Bệnh viện nào chữa sỏi mật tốt nhất năm 2024

Khi có chỉ định điều trị sỏi mật, người bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ. Điều này sẽ giúp điều trị khỏi bệnh, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng, nguy cơ nguy hiểm của sỏi mật khi bệnh tiến triển nặng. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ áp dụng cách đẩy sỏi mật ra ngoài phù hợp bằng nội khoa hoặc ngoại khoa.

Tổng hợp các phương pháp điều trị sỏi mật

Sỏi mật bao gồm sỏi túi mật, sỏi ống mật chủ, sỏi trong gan hoặc có thể có trường hợp sỏi ở cả 2-3 vị trí trên. Sỏi ống mật chủ có thể là thứ phát từ sỏi túi mật hoặc từ nhiễm trùng, ký sinh trùng, ứ đọng đường mật, ở Việt Nam còn có nguyên nhân từ giun lên đường mật.

Túi mật là một túi trữ mật, lưu thông với ống mật chủ qua ống cổ túi mật, túi mật có khả năng cô đặc dịch mật, nằm ở phần giữa mặt dưới gan ngay dưới bờ sườn phải. Thành phần dịch mật bao gồm muối mật, sắc tố mật, cholesterol, phospholipid, nước, điện giải.

Nguyên nhân hình thành sỏi túi mật chủ yếu là do rối loạn chuyển hóa làm mất cân bằng các thành phần dịch mật trong túi mật, đặc biệt là tăng cholesterol sẽ hình thành các tinh thể trong túi mật. Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ tạo sỏi mật như viêm nhiễm, ứ đọng do ăn kiêng, lười vận động, béo phì, ăn nhiều chất béo, nhiều cholesterol, ăn ít chất xơ, dùng các thuốc hạ mỡ máu, hạ cholesterol máu, dùng thuốc Estrogen như các thuốc tránh thai và các thuốc hỗ trợ sinh sản khác.

1. Cách đẩy sỏi mật ra ngoài không cần phẫu thuật (điều trị nội khoa)

Đối với các trường hợp có sỏi mật kích thước nhỏ, không có triệu chứng và chưa gây biến chứng, bác sĩ thường chỉ định người bệnh dùng thuốc axit ursodeoxycholic để ức chế tái hấp thu cholesterol ở ruột cũng như khả năng tổng hợp và bài tiết cholesterol ở gan do vậy thuốc chủ yếu dùng trong dự phòng và trong điều trị không làm cho sỏi tăng lên cũng như làm hòa tan từ từ cholesterol trong sỏi gây tan sỏi, đặc biệt với sỏi cholesterol. Tuy nhiên, thời gian sử dụng thuốc thường kéo dài. Nếu người bệnh ngừng chữa trị, bệnh sỏi mật vẫn có nguy cơ tái phát.

Thuốc điều trị sỏi mật có tác dụng phụ, nhưng thường không nghiêm trọng. Một số trường hợp dùng thuốc có thể bị ngứa da, buồn nôn. Đặc biệt, axit ursodeoxycholic chống chỉ định cho thai phụ hoặc nữ giới đang cho con bú.()

Các thuốc khác như kháng sinh khi có nhiễm trùng đường mật, các thuốc lợi mật (dùng khi không có tắc nghẽn đường mật, ống cổ túi mật)

Điều chỉnh chế độ ăn, tích cực vận động

Sỏi mật thường hình thành âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng

2. Phẫu thuật loại bỏ sỏi mật

Những trường hợp sỏi mật có thể được điều trị sớm như:

• Bệnh sỏi mật có triệu chứng gây đau bụng.
• Bệnh tiến triển gây viêm túi mật, nhiễm trùng đường mật và tắc nghẽn đường mật gây tắc mật, viêm tụy cấp

Dựa trên lâm sàng, cận lâm sàng bác sỹ đưa ra kết quả chẩn đoán sỏi mật ở vị trí nào, kích thước sỏi, biến chứng do sỏi mật, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện các phương pháp điều trị sỏi mật phù hợp. Bác sĩ có thể chỉ định áp dụng những phương pháp như:

• Sỏi túi mật: Phẫu thuật cắt túi mật (phẫu thuật nội soi, mổ mở). Chọc dẫn lưu túi mật qua da trong trường hợp viêm túi mật cấp nhưng tình trạng bệnh nhân có bệnh phối hợp nặng có nhiều nguy cơ phẫu thuật, khi tình trạng ổn định sẽ xét can thiệp sỏi túi mật thực thụ sau. Tán sỏi mật và lấy sỏi túi mật qua da áp dụng với một số trường hợp, phương pháp này để lại túi mật với túi mật còn chức năng và cần điều trị dự phòng tránh sỏi tái phát.
• Sỏi đường mật: Gồm sỏi ống mật chủ, sỏi trong gan hoặc có thể kết hợp cả hai.
  • Tán sỏi qua da: Bác sĩ sẽ sử dụng sóng xung kích siêu âm hoặc laser nhằm phá vỡ các viên sỏi dưới sự quan sát trực tiếp của camera đưa vào đường mật và kết hợp với siêu âm, chụp DSA, chụp đường mật trong mổ để đánh giá và xác định sỏi, các mảnh sỏi sẽ tự trôi qua đường mật và trôi ra ngoài theo đường dẫn của kênh can thiệp sỏi qua da hoặc được lấy trực tiếp ra ngoài bằng dụng cụ chuyên dụng qua kênh tán sỏi trên ra ngoài. Sau khi đã tán sỏi bác sỹ sẽ đặt một ống dẫn vào đường mật ra da và xuống dưới ruột để đảm bảo lưu thông đường mật tốt và dẫn lưu hết các cặn sỏi khỏi đường mật sau đó sẽ rút, chỉ định phương pháp này rất tốt với những trường hợp giãn đường mật, có sỏi đường mật trong và ngoài gan.
  • Phẫu thuật nội soi mở ống mật lấy sỏi và cắt túi mật (nếu kèm theo sỏi túi mật): Phương pháp này thường được áp dụng cho những trường hợp xuất hiện sỏi ống mật chủ to, đường mật dãn lớn, khi nội soi mật tụy ngược dòng thất bại hoặc không có chỉ định can thiệp này. Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh còn kết hợp nội soi đường mật trong mổ, chụp đường mật trong mổ với một số trường hợp, giúp kiểm tra lấy sỏi, tán sỏi khi có chỉ định thực hiện để đảm bảo sạch sỏi cũng như kiểm tra lưu thông đường mật và phát hiện các bệnh phối hợp khác.
  • Nội soi mật tụy ngược dòng: Bác sĩ sẽ đưa một camera nội soi vào chỗ lỗ đổ ống mật chủ xuống ruột ( đoạn D2 của tá tràng) để thực hiện thủ thuật lấy sỏi ngược dòng từ ống mật chủ xuống ruột, ống nội soi sẽ đưa qua đường miệng- thực quản- dạ dày tới chỗ đổ ống mật chủ vào tá tràng của người bệnh dưới hướng dẫn của camera trên ống soi. Bác sỹ sẽ nong rộng bằng bóng chuyên dụng hoặc cắt một phần cơ thắt phần dưới ống mật chủ để đưa các dụng cụ lên lấy sỏi kéo xuống ruột, trong quá trình làm sẽ được xác định và hướng dẫn bởi siêu âm nội soi, chụp đường mật bằng thuốc cản quang, sau can thiệp cũng sẽ được đặt một ống dẫn lưu mật ruột tạm thời ( Stent mật ruột) để đảm bảo lưu thông tốt sau can thiệp.
    Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp đẩy sỏi mật ra ngoài phù hợp

Tại sao phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn?

Đối với độ tuổi dưới 40, nữ giới được chẩn đoán mắc sỏi mật nhiều hơn nam giới gấp ba lần. Trong năm 2023, Mỹ ghi nhận hơn 25 triệu người bệnh sỏi mật, trong đó 65-75% là nữ giới. Đa phần bệnh nhân sỏi mật là nữ giới vì có liên quan tới nội tiết tố nữ: Progesterone làm giảm vận động túi mật, trong khi đó estrogen lại làm tăng cholesterol và giảm axit mật hòa tan cholesterol, đặc biệt phụ nữ lớn tuổi và mãn kinh có suy giảm nội tiết này, một số phụ nữ còn dùng nội tiết tố trong tránh thai, hỗ trợ sinh sản, phụ nữ áp dụng chế độ ăn kiêng giảm béo, ít vận động hơn nam giới.(2)

Ăn uống gì để tan sỏi mật?

1. Nhóm thực phẩm giàu chất xơ

Tăng cường bổ sung chất xơ hòa trong mỗi bữa ăn sẽ rất tốt cho người bệnh sỏi mật. Chất xơ sẽ liên kết với dịch mật ở dạ dày, ruột. Chất này đồng thời bám dính cholesterol, hỗ trợ điều trị sỏi mật hiệu quả, phòng ngừa bệnh túi mật, tăng cường vận chuyển thức ăn qua ruột, nhờ đó giảm sản xuất axit mật thứ cấp. Người bệnh nên bổ sung vào thực đơn hàng ngày các loại thực phẩm như trái cây, rau lá xanh, cây họ đậu, các loại hạt, các loại ngũ cốc…để tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn

2. Chất béo không bão hòa

Mỗi ngày, người bệnh nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu chất béo không bão hòa. Chất này có nhiều trong các loại thực phẩm như quả hạnh nhân, quả bơ, các loại hạt, dầu ô-liu, dầu hướng dương… Tuy vậy, bệnh nhân cần chú ý bổ sung lượng chất béo theo khuyến cáo. Vì nếu bổ sung không đủ chất béo cho cơ thể, dịch mật sẽ không được sản xuất đủ hoặc không kích thích tăng tiết và bài xuất dịch mật, ngoài ra còn làm giảm một số vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E.

3. Thực phẩm chứa cholesterol

Mỗi ngày, người bệnh nên đảm bảo bổ sung dưới 300mg cholesterol. Các thực phẩm có chứa hàm lượng cholesterol dưới 100mg/100g cần được bổ sung vào thực đơn ăn uống như thịt lợn nạc, thịt bò thăn, thịt gà, thịt vịt, cá chép, cá trê…

4. Thịt nạc giàu protein

Các loại thịt đỏ dù rất giàu đạm nhưng cũng chứa lượng chất béo dồi dào. Loại thực phẩm này được chia thành 3 nhóm:

• Nhóm thịt có chất béo ít (thịt nạc thăn)
• Nhóm thịt có chất béo vừa (thịt nạc vai)
• Nhóm thịt có chất béo nhiều (thịt ba chỉ)

Người bệnh sỏi mật nên bổ sung các nhóm thịt có ít chất béo kết hợp những thực phẩm chứa chất béo tốt thường có nhiều trong cá ( đặc biệt là cá hồi, cá mòi…). Bên cạnh đó, các loại thực phẩm giàu đạm từ thực vật như đậu nành, đậu phụ, đậu lăng, nấm… cũng là sự lựa chọn lý tưởng trong trường hợp này.

5. Các loại trái cây giàu Vitamin

Mỗi ngày, người bị sỏi mật cần bổ sung ít nhất 5 phần trái cây cùng rau xanh. Bạn có thể đưa các loại thực phẩm như quýt, cam, rau lá xanh đậm, cà chua… vào các bữa ăn. Bởi đây sẽ là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào cho cơ thể, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của gan mật. Hơn nữa, vitamin C, magie và folate trong trái cây còn có vai trò quan trọng trong quá trình loại bỏ sỏi khỏi cơ thể.

Bổ sung trái cây và rau xanh rất tốt cho người bệnh sỏi mật

6. Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt có chứa rất nhiều chất xơ không hòa tan. Chất này có khả năng làm giảm lượng cholesterol lipoprotein (cholesterol LDL) trong cơ thể, tác động tích cực tới sức khỏe tim và quá trình phòng ngừa, đào thải sỏi mật ra ngoài. Thực đơn của người bệnh sỏi mật cần tăng cường bổ sung các thực phẩm như bánh mì từ ngũ cốc nguyên hạt, mì ống, gạo lứt, lúa mạch, bột yến mạch…

7. Sữa ít béo

Việc giảm bổ sung chất béo cũng là giải pháp hỗ trợ đào thải sỏi mật ra khỏi cơ thể. Người bệnh nên dùng sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch… thay cho các loại sữa động vật nguyên chất.

8. Dầu oliu

Dầu ô-liu rất giàu chất béo không bão hòa, lành mạnh, hỗ trợ làm sạch túi mật rất tốt. Kết hợp loại dầu này với những loại rau củ, trái cây tươi cũng là gợi ý lý tưởng cho thực đơn của bệnh nhân sỏi mật cũng như trong dự phòng sỏi mật.

Làm sao để giảm nguy cơ mắc sỏi mật?

• Chế độ ăn uống khoa học: Thực đơn nên bổ sung nhiều chất xơ, chất béo không bão hòa; tránh nạp nhiều tinh bột, đường.
• Hạn chế các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa. Vì nhóm thực phẩm này có thể là gia tăng nguy cơ hình thành sỏi mật.
• Tập thể dục thường xuyên: Người bệnh nên dành ra ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần để tập thể dục thể thao.
• Không áp dụng các phương pháp nhịn ăn, giảm cân nhanh. Nếu muốn giảm cân, người bệnh nên thông báo với bác sĩ để được hướng dẫn chế độ ăn uống và tập luyện thích hợp, tránh ảnh hưởng đến tình trạng bệnh.
• Duy trì khám sức khỏe tổng quát định kỳ: Phần lớn sỏi mật sẽ hình thành trong âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Do đó, việc thường xuyên thăm khám sức khỏe tổng quát sẽ giúp phát hiện sớm sỏi mật (nếu có), từ đó có hướng xử trí kịp thời, ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng.
• Tẩy giun định kỳ 6 tháng- 1 năm/ lần.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) thuộc Hệ thống BVĐK Tâm Anh là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Nơi đây quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội soi tiêu hóa – Nội khoa và Ngoại khoa Tiêu hóa – Gan Mật Tụy – Hậu môn trực tràng chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, các phương pháp ngoại khoa tiên tiến được áp dụng trong các lĩnh vực Nội soi và Phẫu thuật nội soi ít xâm lấn, giúp bệnh nhân nhanh hồi phục, không để lại sẹo bởi các tuổi hàng đầu như TS.BS Đỗ Minh Hùng, TTƯT.TS.BS Phạm Hữu Tùng, BS.CKII Nguyễn Quốc Thái, TS.BS Trần Thanh Bình, ThS.BS.CKII Trần Hiếu Nhân, BS.CKII Hồ Thị Bích Thủy, BS.CKI Đặng Lê Bích Ngọc; điều trị Gan Mật Tụy kỹ thuật hiện đại với TS.BS Phạm Công Khánh, BS.CKII Võ Ngọc Bích; thăm khám và tư vấn bệnh lý nội tiêu hóa với ThS.BS.CKII Lê Thanh Quỳnh Ngân, BS.CKI Huỳnh Văn Trung, BS.CKI Hoàng Đình Thành, ThS.BS Nguyễn Thị Ngọc Bích, ThS.BS.CKI Đoàn Hoàng Long; phẫu thuật trong điều trị các bệnh lý hậu môn trực tràng như ThS.BS Nguyễn Văn Hậu, ThS.BS Ngô Hoàng Kiến Tâm, ThS.BS Nguyễn Thanh Biên…

Các bác sĩ Khoa Ngoại Tổng hợp cũng dẫn đầu với các kỹ thuật hiện đại trong phẫu thuật nội soi ổ bụng với các tên tuổi chuyên gia như TTƯT.PGS.TS Triệu Triều Dương, ThS.BS.CKII Nguyễn Văn Trường, ThS.BS Lê Văn Lượng… Các chuyên gia thuộc lĩnh vực nội soi tiêu hóa tiêu biểu như TS.BS Vũ Trường Khanh, BSNT Đào Trần Tiến, BSNT Hoàng Nam, BS.CKII Bùi Quang Thạch… Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Bài viết này đã cung cấp những thông tin về bệnh sỏi mật và cách đẩy sỏi mật ra ngoài. Tuy vậy, hướng điều trị hiệu quả phải là do bác sĩ chỉ định. Do đó, người bệnh ngay khi phát hiện bệnh nên chủ động đi thăm khám, tuân thủ đúng theo các chỉ định từ bác sĩ, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng.