến hành khởi động động cơ điện

Đặc điểm: Đây được xem là 1 trong những phương pháp đơn giản nhất để khởi động cho động cơ điện. Khi mở máy trực tiếp, lúc này dòng điện mở máy sẽ lớn, kéo theo mô men mở máy cũng lớn.

Ưu điểm: Đơn giản, tiện lợi, dễ thực hiện, chi phí thấp.

Nhược điểm: Đối với các loại động cơ trung bình và cỡ lớn thì quán tính của tải lớn sẽ dẫn đến thời gian mở máy khởi động kéo dài. Điều này có thể làm động cơ điện phát nóng, ảnh hưởng không tốt đến điện áp lưới điện vì thời gian giảm áp kéo dài quá lâu.

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

Sơ đồ mở máy trực tiếp để tiến hành khởi động động cơ điện

Biện pháp khắc phục như sau:

  • Nối nối tiếp dòng điện với điện kháng ở mạch của stato.

♣Ưu điểm: Thiết bị có kết cấu đơn giản.

♣Nhược điểm: Khi giảm dòng điện để mở máy thì mô men mở máy sẽ giảm xuống bình phương lần.

  • Có thể dùng biến áp tự ngẫu để giảm điện áp mở máy.

♣Ưu điểm: Dòng điện khi mở máy nhỏ nhưng lại cho mô men mở máy lớn.

♣Nhược điểm: Giá thành thiết bị mở máy sẽ đắt tiền hơn phương pháp khởi động dùng điện kháng.

  • Nối thêm một điện trở phụ vào Roto

♣Ưu điểm: Dòng điện khi mở máy nhỏ nhưng lại cho mô men mở máy lớn.

♣Nhược điểm: Động cơ roto dây quấn được chế tạo phức tạp hơn là động cơ roto lồng sóc. Do đó, khi bảo quản, vận hành sẽ khó khăn hơn. Hiệu suất thấp hơn loại động cơ roto lồng sóc.

  • Biến đổi sao - tam giác: Động cơ ban đầu hoạt động ở chế độ nối dây kiểu sao (ký hiệu Y) nhưng sau một thời gian sẽ chuyển sang chế độ nối dây kiểu hình tam giác (ký hiệu D).

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

  • Khởi động động cơ điện bằng biến đổi sao - tam giác

♣ Ưu điểm: Giảm thiểu dòng mở máy xuống bằng 3 lần so với phương pháp mở máy trực tiếp. Đồng thời, giảm mô men khởi động xuống mức khoảng 25%. Chi phí, giá thành không quá cao, hơn nữa động cơ vận hành và lắp đặt đều dễ dàng.

♣ Nhược điểm: Đối với những động cơ lớn, khi bị dừng đột ngột rất dễ phá hỏng các thành phần cơ khí. Nếu tải trọng của động cơ là quá lớn thì tiến hành phương pháp này sẽ không đủ mô men xoắn để có thể đẩy nhanh tốc độ của động cơ trước khi tiến hành chuyển sang chế độ đấu nối hình tam giác. Mô men tải cũng cao hơn 50%. Đồng thời, mô men danh định của động cơ cũng sẽ không thể sử dụng để khởi động bằng hình thức đổi đấu nối sao thành đấu nối tam giác.

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

b) Phương pháp đổi đầu dây quấn

Trong quá trình vận hành, khi khởi động động cơ điện, chúng ta cần quan tâm đến các vấn đề sau:

  • Giảm thấp dòng điện khởi động xuống (thông qua hệ thống dây dẫn chính chạy vào dây quấn stato của động cơ) ngay vào thời điểm khởi động.
  • Phương pháp làm giảm thấp dòng điện trong khi khởi động thực chất là giảm thấp điện áp cung cấp vào bên trong động cơ tại thời điểm khởi động. Theo lý thuyết mà nói, chúng ta có được quan hệ mô men (hay ngẫu lực) khởi động sẽ tỷ lệ thuận với bình phương giá trị điện áp hiệu dụng do nguồn cung cấp vào động cơ. Như vậy sẽ làm giảm giá trị dòng điện khởi động, điều này dẫn tới hậu quả là làm giảm thấp giá trị của mô men khởi động.

Trong thực tế, các biện pháp để làm giảm dòng khởi động có thể được chia làm 2 dạng như sau:

  • Giảm điện áp của nguồn cấp vào dây quấn stato bằng cách: biến áp giảm áp, hay lắp đặt các phần tử hạn áp (còn gọi là cầu phân áp) sử dụng điện trở hoặc điện cảm.
  • Sử dụng bộ biến đổi điện áp xoay chiều 3 pha kết hợp dùng linh kiện điện tử để điều chỉnh thay đổi điện áp hiệu dụng của nguồn áp 3 pha cung cấp vào cho động cơ. Hệ thống khởi động này còn được gọi là phương pháp khởi động mềm (soft start) thường dùng cho động cơ.
  • Các phương pháp ra dây được thực hiện trên stato của động cơ không đồng bộ 3 pha, chẳng hạn như: Động cơ 3 pha 6 đầu dây ra (có cách đấu vận hành theo 1 trong 2 cấp điện áp nguồn 3 pha), sao cho tương ứng với sơ đồ đấu nối hình chữ Y hay đấu nối tam giác. 

