Giải thích hiện tượng hiệu ứng nhà kính hóa học năm 2024

Hiệu ứng nhà kính là hiện tượng năng lượng bức xạ của Mặt Trời được hấp thụ trong khí quyển, chuyển hóa thành nhiệt lượng gây hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Những loại khí nào có thể gây ra hiệu ứng nhà kính?

Tại Điều 91 Luật Bảo vệ môi trường 2020 có quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính như sau:

Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính
1. Các khí nhà kính chính là carbon dioxide (CO2), methane (CH4) và nitrous oxide (N2O). Các khí có hàm lượng thấp nhưng có tiềm năng cao gây hiệu ứng nhà kính là hydrofluorocarbons (HFCs), perfluorocarbons (PFCs), sulphur hexafluoride (SF6) và nitrogen trifluoride (NF3).
2. Nội dung giảm nhẹ phát thải khí nhà kính bao gồm:
a) Tổ chức thực hiện hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và hấp thụ khí nhà kính theo lộ trình, phương thức giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện của đất nước và cam kết quốc tế;
b) Kiểm kê khí nhà kính và đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cấp quốc gia, cấp ngành, lĩnh vực và cấp cơ sở có liên quan;
c) Kiểm tra việc tuân thủ quy định về kiểm kê khí nhà kính, giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, việc thực hiện cơ chế, phương thức hợp tác về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính;
d) Xây dựng và triển khai cơ chế, phương thức hợp tác về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;
đ) Tổ chức và phát triển thị trường các-bon trong nước.
3. Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, cập nhật 02 năm một lần trên cơ sở tỷ trọng phát thải khí nhà kính trên tổng phát thải khí nhà kính quốc gia; điều kiện và tình hình phát triển kinh tế - xã hội; tiêu thụ nhiên liệu, năng lượng trên đơn vị sản phẩm, dịch vụ đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
4. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm sau đây:
a) Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính; ban hành hệ thống quốc gia kiểm kê khí nhà kính; hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính;
b) Định kỳ xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp quốc gia 02 năm một lần;
c) Hướng dẫn, tổ chức thực hiện thẩm định kết quả kiểm kê khí nhà kính và kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính đối với lĩnh vực, cơ sở phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính.

Theo đó, những loại khí nào có thể gây ra hiệu ứng nhà kính bao gồm: carbon dioxide (CO2), methane (CH4) và nitrous oxide (N2O); hydrofluorocarbons (HFCs), perfluorocarbons (PFCs), sulphur hexafluoride (SF6) và nitrogen trifluoride (NF3).

Giải thích hiện tượng hiệu ứng nhà kính hóa học năm 2024

Hiệu ứng nhà kính là gì? Những loại khí nào có thể gây ra hiệu ứng nhà kính? (Hình từ Internet)

Những đối tượng thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính?

Tại Điều 5 Nghị định 06/2022/NĐ-CP có quy định về những đối tượng thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính như sau:

Đối tượng thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính
1. Các cơ sở thuộc danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính do Thủ tướng Chính phủ ban hành.
2. Các bộ quản lý lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, sử dụng đất và lâm nghiệp, quản lý chất thải, các quá trình công nghiệp là các Bộ: Công Thương, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng.
3. Các tổ chức, cá nhân không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này được khuyến khích thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện, hoạt động của mình.

Theo đó, có 03 nhóm đối tượng thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính. Cụ thể:

- Các cơ sở thuộc danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính.

- Các bộ quản lý lĩnh vực năng lượng, nông nghiệp, sử dụng đất và lâm nghiệp, quản lý chất thải, các quá trình công nghiệp là các Bộ: Công Thương, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng.

- Các tổ chức, cá nhân không thuộc đối tượng phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính được khuyến khích thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện, hoạt động của mình.

Hiệu ứng nhà kính là cụm từ không còn quá xa lạ đối với chúng ta. Thực tế đây là hiện tượng biến đổi khí hậu đáng quan tâm hàng đầu vì tác động nguy hại đến cuộc sống của con người

  1. Hiệu ứng nhà kính là gì

Hiệu ứng nhà kính hay còn được gọi là Greenhouse Effect là một thuật ngữ có nguồn gốc từ cụm từ “effet de serre” trong tiếng Pháp. Đây là cụm từ được nhà toán học người Pháp Jean Baptiste Joseph Fourier đưa ra vào năm 1824. Lúc bấy giờ, trong khí quyển xảy ra một vụ nổ mạnh khiến nhiệt độ của một vùng tăng lên. Ba năm sau, hiện tượng này đã được giải thích bởi Joseph và nhận được nhiều sự quan tâm của giới truyền thông.

Theo các nghiên cứu của Joseph, hiệu ứng nhà kính là hiện tượng xảy ra khi năng lượng mặt trời xuyên qua cửa nhà hay bất kì loại mái bằng kính. Nguồn năng lượng này được hấp thụ và phân tán thành nhiệt lượng trong không gian.

Khi đó toàn bộ không gian bên trong ấm lên thay vì chỉ những chỗ được chiếu sáng. Hiệu ứng này được ứng dụng như một phương pháp trồng cây từ rất lâu. Ngoài ra trong kiến trúc, hiệu ứng nhà kính được áp dụng để tiết kiệm chất đốt sưởi ấm nhà ở. Tuy nhiên, khái niệm này được mở rộng và mang tầm vĩ mô hơn dưới cái tên hiệu ứng nhà kính khí quyển.

Giải thích hiện tượng hiệu ứng nhà kính hóa học năm 2024

  1. Nguyên nhân gây ra hiện tượng hiệu ứng khí quyển

Để tìm hiểu nguyên nhân ngọn nguồn dẫn đến hiệu ứng khí quyển xảy ra hiện nay, không gì khác ngoài yếu tố CO2. Nó là kết quả của quá trình bức xạ mặt trời xuyên tầng khí quyển và chiếu xuống mặt đất. Mặt đất khi này hấp thụ bức xạ nhiệt nên nóng lên khiết nhiệt độ trái đất ngày càng tăng cao.

Thực tế hiệu ứng nhà kính có tác dụng tăng nhiệt độ của trái đất trong những năm đầu của sự sống. Nếu không có khí nhà kính, nhiệt độ của trái đất chỉ duy trì ở khoảng -23 độ C. Nhiệt độ hiện tại trên trái đất là 15 độ C. Tuy nhiên hiệu ứng nhà kính cùng với lượng bức xạ ngày càng mạnh đang khiến trái đất tăng nhanh lên 38 độ C.

Vậy tại sao khí CO2 trong thời gian gần đây lại tăng nhanh đến vậy? Để giải thích cho sự gia tăng khí CO2 bởi các hoạt động chặt phá rừng, san rừng làm đất canh tác khiến cây cối ngày càng ít không thể hấp thụ khí CO2 được. Đây là một trong những yếu tố khiến khí CO2 trở nên dư thừa và khó hấp thụ. Khi các khí gây hiệu ứng nhà kính ngày càng tăng cao thì kéo theo đó là sự gia tăng nhiệt độ trái đất. Theo ước tính, đến khoảng nửa thế kỷ sau, nhiệt độ Trái Đất sẽ tăng nhiệt độ đến khoảng 1.5 – 4.5°C.

Giải thích hiện tượng hiệu ứng nhà kính hóa học năm 2024

  1. Hậu quả của hiệu ứng nhà kính

Con người đang phải hứng chịu những hậu quả bởi biến đổi toàn cầu gây ra. Trong đó Việt Nam được xem như là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Về nguồn nước: nước sạch cung cấp cho cuộc sống ngày càng bị hạn hẹp rõ rệt. Hạn hán kéo dài kèm theo mưa lũ triền miên. Nguồn nước cho sinh hoạt, chăn nuôi, cho cuộc sống về số lượng hay chất lượng đều không được đảm bảo.

Về sức khỏe: Nhiều loại bệnh lạ xuất hiện, các loại dịch bệnh lan tràn, sức khỏe của con người bị suy giảm nặng nề.

Hiện tượng băng tan: Tình trạng băng tan ở Bắc Cực và Nam Cực đang diễn ra ngày càng nhanh. Điều này khiến nước biển dâng cao, một số khu vực lân cận bị nhấn chìm. Thậm chí theo cảnh báo, trong nhiều năm tới có thể một số quốc gia sẽ bị xóa tên trên bản đồ thế giới.

Sinh vật: Sự nóng lên của toàn cầu kiến cho hệ sinh thái, động thực vật bị thay đổi điều kiện sống. Nhiều động vật không thể thích nghi và dần rơi vào tuyệt chủng.

Giải thích hiện tượng hiệu ứng nhà kính hóa học năm 2024

  1. Các biện pháp giảm thiểu hiệu ứng nhà kính

Các chuyên gia về môi trường cùng các nhà khoa học đã chỉ ra rằng cách tốt nhất để nhân loại có thể khống chế hiện tượng biến đổi khí hậu, hiêu ứng nhà kính chính là kiểm soát, giảm thiểu được chính những nguyên nhân gây ra hiệu ứng nhà kính

Không cần phải dùng những biện pháp cao siêu, xa vời gì mà chính những hoạt động thiết thực được liệt kê ra sau đây cũng có thể hạn chế tình trạng này một cách hiệu quả. Có thể kể đến một số biện pháp giảm hiệu ứng nhà kính được các chuyên gia khuyến khích như: