Sốc nhược là gì

Hầu hết các trường hợp sốc nhiễm khuẩn đều do vi khuẩn gram âm hoặc cầu khuẩn Gram dương do nhiễm trùng bệnh viện gây ra, thường xảy ra ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch và bệnh nhân có các bệnh mãn tính và suy nhược cơ thể. Hiếm khi nguyên nhân do Candida hay các loại nấm khác. Cần nghi ngờ nhiễm trùng hậu phẫu (sâu hoặc bề mặt) là nguyên nhân gây sốc nhiễm khuẩn ở bệnh nhân phẫu thuật gần đây. Một loại sốc không điển hình, duy nhất gây ra do độc tố của tụ cầu và liên cầu được gọi là hội chứng sốc nhiễm độc Hội chứng sốc nhiễm độc (TSS) Hội chứng sốc nhiễm độc (TSS) là do các chất độc gây ra bởi tụ cầu hoặc liên cầu Các triệu chứng bao gồm sốt cao, hạ huyết áp, phát ban đỏ lan tỏa, và rối loạn chức năng của nhiều cơ quan, có... đọc thêm

Sốc nhiễm khuẩn xảy ra thường xuyên hơn ở trẻ sơ sinh (Xem: Nhiễm khuẩn huyết sơ sinh Nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh (Xem thêm Nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn.) Nhiễm khuẩn sơ sinh là tình trạng bị các tác nhân vi sinh vật xâm lần, thường là do vi khuẩn xảy ra trong giai đoạn sơ sinh. Dấu hiệu nhiễm trùng... đọc thêm ), người cao tuổi và phụ nữ mang thai. Các yếu tố dự đoán bao gồm

Các vị trí nhiễm bệnh thường gặp bao gồm phổi, đường tiết niệu, đường mật và đường tiêu hóa.

Sinh bệnh học của sốc nhiễm khuẩn không được hiểu biết đầy đủ. Một kích thích viêm (ví dụ, một độc tố vi khuẩn) gây nên sự sản sinh các chất trung gian gây viêm, bao gồm: yếu tố hoại tử u (TNF) và interleukin (IL)-1. Những cytokine này gây ra sự bám dính giữa bạch cầu trung tính - tế bào nội mô, hoạt hóa cơ chế đông máu, và tạo ra các vi cục máu đông. Nó cũng giải phóng ra một số lượng lớn các chất trung gian khác, bao gồm leukotrienes, lipoxygenase, histamine, bradykinin, serotonin, và IL-2. Nó bị đối kháng bởi các chất trung gian chống viêm, như IL-4 và IL-10, dẫn đến cơ chế phản hồi âm tính.

Ban đầu,các động mạch và tiểu động mạch giãn ra, giảm sức cản động mạch ngoại vi; cung lượng tim tăng lên. Giai đoạn này được gọi là sốc nóng. Sau đó, cung lượng tim có thể giảm xuống, huyết áp giảm (có hoặc không có tăng sức cản ngoại vi) và các đặc điểm điển hình của sốc xuất hiện.

Ngay cả ở giai đoạn tăng cung lượng tim, các chất trung gian giãn mạch tạo ra dòng máu chảy vòng qua các mao tĩnh mạch trao đổi (một rối loạn phân bố). Dòng chảy mao mạch kém từ vị trí shunt này cùng với sự tắc nghẽn mao mạch do cục vi máu đông làm giảm cung cấp oxy và giảm thải cacbon dioxide và các chất thải. Giảm tưới máu gây ra rối loạn chức năng và đôi khi suy một hoặc nhiều cơ quan, bao gồm thận, phổi, gan, não và tim.

Rối loạn đông máu có thể phát triển do đông máu nội mạch cùng với việc tiêu thụ các yếu tố đông máu chủ yếu, phản ứng ly giải fibrin quá mức, và thường gặp hơn là kết hợp cả hai.

Triệu chứng và dấu hiệu nhiễm khuẩn huyết có thể khó phát hiện và thường dễ nhầm lẫn với biểu hiện của các rối loạn khác (ví dụ như mê sảng Sảng Sảng là tình trạng rối loạn chú ý, nhận thức và ý thức diễn ra cấp tính, thoáng qua và thường hồi phục được. Nguyên nhân bao gồm nhiều loại bệnh lý và thuốc. Chẩn đoán dựa trên lâm sàng. Các... đọc thêm , rối loạn chức năng tim mạch tiên phát, tắc mạch phổi), đặc biệt ở bệnh nhân sau phẫu thuật. Với nhiễm khuẩn huyết, bệnh nhân thường bị sốt, nhịp tim nhanh, vã mồ hôi và thở nhanh; huyết áp vẫn duy trì bình thường. Các biểu hiệu khác của nguyên nhân nhiễm trùng có thể có mặt. Khi nhiễm khuẩn nặng hơn hoặc tiến triển sốc nhiễm khuẩn, dấu hiệu sớm, đặc biệt ở người già hoặc trẻ nhỏ, có thể là tình trạng rối loạn ý thức hoặc giảm sự tỉnh táo. Huyết áp giảm, nhưng da vẫn ấm. Sau đó, các chi thường trở nên lạnh và nhợt nhạt, nổi vân tím ngoại biên. Rối loạn chức năng cơ quan gây ra thêm các triệu chứng và dấu hiệu đặc hiệu cho các cơ quan có liên quan (ví dụ, vô niệu, khó thở).

Nghi ngờ nhiễm khuẩn huyết khi một bệnh nhân có tình trạng nhiễm trùng đã biết xuất hiện các dấu hiệu toàn thân về viêm hoặc rối loạn chức năng của cơ quan. Tương tự như vậy, một bệnh nhân có dấu hiệu viêm hệ thống không giải thích được bằng các nguyên nhân khác nên được đánh giá về nhiễm trùng bằng bệnh sử, khám thực thể và xét nghiệm, bao gồm xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu và cấy nước tiểu (đặc biệt ở bệnh nhân có đặt ống thông), cấy máu, và cấy các chất dịch cơ thể nghi ngờ khác . Ở những bệnh nhân có nghi ngờ phải phẫu thuật hoặc nguyên nhân nhiễm khuẩn huyết không rõ ràng, có thể cần siêu âm, CT hoặc MRI phụ thuộc vào cơ quan nghi ngờ. Nồng độ protein phản ứng C và procalcitonin thường tăng ở nhiễm khuẩn huyết nặng và có thể giúp cho chẩn đoán nhưng chúng không đặc hiệu. Cuối cùng, chẩn đoán là lâm sàng.

Các nguyên nhân gây sốc khác (ví dụ như giảm thể tích, nhôi máu cơ tim Nhồi máu cơ tim cấp tính (MI) Nhồi máu cơ tim cấp là hoại tử cơ tim do tắc nghẽn động mạch vành. Triệu chứng bao gồm khó chịu ngực có hoặc không khó thở, buồn nôn, và mồ hôi. Chẩn đoán bằng điện tâm đồ và sự hiện diện hoặc... đọc thêm

Điều quan trọng là phát hiện rối loạn chức năng cơ quan càng sớm càng tốt. Một số hệ thống tính điểm đã được đưa ra, nhưng điểm đánh giá suy giảm chức năng cơ quan tiến triển (điểm SOFA) và điểm quick SOFA (qSOFA) cho thấy có giá trị dự báo nguy cơ tử vong và tương đối đơn giản để sử dụng. Thang điểm quick SOFA dựa trên huyết áp, nhịp thở, và thang điểm Glasgow và không cần chờ kết quả xét nghiệm. Đối với bệnh nhân nghi ngờ nhiễm trùng không nằm trong đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU), điểm số qSOFA là một yếu tố dự báo tốt hơn về tử vong của bệnh nhân nội trú so với hội chứng đáp ứng viêm hệ thống (SIRS) và điểm SOFA. Đối với những bệnh nhân nghi ngờ nhiễm trùng ở đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU), điểm số SOFA là một yếu tố dự báo tốt hơn về tử vong của bệnh nhân so với hội chứng đáp ứng viêm hệ thống (SIRS) và điểm qSOFA (1 Tham khảo chẩn đoán Nhiễm khuẩn huyết là một hội chứng lâm sàng của rối loạn chức năng cơ quan đe dọa tính mạng gây ra bởi một đáp ứng không điều chỉnh được với nhiễm trùng. Trong sốc nhiễm khuẩn, có sự giảm đáng... đọc thêm ).

Bệnh nhân có 2 trong số các tiêu chuẩn sau đây đáp ứng các tiêu chí cho SIRS, nên đánh giá thêm lâm sàng và xét nghiệm:

Bệnh nhân có 2 tiêu chuẩn qSOFA nên đánh giá thêm về lâm sàng và xét nghiệm:

Thang điểm SOFA có phần tốt hơn trong ICU, nhưng yêu cầu một số xét nghiệm (Xem bảng điểm SOFA Thang điểm đánh giá suy chức năng cơ quan tiến triển (SOFA) Nhiễm khuẩn huyết là một hội chứng lâm sàng của rối loạn chức năng cơ quan đe dọa tính mạng gây ra bởi một đáp ứng không điều chỉnh được với nhiễm trùng. Trong sốc nhiễm khuẩn, có sự giảm đáng... đọc thêm ).

Theo dõi công thức máu, khí máu động mạch, X-quang ngực, điển giải, BUN (nitrogen urea trong máu), creatinine, PCO2, và chức năng gan. Nồng độ lactate huyết thanh, độ bão hòa oxy tĩnh mạch trung tâm (ScvO2), hoặc cả hai có thể được thực hiện để giúp hướng dẫn điều trị. Số lượng bạch cầu có thể bị giảm xuống (< 4,000/mcl [< 4 × 109/L]) hoặc tăng (> 15.000 /mcL [> 15 × 109/L]), và bạch cầu đa nhân có thể thấp đến 20%. Trong giai đoạn nhiễm trùng, số lượng bạch cầu có thể tăng hoặc giảm, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng hoặc sốc, tình trạng miễn dịch của bệnh nhân, và nguyên nhân của nhiễm trùng. Việc sử dụng corticosteroid đồng thời có thể làm tăng lượng bạch cầu và do đó làm thay đổi số lượng bạch cầu thực tế do xu hướng bệnh tật.

Tăng thông khí với kiềm hô hấp (PaCO2 thấp và pH tăng) xảy ra sớm, đáp ứng bù trừ một phần cho tình trạng toan lactic. Bicarbonate huyết thanh thường thấp, nồng độ lactate trong huyết thanh và máu tăng lên. Khi sốc tiến triển, toan chuyển hóa sẽ xấu đi, và pH máu giảm. Suy hô hấp giảm oxy máu Suy hô hấp cấp giảm oxy (AHRF, ARDS) Suy hô hấp cấp giảm oxy (AHRF) là tình trạng thiếu oxy máu động mạch trầm trọng, không đáp ứng với thở O2. Nó được gây ra bởi dòng máu nối tắt (shunt) trong phổi do phế nang bị thâm nhiễm hoặc... đọc thêm

ARDS Suy hô hấp cấp giảm oxy (AHRF) là tình trạng thiếu oxy máu động mạch trầm trọng, không đáp ứng với thở O2. Nó được gây ra bởi dòng máu nối tắt (shunt) trong phổi do phế nang bị thâm nhiễm hoặc... đọc thêm

Nhiều bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết nặng phát triển tương đối tình trạng suy thượng thận Suy thượng thận thứ phát Suy thượng thận thứ phát là suy giảm chức năng tuyến thượng thận do thiếu hóc môn adrenocorticotropic (ACTH). Triệu chứng cũng giống như đối với Bệnh Addison và bao gồm mệt mỏi, yếu cơ, giảm... đọc thêm (ví dụ, nồng độ cortisol bình thường hoặc tăng nhẹ so với mức cơ bản, không tăng đáng kể khi đáp ứng với stress tiếp theo hoặc hormon adrenocoticotropic [ACTH] ngoại sinh). Chức năng của tuyến thượng thận có thể được kiểm tra bằng cách đo cortisol huyết thanh lúc 8h sáng; nồng độ < 5 mg/dL (< 138 nmol/L) thì không đủ. Ngoài ra, cortisol có thể được đánh giá trước và sau khi tiêm 250 mcg ACTH tổng hợp; sự gia tăng < 9 mcg/dL (< 248 nmol/L) được coi là không đủ. Tuy nhiên, trong sốc nhiễm khuẩn dai dẳng, không xét nghiệm cortisol trước khi bắt đầu điều trị bằng corticosteroid.

Các phương pháp đánh giá huyết động bằng catheter tĩnh mạch trung tâm hoặc catheter động mạch phổi có thể được sử dụng khi tình trạng sốc cụ thể không rõ ràng hoặc khi bù lượng dịch lớn (ví dụ:, > 4 đến 5L muối 0,9% trong vòng 6 đến 8 giờ).

Siêu âm tim tại giường trong ICU là một phương pháp thay thế thực tế và không xâm lấn để theo dõi huyết động. Trong sốc nhiễm khuẩn, cung lượng tim tăng và sức cản mạch ngoại vi giảm, trong khi ở các dạng sốc khác Nguyên nhân và phân loại (Xem thêm Sepsis and Septic Shock.) Sốc là tình trạng suy giảm tưới máu cơ quan với kết quả là rối loạn chức năng tế bào và tử vong. Cơ chế có thể làm giảm khối lượng tuần hoàn, giảm cung lượng... đọc thêm , cung lượng tim thường giảm và sức cản mạch ngoại biên tăng lên.

Cả CVP và áp lực động mạch phổi bít (PAOP) cũng có thể không bình thường sốc nhiễm khuẩn, không giống như sốc giảm thể tích, sốc tắc nghẽn, hoặc sốc tim.

TỈ lệ tử vong chung ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn đang giảm xuống và hiện nay trung bình 30-40% (khoảng 10 đến 90%, tùy thuộc vào đặc điểm của bệnh nhân). Kết quả xấu thường theo sau một thất bại trong điều trị tích cực sớm (ví dụ, trong vòng 6 giờ từ khi nghi ngờ chẩn đoán). Khi toan lactic trầm trọng với toan chuyển hóa mất bù, đặc biệt là kết hợp với suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn có thể không hồi phục và gây tử vong. Tỷ lệ tử vong có thể được ước tính với các điểm số khác nhau bao gồm cả điểm số của MEDS. Điểm số rối loạn đa cơ quan đo lường rối loạn chức năng của 6 hệ thống cơ quan và tương quan mạnh mẽ với nguy cơ tử vong.

Bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn nên được điều trị trong đơn vị ICU. Những điều sau đây cần được theo dõi hàng giờ:

Lượng nước tiểu là một chỉ số tốt đánh giá tưới máu thận (thông thường không nên đặt thông tiểu trừ khi thật sự cần thiết). Sự xuất hiện của thiểu niệu (ví dụ, khoảng <0,5 mL/kg/giờ) hoặc vô niệu, hoặc tăng creatinine có thể báo hiệu suy thận.

Theo hướng dẫn dựa trên bằng chứng và các quy trình chính thức để chẩn đoán và điều trị kịp thời nhiễm khuẩn huyết đã cho thấy làm giảm tỷ lệ tử vong và thời gian nằm bệnh viện (1 Tham khảo điều trị Nhiễm khuẩn huyết là một hội chứng lâm sàng của rối loạn chức năng cơ quan đe dọa tính mạng gây ra bởi một đáp ứng không điều chỉnh được với nhiễm trùng. Trong sốc nhiễm khuẩn, có sự giảm đáng... đọc thêm ).