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

c) Mở máy động cơ bằng khởi động mềm

Đặc điểm: Thiết bị khởi động mềm thường hay sử dụng thyristor để điều khiển điện áp cung cấp vào cho động cơ. Do vậy sẽ làm giảm thiểu dòng khởi động và làm cho gia tốc của động cơ cũng sẽ không bị tăng lên đột ngột, đồng thời còn hạn chế được hiện tượng sụt áp của máy biến áp khi khởi động động cơ.

Ưu điểm: 

  • Hạn chế được dòng khởi động, đồng thời điều chỉnh được mô men mở máy 1 cách dễ dàng, hợp lý. Hiện nay, hầu như tất cả các hình thức khởi động mềm đều có tích hợp sẵn cùng với các chức năng để bảo vệ cho động cơ. 
  • Đồng thời, còn có chức năng dừng mềm tương tự như biến tần, nó sẽ giúp động cơ loại trừ được các ảnh hưởng xấu như xung áp lực của nước, làm tăng vọt áp suất ở trong hệ thống bơm lên. 
  • Mặt khác, giúp động cơ tránh các hư hỏng cho các vật liệu có tính chất dễ vỡ khi được tải ở trên băng chuyền. Điều này có thể  làm gia tăng tuổi thọ của các chi tiết truyền dẫn lực. Khởi động mềm còn giúp điều chỉnh tốc độ động cơ khi khởi động một cách mượt mịn và êm.

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

Mở máy động cơ bằng khởi động mềm

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, chức năng khởi động mềm trên vẫn chưa đủ. Khi đó, người ta phải dùng bộ khởi động mềm nhằm mục đích điều khiển được mô men, từ đó làm giảm lực và dừng được động cơ theo cách tối ưu nhất, như vậy sẽ tránh hoàn toàn được hiện tượng búa nước.

d) Giảm dòng khởi động bằng cách dùng điện trở giảm áp cấp vào đầu dây quấn

Một trong các biện pháp để giảm áp cho động cơ khi khởi động là đấu nối tiếp điện trở Rmm vào bộ dây quấn stator tại thời điểm khởi động. Tác dụng của Rmm trong trường hợp này chính là làm giảm điện áp đặt vào từng pha của dây quấn stator.

Tương tự như phương pháp làm đổi sơ đồ đấu dây để có thể giảm dòng khởi động, phương pháp giảm áp cho nguồn cấp vào dây quấn stator cũng giúp cho động cơ giảm được mô men mở máy.

Do tính chất mô men về lý thuyết sẽ tỷ lệ với bình phương điện áp cấp vào cho động cơ, thông thường người ta sẽ chọn các cấp giảm áp lần lượt là: 80% ,64% , 50% cho động cơ điện.Tương ứng với các cấp độ giảm áp này, mô men mở máy cũng sẽ giảm nhưng chỉ khoảng 65% ;50% và 25% giá trị mô men mở máy khi tiến hành cấp nguồn trực tiếp bằng định mức vào bên trong dây quấn stator.

e) Sử dụng biến tần để khởi động động cơ điện 3 pha

Đặc điểm: Có thể nói, đây chính là là phương pháp khởi động động cơ không đồng bộ 3 pha có hiệu quả và toàn diện nhất.

Ưu điểm: 

  • Không những hạn chế được dòng khởi động mà còn tích hợp được nhiều tính năng an toàn, với chế độ bảo vệ động cơ đặc biệt chẳng hạn như mất pha, quá nhiệt, quá tải, lệch pha, quá áp, thấp áp,…
  • Chế độ khởi động vô cùng êm ái, giúp bảo vệ tốt nhất các chi tiết máy, chẳng hạn như hộp số, ổ bi, phanh tang trống,... cùng những công nghệ tiên tiến, hiện đại nhất, chẳng hạn như bộ điều khiển PID, chế độ làm sạch đường ống, giám sát mô men tải, chế độ khởi động bám, chế độ bảo vệ toàn diện cho động cơ không đồng bộ 3 pha.

Ví đủ về các phương pháp khởi động động cơ

Sử dụng biến tần để khởi động động cơ điện 3 pha

  • Các dòng biến tần hiện nay, đặc biệt là biến tần có khả năng tiết kiệm điện có thể lên đến 60% năng lượng điện tiêu thụ có tuổi thọ cao và giá thành sản phẩm cũng rất tương xứng với những giá trị mà nó mang lại cho động cơ. Cho nên biến tần đang được xem là giải pháp an toàn, hoàn hảo nhất cho việc khởi động các ứng dụng điện công nghiệp.

Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu tương đối cao.

Video đấu điện, đo ampe motor điện 90 kw 125 hp 4 cực

Kết luận

Bài viết trên đây đã cùng bạn tìm hiểu về khái niệm động cơ điện cũng như các phương pháp khởi động động cơ điện, ưu - nhược điểm từng phương pháp một cách chi tiết và đầy đủ. Hy vọng bạn sẽ có thêm nhiều kiến thức hữu ích để tiến hành việc khởi động động cơ điện một cách nhanh chóng, hiệu quả. Chúc các bạn thành công!

Nội Dung Có Thể Bạn Quan Tâm: